منبع: اينترنت
ترجمه از: مونا مشهدي رجبي
طبق آمار، كشورهاي غربي براي استفاده از يك كيلوگرم خاويار فيل ماهي ۳ هزار دلار پرداخت مي كنند.به همين دليل كشورهاي اطراف درياي خزر به منظور افزايش درآمدهاي خود اقدام به صيد بيش از حد فيل ماهي و ماهي استورژن كردند. اما از آنجا كه درياي خزر منبع اصلي و عظيم ماهي استورژن است صيد بيش از حد ، تداوم نسل اين ماهي مؤثر و مفيد را به خطر انداخته است.
دهها سال كشورهاي اطراف درياي خزر در مقابل مداخله گروههاي متخصص كشورهاي ديگر به منظور حفاظت از ماهي ها و افزايش تعداد آنها و تعيين سطح مجاز صيد مقاومت كردند. اما اخيراً مشخص شد كه قزاقستان به پيمان خود پايدار نبوده است و به بزرگترين گروه تحقيقاتي و حفاظتي اجازه بررسي و تحقيق روي اين منطقه را داده است. اين گروه در قزاقستان گروهي هستند كه سال گذشته تلاش كرده بودند از طريق روسيه به اين منطقه دست پيدا كنند اما روسيه مانع ادامه كار آنها شده بود. به هر حال بعد از موافقت مسئولان قزاقستان دو دانشمند نيويوركي از طرف جامعه حمايت از حيات وحش به منطقه آمدند و ۲۳۱ نوزاد فيل ماهي و استورژن را علامت گذاري كردند. هدف تحقيق ، يافتن پاسخ سؤالي بود كه مدتها ذهن همگان ، خصوصاً كشورهاي اطراف خليج فارس را به خود مشغول كرده بود:
سؤال مورد نظر اين بود: يك كشور چه سهمي از ماهي ها را مي تواند از آن خود بداند؟
آدبيگاري كايرالاپوف ، مدير بخش صيد رودخانه اورال در قزاقستان گفت: ما مي خواهيم بدانيم ماهي هاي ما به كجا مي روند.
وي اعلام كرد: ما سالانه يك ميليون نوزاد فيل ماهي (بلوگا) را به درياي خزر مي ريزيم و نمي دانيم كه سال آينده در كجا خواهند بود.
نوزادان علامت گذاري شده در طول نخستين سال زندگيشان حداكثر به اندازه طول يك انگشت رشد خواهند كرد. آ نها از محل رودخانه مي روند و بعد از ۱۵ سال كه به سن تخم ريزي مي رسند به محل تولدشان باز مي گردند، بعد از صيد آنها دانشمندان مي توانند سهم ماهي هاي زنده مانده طي اين ۱۵ سال و سهم ماهي هايي كه به محل زندگيشان برمي گردند را برآورد كنند. تحقيقات نشان داده كه ماهي ها هنگام تخم ريزي به محل تولدشان باز مي گردند سپس مي توان به راحتي جمعيت ماهي هاي علامت گذاري شده اي كه زنده مانده اند را تشخيص داد.
با توجه به اينكه رودخانه اورال تنها بستر تخم ريزي ماهي هاي استورژن است به راحتي مي توان تعداد ماهي ها را برآورد كرد. از طرفي آگاهي از نرخ ماهي هاي مولد ممكن است كشورهاي ديگر را بيشتر به فكر حفظ اين منبع غذايي با ارزش بيندازد. امروزه قزاقستان بيش از ۶ تن خاويار حاصل از فيل ماهي (بلوگا) را صادر مي كند. در حالي كه سهم صادرات روسيه عليرغم وسعت محدوده درياي خزر در مرز اين كشور تنها ۲ تن است.
صادرات خاويار حاصل از فيل ماهي ايران نيز۳ تن است.
اما علاوه بر صيد قانوني، بخش زيادي از ماهي هاي منطقه به صورت غيرقانوني صيد مي شوند. محققان اعلام كردند صيد غيرقانوني ماهي استورژن سالانه ده هزار تن است. در حالي كه مجموع صيد قانوني در همه كشورهاي اطراف درياي خزر برابر۶۵۰ تن است. با توجه به قيمت زياد خاويار حاصل از فيل ماهي (۳۰۰۰ دلار براي هر كيلوگرم خاويار) اين محصول از با ارزش ترين توليدات حيات وحش دنيا و ماهي توليد كننده آن با ارزشترين حيات وحش جهان است.
به همين دليل حفظ بقاء اين گونه ماهي براي تمام جهانيان بسيار با اهميت است. اما متأسفانه صيد غيرقانوني فيل ماهي در روسيه بسيار زياد است و فروش خاويار با نرخ ۲۰۰ دلار براي هر كيلوگرم يعني يك پانزدهم نرخ واقعي آن در جهان موجب آسيب رسيدن به كل اقتصاد كشور شده است.
جامعه حفاظت از حيات وحش آمريكا در نظر دارند با علامتگذاري نوزادان علاوه بر بررسي شرايط ذكر شده، كل جمعيت استورژن باقي مانده در درياي خزر را نيز تعيين كنند.
محققان اعلام كردند، مسئول حفاظت فيل ماهي ها در روسيه به دنبال يافتن راهي براي افزايش تعداد ماهي ها و ايجاد شرايط مناسب براي زندگي و توليد مثل براي آنها است.
به علاوه آنها تقاضاي نصب علائم ماهواره اي را روي ماهي استورژن درياي خزر كردند تا با كمك آنها بتوانند بررسي كنند ماهي هاي مورد نظر حد فاصل بين تولد تا سن تخم ريزي كه معمولاً ۱۵ سال است را در كجا مي گذرانند.
محققان تقاضا كرده اند فيل ماهي استورژن در فهرست حيات وحش در حال انقراض درج شود و خواستار حفاظت از اين گونه سودآور و مفيد شدند. به گفته مسئولان مركز خدمات حيات وحش و شيلات پاسخ اين درخواست ژانويه آينده اعلام مي شود.
