با پيگيري اخبار مربوط به مذاكرات شوراي حكام آژانس بين المللي انرژي هسته اي در مورد برنامه هاي اتمي كشورمان به نظر مي رسد:
۱- بي ترديد تيم اجرايي مذاكره كننده ايراني با يك مأموريت بسيار دشوار مواجه بوده و در مذاكراتي بسيار سخت درگير است. جا دارد كه پيش از هر چيز از تلاش اين عزيزان به ويژه كساني كه پرداختن جدي به كار را بر ظهور در صحنه تبليغي ترجيح مي دهند تقدير و تشكر به عمل آيد؛ كساني كه متوجه حساسيت مسئوليت خطير و تاريخي خود بوده و مي دانند كه نتيجه كارشان در معرض قضاوت ملت شريف ايران و تاريخ اين مرز و بوم قرار خواهد گرفت. بديهي است كه آنان مي كوشند تا نام نيكي از خود بر جاي گذارند تا نسل هاي بعدي درباره شان قضاوتي نيكو داشته باشند؛ كه انشاءالله چنين خواهد شد.
۲- در اين اجلاس براي نخستين بار از زمان صدور بيانيه تهران برخي از كشورها همكاري علني تري با آمريكا به نمايش گذاشتند، امري كه بايد مورد توجه و مداقه قرار گيرد.
از آنجا كه اروپا براي نخستين بار از زمان پايان جنگ سرد به طور مستقل - حداقل در ظاهر - درگير يك بحران بين المللي شده و كوشيده تا آن را كنترل كند، به نظر مي رسد كه اروپا به هيچ وجه حاضر نيست اين نقش پيروزمند خود كه زمينه اي براي ايفاي نقش مؤثرتر آن در صحنه بين المللي مي باشد را از دست بدهد. ليكن نگراني آن از پيشرفت ايران در تكنولوژي اتمي - طبيعتاً صلح آميز - و ميل ذاتي آن به معامله گري و ارتباط تنگاتنگ با امريكا موجب مي شود كه يك نقش دوگانه برعهده گيرد. لذا به نظر مي رسد شايد اروپا از ابتدا هم در پي صدور قطعنامه بسيار تندي كه راه را به روي هرگونه همكاري بين ايران و آژانس ببندد نبودند، ليكن كوشيدند تا در همكاري با امريكا فشار سنگيني را به ما وارد آورند و آنگاه با اندكي تخفيف ، رضايت ما را نيز كسب كنند.
اين سياست با نمود سه كشور مهم اروپايي در هنگام مذاكرات تهران تفاوت دارد، امري كه بايد در همكاريهاي بعدي ما با اروپا مورد توجه قرار گيرد و چه بسا موجب بازنگري در آن شود.
۳- عليرغم عدم توجه اداره كنندگان مذاكرات كنوني به نقش روسيه و تلاش برخي براي القاي ابهام و ترديد در مورد اهداف و سياست هاي آن كشور، ملاحظه كرديم كه پس از تماس تلفني رياست محترم جمهور با پوتين، روسيه تلاش بسيار خوبي براي حذف يكي از بندهاي قطعنامه كه مي كوشد برنامه اتمي ايران را به نهادهاي نظامي پيوند دهد به عمل آورد.
اميدواريم كه برخلاف گذشته اين نكته به مانند ديگر اقدامات مثبت روسيه به ورطه فراموشي سپرده نشده و در دام تمايل غيرمنطقي به كار با اروپا فرو نيفتد.
۴- در مورد نحوه كار با گروه غيرمتعهدها در شوراي حكام نيز به نظر مي رسد اداره كنندگان مذاكرات كنوني بهاي لازم را به برخورد همكارانه و صادقانه آنان نداده و از آنان صرفاً به عنوان ابزار فشارعليه امريكا سود مي جويند، حال آنكه تضمين استمرار همكاري غيرمتعهدها مستلزم آن است كه عكس العمل منعطفانه نسبت به برخي از تصميمات نيز، اين كانال را ناديده نينگارد.
۵- قدر مسلم آن است كه چند ماه مذاكره با آژانس و همكاري با اروپايي ها و اعطاي امتيازات بسيار مهمي همچون تعليق داوطلبانه غني سازي اورانيوم، پذيرش امضاي الحاقيه و پايبندي پيش از موعد به آن و... تجربه مثبتي براي جمهوري اسلامي ايران نبوده و برخورد ناشايست غرب اميدواري زيادي را براي ما ايجاد نكرده است. شايد فرصت براي تجديدنظر در سياست گذشته و برخورد منطقي تر با آخرين داده هاي موجود فراهم باشد؛ قطعنامه جديد شوراي حكام كه به زودي منتشر خواهد شد مبناي اين ارزيابي و تدوين سياست هاي جديد خواهد بود. ايران بايد مطمئن شود كه اروپا به تعهدات خود عمل مي كند و در جهت عادي سازي روابط ايران و آژانس ، همكاريهاي صلح آميز هسته اي ، ارتقاء مناسبات ايران و اروپا حركت مي كند در غير اينصورت چه دليلي براي اعطاي امتياز به اروپا وجود دارد ؟