بخش اول مصاحبه با دكتر معصومه ابتكار رئيس سازمان حفاظت محيط زيست پيرامون مسائل زيست محيطي ايران در شماره گذشته چاپ شد، بخش دوم و پاياني را پيش رو داريد.
•••
• چندي پيش خانم كديور به عنوان عضو كميسيون اصل ۹۰ اعلام كردند مبارزه با آلودگي هواي تهران متولي ندارد و اگر هم متولي وجود داشته باشد، با اقتدار عمل نكرده و نتوانسته دستگاه هاي مرتبط را با بحث آلودگي زير چتر مديريتي خود هماهنگ كند.
البته كميسيون اصل ۹۰ تاكنون سه جلسه بحث آلودگي هواي تهران را داشته اند كه من در هيچ كدام از اين جلسات خانم كديور را نديدم. شايد به همين دليل ايشان درجريان دقيق جلسات نباشند. ما براي همين هماهنگي و حل و فصل چالش هاي مديريتي و فني و مباحث اعتبارات، تقريباً از حدود سه سال پيش برنامه اي تدوين كرديم تا كميته اجرايي كاهش آلودگي هواي تهران هر دو هفته يك بار جلسه اي در سازمان حفاظت محيط زيست داشته باشيم. دستگاه هاي مرتبط بسيار جدي شركت مي كنند. اصلاً بحث اين نيست كه متولي خاصي وجود داشته باشد بلكه بحث هماهنگ كننده و ضابطه گذاري است و ما در اين خصوص فقط ضابطه گذار هستيم. در هر حال در مقايسه با شرايطي كه در كشور وجود دارد اعم از مبحث اعتباري و فني و عدم هماهنگي كه بعضاً به دليل كمبودها و نارسايي ها وجود داشته، يكسري از نارسايي ها دور از اجتناب نيست. ما تاكنون نزديك به ۱۲۰ جلسه داشته ايم و در اين جلسات خيلي خوب موفق شده ايم تا ذهن مديران را نسبت به مسائل موجود حساس كنيم. همين مسئله به شدت وقتي گير است. من نمي خواهم حرف خانم كديور را نقد كنم. قطعاً ما هم كمي ها و كاستي هايي داريم اما كار، كار بين بخشي است و همه دستگاه ها با يكديگر مشاركت دارند.
• خوب، به عنوان هماهنگ كننده و نه متولي، كدام يك از مجريان طرح جامع كاهش آلودگي هوا كم كاري كرده است؟
ما انتظار داشتيم كه بحث خودروهاي حمل و نقل عمومي و اتوبوس ها خيلي سريع تر راه اندازي مي شد. هماهنگي هاي لازم شده بود و انتظار داشتيم مبحث اتوبوس هاي گازسوز با سرمايه گذاري كه اتفاق مي افتد، سريع تر راه اندازي شود. صنايع كشور، ظرفيت لازم را براي توليد اين اتوبوس ها داشتند و مي توانست كار خيلي سريع پيش برود ولي يك مقدارش بحث مقاومت هاي فكري و مديريتي بود و بخشي از آن هم بحث فني به نظر مي رسد بخشي از آن راپشت سر گذاشته ايم. يعني ديگر نبايد خيلي دنبال اين باشيم كه چرا در اين قسمت عقب مانده ايم. ولي شخصاً انتظار داشتم كه خيلي سريع تر شاهد همكاري بخش صنعت و نفت مي بوديم.
• يكي ديگر از معضلاتي كه همواره در كنار مبحث آلودگي هوا مطرح است بحث جنگل هاي شمال كشور است. يكي از مسئولان سازمان جنگل ها و مراتع درباره واگذاري جنگل هاي شمال به شركت هاي بهره بردار و اعتراضات انجام شده گفته است كه «بسياري از واگذاري هاي طرح هاي جنگل داري بر اساس مصوبات كميسيون ويژه و با حضور مسئولان سازمان حفاظت محيط زيست صورت مي گيرد.» واقعاً اين طور است؟
من به شدت اين قضيه را انكار مي كنم. اتفاقاً اشاره مي كنم كه در خصوص مبحث جنگل داري و با استناد به قانون حفاظت و بهسازي محيط زيست ماده ۲۶ به صراحت اعلام مي كند كه قبل از واگذاري طرح هاي جنگل داري، سازمان جنگل ها موظف است كه از سازمان حفاظت محيط زيست اجازه بگيرد و ما به صراحت اعلام مي كنيم در طول تاريخ ما حتي يك بار هم سازمان جنگل ها و مراتع براي واگذاري جنگل ها به طرح هاي جنگل داري از سازمان حفاظت محيط زيست استعلام نگرفته است. اين قضيه هم كتباً اعلام شده و هم شفاهي. اگر هم گفته مي شود كه اين واگذاري ها طبق اصول و ضوابط است، خلاف قانون واگذاري از سوي سازمان حفاظت محيط زيست است. سازمان حفاظت محيط زيست با وجود اينكه تلاش كرده اين موضوع در داخل مناطق حفاظت شده حداقل از سال هاي قبل، نظارت عملي خودش را اعمال كند و سياست هايي را هم در داخل مناطق حفاظت شده داشتيم ولي خارج از مناطق حفاظت شده، هيچ گونه نظارت و تأثيري در سياست گذاري ها و برنامه ريزي هاي سازمان جنگل ها و مراتع نداشته ايم. نتوانسته ايم مطابق قانون ماده ۱۰۴ نظارت و كنترلي داشته باشيم. اين به اين معني نيست كه سازمان جنگل ها سياست هاي خودش را در قبال سياست هاي كلي دولت و قانون برنامه سوم اصلاح نكرده باشد، ما قبول داريم اصلاحات زيادي انجام شده است، قبول داريم در جنگل ها و مراتع ما مشكلات بسياري وجود دارد.
