اداره آمار ايتاليا اخيراً اعلام كرد كه طي سه ماهه نخست سال ميلادي جاري فعاليت هاي اقتصادي شاهد ۱/۰ درصد كاهش بودند طي سال گذشته ميلادي نيز ايتاليا با تنها ۴/۰ درصد رشد يكي از ضعيف ترين كشورهاي اروپا بود
از زماني كه امپراتور رسانه ها از ميلان به رم رفته و دولت را در دست گرفته است تاكنون ايتاليا در زمينه قدرت رقابت چهار رده در ميان كشورهاي دنيا نزول داشته است دو سال پيش ايتاليا به لحاظ قدرت رقابت سيزدهمين كشور دنيا محسوب مي شد اما حالا به رده هفدهم رسيده است
ترجمه: عباس فتاح زاده
سيلويو برلوسكوني، نخست وزير ايتاليا، به شركت هاي ايتاليايي وعده نوعي «بهشت عدن كاپيتاليستي» را داده است. اما آنچه كه بروز مي يابد سكون، نااميدي و كاهش جرات فعالان اقتصادي است.
•••
هنوز هم بعضي مواقع ايتاليايي ها آدم را شگفت زده مي كنند. نمونه اش هم رفتار دلال بزرگ تنباكو در ناحيه «پتر يگنانو دو آسيسي» است. اين تاجر كه اصالتاً اهل ناحيه اومبرين است كار تهيه محصولات دخانيات و برخي كالاهاي بهداشتي براي هموطنانش را به صورت عادتي هميشگي براي خويش درآورده است.
جوزپه دو ريتر، بنيانگذار موسسه تحقيقات اقتصادي و اجتماعي در رم، مي گويد: «اين مرد ۵۵ ساله با آنكه بيش از نيم قرن از عمرش مي گذرد هنوز هم تشنه موفقيت هاي آينده است. او از من تقاضاي كمك كرده تا در كشور عراق شعبه اي را جهت واردات مصالح ساختماني تاسيس كند.» دوريتا كه موسسه اش اختصاراً سنسيس ناميده مي شود، از اينكه برخي از ايتاليايي ها تا اين حد «محدوديت شكن» هستند، ابراز تعجب مي كند. مدير سنسيس افرادي نظير تاجر فوق را در رديف شخصيت هاي ملي جاي مي دهد، شخصيت هايي كه طي سال هاي گذشته «سرزمين همواره متكي به محصولات كشاورزي در حاشيه مديترانه» را به جمع ملل صنعتي دنيا رهنمون شده اند.
البته به نظر مي رسد اكنون اين «آستين بالا زده ها» و افراد فعال اقتصادي در ايتاليا كمياب شده اند. دوريتا با تاسف مي گويد: «كشور ديگر چندان علاقه اي به جنب و جوش ندارد.» او در سال دوم دوره زمامداري سيلويو برلوسكوني - فردي كه خود را معجزه گر اقتصاد ايتاليا مي دانست - وضعيت اقتصاد كشورش را چنين توصيف مي كند: «خستگي، نااميدي و كم تحركي همه جا حاكم است.»
او سيگارش را خاموش كرده و مي گويد: «باطري ها خالي شده اند.» وي مي افزايد: «ممكن است وضع از آنچه كه فكر مي كنيم هم بدتر باشد. جامعه حتي به آينده هم چندان اميدوار نيست.» تلاش شده تا خمودگي حاكم با استفاده از وعده كاهش ماليات ها و پروژه هاي زيربنايي بلندپروازانه از ميان برود. اما اين تلاش هم نتيجه چنداني نداشته است: «اسب ديگر علوفه نمي خورد.» اما آيا ممكن نيست ركود موجود مقدمه اي بر يك معجزه اقتصادي باشد؟
آيا برلوسكوني كه از «دوره سلول هاي جديد اقتصادي» دم مي زند و به ارباب همه خوشبين ها شهرت يافته نمي تواند واقعاً يك معجزه گر باشد؟ دو سال پس از پيروزي ائتلاف راستگراي «خانه آزادي» در انتخابات سيزده مه ۲۰۰۱ مدرنيزاسيون نئوليبرالي ايتاليا سطحي بسيار پايين تر از پيش بيني هاي نخست وزير دارد. با اين حال برلوسكوني همچنان خود را «مدير شركت ايتاليا» مي نامد. اما «شركت سهامي ايتاليا» ديگر نمي تواند دخل و خرج خويش را يكسان نگه دارد. برلوسكوني كه ثروتمندترين مرد كشورش هم ناميده مي شود شاهد است كه چگونه هر ماه تداوم فعاليت دولت اوضاع اقتصادي ايتاليا را مبهم تر از گذشته مي كند. ايتاليا عملاً در آستانه نوعي ورشكستگي قرار دارد. اداره آمار ايتاليا اخيراً اعلام كرد كه طي سه ماهه نخست سال ميلادي جاري فعاليت هاي اقتصادي شاهد ۱/۰ درصد كاهش بودند. طي سال گذشته ميلادي نيز ايتاليا با تنها ۴/۰ درصد رشد يكي از ضعيف ترين كشورهاي اروپا بود.
قدرت رقابت از ميان مي رود
موسسه تحقيقات مديريت (IMD) كه دفتر آن در شهر لوزان سوئيس قرار دارد اخيراً مطالبي را اعلام كرد كه براي حاكمان رم بسيار گران آمد. اين موسسه در رده بندي ساليانه خويش در زمينه توانايي رقابت كشورها، ايتاليا را در رده هفدهم و حتي بعد از كشوري نظير كلمبيا قرار داد.
رده بندي فوق درست در روز سيزدهم ماه مه (بيست و سوم ارديبهشت) يعني دومين سالگرد پيروزي انتخاباتي برلوسكوني و حاميانش منتشر شد و اين روز را با خاطره اي تلخ براي دولت همراه ساخت. بدين ترتيب از زماني كه امپراتور رسانه ها از ميلان به رم رفته و دولت را در دست گرفته است، تاكنون ايتاليا در زمينه قدرت رقابت چهار رده در ميان كشورهاي دنيا نزول داشته است (دو سال پيش ايتاليا به لحاظ قدرت رقابت سيزدهمين كشور دنيا محسوب مي شد. ) حتي برخي از همكاران نزديك برلوسكوني هم حوصله شان سررفته است.
اتحاديه صنايع ايتاليا هم ارزيابي خويش از وضعيت اقتصاد را با عبارت زير عنوان كرده است: «عمدتاً نااميدكننده»
دو سال پيش يعني اوايل سال ۲۰۰۱ در شهر پارما اوضاع طور ديگري بود. در آستانه انتخابات پنج هزار نفر از مديران شركت ها در اجلاس سالانه خويش غول رسانه ها را مورد تشويق شديد خود قرار دادند. آزادي بيشتر و ماليات هاي كمتر، تاسيسات زيربنايي مدرن و كاهش قوانين؛ اينها چيزهايي بود كه بارها و بارها از آنها ياد شد. نوزده بار تشويق هاي حضار حرف هاي مرد خوش باور را قطع كرد. يك بلوف بي نظير عنوان شد: «بهشت عدن كاپيتاليستي».
امروز بسياري از شركت ها به بن بست رسيده اند. لوچيانو آنچشي، صاحب يك شركت ماشين سازي، حتي معتقد است اگر بتوان در مقابل رقباي آسيايي ايستاد باز هم بايد راضي بود. او مي گويد: «تازه رقابت با آسيايي ها هم فقط به دليل تجربيات و تخصص ايتاليايي ها قابل پيش بيني است و نه عملكرد مثبت اقتصاد كشور.» آنچشي كه شركت اش اختصاصاً دستگاه هاي مورد نياز براي صنايع پلاستيك سازي را توليد مي كند، مي افزايد: «تنها اصلاحات اساسي مي توانند كشور را مجدداً به تحرك وا دارند، اما تاكنون اقدامات بسيار كمي انجام شده است.»
البته دولت برلوسكوني علاوه بر ناتواني هاي خود بدشانس هم بوده است. بحران بين المللي شديد، حملات تروريستي به برج هاي دوقلو در نيويورك، جنگ عراق و حالا هم بيماري سارز تاثير زيادي بر اقتصاد ايتاليا داشته اند. با اين حال هيچ گاه نبايد ترمزهاي اقتصادي داخل كشور را هم ناديده گرفت.
كارلو آزگليو چيامپي، رئيس جمهور، نيز حالا به سخن درآمده است: «ما خودرويي با يك موتور قوي هستيم كه نمي خواهيم حركت كنيم.» البته چيامپي خاطرنشان مي كند كه پيش شرط رشد كاهش درگيري هاي سياسي داخلي است.
ماريو مونتي، كميسر ايتاليايي اتحاديه اروپا، طي سخناني در بروكسل اظهارات مشابهي پيرامون «تضعيف تدريجي جايگاه اقتصاد ايتاليا» بيان كرده است. او مي گويد «در حال حاضر ايتاليا يك ساختار مهم را ندارد. اين ساختار و اصل زيربنايي عبارت است از بحث هاي سياسي كارآمد.» بحث هاي سياسي امروز عمدتاً ملهم از نفوذ برلوسكوني هستند. برلوسكوني كه در ميلان به دليل فساد مالي تحت محاكمه است، سعي دارد مشكلات قضايي خود را با اجراي قوانين مقطعي حل كند.
چند روز پيش نخست وزير با وجود همه دردسرهايش وقت خود را به يك كار نمايشي و حضور در مقابل عكاسان بي شمار در ونيز اختصاص داد. او در آن روز سنگ بناي يك پروژه بزرگ به نام «موسي» (Mose) را بنا نهاد كه در قالب آن سدهايي متحرك و فولادي براي محافظت از شهر ونيز در مقابل طغيان آب ساخته مي شود. او اين طرح را در واقع نشانگر تحقق وعده هايش مبني بر بازسازي ايتاليا مي داند.
در ميلان نيز اتفاقاتي در حال وقوع است. در آن شهر آلبرتو كونتري، رئيس اتحاديه آژانس هاي تبليغاتي، براي تابستان امسال مجموعه اي از برنامه هاي تلويزيوني تبليغاتي به نفع دولت را تدارك ديده است. كاري كه او قصد دارد انجام دهد خنثي سازي اثر جمله هايي نظير «باطري ها خالي شده» است. كونتري شرح مي دهد: «بدبيني يعني تجمل گرايي. ما نمي توانيم تجمل بدبيني را تحمل كنيم.»
جوزپه دوريتاي ۶۰ ساله نيز اگر چه علاقه مند به حمايت از دولت است، اما آن را چندان مفيد و ثمربخش نمي داند. از لاي درهاي دفتر كارش بوي ادكلن ياسمين در فضا پراكنده شده. موسسه وي ۲۰ محقق را در ويلايي واقع در ناحيه اي زيبا به كار گرفته است. اين مرد اهل رم ده ها سال اقتصاد كشورش را همراهي مي كرد. برخي از اصطلاحاتي كه وي استفاده كرد چنان اثرگذار بودند كه براي هميشه در مطبوعات و رسانه ها باقي ماندند. از جمله اين عبارات مي توان به «شعار كاپيتاليسم كوتوله هاي ايتاليا» اشاره كرد. او حتي زماني چنان به رشد ايتاليا باور داشت كه گفته بود: «از دهه نود ما ديگر از زندگي خود لذت خواهيم برد.»
منبع: زود دويچه سايتونگ
