بري كاكس
ترجمه: زينب همتي
ممكن است كه پراكنش يك جانور ارتباط بسيار شديدي با غذايي كه مي خورد داشته باشد. يك مثال بسيار جالب توجه «پروانه آبي» منطقه «چاك هيل» است كه در ماه هاي تير، مرداد و شهريور به پرواز در مي آيد، اگر چه اين پروانه در قسمت قاره اي اروپا پراكندگي زيادي دارد، ليكن در بريتانيا فقط در نواحي محدودي از مناطق جنوب انگلستان ديده شده است. هنگامي كه پراكنش اين جانور را مورد تجزيه و تحليل قرار دادند، معلوم شد كه پراكنش آن دقيقاً با مناطق روستايي جنوب مركزي انگلستان كه داراي بستر گچي هستند، مطابقت دارد. چرا در اين مورد دامنه پراكنش LysandraتCoridon بايستي به موقعيت زمين شناسي منطقه ارتباط داشته باشد؟ مهم ترين عامل در تعيين اين الگو آن است كه لارو كرمي شكل اين پروانه فقط از يك نوع گياه به نام «ماشك نعلي» تغذيه مي كند كه خود گياهي كمياب است. ماشك نعلي به گروهي از گياهان موسوم به گياهان آهك پسند تعلق دارد كه قادرند به خوبي فقط در خاك هاي غني از گچ يا آهك رشد كنند. ماشك گياهي است پايا كه شبكه برگ هاي درهم تنيده آن مي تواند پهنايي تا يك متر و يا بيشتر و ارتفاعي تا ۳۰ سانتي متر داشته باشد. لاروهاي كرمي شكل پروانه آبي «چاك هيل» در ماه هاي ارديبهشت و خرداد فعالانه از برگ هاي اين گياه تغذيه مي كنند. پس از اينكه لاروها كاملاً رشدونمو يافتند، بر روي خاك افتاده و به درون شكاف ها مي خزند و به مرحله شفيرگي دگرديسي مي يابند. پس از گذشت يك تا دو هفته افراد بالغ از شفيره خارج شده و بر روي رستني ها مي خزند و پس از خشك شدن بال هايشان قدرت پرواز به دست مي آورند. افراد ماده تخم هاي خود را بر روي برگ هاي گياه ماشك قرار مي دهند و لاروها در فروردين ماه بعدي از تخم خارج شده و در تمام طول تابستان بر روي اين گياه زندگي كرده و به سرعت رشد مي نمايند و بدين شكل چرخه زندگي آنها كامل مي شود.
اينكه چرا گياهان آهك پسندي نظير ماشك نعلي تنها در خاك هاي آهكي و گچي مي رويند به موضوع جالب توجهي از نظر تحقيقات اكولوژيكي مبدل شده بود. اين خاك ها غني از كربنات كلسيم هستند كه باعث توليد محيطي بسيار قليايي براي ريشه گياهان مي شود. تحت اين شرايط تنها گياهان آهك پسند توانايي جذب تمامي يون هاي معدني نظير فسفر، پتاسيم، آهن و غيره را دارند كه براي رشد فعال آنها مورد نياز است. اين سازگاري هاي دقيق به وجود آمده، احتمالاً با ساختمان و عملكرد شيميايي غشاهاي سلولي كه يون ها از آن عبور مي كنند در ارتباط است. گياهاني كه داراي اين نوع سازگاري هستند نسبت به گياهان فاقد آن داراي نوعي برتري رقابتي هستند كه باعث بيرون راندن آن گياهان از اين زيستگاه هاي نامساعد مي شود. ماشك نعلي يكي از اين گياهان ويژه سازگاريافته است (آزمايشات نشان مي دهد كه ريشه هاي اين گياه در خاك هاي گچي نسبت به ساير خاك ها رشد بسيار سريع تري دارد. ) اين مسئله بايستي دليل پراكنش محدود ماشك و بنابراين گياهخواران وابسته به آن نظير پروانه آبي را توضيح دهد. با اين وجود، پيچيدگي هاي ديگري نيز باقي مي ماند، چرا كه پراكنش پروانه فوق به گسترش پراكنش گياه مورد تغذيه آن نيست. نه فقط در بسياري از مناطق جنوبي كه در آنجا ماشك نعلي مي رويد پروانه آبي چاك هيل ديده نشده، بلكه همچنين در هيچ يك از زيستگاه هاي شمالي تر گياهان غذايي اين حشره در مناطق آهكي نيز مشاهده نشده است (به جز برخي نواحي بسيار اتفاقي.) اين پروانه ها در مناطق جنوبي، بيشتر در شيب هاي رو به جنوب تپه هاي گچي ظاهر مي گردند و دليل احتمالي اين مسئله آن است كه پروانه آبي فقط در اين زيستگاه هاي گرم تر كه نور آفتاب بيشتري را به دست مي آورند، مي تواند زندگي كند. پروانه آبي چاك هيل در اروپا پراكنش بيشتري دارد و از آن جا كه گونه اي مديترانه اي است، بخش هاي جنوبي مجمع الجزاير بريتانيا در محدوده پراكنش آن قرار دارد. به علاوه، پروانه آبي چاك هيل با برخي از مورچگان به ويژه «مورچه زرد چمنزار» ارتباط جالب توجهي دارد. اين مورچه ها مايع شهدي توليد شده به وسيله غدد بدن لارو كرمي شكل را نوشيده و به نوبه خود آنها را در برابر حشرات شكارچي و عنكبوت ها محافظت مي نمايند و حتي گاهي اوقات آنها را به مكان هاي مساعدتر از نظر وجود گياهان غذايي حمل مي كنند. مشخص شده است مورچه فوق اين توانايي را دارد كه آشيانه خود را فقط در مكان هاي معين و خاك هاي ويژه اي بسازد. بنابراين پراكنش پروانه آبي چاك هيل علاوه بر پراكنش ماشك، به وسيله پراكنش مورچه نيز محدود شده است كه ممكن است به علت ارتباط ويژه مابين آنها باشد.
اين مسئله كه چرا پراكنش پروانه آبي بايستي به يك گياه غذايي منحصر به فرد محدود شده باشد همچنان لاينحل باقي مانده است. ممكن است اين گونه برداشت شود كه اين نوع تغذيه مزيتي نداشته باشد، زيرا همان گونه كه در مورد ماشك گفته شد پراكنش بسياري از گونه هاي گياهي به وسيله زمين شناسي، خاك و عوامل اقليمي محدود شده است. اكولوژيست ها معتقدند كه در اغلب موارد جانوران تغذيه كننده از يك گياه غذايي منحصر به فرد به وسيله نيازمندي هاي تغذيه اي ويژه اي كه آن گياه به تنهايي آن را به وجود مي آورد، محدود نشده اند. به احتمال بيشتر به رغم اين حقيقت كه اگر پراكنش گياه محدود شده باشد اين روش تغذيه اي مزيتي ندارد، اين قبيل جانوران به وسيله سازگاري ويژه در استفاده از يك منبع غذايي منحصر به فرد با كارآمدي حداكثر، يك مزيت رقابتي نسبت به جانوران ديگر به دست مي آورند. گياه ميزبان ممكن است شرايط فيزيكي مساعدي را ايجاد كند و همچنين احتمال دارد كه بسياري از حشرات استتار ويژه پيشرفته و موثري را تنها بر ضد زمينه اي كه به وسيله گياه مورد تغذيه ايجاد شده به دست آورند. همچنين احتمالاً علفخواران، گياهان غذايي مورد استفاده خود را نه به وسيله ارزش غذايي آنها بلكه به وسيله وجود مواد شيميايي ويژه شناسايي مي كنند. پاسخ دهي به محرك ها به ويژه براي گونه هاي محدود شده به يك گياه غذايي مخصوص اهميت فراواني دارد، ليكن اين عوامل هنوز در مورد پروانه آبي چاك هيل شناخته نشده است.
رابطه كوالا و درختان جنس اكاليپتوس به عنوان نمونه اي از يك ارتباط شديد غذايي مابين يك جانور چراكننده و گياه غذايي دلخواه آن به طور وسيعي مورد مطالعه قرار گرفته است. برگ هاي اكاليپتوس چندان قابل هضم نيست زيرا حاوي مقدار زيادي ليگنين است، كه اين ماده موجب سخت شدن سلول هاي گياهي مي شود. به همين دليل تقاضاي رقابتي در بين گياهخواران براي اين منبع غذايي ويژه وجود ندارد، ليكن از سوي ديگر هرگونه اي كه طالب استفاده از آن باشد بايستي سازگاري هاي ويژه اي به دست آورد. به دليل اندك بودن ماده مغذي اين قبيل رستني ها، بايستي گياهخوار مقدار زيادي از آن را جهت برقراري يك زندگي متعادل مورد استفاده قرار دهد. همچنين بزرگ بودن اندازه بدن يك مزيت محسوب مي شود، چرا كه اين وضعيت سطح جذبي روده را افزايش مي دهد. كوالا جانور بزرگي نيست. بنابراين، فاقد مزايايي است كه اندازه بزرگ بدن به تنهايي ايجاد مي كند. آنچه كه جانور دارد يك لوله گوارشي ويژه است كه قادر است قطعات مواد غذايي كوچك را كه ارزش استفاده كردن را دارند از قطعات بزرگ تر خشن كه بهتر است دفع شوند، مجزا سازد. اين قطعات نامناسب با سرعت بيشتري دفع مي گردند در نتيجه، فضاي بيشتري براي ذرات مفيدتر باقي مي ماند.
كوالا از خوردن روغن ها و تركيبات فنلي گياهي كه گياهخواران ديگر از آن صرف نظر مي كنند امتناع نمي ورزد، اگر چه نمي تواند از اين مواد به عنوان غذا استفاده كند. دستگاه گوارش كارآمد كوالا با يك سبك زندگي راحت طلبانه كه به ندرت به مصرف انرژي بيشتري نياز پيدا مي كند آميخته شده است. در نتيجه، اين جانور به خوبي با يك منبع غذايي بسيار فراوان سازگار گرديده است. ايراد اين نوع تخصص يابي آن است كه جانور از نظر جغرافيايي به دامنه پراكنش گياه غذايي مخصوص خود محدود مي شود.
Cox,B.(1998).Biogeography, An .Evolutionary Approach

پل ريسر
ترجمه:مريم همتي
پروانه هاي مونارك، قهرمانان واقعي پروازهاي طولاني مدت در ميان ساير پروانه ها هستند. اين پروانه ها از زاويه تابش خورشيد و شدت نور آن براي تنظيم يك ساعت داخلي استفاده مي كنند. اين ساعت به آنها كمك مي كند كه بتوانند هزاران مايل را از شمال ايالات متحده آمريكا به سمت مركز مكزيك پرواز كنند.
در آزمايشگاهي در مدرسه پزشكي دانشگاه ماساچوست، پژوهشگران با تغيير جهت تابش نور خورشيد و تاثير آن بر رشدونمو مونارك ها دريافتند كه مغز كوچك اين حشره قادر است احساس دقيقي از زمان را توسعه دهد. مراد از زمان يك ساعت زيستي است كه به جانوران در محاسبه زمان روز كمك مي كند. اين درك زمان به همراه زاويه تابش خورشيد، نسلي از پروانه هاي مونارك را قادر مي سازد كه از شمالي ترين ناحيه ماساچوست به سمت جنگل هاي كاج دامنه كوه هاي سيرا مادري (Sierra Madre) در نزديكي مكزيكوسيتي مهاجرت كنند. اين طولاني ترين مهاجرت شناخته شده در مورد پروانه است و دانشمندان متحيرند كه اين حشرات ظريف و آسيب پذير چگونه اين كار را انجام مي دهند. دكتر استيون ام. ري پرت (S.M.Reppert) نويسنده اصلي مقاله اي كه در همين زمينه در مجله ساينس به چاپ رسيده معتقد است بررسي ها نشان مي دهند كه طول روشنايي روز به تنظيم ساعت داخلي در جهت رشدونمو مونارك ها كمك مي كند. در آزمايشگاه، پروانه هاي مونارك مقادير متفاوتي از تابش نور و تاريكي را طي زماني كه از حالت لاروي به پروانه كامل تبديل مي شوند را دريافت كردند. در ادامه پروانه هاي مونارك بالغ در يك وسيله آزمايشگاهي شبيه به بشكه رها شدند. اين وسيله به ماشيني متصل بود كه مي توانست الگوهاي پرواز پروانه ها را تشخيص دهد. سپس پروانه ها به واسطه سيمي تحت كنترل قرار گرفتند. اين سيم به آنها اين اجازه را مي داد كه به صورت افقي و در هر مسيري كه خودشان انتخاب كرده اند به پرواز درآيند. در مقابل، ماشين هم جهت پرواز آنها را ثبت مي كرد. ري پرت معتقد است نتايج آزمايش ها حاكي از آن است كه با تابش معمولي نور خورشيد در هنگام رشد و نمو مونارك ها، آنها تمايل پيدا مي كنند به سمت جنوب شرقي، محل زمستان گذراني پروانه هاي مونارك در مكزيكو، پرواز كنند. وليكن پروانه هايي كه همواره مقدار ثابتي نور خورشيد دريافت مي كردند فاقد اين مهارت رهيابي بودند. در مقابل، آنها همواره به سمت تابش نور خورشيد پرواز مي كردند، شرق در صبح و غرب به هنگام غروب.
ساعت شبانه روزي
تابش نورخورشيد به هنگام رشدونمو تعدادي از پروانه ها به تقليد از اثر روشنايي روز در ۶ ساعت اوليه روز تغيير پيدا كرده است. اين مسئله ظاهراً احساس دروني حشرات از زمان، كه ساعت شبانه روزي ناميده مي شود، را به نقطه اي در حدود ۶ ساعتي موقعيت واقعي خورشيد تغيير مي دهد. پژوهشگران متوجه شدند كه اين حشرات به سمت جنوب شرقي، كه در حدود ۱۰۰ درجه از مسير واقعي مهاجرت آنها خطا دارد، به پرواز درمي آيند. ري پرت مي گويد: «نتايج بررسي هاي ما شواهد آشكاري از نقش اساسي ساعت شبانه روزي در مهارت جبران زمان توسط مونارك ها به دست مي دهد.»
مدت زمان زيادي است كه پروانه هاي مونارك به واسطه توانايي فوق العاده شان در مهاجرت، پژوهشگران را سردرگم كرده اند. پروانه ها در بهار، تابستان و اوايل پاييز زندگي كرده و قلمروي در حدود ۶ ميليون مايل مربع را در آمريكاي شمالي به اشغال خود در مي آورند. در حال حاضر، ساليانه نسلي از مونارك ها به يك منطقه واحد براي زمستان گذراني مهاجرت مي كنند. ري پرت مي گويد: «براي انجام اين كار، به يك مكانيسم دقيق رهيابي نياز است. » ساليانه حداقل ۴ نسل از پروانه هاي مونارك زندگي مي كنند. اولين نسل از اين پروانه ها در اوايل بهار از تخم هاي گذاشته شده در تگزاس و لوئيزيانا خارج مي شوند. لاروها از برگ گياهان شيرگاو تغذيه كرده و سپس با گذراندن دوره اي درون پيله به پروانه جواني تبديل مي شوند. اين پروانه هاي جوان در جست وجوي گياه شيرگاو به سمت نواحي شمالي پرواز كرده و در آنجا اقدام به توليد مثل مي كنند. اين چرخه تا فصل پاييز تكرار مي شود. در اين زمان نسلي از پروانه هاي مونارك، به تغييرات زاويه تابش خورشيد عكس العمل نشان داده و بلافاصله از پيله خارج و پرواز به سمت مكزيكو را آغاز مي كنند. اين سفر قريب به دو ماه به طول مي انجامد.
ميليون ها پروانه مونارك در مكزيكو به زمستان گذراني پرداخته و سپس همين پروانه ها به جنوب ايالات متحده پرواز كرده و در آنجا جفت گيري كرده و نهايتاً مي ميرند و اين چرخه دوباره از سرگرفته مي شود. پروانه هاي مونارك مهاجرت كننده قريب به ۹ ماه عمر مي كنند. در حالي كه نسل هاي ديگر اين پروانه تنها يك هفته زنده باقي مي مانند. رپرت معتقد است با توجه به زمان مهاجرت سالانه واضح است كه توانايي مهاجرت، صفتي است كه به طور ژنتيكي از نسلي به نسل بعدي منتقل مي شود.
NewsWeek,22 May ۲۰۰۳

كارل زيمر
ترجمه: كاوه فيض اللهي
تقريباً در هر ثانيه از هر دقيقه از هر ساعت از هر روز، حادثه اي فوق العاده در بدن شما رخ مي دهد. دريچه هاي قلبتان باز مي شود، خون به درون محفظه هايش جريان مي يابد، قلب منقبض مي شود و خون با فشار از آن بيرون مي زند. يا به شش ها مي رود كه اكسيژن سوار كند يا به درون بقيه اندام هاي بدن جريان مي يابد. هر ضربان قلب شما نتيجه رقص آرايي دقيق تكانه هاي الكتريكي و مايعات چرخان است، رقص آرايي اي كه بدون آن شما در عرض چند دقيقه خواهيد مرد.
در طول چندين سال گذشته، دانشمندان براي سر در آوردن از چگونگي تكامل اين اندام پيچيده و حياتي راه درازي را طي كرده اند. آنها با مقايسه قلب هاي جانوران كنوني و آشكار كردن ژن هايي كه آنها را مي سازند، دريافته اند كه گرچه ممكن است در عبارت «قلبم آمد توي حلقم» هيچ حقيقت فيزيولوژيكي موجود نباشد، اما ممكن است دقيقاً همان جايي باشد كه قلب از آن آغاز شد. علاوه بر اين كشف كرده اند كه تغيير يك لوله ساده به اندامي پيچيده و محفظه دار ممكن است در يك لحظه برق آساي تكاملي رخ داده باشد.
نخستين نشانه هاي قلب دست كم ۸۰۰ ميليون سال به گذشته باز مي گردد، هنگامي كه نخستين سنگواره هاي چند سلولي تشكيل شدند. يك سلول تنها مي تواند اكسيژن و مواد غذايي را از طريق غشاي خود به درون بكشد، اما هنگامي كه سلول ها شروع به توده شدن مي كنند، ارتباط بعضي از آنها با دنياي خارج قطع مي شود. سلول ها مي توانند از طريق غشايشان، مواد غذايي را به يكديگر منتقل كنند، اما اين فرايند كندي است كه تنها در مسافت هاي كوتاه عمل مي كند. يك جانور به هر اندازه اي كه باشد نيازمند يك سيستم لوله كشي است.
مي توان نسخه اي ساده (اما دقيق و ظريف) از لوله كشي را در اسفنج ها يافت كه از جمله ابتدايي ترين جانوران اين سياره به شمار مي آيند. اسفنج آكنده از تونل هايي است كه به تونل هاي كوچك تر و كوچك تري منشعب مي شوند. اين تونل ها توسط سلول هايي با موهاي كوچك آستر شده است كه به جلو و عقب حركت موجي دارند و به اين وسيله آب را در درون جاندار با نرخ قابل توجهي پمپ مي كنند. با عبور جريان آب، سلول ها اكسيژن را از آن استخراج كرده و ذرات غذايي اش را فيلتر مي كنند. اين تونل ها موجب مي شوند اسفنج بتواند آب دريا را مستقيماً در اختيار تمام سلول هايش قرار دهد و اين از يك نظر از اسفنج جانوري پرسلولي مي سازد كه سعي مي كند به سبك تك سلولي زندگي كند.
اما تكامل بعدها جانوران پيچيده تري توليد كرد با سلول هايي كه ديگر نمي توانستند روي پاي خودشان بايستند. بدن اين جانداران پيچيده تر از سلول هايي در انواع مختلف تشكيل شده كه هر يك از آنها صرفاً كار تخصصي خويش را انجام مي دهند. براي مثال يك سلول گيرنده نور در چشم ده پا (اسكوئيد) به ده پا كمك مي كند كه ببيند اما خودش تغذيه نمي كند. اين جانوران به يك دستگاه گردش خون نياز دارند تا سلول هايشان را دوباره پر كنند و چيزي لازم دارند كه مرتب اين سيستم را پمپ كند. قلب يا ساختارهاي قلب مانند را مي توان در حال تپش در بدن بسياري از جانوران پيچيده از جمله نرمتنان، بندپايان و طنابداران (كه مهره داراني نظير خودمان نيز جزو آنها هستيم) يافت. با اين حال غير از قلب مهره داران تنها تعداد اندكي از قلب ها شبيه قلب ماست.
براي مثال، قلب مگس لوله اي ماهيچه اي است كه مدل حشره اي خون (كه همولنف ناميده مي شود) را صرفاً با فشار به درون حفره بدن مي راند و هيچ شباهتي به سيستم بسته متشكل از سرخرگ ها و سياهرگ ها ندارد. ضربان قلب حشره تا حدودي شبيه به حركات دودي لوله گوارش شماست يعني موج ساده اي از انقباض ها. كرم خاكي مانند ما و برخلاف حشرات يك سيستم شرياني بسته دارد، اما به جاي قلب، يازده رگ انقباضي دارد كه هر يك از آنها درست مانند قلب عمل پمپ كردن را انجام مي دهند. اختاپوس كه يك نرم تن است دو قلب قدرتمند و محفظه دار دارد كه هر كدام از طريق مجموعه اي از برانشي ها خون را پمپ مي كنند.
تا مدت ها زيست شناسان مي پنداشتند كه تمام اين قلب ها كه تا اين اندازه متفاوت از يكديگر به نظر مي رسند، مستقل از هم تكامل يافته اند اما در سال هاي اخير، پژوهش درباره چگونگي سازمان دهي ژن ها به تكوين قلب در جنين، اتحاد پنهاني را آشكار ساخته است. دانشمندان در آزمايشگاه ژن هاي خاصي را در جانوران حذف كرده يا تغيير مي دهند و سپس پيامدهاي آن را در جنين بررسي مي كنند. ناهنجاري هايي كه در اثر اين آزمايش ها در جنين ايجاد مي شوند به پژوهشگران كمك مي كنند به نقشي كه آن ژن خاص معمولاً در تكوين ايفا مي كند پي ببرند.
Natural History, Apr.۲۰۰۰

چهره هايي از ماقبل تاريخ
باستان شناسان ۵ سنگ كه صورت انسان بر روي آنها تراشيده شده و گمان مي رود كه بقايايي از دوران پيش از تاريخ باشند را در ماساچوست يافتند. اين سنگ ها براي دهه ها مورد توجه هيچ باستان شناسي قرار نگرفته بودند. بر روي اين سنگ ها حدقه چشم ها و دهان باز حكاكي شده است. اين سنگ ها يا در داخل كيسه هاي توپ بوئلينگ و در كنار انباري به حال خود رها شده بودند و يا اينكه توسط افراد ساكن بيشه هاي ماساچوست مركزي به عنوان جاشمعي مورد استفاده قرار مي گرفته اند در حال حاضر باستان شناسان و پژوهشگران عهد عتيق در سرتاسر نيوانگلند مشغول بررسي اين مسئله هستند كه اين سنگ ها توسط كداميك از اين سه گروه، سرخپوستان آمريكا، مهاجران مقيم آمريكا و يا دلقك ها به اين شكل درآمده اند. جوزف سينوت (Sinnott .J) زمين شناس معتقد است كه تاكنون با كسي برخورد نكرده كه چيزي شبيه به اين سنگ ها را ديده باشد.

سرعت تصاعدي انقراض
دانشمندان عقيده دارند انسان ها منابع كره زمين را به نحو مناسبي با ساير گونه هاي زمين تقسيم نكرده و در اين زمينه تلاش مناسبي نيز انجام نمي دهند. در حال حاضر انسان ها تنها ۱۵ درصد از گونه هاي مختلف جانوري و گياهي كره زمين را مي شناسند و نسل بسياري از موجودات زنده در حالي منقرض مي شود كه انسان ها هيچ گاه حتي به وجود آنها در كره زمين نيز پي نبرده اند. انسان طي فعاليت هاي خود صدمات جبران ناپذيري چون از ميان رفتن ۶ تا ۸ درصد از لايه ازن، افزايش ۱۶ درصدي گاز دي اكسيدكربن و نابودي يك سوم از جنگل هاي كره زمين را بر پيكر زمين وارد آورده است. با اين حال جوامع صنعتي هيچ اقدام اساسي را براي مقابله با اين وضعيت انجام نداده و اين در حالي است كه اگر تمامي جمعيت هاي كره زمين بخواهند داراي زندگي با استانداردهاي زندگي جوامع صنعتي باشند به دو كره زمين ديگر نياز خواهد بود.

كشف يك تمدن ناشناخته
باستان شناسان آنچه را كه يك تمدن باستاني ناشناخته در آمريكاي مركزي توصيف مي كنند كشف كرده اند. قدمت اين محوطه كه در نزديكي سواحل اقيانوس اطلس در نيكاراگوئه واقع شده، به پيش از ظهور تمدن مايا مي رسد و آثار فرهنگي آن از جمله شامل بخشي است كه به نظر مي رسد كانون توليد انبوه ستون هايي براي مقاصد آييني بوده است. محققان شواهدي از وجود يك شهر باستاني و چند روستاي اطراف آن كه حدود ۲۶۰۰ سال قبل به وجود آمد و به مدت هزار سال پا بر جا بود، كشف كرده اند. بناهاي يادبود، نقش هاي سنگي و ظروف سفالي و چشمگيرتر از همه ناحيه اي كه در آن ستون هاي عظيم زيادي از سنگ تراشيده شده و احتمالاً براي نصب در مقبره ها به كار مي رفته كشف شده است.

ارجحيت با كدام يك است
كشتار خارپشت هاي باقيمانده در جزاير غربي انگلستان در حال انجام است. حفاظت گرايان به شدت به اين مسئله اعتراض داشته و خواستار توقف اجراي اين كار شده اند. پروژه كشتار خارپشت هاي جزاير غربي انگلستان در راستاي حمايت از پرندگان آبچر اين نواحي صورت مي گيرد. خارپشت ها با حمله به آشيان پرندگان آبچر و خوردن تخم آنها جمعيت اين پرندگان را تهديد مي كنند. جزيره بنبكولا واقع در حدواسط اوئيست شمالي و اوئيست جنوبي، جمعيت هايي از تليله شكم سياه، سليم طوقي، آبچليك پاسخ، پاشلك معمولي، خروس كولي و صدف خور را در پناه خود حفظ مي كند. اگر چه گروه هاي طرفدار حيوانات به مبارزه عليه اين پروژه پرداخته اند. ولي سازمان ميراث طبيعي اسكاتلند قصد دارد كه به منظور كاهش جمعيت خارپشت ها و حمايت از پرندگان آبچر، اين پروژه را در بهار آينده تكرار كند.