سه شنبه ۳ آذر ۱۳۸۳ - سال دوازدهم - شماره - ۳۵۶۳
تازه ترين فرضيه كيهان شناسان
فقط 24 ميليارد سال تا نابودي جهان
سرانجام جهان چه خواهد شد؟ بعضي از دانشمندان به خرد شدن بزرگ عقيده دارند و بعضي ديگر...
پيش از اين اعلام شده بود عمر جهان ما تا 11 ميليارد سال ديگر به پايان خواهد رسيد. اما تحقيقات تازه در يچه هاي تازه اي را گشوده و نشان مي دهد عمر جهان پهناور پيرامون ما بسيار بيش از اينها خواهد بود
023841.jpg
عكس منحصر به فردي را كه ملاحظه مي كنيد توسط ايستگاه فضايي هابل گرفته شده: انرژي تاريك باعث انبساط تورم كيهان مي شود و اين وضع حداقل تا چندين ميليارد سال آينده ادامه خواهد داشت.
ترجمه: محسن سالاريان 
حالا مي توانيد نفسي به راحتي بكشيد. جهان به آن زودي ها هم كه فكر مي كرديم نابود نمي شود. بر اساس دريافت تازه فيزيكدانان فضايي كه مشغول تحقيق روي نيروي اسرارآميز انرژي تاريك بر سرنوشت كيهان هستند، جهان ما حداقل تا 24 ميليارد سال ديگر پابرجا خواهد بود و از بين نمي رود.
پرفسور آندري ليندي، دانشمند فيزيك و تئوريسين دانشگاه استنفورد كاليفرنيا، رهبري تيمي از پژوهشگران را برعهده دارد كه پيش از اين اعلام كرده بودند عمر جهان ما تا 11 ميليارد سال ديگر به پايان خواهد رسيد. اما تحقيقات تازه تيم در انرژي تاريك در يچه هاي تازه اي را روي اسرار شگفت  آينده گشوده و نشان مي دهد عمر جهان پهناور پيرامون ما بسيار بيش از اينها خواهد بود.
محاسبات تازه اين تيم بر مشاهدات آنان از تلسكوپ فضايي هابل متكي است. آنها سوپرنواهاي 1 متعددي را مشاهده كردند كه با سرعتي بيش از آنچه تاكنون ديده شده بود، در حال دور شدن از ما هستند و اين امر نشان مي دهد كيهان بسيار سريع تر از آنچه تاكنون بشر مي انديشيده در حال انبساط است. بر اين اساس، ليندي نتيجه گيري مي كند كه جهان عظيم و بي پاياني كه ما آن را كيهان مي ناميم و خود ذره اي كوچك و ناچيز از آن هستيم، حداقل دو برابر بيش از دو برابر عمري كه تاكنون پشت سر گذاشته در پيش خواهد داشت و تا خرد شدن بزرگ Bigcrunch حدود 24 ميليارد سال وقت هست.
معمايي به بزرگي جهان 
فيزيكدانان فضايي وقتي براي اولين بار در سال 1998 متوجه شدند سرعت انبساط كيهان رو به افزايش است و جهان با سرعتي فزاينده باز و بازتر مي شود، سخت حيران شدند. همه ما مي دانيم كه تمام كرات و كهكشان ها به واسطه نيروي عظيم جاذبه به طرف هم جذب مي شوند؛ حال چه نيرويي است كه كهكشان ها را از هم دور مي كند و باعث بسط كيهان مي شود؟ پس از تفحص بسيار تئوريسين ها و نظريه پردازان فيزيك نجومي اعلام كردند كه يك نيروي فوق العاده غيرقابل مشاهده جاذبه را خنثي مي كند. اين نيروي پنهان و مرموز انرژي تاريك نام گرفت. مدل هاي زيادي وجود دارد كه انرژي تاريك را به عنوان فشار منفي روي كيهان تبيين مي كند: برخلاف گازها، فشار انرژي تاريك در مقابل انبساط افزايش مي يابد. بدين معني كه در گازها هرچه انبساط بيشتر شود فشار كم مي شود، اما برعكس، انرژي تاريك داراي ماهيتي عجيب و اسرارآميز است به طوري كه هرچه منبسط تر مي شود، فشار آن افزايش مي  يابد.
شوربختانه، انرژي تاريك هرگز به طور مستقيم ديده نشده است. دكتر رابرت كالدول، فيزيكدان و استاد نجوم دانشگاه دارتموث هانوور، مي گويد: حتي حدس و گمان هاي بسيار علمي درباره انرژي تاريك هنوز عميقا مساله دار است.
در مدل ليندي كه بر محاسبات انجام شده توسط يون وانگ، كيهان شناس معروف دانشگاه اوكلاهما، مبتني است، انرژي تاريك داراي دو منبع است. يكي از آن دو، شكلي فرضي از انرژي است كه در اثر انبوه ذراتي كه به طور خود به خودي در يك خلاء پيدا و ناپيدا مي شوند، توليد مي شود. ديگري نوعي از حوزه نيرو است كه به طور ذاتي در نسوج كائنات وجود دارد و مدام خود را وسعت مي بخشد.
ليندي مي گويد: اگر اين مدل را فرض كنيم و مبنا قرار دهيم، كيهان احتمالا در 24 ميليارد سال آينده سالم و ايمن خواهد بود.
خرد شدن يا دريدن؟
فيزيكدانان و دانشمندان نجوم هنوز در مورد سرنوشت جهان آفرينش نظرات متفاوتي دارند. عده اي مي گويند انبساط كيهان همچنان تا ابد ادامه خواهد يافت، در حالي كه عده اي ديگر بر اين باورند كه در نقطه عطفي در زمان هاي بسيار دور در آينده، كيهان شروع به انقباض خواهد كرد و سرانجام چروكيده و خرد خواهد شد. كالدول كه پيش از اين اظهار داشته كه جهان در اثر انبساط بي  پايان سرانجام خواهد دريد، مي گويد: همه پيش بيني ها و فرضيه هايي كه در حال عنوان مي شود نمي تواند قطعي باشد و آينده جهان هنوز از نظر علمي نامعلوم است.
ليندي مي گويد: اگر قرار باشد بر سر آينده جهان شرط بندي كنم مي گويم كه براي 10 ميليارد سال ديگر كيهان همچنان به صورت تصادعي منبسط خواهد شد. در آن هنگام تشخيص كيهان به راستي غير ممكن خواهد بود و به كلي چهره اي دگرگون خواهد داشت. 
اما به گمان ليندي و بر اساس محاسبات او، انبساط بي نهايت يك ابهام كيهاني است. دوره اين انبساط بالاخره زماني به پايان خواهد رسيد و بدين ترتيب جهان نابود خواهد شد. اما شكل اين نابودي چگونه است؟ همين موضوع بحث عمده محافل علمي جهان امروز است.
تنها از طريق مشاهدات بيشتر مي توان به پيشرفتي در حل اين معما دست يافت، زيرا كيهان شناسان هنوز در مورد ميزان انبساط كيهان و سرعت آن اطلاعات كافي ندارند. ليندي مي گويد: سوپر نوا جست وجوگر شتاب SNAP مي تواند اطلاعات بيشتري در اختيار دانشمندان قرار دهد. اين سفينه تحقيقاتي كه توسط مركز تحقيقاتي ملي لارنس بركلي به فضا پرتاب شده، روي نور حاصل از صدها سوپرنوا مطالعه مي كند تا بتواند سرعت ورم كردن يا انبساط كيهان را دريابد. با درك سرعت تورم و ميزان شتاب آن، بشر به دستاوردهاي عظيمي در علم كيهان شناسي و پيش بيني آينده زمين دست خواهد يافت.
پي نوشت
۱Supernova: به ستاره هايي گفته مي شود كه روشني آنها صدها ميليون برابر خورشيد است، ابرنواختران 
منبع: مجله طبيعت 

نگهداري و تكثير اين گونه كمياب در ملك خصوصي
كرگدن سياه؛ انتقال به خانه نو!
023859.jpg
پس از چندين دهه شكار قاچاق و كاهش مخاطره آميز، جمعيت كرگدن سياه در آفريقاي جنوبي روبه  بهبود مي  رود.
تا چندي پيش كرگدن سفيد در معرض انقراض و تعداد آن به شدت كم بود، امروز جمعيت كرگدن سياه بسيار كم شده است.
براي اولين بار بخش خصوصي پا به گود گذاشته و پروژه حفاظت و تكثير كرگدن سياه و آفريقاي جنوبي در يك ملك خصوصي انجام مي  شود.
كرگدن سياه امروز در خطر انقراض قرار گرفته و اين در حاليست كه تا چند سال پيش كرگدن سفيد در خطر انقراض قرار داشت. دولت آفريقاي جنوبي طي يك عمليات موفقيت آميز تعدادي كرگدن سياه را به محل جديدي براي زندگي منتقل كرد. اين كرگدن ها به منظور تكثير، اكنون در منطقه كوازولو-ناتال در شمال شرقي اين كشور به سر مي  برند.
ظرف سه روز 15 كرگدن سياهDiceros bicornis minor در زميني به وسعت 20 هزار هكتار متعلق به بخش خصوصي رهاسازي شدند و تحت نظارت ويژه متخصصان قرار گرفتند. به گفته دكتر ژاك فلاماند اين پروژه يك همكاري تاريخي بين دولت وبخش خصوصي است كه مي  تواند سرآغاز همكاري هاي جدي بين بخش خصوصي و دولتي باشد. با تكثيركرگدن هاي سياه در اين محل، جمعيت تازه اي از اين حيوان كمياب در جهان شكل خواهد گرفت و تا حدودي باعث نجات آن از لبه انقراض خواهد شد.
در دهه 1970 جمعيت كرگدن سياه حدود 65 هزار راس بود كه ناگهان به طرز عجيبي شروع به كاهش كرد و سرانجام در ميانه دهه 1990 تعداد آن به 2 هزار و 400 رسيد؛ عمده دليل اين كاهش، شكار كرگدن به واسطه شاخ آن كه در كشورهاي آسياي جنوب شرقي به عنوان داروي معجزه آسا و ارزشمند مورد استفاده قرار دارد بود كه با بهاي گزافي در بازارهاي شرق آسيا به فروش مي   رفت. آخرين برآوردها كه به تازگي انجام گرفته، نشان مي   دهد كه جمعيت كرگدن سياه افزايش يافته و به بيش از۳ هزار و 500 راس رسيده است.
جمعيت كرگدن سفيد كه در يكصدسال پيش به شدت كاهش يافته و به 50 راس رسيده بود افزايش يافته و امروز بيش از 11 هزار كرگدن سفيد در جهان زندگي مي  كنند.
دكتر خولاني مخين، يكي از شخصيت هاي زيست محيطي آفريقاي جنوبي كه مسووليت اين پروژه را به عهده دارد بر صفحه تلويزيون شبكه CNN ظاهر شد و ضمن بر شمردن اهميت اين طرح گفت:مسووليت ما اين است كه جمعيت به شدت در خطر كرگدن سياه را افزايش دهيم و در اين راه از هيچ تلاشي فروگذار نخواهيم كرد. بي  شك جهانيان نيز اين اهميت را در مي  يابند و ما را كمك خواهند كرد. ما براي رسيدن به اين هدف، دست همكاري هر دولت، سازمان  يا فرد خصوصي را خواهيم فشرد.
بد نيست به بهانه اين گزارش، كمي با كرگدن سياه آشنا شويم و راجع به آن بيشتر بدانيم:
۱- چهار زيرگونه كرگدن سياه در جهان وجود دارد كه عبارتند از: كرگدن سياه جنوبي- مركزي به نام علمي Diceros bicornis minor :، كرگدن سياه جنوب غربي با نام علميD.B.bicornis كه به لحاظ زيستي با آب و هواي خشك و نيمه خشك ساواناهاي ناميبيا، جنوب آنگولا، غرب بوتسوانا و جنوب غربي آفريقا سازگار شده، كرگدن سياه شرق آفريقا با نام علمي D.B.michaeli كه امروزه بيشتر در كنيا ديده مي شود و كرگدن سياه غرب آفريقا با نام علمي D.b.longipes كه كمياب ترين و در معرض خطرترين زيرگونه به شمار مي   رود و امروزه فقط در شمال كامرون مي توان آن را يافت.
۲- كرگدن سياه داراي دو شاخ است، گرچه گاهي يك برآمدگي كوچك، يا شاخ سوم در پشت دو شاخ ديده مي  شود. شاخ پيشين بلندتر از پسين است و ميانگين طول آن به 50 سانتيمتر مي  رسد. يكي از وجوه افتراق بين كرگدن سياه و سفيد، لب بالاي بسيار قوي و پرتحرك اوست كه با آن مي  تواند شاخه ها و گياهان چوبي را بگيرد و بخورد.
كرگدن هيكلي بزرگ و تنومند دارد و در گذشته از پوست كلفت آن سپر جنگي مي  ساختند. شاخ كرگدن به واسطه اصول طب سنتي چيني كه براي آن خواصي چون تقويت كنندگي و افزايش مقاومت بدن بر شمرده، باعث شكار قاچاق و بي  رويه انواع كرگدن در جهان شده و به  رغم حفاظت گسترده، تعداد اين گونه در بعضي از نقاط جهان هر روز كم و كمتر مي  شود.

بهره برداري در چار چوب
023862.jpg
بخش ترويج با هدف انتشار روش هاي صحيح و نوين كشاورزي بهره برداران عرصه هاي منابع طبيعي با توجه به گسترش اراضي ملي و طبيعي كشور، يعني چيزي حدود بيش از 80 درصد وسعت كشور، فعاليت هاي وسيعي را عهده دار است. به گفته مدير كل ترويج سازمان جنگل ها، مراتع و آبخيزداري وزارت موجود در راستاي حفظ منابع طبيعي به عنوان منابع پايه كشور، يك سازمان و وزارتخانه  نمي تواند عهده دار مقام مسووليت هاي اين بخش باشد و يك همكاري بين بخشي و بين سازماني و از همه مهمتر مشاركت مردم و بخش خصوصي در اين عرصه ها لازم است. وي با اشاره به اين نكته كه در حال حاضر در كشور حدود يك ميليون خانوار به طور مستقيم از عرصه هاي منابع طبيعي مستقيما بهره برداري مي كنند، اضافه كرد: در حال حاضر موضوعي كه بايد در اولويت اقدامات ترويجي قرار گيرد. فرهنگسازي براي عموم مردم است، به گونه اي كه فرهنگ منابع طبيعي به معارف عمومي تبديل شود و اقداماتي كه از سال 77 در دستور كار سازمان جنگل ها قرار گرفته ايجاد زمينه فعاليت گروه هاي غير دولتي و تشكل هاي خصوصي است كه در رابطه با حفظ، توسعه و احياي منابع طبيعي فعاليت مي كنند و آموزش بهره برداران در اين پروسه به شكل جدي تر نسبت به گذشته در دست اقدام است و اميدواريم در  آينده نزديك بخش دولتي تنها به عنوان ناظر به فعاليت هاي بخش خصوصي نظارت داشته باشد.
وي از طرح هاي تعادل دام و مرتع، طرح ملي بيابانزدايي تحت عنوان نهضت  سبز با مشاركت 20 وزارتخانه و سازمان و بيش از 300 تشكل غيردولتي در جهت رفع كاستي ها، نارسايي ها و كمبود ها خبر داد.

لاك پشت دو سر
023853.jpg
به گزارش نيويورك تايمز دو ماه پيش يك لاك پشت جهش يافته در اسارت متولد شد كه داراي دو سر است.آقاي جان جونز، اهل دورچستر انگلستان، از علاقه مندان نگاهداري حيوانات است و بيش از 50 سال است در باغ وحش خصوصي خود لاك پشت نگه  مي  دارد. يكي از لاك پشت هاي مديترانه اي او اخيرا تخمگذاري كرد و او تخم ها را در ماشين جوجه كشي قرار داد و بعد، هنگام بيرون آمدن لاك پشت ها با كمال تعجب مشاهده كرد كه يكي از 14 تخم، موجودي عجيب الخلقه را در خود پرورش داده است؛ لاك پشت دو سر.جالب اينجاست كه هر يك از دو سر اين لاك پشت به طور جداگانه حركت مي  كند و جداگانه مي  بيند، درست مثل اينكه دو لاك پشت  از ناحيه گردن به هم متصل شده باشند. جونز مي  گويد: من هرگز چنين پديده اي را نديده و نشنيده ام. هر يك از دو سرها جداگانه غذا مي  خورند و گاهي هر دو شروع به خوردن يك تكه سبزي يا چيز ديگر مي  كنند و در وسط آن به هم مي  رسند!

بنزين الكلي در چين
023844.jpg
اخيرا دولت چين در برخي مناطق اين كشور بنزين الكلي در اختيار مردم قرار مي  دهد. ميزان استفاده از اين نوع سوخت در برخي از استان هاي شمال شرقي چين ممكن است تا پايان سال جاري ميلادي به 80 درصد هم برسد.بنزين الكلي، سوخت كاملا جديدي است. مواد تشكيل دهنده آن هم بنزين معمولي و الكل است. اما الكل اين سوخت از غلاتي مانند ذرت و گندم استخراج و تصفيه مي  شود. البته ميزان غلاتي كه براي توليد الكل مزبور استفاده مي  شود از يك درصد ميزان غلات چين كمتر است، بنابراين به امنيت غلات چين ضرر نمي  رساند.به گفته اعضاي كميته ملي توسعه و اصلاحات چين، هدف از توليد بنزين الكلي توسعه انرژي جايگزين است، چون اين كشور فاقد منابع نفت و گاز كافي است.

پيش بيني زلزله
023850.jpg
دانشمندان هنوز هم بر اين عقيده اند كه براي گسترش طرق پيش بيني زلزله با بررسي هاي سيستم  طيفي اعلام خبر كه مثلا تعداد زيادي از حيوانات بدان مجهز هستند، اميدوارند كه موفقيت هاي شاياني به دست آورند.در ميان حيوانات مخصوصا ماهي از اين جهت خيلي مورد توجه است، زيرا پرده غشايي گوش ماهي كه اصوات را ضبط مي كند، در برابر تكان هاي زلزله 10 برابر حساس تر از دستگا ه هاي نصب شده در پايگاه هاي زلزله نگاري است. چنانچه يكي از گروه هاي تحقيقاتي به نام موسسه مطالعاتي درباره حيوانات با همكاري موسسه ژئوفيزيك در تقليد از اين پرده غشايي گوش ماهي يك نوع غشاي مصنوعي كائوچويي در ساختمان گيرنده دستگاه هاي زلزله  سنج به كار برده است كه نتايج مطلوبي از آن حاصل شده و از اين پس گروه تحقيقاتي مذكور به طور مداوم مطالعات خود را در مورد ساير حيوانات هم ادامه مي دهد.
در سال 1966 ميلادي تقريبا يك ساعت قبل از اولين زمين لرزه تاشكند يك آموزگار مدرسه مشاهده كرده بود كه تعداد بي شماري مورچه آذوقه خود را برداشته و به جاي ديگر كوچ مي كردند. در بهار و تابستان همان سال نيز اغلب نگهبانان باغ وحش قبل از وقوع زلزله از اينكه حيوانات در قفس هاي خود آرام نمي گرفتند، دچار تعجب و ناراحتي شده بودند. با اين روند شايد با مطالعات بيشتر در آيند  ه اي نزديك با كنترل رفتار حيوانات بتوان زلزله را پيش بيني كرد.

حيوانات شگفت انگيز زندگي من
نوشته دكتر ريموند ريتماس 
قسمت نود وپنجم 
023856.jpg
ما بسيار هماهنگ بوديم و كارمان خوب پيش مي رفت. او آدم حادثه جو و بسيار با نشاطي بود و بيشتر انگشتان يك دستش را طي حوادث پيشين از دست داده بود. او هميشه زنگي ها را با دست معلولش مي گرفت، انگار مي خواست فقط دست ناقصش در معرض بلايا قرار داشته باشد و يك دستش - لااقل - سالم بماند.
در همان حيص و بيص كه داشتم با مار شرور نبرد مي كردم، آن دوست خوب دوران روزنامه نگاري ام، ركوردر گاف، براي ديدن پارك آمد. چند نفر از رفقايش را نيز به همراه آورده بود. با ديدن او، انگار خدا دنيا را به من داده باشد، دست از مار كشيدم و بقيه كار را به نوگوچي واگذاردم كه او هم با لبخند هميشگي اش آن را پذيرفت. عجيب است، ولي هميشه فكر مي كنم اگر آن روز كار را با مار ادامه داده بودم توسط او گزيده مي شدم. چيزي غريب و شيطاني در نگاه و رفتارش بود كه اين حس را القا مي كرد. به هر حال، با دوستم و همراهانش كمي در پارك قدم زديم و بعد به دفتر من در بخش خزندگان برگشتيم. هوا داشت تاريك مي شد. بازديدكنندگان تحت تاثير گذرگاه طولاني پشت قفس هاي مارها قرار گرفته بودند. چراغ ها براي لحظه اي روشن شد تا آنها ببينند بعضي از مارها در هنگام شب تا چه حد فعال هستند. اين نمايش اغلب تماشاچيان را كمي عصبي مي كرد. ركوردر عصايش را در هوا تكان داد و گفت براي هر اتفاقي آماده است.
گفت: مرد جوان، آنها موجودات لرزاني هستند، اما دمشان را محكم نگه دار. بدين ترتيب مي تواني راحت در اختيارشان بگيري. تحقيقاتت در مورد سم اين مارها بالاخره به جايي خواهد رسيد. به زحمتش مي ارزد، مطمئن باش.
سپس همراه آنان به طرف در خروجي رفتيم. داشتم كليدهاي برق را مي زدم كه ناگهان صداي فريادي از كريدور بلند شد. كشمكشي برپا بود.
با نگراني داد زدم : چيزي شد؟
صداي آرام ركوردر با مايه اي از طنز بلند شد: نه، نگران نباش. اين رفيق ما پايش را گذاشت روي شيلنگ!

حيوانات وحش ايران
۹۷- گاو دريايي
گونه Dugong dugon:
خانواده: گاوهاي درياييDUGONGIDAE
راسته : گاوهاي درياييSIRENIA
رده پستاندارانMAMMALIA :
023847.jpg
گاوهاي دريايي پستانداران آبزي بزرگي هستند كه شباهت زيادي به فك ها دارند. اين حيوانات گياهخوارند، اغلب به صورت اجتماعي در آب هاي غرقابي ساحلي و گاهي رودخانه ها زندگي مي  كنند. اين خانواده در ايران يك گونه دارد، البته در دنيا هم 2 گونه داشته كه يك گونه آن منقرض شده است.
جثه اي استوانه اي شكل دارند و سطح بدن آنها بدون مو است، فقط موهاي نازك و كوتاهي در پهلوها و دم ها و موهاي كلفت و كوتاهي در دو طرف لب بالا ديده مي  شود. لب بالايي در اين حيوان شكاف دار است.
طول بدن 5/2 تا 1/4 سانتيمتر و وزن آن از 230 تا 900 كيلوگرم است. اين گونه در ايران در خليج فارس و درياي عمان زيست مي  كند. البته در سواحل ايران فقط چند نمونه توسط صيادان محلي در نزديك خليج گواتر و بوشهر مشاهده شده است.
گاو دريايي آبزي است.روزها در  آبهاي نسبتا عميق وشب ها در مناطق غرقابي به چرا مي  پردازد. گاهي حتي در دسته هاي 80 تا 100 تايي در حال خوردن غذا ديده مي  شوند. گياهخوار است و در مناطق شني گياهان را با پوزه اش از ريشه  مي  كند و پس از تكان دادن و دور كردن شن ها، آن را مي  خورد. در تمام فصول قادر به توليد مثل است. مدت آبستني اش حدود 11 ماه است، يك بچه مي  زياد و پدر و مادر مشتركا از آن مواظبت مي  كنند.

سفر و طبيعت
ايرانشهر
تهرانشهر
خبرسازان
دخل و خرج
در شهر
زيبـاشـهر
يك شهروند
|  ايرانشهر  |  تهرانشهر  |  خبرسازان   |  دخل و خرج  |  در شهر  |  زيبـاشـهر  |  سفر و طبيعت  |  يك شهروند  |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |