سومين و بزرگترين مانور مقابله با زلزله فردا به فرماندهي شهردار بعنوان رئيس ستاد مديريت بحران شهر تهران و به مناسبت هفته بلاياي طبيعي در تمامي مناطق تهران اجرا مي شود. ۲۴ فرمانده از سازمانهاي دولتي و غير دولتي روز سه شنبه از اتاق مديريت بحران به فرماندهي شهردار تهران مانور بزرگ ۵هزار نفري بحران تهران را هدايت مي كنند.
در طرح جامع مديريت بحران شهر تهران مصوب شده است كه مانور مقابله با زلزله هرساله در تهران انجام شود، از همين رو براي نخستين بار اين مانور به طور همزمان در ۲۱ منطقه تهران اجرا مي شود.
اين مانور درحالي انجام مي شود كه كارشناسان و متخصصان شهرسازي و معماري و زلزله شناسي با تأكيد بر غير مقاوم بودن شهر در مقابل بلاياي طبيعي، آموزش شهروندان، آمادگي مديريت شهري و مقاوم سازي بناها را امري ضروري و اجتناب ناپذير مي خوانند. دفاع شهر تهران در بلاياي طبيعي به ويژه در مقابل زلزله آنچنان بي مقدار و ناچيز است كه شهروندان نيز بر آن صحه مي گذارند و بر اين نظر هستند كه نياز به ارائه كارشناسي نيست.
مهندس حسين دنكوب يزدي - متخصص شهرسازي دراين باره مي گويد: نگاهي به آمارها نشان مي دهد كه فقط ۲۰ درصد ساختمان ها در برابر زلزله مقاوم هستند و همين رقم نشان مي دهد كه در زمان وقوع زلزله با قدرت بيش از هفت ريشتر، تهران با بزرگترين فاجعه جهاني رو به رو خواهد شد.
وي مي افزايد: به دلايلي ازجمله عدم رعايت نكات ايمني در ساخت وسازها، ۸۰ درصد ساختمان ها در استان تهران در برابر زلزله مقاوم نيستند. نكته تأسف انگيز ديگر اين است كه درحال حاضر از ۳۲ ايستگاه آتش نشاني در تهران فقط ۵ ايستگاه در برابر زلزله ايمن هستند.
اين كارشناس تصريح مي كند: به رغم وجود آئين نامه مقاوم سازي سازه ها و حضور مهندسان ناظر در فعاليت هاي ساختمان سازي، نبايد شاهد بي دفاعي بناها در مقابل بلاياي طبيعي بود و بروز اين وضعيت نشان مي دهد كه عناصر و نهادهاي متولي در وظايف خود قصور كرده اند.
وي مي افزايد: عدم رعايت ضوابط مقاوم سازي بناها از سوي مهندسان ناظر و از سويي اجبار كارفرمايان مبني بر ناديده گرفتن نكات ايمن سازي از سوي مهندسان ناظر - كه اين امر به معناي فروش حرفه، تعهد و دانش تلقي مي شود - منجر به خلع سلاح دفاعي بناها در مقابله با حوادث غيرمترقبه شده است.
مهندس دنكوب يزدي با بيان اين مطلب كه بيش از ۴۰ مجموعه بلاياي طبيعي در سطح جهان وجود دارد و حدود ۳۰ نوع از آن سرزمين ايران را به دليل شرايط آب و هوايي و جغرافيايي تهديد مي كند، افزود: همچنان كه گاز طبيعي، مهم ترين منبع انرژي و خطوط لوله گاز، سرمايه ملي به شمار مي آيد، اين منابع، كانون خطر نيز محسوب مي شوند كه پرداختن به اصول ايمني و آموزش به مردم و كارشناسان سازمان ها مي تواند در پيشگيري از حوادث موثر باشد.
همچنين احد محمدخاني ،كارشناس شهرسازي با بيان اين مطلب كه ايمني اكثر ساختمان هاي بتني در برابر زلزله شديد، به علت عدم درك جزئيات ريز اجرائي به كلي زير سئوال است، افزود: نظارت دقيق مهندسان ناظر در مراحل ساختمان سازي و آموزش كارگران ساختماني از نكات قابل توجه در ايمني ساختمان ها در برابر زلزله است كه در امر ساختمان سازي در كشور، كمتر به آن توجه مي شود.
اين كارشناس احتمال ريزش ساختمان هاي غيراستاندارد حاشيه تهران را در زمان وقوع زلزله بيشتر از ديگر مناطق دانست و افزود: به دليل اينكه در اين قبيل مناطق، هدف داشتن يك سرپناه بوده و آگاهانه نسبت به رعايت اصول مقاوم سازي بناها، چشم پوشي شده، لذا ساختمان سازي به طور علمي و اصولي انجام نشده است و در آينده اي نه چندان دور بايد شاهد وقوع حوادث دلخراش و جبران ناپذير باشيم.
خبرنگار ما در ادامه گزارش خبري خود مي نويسد: عواملي مانند مقاوم كردن شريان هاي حياتي، استفاده از مصالح استاندارد در ساخت و سازها و نظارت دقيق مهندسان ناظر بر ساخت و سازها و رعايت قوانين و آئين نامه هاي مربوط به مقاوم سازي سازه ها و آموزش مدام و مستمر شهروندان و ارتقاي آمادگي و مديريتي مديران دوره بحران در كنار مقاوم سازي بناها به ويژه آن دسته از ساختمان هايي كه تجمع انساني در آن شكل مي گيرد - نظير مدارس و ادارات - از مهم ترين اقدامات در زمينه كاهش آثار بلاياي طبيعي است.