بحث بهره برداري معقول را در مراتع براي جلوگيري از فرسايش خاك و جلوگيري از نابودي گونه هاي گياهي و پوشش هاي گياهي به طور جدي قبول داريم و دنبال مي كنيم اما در جنگل چون يك زيستگاه ويژه است و چون از مساحت بسيار كمي در سطح كشور برخوردار است و متأسفانه روند تخريب و ناپايداري در دهه هاي اخير به شدت مشهود و محسوس بوده است، ما با حساسيت ويژه اي آن را دنبال مي كنيم و معتقديم اين ذخاير در كشور ديگر توان بهره برداري را ندارند. حداقل سه سال است كه سازمان رسماً اعلام مي كند كه بهره برداري از جنگل يك فشار مضاعف است و ما بايد اين فشار را برداريم و اگر اين فشار برداشته شود مي توانيم جلو بهره برداري هاي غيرقانوني ديگر را بگيريم و متوقف كنيم، يعني در وهله اول دولت اختيارات خودش را در قبال بهره برداري از جنگل محدود كند و در وهله دوم روي بازسازي جنگل هاي مخروبه و زراعت چوب و واردات چوب برنامه ريزي كند.
البته در خصوص واردات چوب اقدامات خوبي انجام شده است. به واسطه همين حساسيت ها در خصوص جنگل هاي شمال، شوراي عالي حفاظت محيط زيست كه چند روز پيش برگزار شد، محور اصلي خود را مبحث حفاظت از ۹۰۰ هزار هكتار جنگل هايي قرار داد كه طرح هاي بهره برداري هنوز در آنها اجرا مي شود و از نظر ما اين مناطق جزو مناطق جنگلي بكر و ناب هستند كه هنوز چندان دستخوش تخريب نشده اند. پيشنهاد ما اين است كه در قالب مناطق حفاظت شده و تحت مديريت سازمان حفاظت محيط زيست مورد محافظت قرار گيرند. به عبارتي به شدت جلوي هرگونه دخل و تصرف را در اين حوزه خواهيم گرفت. اگر اين امكان حتي دادن يك فرصت كوتاه مدت براي بازسازي طبيعي جنگل هاي شمال باشد، ما قصد داريم اين فرصت را به جنگل هاي شمال بدهيم، در غير اين صورت بايد شاهد از بين رفتن ذخيره هاي باارزش كشورمان باشيم.
• مواضع هر دو سازمان مشخص است. شما از عدم بهره برداري جنگل ها صحبت مي كنيد و آنها از ضرورت بهره برداري جنگل ها، در اين ميان به نظر مي رسد شركت هاي بهره بردار دولتي بيشترين آسيب را به جنگل ها وارد مي كنند و طبيعي است كه برخورد با اين شركت ها توان و قدرت قانوني مي خواهد. آيا سازمان حفاظت محيط زيست از اين توان و قدرت برخوردار است؟
قطعاً در اين بحث، اگر اراده جمعي در ميان باشد پيشنهاد خلع يد از همه بهره برداران است. در اين خصوص شايد لازم باشد ابتدا حقوق همه بهره برداران را پرداخت كرد تا بتوان خيلي راحت تر آنها را خلع يد كرد. در اين زمينه مشكلي هم از لحاظ حقوقي و اجرايي وجود ندارد. اگر دولت قصد كند تا جنگل ها را محافظت كند هيچ راهي به جز خلع يد شركت هاي بهره بردار به خصوص شركت هاي دولتي ندارد. البته شخصاً بارها مراكز بهره برداري جنگل ها را از نزديك بازديد كرده ام و بارها با صاحبان طرح هاي بهره بردار مواجه شده ام. نكته اتفاق افتاده اين است كه از پاك تراشي به سمت تك گزيني رفته اند. البته تحولات اتفاق افتاده، ولي بهترين گونه هاي جنگ هاي طبيعي در حال از بين رفتن است و ضوابط مطرح شده كمتر رعايت شده است. وقتي به قبرستان جنگل برسيد ـ جايي كه چوب هاي بريده شده قرار دارد ـ كاملاً مشاهده مي كنيم كه در قطع درختان، هيچ كدام از ضوابط مندرج در دفترچه هاي طرح هاي جنگل داري رعايت نشده است. بنابراين شرايط رخ داده با شرايط اعلام شده متفاوت است. من قبول دارم ممكن است در برخي از مراحل سازمان جنگل ها و مراتع قدرت اجرايي نداشته باشند ولي هيچ كاري نشدني نيست. خود سازمان جنگل ها در برخي موارد موفق عمل كرده اما ما به عنوان سازمان حفاظت محيط زيست نگاهمان نگاه حاكميت است. قطعاً در دستيابي به منافع بلند مدت، منافع كوتاه مدت يكسري شركت بهره بردار هيچ اهميتي ندارد.
• پس بحث آزاد راه شمال چه، ظاهراً چندان در ساخت اين پروژه مسايل زيست محيطي لحاظ نشد.
ما در بزرگراه تهران ـ چالوس با دو بحث توسعه و حفاظت مواجه هستيم كه بنابر مقتضيات و توسعه كشور به ارزيابي هاي زيست محيطي و اجراي بهتر اين پروژه پرداختيم. برنامه هاي مديريتي براي آزاد راه تعريف شده است. از نظر زيست محيطي، كميته نظارتي تعيين كرديم كه در خصوص پيشرفت كار نظارت داشته باشد. البته در مقطعي كار متوقف شده است و اگر قرار باشد كار از نو شروع شود با اعمال همان ضوابط خواهد بود.
• اما يكسري زمين اطراف پروژه براي ساخت شهرك واگذار شده است.
بله، مسئله مهم در پروژه تهران ـ چالوس همين بخش است. اعتراض سازمان حفاظت محيط زيست با اين پروژه در صدر واگذاري زمين هاي اطراف آزاد راه براي تامين بخشي از هزينه هاي احداث بزرگراه بود. قرار بود تا شركت اين زمين ها را بفروشد و زمين ها را تبديل به شهرك كند. جنگل هاي شمال همين طور در حال تخريب هستند و با مشكلات ديگر هم دست به گريبان است حالا چند تا شهرك بتوني هم در دل اين جنگل ها ساخته شود كه مثلاً چه اتفاقي بيفتد! ما اعلام كرده ايم سازمان به هيچ عنوان اجازه نخواهد داد تا آزاد راه دسترسي به بيرون يا داخل جنگل داشته باشد. تنها خروجي هايي كه سازمان حفاظت محيط زيست با آن موافقت كرده است يك خروجي استراحتگاهي است و ديگري مركزي براي جايگاه بنزين. باز هم تكرار مي كنيم تحت هيچ شرايطي اجازه نخواهيم داد تا زمين هاي اطراف بزرگراه خريد و فروش شود.
• اما يكسري از زمين ها واگذار شده اند.
زمين هايي كه واگذار شده اند در داخل بخش جنگل هاي حفاظت نشده است. تحت هيچ شرايطي سازمان اجازه نخواهد داد كه تغيير كاربري اين زمين ها انجام شود. تعدادي از واگذاري ها هم در مناطق جنگلي است كه در حوزه اختيار ما نيست و ما كماكان اعلام كرده ايم كه تحت هيچ شرايطي اجازه شهرك سازي در اطراف اين بزرگراه را نخواهيم داد.
• و اگر ساخته شد؟
ما حتماً از اختيارات قانوني خود استفاده مي كنيم. البته ما از اين دست چالش ها و درگيري ها بسيار داريم. اعلام مي كنيم اگر دوستان و مديران به فكر آينده كشور هستند كمك كنند تا اين اتفاق رخ ندهد. ما اجازه نخواهيم داد وجبي از جنگل هاي شمال براي ساخت شهرك تخريب شود و از همه اختيارات قانوني خود براي اين كار استفاده خواهيم كرد.
• كنار گذر تالاب انزلي چه طور؟ دوباره فعاليت ساخت اين كنارگذر شروع شده است؟
در مورد تالاب بندر انزلي نيز ما بارها اعلام كرده ايم كه اين تالاب از زيستگاه هاي بسيار حساس كشور است و هر گونه دخل و تصرف در داخل تالاب بايد با انجام مطالعات جامع زيست محيطي و با توجه به عوارض وسيعي كه مي تواند داشته باشد، صورت بگيرد. متاسفانه در خصوص احداث كنارگذر تالاب بندر انزلي مطالعه زيست محيطي اتفاق نيفتاده است و مطالعاتي نيز كه بعد انجام شد داراي شالوده اي نبود كه مورد قبول سازمان حفاظت محيط زيست باشد. با اين وجود گزينه اي را پيشنهاد كرده ايم كه هر چند اين گزينه نيز عوارضي را دارد اما عوارضش خيلي كمتر از طرح اوليه خواهد بود. يعني به جاي اينكه جاده در عمق تالاب باشد، به كنار تالاب مي آيد.
البته اين طرح هزينه اي را براي دولت خواهد داشت كه ناچار خواهد بود اين هزينه را براي نجات تالاب بپردازد. در همه جاي دنيا سياست بر اين است كه نظر سازمان حفاظت محيط زيست در پروژه هاي عمراني و اقتصادي مد نظر قرار گيرد. محيط زيست يك بخش نيست بلكه يك نگاه است. محيط زيست مانعي براي توقف رشد صنعت و يا راه نيست. با وجود همه سختگيري هاي ما بخش صنعت در سال گذشته ۱۱ درصد و بخش راه ده درصد رشد داشته است. ولي بخش هايي است كه سازمان روي آن مراكز به شدت حساسيت دارد و نمي تواند از آن بخش بگذرد. البته تالاب انزلي يك مشكل عمده ديگر هم دارد و آن هم ورود فاضلاب هاي شهري به تالاب بندر انزلي است. طرح هايي براي توقف آن در دست اجرا است ولي همچنان معضل تخليه فاضلاب وجود دارد كه همين مواد منجر شده تا تالاب انزلي با شرايط محيطي خاصي مواجه شود. در اين خصوص با كارشناسان ژاپني صحبت هايي شده و قرار است با مشاركت آنها طرح هايي براي نجات تالاب انزلي پياده شود.
• مديريت چنين سازمان پربيننده اي سخت نيست؟
چرا، اين حوزه بسيار حوزه پربيننده و پرچالشي است. اگر قرار باشد خنثي و بي تفاوت باشيم كه متاسفانه در برهه اي اين طور بوده، چندان سخت نيست. ولي اگر سازمان قصد كند تاطبق قانون وظايف خودش را انجام دهد و با ديگر سازمان ها و مراكز براي حفظ محيط زيست ايران به چالش بيفتد قطعاً سخت خواهد بود.

۹/۳/۸۲: كارشناس ارشد محيط زيست: به دنبال انتشار برخي گزارشات مبني بر وجود مواد راديواكتيو در درياي خزر، احتمال تخليه ضايعات اتمي در اين دريا قوت گرفت. اخيراً در محافل علمي، شايعاتي مبني بر ضايعات اتمي توسط روسيه و آذربايجان و احتمالاً قزاقستان در درياي خزر مطرح شده است كه با توجه به اين كشورها، جمعيت زيادي در ساحل دريا ندارند، بنابراين فارغ از هرگونه احساس مسئوليت، احتمال مي رود كه با دريافت مبلغ هنگفتي از كشورهاي اروپايي چنين كاري كرده باشند.
۶/۳/۸۲: معاون محيط زيست طبيعي سازمان حفاظت محيط زيست: مديريت فعلي بر جنگل ها توفيقي در حفظ و توسعه جنگل ها نداشته است. توجه به شاخص ها نشان مي دهد كه جنگل هاي شمال از نظر كمي و كيفي پسرفت داشته است.
۶/۳/۸۲: معاون محيط طبيعي و تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط زيست: ۲۴ درصد پستانداران ايران در معرض انقراض هستند. همچنين ۶ درصد ماهيان، ۵ درصد خزندگان، ۳/۴ درصد پرندگان و ده درصد دوزيستان كشور در حال انقراض هستند.
۵/۳/۸۲: مديركل هماهنگي و پيگيري امور شوراهاي وزارت كشور: سرمايه هاي ملي زمين و محيط زيست طبيعي با تفاهم برخي اعضاي شوراها و مسئولان به تاراج رفته و تبديل به اماكن مسكوني و تجاري و سبب درآمد ميلياردي براي برخي شده است.
۳/۳/۸۲: رئيس سازمان حفاظت محيط زيست: براساس مصوبه بيست و سومين جلسه شوراي عالي حفاظت زيست هرگونه بهره برداري از جنگل هاي فاقد طرح هاي بهره برداري و حدود ۹۰۰ هزار هكتار جنگل هاي هيركاني (خزر) منتفي شد.
۳/۳/۸۲: اتومبيل هاي پرمصرف فرسوده و خراب موجب توليد انواع آلاينده ها از جمله منواكسيد كربن مي شوند.
۱/۳/۸۲: معاون محيط طبيعي و تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط زيست: تنوع زيستي غني ايران به دليل ضعف مديريت بخش منابع طبيعي و محيط زيست به شدت در حال نابودي است. همچنين ضعف بنيادين سياست هاي فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي منجر به از دست رفتن منابع ارزشمند ژنتيك و نيز تخريب زيستگاه هاي طبيعي كشور شده است.
۳۱/۲/۸۲: معاون محيط طبيعي و تنوع سازمان حفاظت محيط زيست: انقراض گياهان كشور رشدي ۵۵۰ درصدي داشته است.
۲۹/۲/۸۲: يك كارشناس محيط زيست: ۶۵ درصد زباله هاي شهري كشور به صورت غيربهداشتي دفن مي شوند.
۲۴/۲/۸۲: رئيس كميسيون اصل ۹۰: عدم تعادل در اقتصاد و مديريت ضعيف موجب شده است كه حل مشكل آلودگي هوا از عهده سازمان ها خارج باشد. شكايت از آلودگي ها از دوره پنجم مجلس شوراي اسلامي مطرح شد و در دوره ششم رئيس كميسيون بخش اقتصادي مسئله را پيگيري كرد.
۲۴/۲/۸۲: عضو كميسيون اصل ۹۰: براي مبارزه با آلودگي هواي تهران متولي وجود ندارد يا اگر دارد با اقتدار عمل نكرده و نتوانسته دستگاه هاي مرتبط با بحث مبارزه با آلودگي هواي تهران را زير چتر مديريتي خود هماهنگ كند.
۲۲/۲/۸۲: مديركل دفتر زيستگاه و امور مناطق سازمان حفاظت محيط زيست: روند بيابان زايي، تالاب هاي باارزش كشور كه اكثراً در مناطق بياباني قرار دارند را تهديد مي كند.
۱۵/۲/۸۲: يكي از پرسنل اداره منابع طبيعي استان فارس حين درگيري با تخريب كنندگان عرصه هاي منابع طبيعي جان خود را از دست داد.
۱۴/۲/۸۲: قلم سبز ايران: بنا بر تحقيقات انجام شده، ۶۵ درصد پيكان و ۴۶ درصد خودروهاي غيرپيكاني كه برگه معاينه معتبر دارند، CO يا HC را بيش از حد مجاز منتشر مي كنند.
۶/۲/۸۲: رئيس اداره حفاظت محيط زيست سرخس: تنها قرقاول نادر بال نقره اي جهان به دليل تخريب زيستگاه ها از سرخس ايران به تركمنستان مهاجرت كرد.
تخريب زيستگاه اين پرنده در جنگل جهانباني، از بين رفتن باغات آستان قدس رضوي و تبديل آن به اراضي كشاورزي بدون توجه به حفاظت هاي زيست محيطي سبب مهاجرت اين پرنده نادر به زيستگاه مشابه خود در آن سوي مرز واقع در جنگل بكر تركمنستان شده است.
۶/۲/۸۲: قلم سبز ايران: به گزارش سازمان بهينه سازي مصرف سوخت كشور، استقرار حدود ۸۶۰۰ صنعت از انواع گوناگون در تهران باعث شده كه حدود ۴۰ درصد آلودگي هواي تهران به اين صنايع نسبت داده شود. در محدوده تهران بزرگ ۵۰ واحد صنعتي شيميايي وجود دارد كه حدود ۲۱ درصد از كل صنايع كشور است.
۵/۲/۸۲: مديركل محيط زيست استان تهران: مشكل فاضلاب مجتمع آتي ساز و هتل آزادي هنوز حل نشده است. به دليل اين مشكل، مجتمع هاي مذكور اخطاريه زيست محيطي دريافت كرده اند. در صورتي كه نتايج آزمايشات فاضلاب اين دو مجتمع با استاندارد مطابقت نداشته باشد، عليه هيأت مديره آتي ساز و هتل آزادي اعلام جرم مي شود.
۱/۲/۸۲: مديركل دفتر محيط زيست وزارت صنايع: به طور متوسط سالانه دو هزار تن مواد زائد صنعتي در كشور توليد مي شود.
۱/۲/۸۲: يكي از مسئولان وزارت راه: تعداد خودروهاي كشور هر ۸سال يك بار دو برابر مي شود و اكنون بالغ بر ۶ ميليون خودرو در كل كشور تردد مي كند. اين در حالي است كه راه هاي زميني كشور هر ۸۰ سال يك بار دو برابر مي شود.
۱/۲/۸۲: عضو انجمن حمايت از حيوانات: طبق آيين نامه شكار ويژه كه توسط سازمان حفاظت محيط زيست تنظيم شده است براي مقامات عالي رتبه كشورهاي خارجي در ايران مجوز شكار صادر مي شود. اين آيين نامه داراي تبصره اي است كه شكار حيوانات حمايت نشده را بدون رعايت سهميه و اعمال محدوديت بلامانع اعلام كرده است.

سينا قنبرپور
در حالي كه فقط يك ساعت تا انجام مصاحبه همشهري با مدير كل مبارزه با مفاسد اجتماعي نيروي انتظامي باقي مانده بود تماس تلفني مسئول دبيرخانه اطلاع رساني ناجا خبر از لغو اين گفت وگو داد.
گوينده دليل لغو مصاحبه ياد شده را چاپ گزارشي تحت عنوان «آزموده تجديدي» در شماره پنج شنبه همشهري كه به ماجراي ممنوعيت فروش نوعي مانتو توسط اتحاديه پوشاك پرداخته بود، دانست و افزود: «آقايان تصميم گرفته اند مصاحبه هاي شما (نگارنده) را با ناجا لغو كنند.»
تلاش براي مشخص شدن نام «آقايان» البته بي نتيجه ماند تا باز هم سوالات قبلي براي خبرنگار و گزارشگري كه به طور تخصصي در زمينه پليس كار مي كند پررنگ تر شود.
اين اتفاق در حالي روي مي داد كه لااقل طي چند سال اخير واژه «تعامل» ورد زبان فرمانده پليس كشور بوده و همواره سخن از مشاركت هاي مردمي بين پليس و مردم محور پيام سردار قاليباف بوده است. اما برحسب تعهد و قولي كه به دفتر مدير كل مبارزه با مفاسد اجتماعي ناجا داده بوديم تماسي با آنجا گرفتيم تا به هر جهت موضوع را بلاتكليف نگذاريم كه با كمال تعجب شنيديم: «جناب سرهنگ مطلب روز پنج شنبه شما را خوانده اند. اين مطلب برعليه ناجا نوشته شده و به همين دليل مصاحبه را لغو كردند.»
«جناب سرهنگ» مدير كل مبارزه با مفاسد اجتماعي ناجا بود و با اين پاسخ دفتردار وي سوالي پيش روي ما قرار گرفت كه اولاً گزارش آزموده تجديدي در كدام قسمت خود برعليه پليس نوشته شده است؟ سردار محمدباقر قاليباف به عنوان فرمانده پليس كشور همواره سخن از «تعامل» براي برقراري امنيت و توليد امنيت به عنوان يك فرآيند اجتماعي به واسطه «نگاه جامعه محور» پليس به ميان آورده اند كه نمونه هايي از اين دست سخنان با ذكر مأخذ در همان گزارش هم قابل رويت بود. قطعاً ايشان كه حرفشان سياست كلي پليس را نمايان مي كند هم تصديق مي كنند سخن از تعامل گفتن يعني برقراري ارتباطي دوسويه. مشاركت هم در قبال برقراري چنين ارتباطي ميسر مي شود. اگر سردار قاليباف به عنوان سكاندار پليس كشور از چنين سياستي حمايت مي كند قطعاً تمام فرماندهان اين سازمان و نيرو نيز بايد مجري آن باشد. از سوي ديگر در گزارش «آزموده تجديدي» تماماً پليس و به خصوص خود سردار قاليباف خطاب قرار گرفته است بنابراين اتخاذ تصميم لغو مصاحبه از سوي يك مديركل و تشخيص له يا عليه ناجا نوشته شدن مطلب كاملاً بي موضوع است. اگر به ياد داشته باشيم كه سردار قاليباف در سخنان خود بر تخصصي شدن پليس هم تأكيد كرده است بايد يادآور شويم كه تشخيص له يا عليه نگاشته شدن مطلب از عهده مدير كل مبارزه با مفاسد اجتماعي ناجا خارج و برعهده خبره اين كار است كه البته به دستور مقام معظم رهبري مسئوليت اين مهم برعهده كارشناسان ناجا در سازمان عقيدتي سياسي است.
با اين وصف اگر مدير كل محترم مبارزه با مفاسد اجتماعي ناجا چنين تلقي داشته اند جاي بسي تعجب و افسوس است كه مسئول دبيرخانه اطلاع رساني ناجا بدون مطالعه مطلب و بدون توجه به حرفه اطلاع رساني در تماسي عجولانه خبر لغو مصاحبه هاي ما با ناجا را دادند.
بدين ترتيب اقدام به لغو مصاحبه هاي ما با ناجا در حالي كه پس از ماه ها سرگرداني بين روابط عمومي و مركز اطلاع رساني ناجا در حال شدن بود، سياست «تعامل» ناجا را مورد ترديد قرار مي دهد. لغو مصاحبه يعني لغو گفت وگو و لغو گفت وگو يعني خط بطلان كشيدن بر ارتباطي دو سويه كه سردار قاليباف آن را سرلوحه عملكرد پرسنل اش عنوان كرده است زيرا با قطع گفت وگو و ارتباط، ديگر تعاملي باقي نمي ماند تا به توليدي اجتماعي بينجامد. از سوي ديگر تاب و تحمل نداشتن براي شنيدن انتقاد در مجموعه اي كه مي خواهد براساس مشاركت هاي مردمي به پيش برود، سرانجامي جز تنزل جايگاه در نزد عموم نخواهد داشت.
با اين توضيحات بهتر است سوالاتي كه همواره در پي سردرگمي كار با مجموعه ناجا پيش آمده را دوباره مرور كنيم:
۱) مرجع تشخيص له يا عليه بودن يك مطلب در نيروي انتظامي كجاست؟
۲) اگر سخن از تعامل و مشاركت مردمي و نگاه جامعه محور به ميان مي آيد، آن هم از سوي عالي ترين فرمانده و پليس، لغو مصاحبه هاي يك گزارشگر و خبرنگار شناخته شده چه معنايي مي يابد؟
۳) آيا «اطلاع رساني تاكتيكي» كه ابتكار جديدي در نيروي انتظامي به معناي چنين برخوردهايي با اصحاب جرايد است؟
۴) آيا بستن باب گفت وگو خود «آزموده تجديدي» ديگري نيست كه سال ها نتيجه نداد و سردار محمدباقر قاليباف در نتيجه آن چنين سياستي را به كار بست كه نگاه پليس در آن از «تهديد محور» به «جامعه محور» تغيير يابد؟
بنابراين پيش از هر اقدام ديگري انجام مصاحبه با مدير كل مبارزه با مفاسد اجتماعي ناجا و ديگر مصاحبه هاي هماهنگ شده مي تواند زمينه را براي گفت وگو و شنيدن و انعكاس نظرات فرماندهان پليس و... باز كند تا در اين ميان سوالات ما هم پاسخ مطلوب خود را بيابند.

• پايان اعتصاب غذا
عباس اميني، يك فرد كرد ايراني كه در انگلستان زندگي مي كند و دهان، چشم ها و گوش هايش را در اعتراض به آنچه رفتار غيرانساني مقامات بريتانيا با پناهجويان مي خواند، دوخته است، با پايان دادن به اعتصاب غذاي خود موافقت كرده است.
عباس اميني كه ۳۳ ساله است، پنج شنبه گذشته پس از آنكه دولت بريتانيا با ماندن وي در اين كشور مخالفت كرد، دست به اعتصاب غذا زد. اكنون موضوع ماندن وي در بريتانيا حل شده و او مي تواند در اين كشور بماند.
وي اكنون بخيه هاي دهان، چشم ها و گوش هايش را باز كرده اما مي خواهد به تلاش خود براي رفتار بهتر مقامات بريتانيا با پناهجويان در اين كشور ادامه بدهد.
دوستان و حاميان اميني، وي را از خانه اش در ناتينگهام به پاركي در آن نزديكي آوردند. يك پرستار در مقابل ميكروفن ها و دوربين هاي تلويزيوني و بر روي نيمكتي در پارك، نخ آبي رنگ بخيه را از لب، چشم ها و گوش هاي او شكافت. عباس اميني مجبور بوده به مدت دو سال براي رسيدگي به پرونده تقاضاي پناهندگي اش صبر كند و اخيراً نيز كمك هزينه هايي كه به او داده مي شد، قطع شد. سه هفته قبل، دادگاهي رأي داد كه وي واجد شرايط پناهندگي است اما دولت بريتانيا با اين حكم مخالفت كرد. تهديد اخراج شدن از بريتانيا، عباس اميني را نااميد كرد. وي به مدت يك هفته از خوردن غذا، نوشيدن آب و حتي خوردن داروهاي مسكن خودداري كرد. يكي از سخنگويان فدراسيون بين المللي پناهجويان ايراني مدعي است كه پناهجويان در بريتانيا اغلب با بي خانماني، گرسنگي و فلاكت روبه رو هستند و اين ناشي از كوتاهي هاي دولت است. اكنون يك دادگاه مستقل با تصميم دولت بريتانيا در مورد عباس اميني مخالفت كرده و به خلاف آن رأي داده است.
دوستان عباس اميني از وي خواستند به اعتصاب غذاي خود پايان دهد اما او مي گويد آنقدر به مبارزه اش ادامه مي دهد تا با پناهجويان مثل انسان ها رفتار شود.

• انتقاد بهداشت جهاني از سينما
سازمان بهداشت جهاني به مناسبت روز جهاني عدم مصرف دخانيات (۳۱ مه) از دست اندركاران صنعت سينما و مُد، خواست از بخشيدن جلوه شكوهمندانه به عادت مصرف دخانيات خودداري كنند.
اين سازمان دست اندركاران صنعت سينما و مد را در تشويق جوانان به مصرف دخانيات مقصر دانسته و اغلب آثار سينمايي خلق شده در صنعت سينماي آمريكا و هند را مشوق مصرف مواد مخدر قلمداد كرده است. آمارهاي اين سازمان از مرگ حدود ۵ ميليون نفر طي سال گذشته بر اثر مصرف مواد مخدر حكايت مي كند كه احتمال دو برابر شدن اين ميزان ظرف هفده سال آينده مطرح است.
اين سازمان به تازگي كنوانسيوني بين المللي در مورد مهار دخانيات تدوين كرده كه نخستين پيمان بين المللي عليه مصرف مواد مخدر است.
اين در حالي است كه گزارش هاي مطبوعات ايران از افزايش مصرف دخانيات در گروه سني پانزده تا بيست و پنج ساله حكايت مي كند. بنا بر آمارهاي رسمي در ايران، شصت درصد افراد در سنين چهارده تا پانزده سالگي به مصرف سيگار روي مي آورند.

• مبارزه با هرزنامه
يك شركت فعال در زمينه فيلترگذاري در اينترنت اعلام كرده است كه بيش از نيمي از مجموعه نامه هاي الكترونيكي (اي ميل) جابه جا شده در اينترنت، پيام هاي ناخواسته تبليغاتي هستند. اين شركت، به نام «مسج لبز» (Message Labs) دريافته است كه پنجاه و پنج درصد از پيام هاي الكترونيكي كه در ماه مه بررسي شده اند، «هرزنامه» بوده اند. اين نسبت در ماه آوريل ۴۰ درصد بود. به تازگي تحقيقي نشان داده كه هرزنامه ها پس از ترافيك و ساعات كار طولاني، از عوامل استرس آور اصلي براي افراد شاغل در بريتانيا است.
خبر بد اينكه تعداد اين نامه ها به جاي اينكه رو به كاهش بگذارد، در حال افزايش است. شمار روزافزون اين نامه هاي تبليغاتي شركت هاي بزرگي مانند «اي او ال» و «ام اس ان» را بر آن داشته تا برنامه هايي براي حذف آنها عرضه كنند.
شركت اي اوال تا حدي در اين زمينه موفق بوده است. در ماه دسامبر اين شركت از شركت ديگري كه حدود يك ميليارد نامه الكترونيكي ناخواسته براي مشتريان اي اوال فرستاده بود، مبلغ هفت ميليون دلار غرامت دريافت كرد. دولت ها هم به مبارزه با هرزنامه ها پيوسته اند. قرار است در ماه اكتبر امسال اتحاديه اروپا ارسال اين نوع نامه ها را در كشورهاي عضو غيرقانوني اعلام كند. بريتانيا هم قرار است تا ماه اكتبر، در تلاش براي محدود كردن هرزنامه ها، قوانين سخت تري در زمينه استفاده از مشخصات فردي افراد وضع كند.

• سنگاپور و خروج از سارز
سازمان بهداشت جهاني اعلام كرده است كه سنگاپور را از فهرست مناطق آلوده به بيماري سارز خارج خواهد كرد. اطلاعيه سازمان بهداشت جهاني در پي گزارش مقامات بهداشت سنگاپور صادر شد حاكي از اينكه در خلال بيست و يك روز اخير هيچ مورد جديد ابتلاي به سارز در آن كشور ديده نشده است. به گفته سازمان بهداشت جهاني، اقدامات جدي سنگاپور در مبارزه با سارز باعث شد تا زنجيره گسترش بيماري از طريق سرايت به افراد سالم شكسته شود. اين سازمان اقدامات دولت سنگاپور را بهترين نمونه از برخوردي شفاف و سريع با سارز توصيف كرده است.
با اين همه، از مقامات بهداشت سنگاپور خواسته شده كه همچنان به مراقبت هاي خود ادامه دهند. در آن كشور، سي و يك نفر در اثر ابتلاي به اين بيماري جان خود را از دست داده اند. حذف نام سنگاپور از فهرست مناطق آلوده هم زمان با انتشار گزارشي صورت گرفت كه براساس آن، به نظر مي رسد از سرعت گسترش سارز در منطقه شرق آسيا به طور كلي كاسته شده است.