امير گودرزي
اشاره:
مطلب زير گزارشي از يك پارك علمي موفق در زمينه ايجاد و تسريع جريان دانش و فناوري ميان دانشگاه ها، مراكز تحقيق و توسعه، شركت هاي خصوصي و بازار است. پارك علوم زيستي كلرادو، علاوه بر حمايت از شركت هاي بالغ، تشكيل و رشد شركت هاي نوپاي خلاقيت محور را نيز از طريق مراكز رشد و فرآيندهاي زايشي تسهيل كرده و خدمات متنوعي همراه با فضا و دسترسي به تجهيزات با كيفيت به شركت هاي عضو ارائه مي دهد. برخي از ويژگي هاي مهم اين پارك به شرح زير مورد بررسي قرار گرفته است.
تعريف پارك علمي و اهداف آن
پارك علمي سازماني است كه به وسيله متخصصان حرفه اي اداره مي شود. هدف اصلي اين سازمان، افزايش ثروت از طريق تشويق و ارتقاي فرهنگ نوآوري و افزايش قدرت رقابت در ميان شركت ها و مؤسسات متكي بر دانش است كه در محيط پارك فعاليت مي كنند (طبق جديد ترين تعريف از پارك علمي كه انجمن بين المللي پارك هاي علمي(IASP) در سال ۲۰۰۲ ارائه داده است). برخي پارك هاي علمي، علاوه بر ايجاد هم افزايي بين شركت هاي بالغ (كه واحدهاي تحقيقاتي خود را به پارك منتقل كرده اند)، داراي مراكز رشدي نيز هستند كه شركت هاي نوپا را در خود جاي داده است و مورد حمايت قرار مي دهند. پارك هاي علمي همچنين خدماتي از جمله حمايت هاي مالي، فضاهاي كاري و تأسيسات مناسب به مؤسسات مستقر در پارك ارائه مي كنند. براي روشن شدن موضوع، پارك علوم زيستي كلرادو، يكي از برترين پارك هاي علمي و بزرگترين پارك علوم زيستي آمريكا مورد بررسي قرار گرفته است.
منطقه فيتزسيمونز، زادگاه بزرگترين پارك علوم زيستي آمريكا
منطقه فيتزسيمونز تا قبل از سال ۱۹۹۵، يك منطقه نظامي در آمريكا بود. هنگامي كه ارتش آمريكا در سال ۱۹۹۵، اعلام كرد كه قصد بستن مركز فيتزسيمونز را دارد، پس از گذشت زمان كوتاهي، مسئولان شهر «آورا» و مركز بهداشتي دانشگاه كلرادو با عقد قرارداد مشتركي، اين مكان ۵۷۸ هكتاري را به بزرگترين پارك زيستي وابسته به دانشگاه در آمريكا تبديل كردند. طي سه سال، شركت هاي تازه تأسيس بيوتكنولوژي به فضاهاي آزمايشگاهي تخصيص يافته در پارك منتقل شدند. اين آزمايشگاه ها مملو از دستگاه هاي رايگاني بود كه مسئولان توسعه دهنده پارك از ارتش خريده بودند. اكنون، پارك علوم زيستي كلرادو، مبدأ آغاز به كار مؤسسات تازه تأسيس يك نفره و شركت هايي است كه داروهاي كلينيكي را به طور آزمايشي توليد مي كنند. علاوه بر اين شركت ها، دانشگاه كلرادو و چند مركز خدمات رساني به بيماران سرپايي از جمله يك مركز چشم، يك مركز سرطان و يك مركز بهداشتي در شهر «آورا»، بخش هايي را در پارك ايجاد كرده اند.
تأثير پارك در رفع مشكلات تجاري سازي در ايالت كلرادو
كلرادو، ايالتي است كه طي ساليان گذشته با مشكلات متعددي براي رونق دادن به تجارت بيوتكنولوژي مواجه بوده است. اين فعاليت ها بيشتر در شهر بولدر و در كنار دانشگاه كلرادو صورت مي گرفت كه به علت هزينه هاي بالا، گزينه مناسبي براي تأسيس شركت ها نبود. امكانات حال حاضر در فيتزسيمونز، موانع تأسيس يك شركت را به نحو مؤثري حذف مي كند و اين مسئله مي تواند يك محرك بزرگ باشد. به علاوه، پارك در «ناحيه تجاري ايالتي» قرار دارد كه به شركت ها امكان معافيت هاي مالياتي متعددي را مي دهد.
ويژگي هاي پارك علمي فيتزسيمونز
ويژگي هاي متعددي، اين پارك را در بين ۲۳ پارك علوم زيستي ديگر آمريكا، متمايز مي كند كه به برخي از آنها در زير اشاره شده است:
- اصلي ترين ويژگي، پتانسيل نامحدود جهت رشد و توسعه فيزيكي اين مكان است كه در كنار يك مركز اصلي دانشگاهي پزشكي قرار دارد. جيل فانهام، مدير عامل باز توسعه فيتزسيمونز، داشتن فضاي ۱۶۰ هكتاري جهت توسعه تجاري بيوتكنولوژي را موقعيتي مناسب مي شمارد كه در مراكز ديگر بيوتكنولوژي نظير بوستون، سان فرانسيسكو و يا سان ديگو فراهم نيست.
- نزديكي دانشگاه كلرادو به پارك و حضور آن در پارك، ويژگي بعدي است. به نظر «تيم رادل»، رئيس شركت گلوب ايميون، يكي از اولين مستأجران پارك: «استفاده از هيأت علمي تحقيقاتي موجود در مراكز علمي واقع در پارك، مزيت عمده اي در جهت دسترسي به متخصصان و برپايي سمينارها خواهد بود.»
مزيت ديگر، برخورداري از دستگاه هاي نوين و پيشرفته اي نظير NMR اسپكترومتر MHZ900 است، كه شركت هاي خصوصي (به عنوان وابستگان اداري دانشگاه كلرادو، امكان استفاده از آن را در اين پارك دارند.»
مسئله مهم ديگر، اختصاص امكاناتي جهت سرويس دهي به شركت هاي تازه تأسيس است. ساختمان جديد «مركز پارك علوم زيستي ، فضايي به وسعت ۱۸ هزار متر مربع در اختيار دارد كه داراي آزمايشگاه هاي آماده براي استفاده هستند. اين آزمايشگاه ها مي توانند به شركت ها تا زماني كه براي ساخت امكانات مستقل در محوطه پارك آماده شوند، كمك كنند. اين محوطه ها به نحوي آماده شده اند كه با انتظارات يك شركت از ابتدا تا انتهاي يك فعاليت همخواني داشته باشند. به عنوان مثال، آزمايشگاه هايي كه تناسب بيشتري با هم دارند و احتمالاً در يك پروژه مورد استفاده قرار مي گيرند، در كنار هم ساخته اند؛ به طوري كه يك فرد داراي طرح تجاري بتواند وارد سيستم شود و تا پايان انجام پروژه، به راحتي در يك قسمت از محوطه مستقر شود. مايك براونينگ، رئيس شركت سودآور فسفوسلوشنز كه از سال ۲۰۰۱ به اين پارك آمده و توليد كننده آنتي بادي هاي منوكلونال است، مي گويد: «در اينجا براي ساختن و يا گرفتن فضاي آزمايشگاهي، تعيين محل و ميزان اجاره بحث زيادي انجام نمي شود؛ بدين ترتيب انرژي ما صرف فعاليت هاي اساسي در جهت نيل به اهدافمان مي شود». با تكميل ظرفيت واحدهاي موجود، واحد دوم آزمايشگاه و فضاي اداري پارك نيز، در سال آينده ميلادي با ظرفيت ۸ هزار متر مربع بازگشايي خواهد شد كه هم اكنون ۳ شركت منتظر اين موقعيت هستند.
به علاوه دانشگاه كلرادو، كتابخانه تحقيقاتي خود را در سال ۲۰۰۶ و برج تحقيقاتي ۱۸۲ هزار متر مربعي ديگري را در سال ۲۰۰۷ در اين پارك بازگشايي خواهد كرد. ساختمان سومي نيز با مساحت ۱۲ هزار متر مربع، جهت فعاليت هاي آتي مجموعه در مراحل طراحي است.
مشوق هاي فعاليت در پارك علوم زيستي كلرادو
- دستيابي به منابع دانشگاهي از طريق عقد موافقتنامه وابستگي به دانشگاه كلرادو.
- برخورداري رايگان از مشاوره هاي قانوني، مالي و خدمات استخدامي.
- برگزاري كارگاه ها و سمينارهاي رايگان در محل سايت، همراه با مشاوره تخفيف يافته شامل همايش هاي آشنايي با خدمات دهندگان.
- دسترسي كامل به دستگاه هاي عام و تخصصي علمي و تجاري، شامل آزمايشگاه ها.
- برگزاري همايش هاي منظم تجاري و اجتماعي (گروهي) جهت شبكه سازي و تعامل بين شركت هاي تحقيقاتي پارك با ديگر شركت ها، اعضاي هيأت علمي دانشگاه و خدمات دهندگان مرتبط.
- برخورداري از اعتبار مالياتي سرمايه گذاري در كلرادو.
- برخورداري از معافيت مالياتي فروش محلي و ايالتي برخي از تجهيزات.
- بهره گيري از اعتبار ويژه براي كسب و كارهاي و رو به گسترش.
- بهره گيري از اعتبار مالياتي ۳ درصدي D-R ايالتي.
- استفاده از اعتبار سرمايه گذاري ايالتي در قالب برنامه آموزش حرفه اي.
- استفاده از محوطه مركزي ارسال و دريافت خدمات رايگان.
- وجود زيربناي قوي فناوري اطلاعات داراي پيوندهاي ويژه با شبكه هاي دانشگاهي.
- استفاده از اتاق هاي كنفرانس با توانايي ويدئو- كنفرانس.
نتيجه گيري:
براساس تحقيقات انجام شده، پارك ها و مراكز رشد به طور عادي به عنوان بخشي از زيرساخت هاي نوآوري در كشورها شناخته شده است و كاركردهايي همچون انتقال و انتشار تكنولوژي و كمك به تجاري سازي نتايج تحقيقات را محقق مي سازند. اما كاركرد پارك ها و مراكز رشد به اين موضوع محدود نشده و بسته به شرايط هر كشور و ضعف هاي موجود در اجزا و ارتباطات نظام ملي نوآوري در آن كشور، پارك ها به جبران اين نقايص و ضعف ها در حوزه عملكرد خود پرداخته و در واقع، علاوه بر نقش هاي دروني، يك نقش بيروني نيز ايفا مي كنند. پارك علوم زيستي كلرادو نيز با بهره گيري از موقعيت ها و تغيير خلاقانه شرايط، از طريق اعمال برنامه هاي تشويقي، حمايتي و جبراني، در طول برنامه اي بلند مدت به محيطي موفق جهت كسب و كار بيوتكنولوژي تبديل شده است. هم اكنون ۱۵ شركت بيوتكنولوژي پارك، از موقعيت هاي ايجاد شده بهره فراواني مي برند.