جمعه ۱۰ مهر ۱۳۸۳ - سال يازدهم - شماره۳۵۱۲
هنر
Friday.htm

اكران فيلم هاي مخاطب خاص سخت تر مي شود
مقاومت در آخرين سنگر
مهدي طاهباز
006801.jpg
تهران ساعت ۷ صبح-عكس:حميد ذكاوت
اميرشهاب رضويان متولد ۱۳۴۴ در همدان و فوق ليسانس انيميشن از دانشكده سينما تئاتر دانشگاه هنر است. او فعاليت خود در سينما را سال ۵۹ در سينماي آزاد همدان آغاز كرد.
رضويان تاكنون حدود ۳۰ فيلم كوتاه تهيه و كارگرداني كرده و دو فيلم بلند را نيز در پرونده اش به ثبت رسانده است.
او سال ۸۰ اولين فيلم بلندش با نام «سفر مردان خاكستري» را جلوي دوربين برد و قبل از اين كه موفق به اكران فيلم اولش شود، فيلم دوم خود را با نام «تهران ساعت هفت صبح» كارگرداني كرد.
رضويان طي اين سال ها تلاش هاي فراواني براي اكران عمومي آثارش در ايران كرده اما چون اين دو فيلم در رده آثار خاص طبقه بندي شده اند، او به مشكلات زيادي براي نمايش ساخته هايش برخورد ه است.
بالاخره و پس از گذشت حدود سه سال از ساخت «تهران ساعت هفت صبح»، اين فيلم از روز چهارشنبه هفته گذشته توانست مجال اكران عمومي پيدا كند. اكران عمومي تنها در يك سينما (سينما فلسطين دو) و دو سالن موزه سينما و موزه كاخ نياوران (هركدام يك سانس نمايش).
تهران ساعت هفت صبح
داستان اين فيلم از ساعت هفت صبح پشت يك چراغ قرمز در تهران آغاز مي شود و هفت شخصيت اصلي فيلم بدون اين كه يكديگر را بشناسند، در پشت چراغ قرمز حضور دارند.
ما در طول ۲۴ ساعت، تك تك با اين هفت نفر همراه مي شويم و صبح فردا در ساعت هفت صبح مجدداً آنها را پشت همان چراغ قرمز مي يابيم. اولين شخصيت فيلم سربازي است كه به خاطر ديدن دختر مورد علاقه اش چراغ قرمز عابران پياده را طولاني تر از معمول نگه مي دارد و پس از آن در يك آزمايشگاه تشخيص اعتياد با ديگر شخصيت هايي كه پشت چراغ قرمز ديده ايم همراه مي شويم و... فيلمنامه تهران ساعت هفت صبح توسط مجيد اسلامي و فرزاد پورخوشبخت نوشته شده و در آن بازيگراني چون بهناز جعفري، مهران رجبي، حسن موذني، رضا خمسه، نازنين فراهاني و... بازي مي كنند. مرتضي پورصمدي فيلمبردار اين اثر است و تدوين را پرويز شهبازي انجام داده.
تهران ساعت هفت صبح تا كنون در جشنواره هاي متعددي حضور يافته است. اين فيلم در ويادوليد اسپانيا، قاهره، شيكاگو، واشنگتن، كلكته، بمبئي، آسياتيكاي رم، ساندنس LHK توكيو، ماركس افولس، رتردام، فرانكفورت، سنگاپور، اصيله مراكش، دانشگاه تورنتو و... به نمايش درآمده است.
جايزه ويژه تماشاگران در داكا بهترين بازيگر زن در جشنواره مراكش حاصل حضور اين فيلم در جشنواره هاست.
در ايران نيز اين فيلم در جشنواره هاي فجر، فيلم كوتاه اصفهان، فيلم كوتاه تهران و جشنواره اجتماعي آبادان بر روي پرده رفته است.
تهران ساعت هفت صبح ۱۷ مهرماه در جديدترين نمايش جشنواره اي اش در اسلو به نمايش درمي آيد.
از رقابت تا مهماني
تهران ساعت هفت صبح در بيست و يكمين جشنواره فيلم فجر در بخش غيررقابتي فيلم هاي مهمان به نمايش درآمد. با اين كه به اعتقاد بسياري اين فيلم شايستگي حضور در بخش مسابقه را دارا بود و حتي يك سر و گردن از چند فيلم بخش مسابقه بالاتر نشان مي داد، اما تصميم از قبل گرفته شده بود تا اين فيلم در جشنواره فجر مهمان باشد.
اميرشهاب رضويان درباره عدم حضور فيلمش در بخش مسابقه مي گويد: «من يك تهيه كننده و فيلمساز مستقل هستم. نه بخش دولتي حامي من بوده و نه يك سرمايه دار خصوصي. فيلم هايم را با اتكا به تجربه سال ها فيلم كوتاه سازي و تهيه حداقل ۷۰ فيلم كوتاه براي جوانان، ساخته ام.
وقتي قرار است در جشنواره فجر فيلم هاي مورد حمايت دولت يا سرمايه گذاران قوي بخش خصوصي وارد بخش مسابقه شوند، ديواري از ديوار من تهيه كننده مستقل كوتاه تر پيدا نخواهد شد پس فيلم من به بخش مهمان منتقل مي شود.»
رضويان معتقد است در ليست اوليه دبيرخانه جشنواره فجر كه در روزنامه ايران هم به چاپ رسيده بود، نام فيلمش در بين اسامي فيلم هاي بخش مسابقه قرار داشته ولي بعداً به دلايلي نامعلوم به بخش مهمان منتقل شده است.
او با اشاره به نقدهاي منتقدان و همكاران سينمايي كه پس از نمايش فيلم در جشنواره در مطبوعات به چاپ رسيده، مي گويد: «اگر به اين مطالب مراجعه كنيد، اعتراض اكثر اين دوستان را به حضور تهران ساعت هفت صبح در بخش مهمان خواهيد يافت. اكثر دوستان معتقد بودند كه فيلم من حداقل شايسته حضور در بخش مسابقه بود.»
مصائب اكران
رضويان پس از جشنواره فجر با چند پخش كننده براي اكران فيلمش صحبت مي كند اما جواب مناسبي دريافت نمي كند: «نه تنها فيلم تو بلكه مجموعه فيلم هايي از اين دست فعلاً امكان نمايش ندارند و به دنبال اكران عمومي فيلمت نباش.»
حتي مراجعه به ارشاد هم نتيجه اي ندارد و او به گروه مخاطب خاص ارجاع مي شود. گروهي كه مدت زيادي است قرار است تشكيل شود اما...
رضويان در مورد دلايل عدم اكران آثارش معتقد است: «هر دو فيلم من دچار شرايط نامتعادل  اكران و تغييرات در سياستگذاري هاي نمايشي شدند به گونه اي كه تئوري سينماي بدنه و گرايش به آثار پرمخاطب و در نهايت مخاطب محوري مطرح شد. به طبع آن گفتند كه يك سينماي مخاطب عام داريم و يك سينماي مخاطب خاص. باز هم مثل همه برنامه ريزي هاي معمول بخشي كه براي دوستان نفع اقتصادي در پي داشت، سريعاً ساز و كارش ايجاد شد. گفته شد بايد سينماي بدنه را حمايت كرد و فيلم هاي تجاري نبايد منتظر اكران بمانند. البته براي اين كه سينماي مخاطب خاص هم مورد ظلم قرار نگيرد، چند سينما هم به اين آثار بدهيد.
البته اين ساز و كار قبلاً نيز وجود داشت و سينماهايي مانند عصرجديد، فرهنگ، آزادي، شهرقصه و حتي كريستال فيلم هاي فرهنگي اكران مي كردند اما دوستان آمدند و چرخ را مجدداً اختراع كردند. البته چرخي كج و معوج يعني ساز و كار قديم را نابود كردند و سيستمي جديد پياده كردند كه عملاً به نفع نمايش آثار عامه پسند بود. در نهايت آن چند سينمايي هم كه فيلم هاي فرهنگي و خاص را اكران مي كرد به تصرف سينماي بدنه درآمد و از آن تاريخ (حدود دو سال پيش) هم تهيه كنندگان و كارگردانان فيلم هاي فرهنگي با معضل اكران بيش از پيش رو به رو شدند.»
مرزبندي ميان عام و خاص
مرزبندي و متمايزكردن آثار سينمايي به دو دسته خاص و عام هميشه يكي از موضوعات مورد بحث سينماگران و سينمادوستان بوده است.
عده اي مي گويند فيلم براي تماشاگر ساخته مي شود و يك فيلم مي تواند از ميان اقشار گوناگون جامعه تماشاگر داشته باشد. عده اي نيز معتقدند برخي آثار تماشاگران خاص تر و فرهيخته تري دارند و بايد اينگونه آثار را محدودتر و در موقعيت هاي مكاني و زماني خاص به نمايش گذارد.
اميرشهاب رضويان در اين باره مي گويد: «من با اين نوع تقسيم بندي مخالفم. هميشه با اين نوع خط كشي ها راه براي سوء استفاده يك اقليت و ظلم به يك اكثريت هموار مي شود.
اين مرزبندي ها را كساني كرده اند كه از اين كار نفع مي برده اند. سينماي ما در حال حاضر مشخص نيست چه ميزان دولتي است و چقدر خصوصي. از يك طرف با مميزي و نظارت رو به رو هستيم ولي از طرف ديگر حمايت هايي كه بايد بشود، انجام نمي گيرد.
مثلاً اگر وزارت ارشاد براي فيلم من پس از خواندن فيلمنامه و گذشتن از هفت خوان پروانه ساخت و نمايش صادر مي كند و كنترل و مميزي را حق خود مي داند بايد از ديگر سو تسهيلات اكران فيلم من را نيز به وجود آورد. اما رابطه اين جا فقط يك سويه است. ارشاد فقط به بخش توليد كار دارد و در عرضه دچار بي برنامگي است.
توليد فيلم در ايران دولتي است و عرضه و نمايش آن خصوصي. اين دو كنار هم تناقض و تضاد ايجاد مي كنند.»
006804.jpg
امير شهاب رضويان،كارگردان«تهران ساعت ۷صبح»
تهران ساعت هفت صبح روي پرده
سرانجام تهران ساعت هفت صبح از روز چهارشنبه در سينما فلسطين و در دو سالن كاخ موزه نياوران و موزه سينما (هركدام يك سانس) به نمايش درآمده است. رضويان درباره اكران فيلمش اينگونه مي گويد: «ما درنهايت از خانم فرشته طائرپور كمك گرفتيم. ايشان بزرگوارانه براي نمايش اين فيلم به صورت محدود به عنوان پخش كننده تلاش كردند كه هم از ايشان و هم از آقاي صانعي مقدم سپاسگزاري مي كنيم.ما به اين نتيجه رسيديم كه اين فيلم را مانند «گاوخوني» با تعداد كم سينما اكران كنيم. براي مدت نمايش هم فعلاً زمان مشخصي را در نظر نگرفته ايم و بستگي به كشش تماشگر دارد.»
اما تبليغات فيلم؛ تهران ساعت هفت صبح علاوه بر تبليغات مطبوعاتي، نصب بيلبورد در سطح شهر به چند شيوه جديد تبليغاتي نيز متوسل شده است. اولي آنها تبليغ در اينترنت و سايت هاي فارسي زبان و ارسال تبليغ فيلم از طريق اي ميل است. كاري كه كمتر در مورد ديگر فيلم ها روي داده و آثار سينمايي تاكنون از فضاي وب استفاده چنداني را براي معرفي خود نكرده اند.
رضويان يك شيوه جديد تبليغاتي را نيز براي معرفي تهران ساعت هفت صبح در نظر گرفته كه فعلاً تمايلي به اعلام چگونگي آن ندارد.
اما قرار است تهران ساعت هفت صبح به زودي در آلمان و كانادا نيز به نمايش عمومي درآيد. اين فيلم حدود دو هفته ديگر در ۱۵ شهر آلمان به نمايش درخواهد آمد. اواخر پاييز نيز اكران تهران ساعت هفت صبح در كانادا آغاز خواهد شد. تهران ساعت هفت صبح دو پخش كننده خارجي دارد. يكي از تهيه كنندگان فيلم آلماني است و از طريق او پخش كننده آلماني مسئوليت نمايش در آلمان را برعهده گرفته. رضويان با پخش كننده كانادايي هم در تورنتو آشنا شده است.
شرط پخش كننده كانادايي براي اكران اين فيلم حضور خود رضويان در هنگام نمايش فيلم در تورنتو است و او اعتقاد دارد بايد اكران فيلم با حضور كارگردان و همراه با جلسات پرسش و پاسخ باشد.
رضويان در مورد پيش بيني ميزان استقبال از نمايش فيلمش در خارج از كشور مي گويد: «فيلم هاي فرهنگي ما در خارج از ايران معمولاً اكران موفق  تري در مقايسه با داخل دارند. زيرا ايراني هاي مهاجر به واسطه دوري از وطن اشتياق زيادي به ديدن اين نوع فيلم هاي به اصطلاح نفروش دارند.»
گره كور گروه مخاطب خاص
تعداد بسياري از آثار سينمايي مدت هاست كه در انتظار آغاز به كار گروه سينماهاي نمايش دهنده فيلم هاي مخاطب خاص به سر مي برند.مد ت هاست كه وعده وعيد تشكيل اين گروه داده شده اما در عمل هيچ كار مفيدي انجام نشده است. سينماهاي ايران دو، فرهنگ دو و فلسطين دو براي نمايش اين آثار در نظر گرفته شده اند و عليرضا شجاع نوري نيز مدتي است كه به عنوان مسئول اين گروه انتخاب شده است.
رضويان درباره علت عدم تشكيل اين گروه سينمايي مي گويد: «اكران فيلم هاي مخاطب خاص همه چيزش آماده است، فيلم هايش موجود است، دستوراتش داده شده، بودجه اش تامين شده و... اما اشتياق يا ضرورتي براي تشكيل آن حس نشده است.»
او درباره اكران محدود فيلمش و نمايش آن تنها در يك سينما معتقد است: «براي من و فيلمسازان هم نسل من كه مدت هاست به فيلمسازي جشنواره اي متهم هستيم و مي گويند كه ترجيح ما نمايش خارج از كشور است، اكران عمومي يكي از فيلم هايم در داخل كشور، حتي در يك سينما جذاب است. براي اولين بار يكي از آثارم را به هموطنانم نمايش مي دهم و از اين بابت خوشحالم چون هدف اصلي من ساختن فيلم براي ايرانيان بوده است و نه رفتن به جشنواره ها و جايزه گرفتن پس همين نمايش محدود را نيز به فال نيك مي گيرم.»

هفت از هفت
جواد قادري
۱
اين روزها سينماها اكران متوسطي را به لحاظ فروش فيلم ها سپري مي كنند. فروش فيلم ها به غير از يكي دو تا از آنها، معمولي (و حتي برخي بسيار پايين) است. تنها «سيزده گربه روي شيرواني» فروش نسبتاً خوبي دارد و توانسته مخاطبان را جذب خود كند. فروش شمعي در باد هم افت چشمگيري كرده و از تعداد تماشاگرانش كاسته شده است.
اما نكته عجيب فروش بسيار پايين «مزرعه پدري» است. فيلمي پر هزينه كه روزي يك ميليون تومان مي فروشد.
به نظر مي رسد روند فروش متوسط فيلم ها تا عيد فطر و آغاز دور جديد اكران ادامه داشته باشد.
۲
يكي از فيلم هايي كه اكرانش براي عيد فطر قطعي شده (البته تا بدين جا) «دوئل» ساخته احمدرضا درويش است.گفته مي شود اين فيلم با يك تبليغات عظيم
(و متفاوت با چيزهايي كه تاكنون ديده ايم) به نمايش درخواهد آمد.سازندگان دوئل براي اكران اين فيلم تقاضاي سه گروه سينمايي كرده بودند كه گفته مي شود پس از بحث و جدل فراوان بالاخره دو گروه به نمايش دوئل تعلق گرفته است. با اين تفاسير ديگر كمتر فيلمي حاضر به اكران همزمان با دوئل خواهد شد. چون ديگر سينمايي براي نمايش باقي نمي ماند.
۳
فيلم آخر بهمن قبادي با اين كه در تهران اكران نشده اما تاكنون سروصداي زيادي به پا كرده است. حضور موفق در جشن خانه سينما، موفقيت در چند جشنواره خارجي و... از جمله موفقيت هاي اين اثر به شمار مي روند. ضمناً تا اين لحظه قطعي ترين گزينه براي معرفي به اسكار، «لاك پشت ها هم پرواز مي كنند» ساخته بهمن قبادي است. قبادي بدين منظور فيلمش را در سنندج اكران كرده تا مسئله نمايش عمومي فيلم قبل از معرفي به اسكار هم به نوعي حل شده باشد.
در جشنواره كودك اصفهان تعداد بيشتري اين فيلم را خواهند ديد و آن زمان بهتر و بيشتر مي توان در موردش حرف زد. پس لطفاً يكي دو هفته صبر كنيد.
۴
نوزدهمين جشنواره بين المللي كودكان و نوجوانان اصفهان در راه است. با آغاز ماه مهر سهم كودكان از سينما نمايان مي شود. (البته اين سهم هرگز به آنها داده نخواهد شد!) پس از جشنواره فيلم فجر، جشنواره كودك اصفهان مهم ترين و قديمي ترين جشنواره سينمايي ايران به شمار مي رود.
همان مشكلاتي كه در مورد جشنواره فجر وجود دارد، در مورد اين جشنواره نيز صدق مي كند باز هم شتاب و عجله در رساندن فيلم ها براي نمايش در جشنواره! جالب اين كه فصل و ماه اهميتي ندارد و هر موقع كه جشنواره برگزار شود چند روز قبل از آن تعداد زيادي فيلم مراحل نهايي آماد ه سازي را به سرعت طي مي كنند كار در دقيقه ۹۰ جزيي از برنامه زندگيمان شده است...
۵
در جشنواره امسال چند فيلم جالب براي تماشا وجود خواهد داشت. (البته اگر براي جشنواره آماده شوند.)
«گل يخ» كيومرث پوراحمد از همه رغبت برانگيزتر است. پوراحمد پس از چند سال دوري ناخواسته از سينما فيلمي گرم با حال و هوايي كودكانه را آماده كرده است. فيلمي در سبك و سياق «خواهران غريب»، «من بن لادن نيستم» احمد طالبي نژاد از برخي جهت ها ديدني خواهد بود.
«چايي نت» حسين قناعت نيز با توجه به فيلم اولش «من و نگين دات كام» اثري گرم و دوست داشتني به نظر مي رسد.اين چند فيلم به اضافه چند اثر ديگر (كه اميدواريم حوصله بچه ها را سر نبرد) كارنامه يكساله سينماي كودك را در ايران به تصوير خواهند كشيد. كارنامه اي كه با پايان جشنواره بسته مي شود و خداحافظ تا سال آينده.
۶
«كمربندها را ببنديم» مهدي مظلومي تا اين جاي كار بد نبوده است. متن ها تقريباً بامزه اند و جاي كار بسياري دارند.
نكته مهم تنوع لوكيشن مجموعه است كه از حالت رايج آپارتماني خارج شده و حوصله تماشاگر كمتر سر مي رود.دوربين ها حركت دارند و دكوپاژ كار فراتر از دو دوربين ثابت، نشستن بازيگران روي مبل، چند اينسرت به همراه كلوزآپ و حرف زدن آنها با يكديگر است.البته خدا كند چشممان شور نباشد و اتفاق خاصي رخ ندهد و گرنه...

جمعه بازار
سينماي ايران
فروش فيلم ها در سينماهاي تهران
تا تاريخ ۶ مهر
- ارقام به ميليون تومان
توضيح: از چهارشنبه فيلم «تهران ساعت هفت صبح» به كارگرداني اميرشهاب رضويان در سينما فلسطين دو و نيز در سالن موزه سينما و سالن نمايش كاخ موزه نياوران روي پرده رفت. در حال حاضر پرفروش ترين فيلم روز سومين ساخته علي عبدالعلي زاده، سيزده گربه روي شيرواني است. اين فيلم طي روزهاي مياني هفته، متوسط هشت ميليون تومان فروش دارد و آخر هفته ها نيز حدود ۱۰ تا ۱۵ ميليون تومان مي فروشد.
فروش اشك سرما نيز در مقايسه با روزهاي آغازين اكرانش بيشتر شده است. به نظر مي رسد اين فيلم در پايان حدود ۱۰۰ ميليون تومان فروش كند. مهمان مامان نيز كه اكرانش در چند سينماي محدود ادامه دارد مرز ۴۸۰ ميليون تومان فروش را گذرانده است.
گاو خوني نيز در يك سينما حدود ۱۵ ميليون تومان فروش داشته است كه رقم بدي به نظر نمي رسد. «دوشيزه» و «قلب هاي ناآرام» نيز فروش تقريباً يكساني دارند. هركدام روزي يك ميليون تومان مي فروشند كه البته باتوجه به تبليغات گسترده تلويزيوني دوشيزه، چنين فروشي براي اين فيلم راضي كننده نيست.
فارنهايت ۱۱/۹ نيز كه در چند سينما و به صورت محدود اكران شده است، با فروشي در حدود ۱۰ ميليون تومان طي دو هفته نمايش، از فيلم هاي موفق خارجي در زمينه جذب مخاطب است.

سينماي جهان
فروش فيلم ها در سينماهاي
ايالات متحده تا تاريخ ۲۶ سپتامبر
- ارقام به ميليون دلار



تئاتر
فروش نمايش هاي تالارهاي تهران
تا تاريخ ۴ مهرماه
- ارقام به تومان
توضيح: نمايش ۳۱/۶/۶۶ كاري از عليرضا نادري طي هفته اي كه گذشت آخرين روزهاي اجراي خود را در تالار چهارسو پشت سرگذاشت. اجراي بقيه نمايش هاي تئاتر شهر كماكان ادامه خواهد داشت. در تالار وحدت نيز نمايش «نوبت ديوانگي» كاري از هادي مرزبان روي صحنه است.

|  ايران  |   هفته   |   جهان  |   پنجره  |   داستان  |   چهره ها  |
|  پرونده  |   سينما  |   ديدار  |   حوادث   |   ماشين   |   ورزش  |
|  هنر  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |