دوشنبه ۱۵ تير ۱۳۸۳ - شماره ۳۴۲۸
به انگيزه انتشار كتاب درس حافظ
سخن اهل دل
010323.jpg
تاليف: دكتر محمد استعلامي/ناشر:انتشارات سخن، چاپ اول، ۱۳۸۳ /قطع وزيري/دوجلد ، ۱۳۱۲ صفحه
دكتر محمد استعلامي در ميان اهل فرهنگ و ادب چهره اي شناخته شده است. پژوهش هاي وي درباره عطار و نيز مولانا نكات تازه يابي را در اختيار علاقه مندان به ادبيات و عرفان قرار داده است. از سوي ديگر شاگردي در نزد استاد زنده ياد بديع الزمان فروزانفر كه در نوع خود، چهره اي كم نظير و تكرار نشدني در حوزه عرفان و ادبيات و پژوهش هاي ادبي بوده است و بر گرفتن خوشه هايي ناب از خرمن آن زنده ياد و جاري كردنش در تأليفات و نوشته ها، بركات و ثمراتي دارد كه تنها از توان شاگردان استاد فروزانفر بر مي آيد.
استعلامي پس از كار عظيم و مثمرثمرش درباره مولانا (شرح و تفسير ۷ جلدي مثنوي- انتشارات سخن ۱۳۷۸) كه به اعتقاد اكثر مثنوي شناسان و مولوي پژوهان، از جمله شروح مفيد و راه گشا براي خوانندگان و پيگيران مثنوي است، به سراغ ديوان حافظ رفته و بر اين ديوان شرحي دو جلدي نگاشته است.
استعلامي براي آسان كردن كار خواننده چهار مقدمه در ابتداي كتاب آورده و به خواننده توصيه كرده است: «اگر قرار باشد كه در اين كتاب «غزل هاي حافظ را درست و آسان بخوانيد و چنان كه هست بفهميد» يك شرط اساسي هم دارد: كتاب، پس از اين يادداشت، چند مقدمه كليدي و به هم پيوسته دارد كه اول بايد آن مقدمه ها را خواند. در اين مقدمه ها با واقع بيني و بي تعصب، از خاصه هاي شخصيت حافظ و دركي كه با توجه به همه غزل ها از طرز فكر او مي توان داشت- و نه فقط با تكيه بر يك بيت يا يك مصراع- سخن گفته ام.»
مؤلف سپس به سراغ زبان حافظ و الفاظ و تعبيرات خاصي رفته كه معتقد است «آنها را حافظ مي جويد يا مي آفريند و تكرار آنها در غزل هاي مختلف، سير انديشه او را نشان مي دهد و درك معني ادبيات و غزل ها را آسان مي كند.»
بخش ديگري از اين مقدمه ها، كوششي است براي به دست دادن كليدي كه خواننده ديوان حافظ را به منطق و ضابطه اي برساند، تا گاه خود او گره گشاي مشكلات خود باشد و با آن ضابطه روشن، دريابد كه حال و هواي هرغزل چگونه است؟ كجا مي و باده شراب انگوري است؟ و كجا اشاره به مفهومي يا حقيقتي در عالم معنا ست؟ معاني و تعبيرهاي عارفانه شعر حافظ را چگونه بايد از مضامين عاشقانه بازشناخت؟ و با اين همه اشاره هاي طنز آميز- و گاه تحقيرآميز- به صوفي و خرقه و خانقاه و صومعه و «زرق» و شعبده اي كه حافظ در «دلق و ازرق» صوفيان- و نه عارفان- مي بيند، آيا مي توان او را صوفي دانست؟
اما، جالب ترين مقدمه كتاب كه شايد گره گشايي هاي آن بيش از ساير بخش ها باشد، مقدمه سوم است كه به گفته دكتر استعلامي «سرگيجه اي را كه بعضي از مفسران ديوان حافظ براي خوانندگان ديوان او پديد آورده اند، ان شاءالله برطرف مي كند يا تسكين مي دهد.»
شيوه بررسي هر غزل بدين گونه است كه اصل غزل در صفحه و با شماره مي آيد. براي نمونه مطلع غزل ۲۲ را بخوانيد:
چو بشنوي سخن اهل دل مگو كه خطاست
سخن شناس نه اي جان من! خطا اينجاست
سپس در زير هر غزل و با تعاريفي كه در مقدمات چهارگانه داده شده است، نوع غزل مي آيد. براي نمونه همين غزل از نگاه مؤلف «غزلي است عارفانه كه در آن «سخن اهل دل» به گوش مي رسد و گفت وگو از فغان و غوغاي درون عاشقان عالم معنا است و سير دروني آنها. در بيت هفتم حافظ به مضامين رندانه خود بازمي گردد. يكي از ۴ مقدمه درباره رندي حافظ است و خواننده با خواندن اين مقدمه درمي يابد كه مفهوم رندي در شعر حافظ چيست و مراد حافظ از آن، چه است. به همين ترتيب مي توان در ذيل هر غزل نوعي راهنماي كلي از مفهوم غزل كه همانا ارجاع به مقدمات چهارگانه است و نيز راهنماي اختصاصي هر بيت كه در آن تك تك ابيات شرح داده شده را پيدا كرد.

دومين شماره از فصلنامه سلسله الحوار منتشر شد
فرهنگ ايران به زبان عربي
010308.jpg
روند ترجمه از ادبيات غرب در چند دهه اخير سير تصاعدي به خود گرفته است تا جايي كه اغلب ناشران، ترجمه را بر تأليف ترجيح مي دهند.
يك سويه بودن اين روند باعث شده است كه جامعه فرهنگي ايران با آثار بسياري از هنرمندان عرصه ادبيات و هنر در جهان آشنا شود. اما در مقابل، ادب و هنر ارزنده و پاينده كشور ما در خارج از مرزها ناشناخته باقي بماند.
اين عدم شناخت حتي در ميان كشورهاي همجوار نيز مشهود است.
فصلنامه «سلسله الحوار »با توجه به اين نقيصه پديد آمده و تلاش مي كند كه جهان عرب را با فرهنگ و ادب و هنر- بويژه معاصر- ايران آشنا كند.
در پي استقبال فرهنگ پژوهان جهان عرب از اولين شماره سلسله الحوار اينك دومين شماره با مطالب متنوع منتشر شده است.
دومين شماره سلسله الحوار در دوازده مدخل و بيست و دو موضوع سامان گرفته است كه به قرار ذيل اند:
۱- سخنراني:
۱-۱- سخنراني آقاي خاتمي در دانشگاه بيروت
۱-۲- سخنراني محمدصادق حسيني (مشاور رئيس مركزگفتگوي تمدن ها) در بحرين و عمان.
۲- پژوهش:
۲-۱- تأثير ترجمه در پيشبرد فرهنگ و تمدن اسلامي. دكتر نورالله كسائي
۲-۲- طلايه دار آموزش فارسي در مصر. عبدالوهاب عزم. نوشته دكتر صادق خورشا
۲-۳- معرفي سبك هندي و صائب تبريزي
نوشته غلامحسين يوسفي
۳- انديشه:
گفتگوي اختصاصي سلسله  الحوار با سيد حسين نصر پيرامون انديشه اسلامي در ايران و جهان عرب
۴- شعر:
۴-۱- راوي مدرن اسطوره هاي قديمي/ پيرامون زندگي و آثار مهدي اخوان ثالث و ترجمه چند شعر او: زمستان/ لحظه ديدار/ گفتگو/ بدرود
۴-۲- شعر اشارت است و بشارت در گفتگوي اختصاصي سلسله  الحوار با علي معلم دامغاني
۵- سينما:
مركب باد
گفتگوي اختصاصي سلسله  الحوار با عباس كيارستمي
۶- موسيقي:
۶-۱- ميراث مشترك موسيقي ملل اسلامي در گفتگوي اختصاصي سلسله  الحوار با محمدرضا درويشي.
۶-۲- پژوهشي پيرامون دوگانگي ذوق ميان موسيقي جدي و عوامانه.
۷- ادبيات داستاني:
۷-۱- بازخواني داستان نويسي مدرن ايران با پژوهش در كار و آثار صادق هدايت و جلال آل احمد
۷-۲- ترجمه داستان سگ  آواره
۸- هنرهاي تجسمي:
هنر مناجات با خداست. در گفتگوي اختصاصي سلسله  الحوار با خوش نويس و تذهيب كار نقاشي خط قرآن بهرام سالكي
۹- طنز:
معرفي پرويز شاپور و چهل كاريكلماتور از او.
معرفي كتاب / يادي از درگذشتگان/ و پنجره اي به ادبيات عرفاني مدخل هاي ديگر اين شماره از سلسله  الحوار به شمار مي آيند.ناگفته نماند كه در شماره نخست سلسله  الحوار نيز هشت گفتگوي اختصاصي با صاحب نظران ادبيات و هنر انجام گرفته بود. از جمله گفتگو با خانم دكتر صفارزاده پيرامون شعر و ترجمه/ محمود دولت آبادي پيرامون ادبيات داستاني و انتشار جاي خالي سلوچ به زبان عربي/ ساسان فاطمي، پيرامون موسيقي ايران و عرب/ مهدي حسيني، پيرامون نقاشي/ محمد جليل رسولي، پيرامون نقاشي، خط و .... با معرفي زندگي و آثار محمد علي جمال زاده به عنوان پدر داستان نويسي مدرن ايران/ و نيما يوشيج به عنوان پدر شعر نو به همراه ترجمه چند شعر از او.
اين فصلنامه كه در حيطه كار خود پخته شده است در جهان عرب به عنوان يك رويداد ارزشمند فرهنگي تلقي شده و مطالب آن در مطبوعات عربي نقل شده است.
اين فصلنامه از سوي مؤسسه گفتگوي فرهنگي ايران و عرب (غيردولتي) و به سردبيري موسي بيدج منتشر مي شود.

پيشخوان
گفته ها و نكته ها
گردآوري و تدوين: محمد شريفي، بارانه عماديان/ ناشر: انتشارات توتيا/ قطع رقعي/ قيمت: ۲۵۰۰ تومان، ۴۶۲ صفحه.
كتاب گزيده اي از نغزترين و جالب ترين جمله ها و عبارات از مشاهير جهان است كه از چندين فرهنگ خارجي و صدها كتاب و مقاله فارسي، ترجمه و گردآوري شده است. در تأليف اين كتاب سعي بر آن بوده تا جملاتي كه صرف نظر از صحت و سقم آنها، نمايانگر عمق انديشه صاحبان آراء و انديشه ها هستند يكجا فراهم آيد. ناشر و مؤلفان در دسته بندي موضوعي نكات و گفته ها سعي جدي و اهتمامي ويژه مبذول داشته اند. به نحوي كه تمامي نكات و گفته هاي بزرگان فرهنگ و سياست و هنر در نزديك به ۱۰۰ موضوع دسته بندي و تدوين و تبويب شده است. همچنين سعي شده است براي هر موضوع يكي دو موضوع جانبي نيز در نظر گرفته شود. صفحه آرايي و چينش چشم نواز مطالب به همراه سه نمايه كه اولي فهرست گويندگان و نويسندگان و دومي كتابخانه مورد استفاده اين كتاب و سومي فهرست اعلام به همراه شماره نقل قولها است، كتاب را كاربردي و مورد استفاده فراوانتر قرار داده است.
010317.jpg

ديپلماسي و رفتار سياسي در اسلام
سيدمحمد موسوي/ ناشر: مركز بازشناسي اسلام و ايران، چاپ اول، ۱۳۸۳/ قيمت: ۱۱۰۰ تومان، ۱۴۸ صفحه.
شناخت ابعاد مديريتي و رفتار سياسي پيامبر اكرم(ص) و راز موفقيت آن بزرگوار در روابط خارجي، امري ضروري و لازم است. به ويژه از اين نظر كه عليرغم ساختار پيچيده فرهنگي، اجتماعي، سياسي و اعتقادي جزيرةالعرب و مشكلات فراوان و طاقت فرسا، آن حضرت توانستند اسلام را به فراسوي مرزهاي عربستان گسترش دهند و با به كارگيري شيوه هاي مناسب ديپلماسي توفيق يافتند، تا در مدتي كوتاه، علاوه بر توسعه اسلام، بر بدنه تمدنهاي بزرگ آن زمان لرزه بيفكنند. از سوي ديگر و با وجود منابع بسيار درباره تاريخ اسلام، درخصوص ويژگي روابط خارجي پيامبر اسلام(ص) تحقيق جامعي در اين زمينه صورت نگرفته است. كتاب «ديپلماسي و رفتار...» كه نخستين گامها در اين زمينه است. براساس سرفصلهاي مصوب شوراي عالي برنامه ريزي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و در ۵ فصل تدوين شده است .در فصل اول كليات مربوط به ديپلماسي و روابط ديپلماتيك، در فصل دوم اصول و خطوط كلي ديپلماسي در اسلام و سفارت و نمايندگي در اسلام، در فصل سوم، مباحثي در سير حكومتي پيامبر و در نهايت مشكلات و دگرگونيهايي در روابط خارجي اسلام در دوره خلافت بني اميه، بني  عباس، امپراتوري عثماني و تحولات روابط خارجي كشورهاي اسلامي آمده است.
آشنايي از آن سوي افقها
010320.jpg

مجموعه سخنرانيهاي سمينار بزرگداشت آنه ماري شيمل/ نشر باز: چاپ اول ۱۳۸۳/ قطع رقعي/ قيمت: ۱۲۰۰ تومان، ۹۵ صفحه.
در بين ايران شناسان نامي خارجي، نام بانو شيمل برجسته و شاخص است. وي كه سال گذشته دار فاني را وداع گفت، در شناخت عرفان ايران و به خصوص مولوي دستي چيره داشت و آثاري شاخص و گرانسنگ را در اين زمينه تدوين و تأليف كرده بود.
كتاب حاضر حاوي چند مقاله از چهره هاي شناخته شده ادبيات و فرهنگ درباره بانو شيمل است. در نخستين مقاله دكتر شهرام پازوكي به روش شناسي اسلام شناسي شيمل مي پردازد. در بخش دوم شناختنامه پروفسور شيمل به قلم استفان وايدنر آمده و خسرو ناقد نيز در دو مقاله «اقبال شيمل» و كتابشناسي آثار آن زنده ياد وجوه گوناگون شخصيت وي را بر شمرده است.
در نهايت مقاله اي از كيومرث اميري با عنوان از آدام اولئاريوس تا آنه ماري شيمل زينت بخش كتاب شده است.
شناخت محيط زيست
(از مجموعه قدم اول)
010314.jpg

نويسندگان: استيون كرول و ويليام رنكين/ مترجم: بهرام معلمي/ ناشر: نشر شيرازه، چاپ اول ۱۳۸۳/ قطع رقعي/ قيمت: ۱۴۰۰ تومان، ۱۷۶ صفحه.
شناخت محيط زيست يازدهمين كتاب از مجموعه قدم اول است كه در آن، مفاهيم و موضوعات و نيز چهره هاي برجسته سياسي، فرهنگي، سياسي و... به زبان ساده و داستاني به نوجوانان و كودكان معرفي مي شود.
كتاب «شناخت محيط زيست» قدم اولي است براي خواننده اي كه بخواهد به زبان ساده با مشكلات زيست محيطي ناشي از زندگي صنعتي، ازدياد جمعيت و گسترش فقر كه جهان امروز با آن مواجه است، آشنا شود.
همچنين در اين كتاب به راه حل هاي جايگزيني كه در صورت اتخاذ مي توانند مانع روند قهقرايي و از بين رفتن محيط زيست شوند نيز اشاره شده است.

ادبيات
اقتصاد
ايران
سياست
علم
ورزش
هنر
|  ادبيات  |  اقتصاد  |  ايران  |  سياست  |  علم  |  ورزش  |  هنر  |
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |