وحدتي مي گويد: ايجاد امنيت، جلوگيري از اختفاي مواد مخدر و افراد بزهكار، رعايت بهداشت عمومي و استفاده از وسايل تمام اتوماتيك از ويژگي هاي منحصر به فرد سرويس هاي بهداشتي جديد است
قطعا همه ما بارها گرفتارش بوده ايم، اما به هر دري زده ايم پيدايش نكرده ايم. بهتر است بدانيد كه اين جست و جوي عذاب آور تا چند ماه ديگر به پايان مي رسد و دهها سرويس بهداشتي در پايتخت احداث مي شود.
درست چند ماه پيش بود كه شوراي شهر تهران مصوبه اي را به تصويب رساند كه در آن شهرداري تهران موظف شد طرح جامعي را در خصوص راه اندازي و اصلاح سرويس هاي بهداشتي عمومي در سطح شهر تهران تهيه كند.
در آن زمان معاونت خدمات شهري با همكاري معاونت شهرسازي، كار ساخت اين سرويس هاي بهداشتي را به سازمان زيباسازي شهر تهران سپرد.
به هر حال شهروندان تهران بايد اميدوار باشند كه كار ساخت 50عدد از اين سرويس هاي بهداشتي كه از ويژگي هاي منحصر به فردي برخوردار است آغاز شده و تا دهه فجر به پايان و بهره برداري مي رسد. در عين حال تا پايان سال جاري نيز در 100 نقطه از شهر تهران، 100 عدد از اين سرويس هاي بهداشتي احداث خواهد شد. تمام اين مطلب مي تواند اين سوال كه ويژگي نسل جديد از سرويس هاي بهداشتي چيست را در ذهن ايجاد كند؛ سرويس هايي بهداشتي با تجهيزات كامل.
پانل خورشيدي، كم هزينه تر
زماني كه براي اولين بار صحبت از ساخت و راه اندازي سرويس هاي بهداشتي در تهران به ميان آمد، بسياري از منتقدان، به ارقام نجومي و هزينه هاي بالاي آن خرده گرفتند، اين در حالي بود كه ابوالقاسم وحدتي اصل، مدير عامل سازمان زيباسازي در آن زمان نيز بارها گفته بود كه هزينه ساختمان جديد سرويس هاي بهداشتي و تجهيزات موجود در آن، معقول و به صرفه است.
وحدتي اصل با انتقاد از صحبت هايي كه در اين مورد شده، در مورد برآورد هزينه هاي ساخت اين سرويس هاي بهداشتي مي گويد: سيستم هاي به كار رفته در اين سرويس ها، كاملا اتوماتيك است كه تمام آنها در داخل توليد مي شود. برآورد هزينه هريك از سرويس هاي بهداشتي با مشخصاتي كه قبلا ساخته شده بين 180 تا۲۰۰ هزارتومان است كه درسرويس هاي بهداشتي جديد اين هزينه ها متري۲۵۰ هزار تومان درآمده است، در حالي كه اين سرويس ها دوام بيشتري داشته و جلب رضايت شهروندان در آن از اهميت بالايي برخوردار است.
پانل خورشيدي يكي از ويژگي هاي منحصر به فرد سرويس هاي بهداشتي جديد است كه با نصب آنها روي سقف ساختماني كه براي اين كار در نظر گرفته شده است، امكان برخورداري از آب گرم در تمام فصول سال فراهم مي شود.
ابوالقاسم وحدتي اصل، در اين مورد مي گويد: برخوردار نبودن از آب گرم، يكي از مشكلات موجود در سرويس هاي بهداشتي قديمي بود، از آنجايي كه امكان نصب تاسيسات براي ايجاد آب گرم در هر يك از ساختمان ها نيست، از پانل خورشيدي كه هم هزينه كمتري دارد و هم امكان تهيه آب گرم را در همه زمان ها ايجاد مي كند، استفاده مي كنيم كه با جذب و ذخيره نورخورشيد، سيستم آب گرم دايمي را در سرويس هاي بهداشتي ايجاد مي كند.
سرويس هاي بهداشتي كاملتر از قبل
وحدتي اصل در مورد طرح تهيه شده براي ساخت اين سرويس هاي جديد به دو ويژگي مكانيابي و بررسي عملكرد و نواقص سرويس هاي قديمي اشاره مي كند و معتقد است:بحث مكانيابي اين موضوع از لحاظ جمعيت، مراجعه مردم و ساختمان هاي اطراف، از اهميت خاصي برخوردار بود، به همين خاطر قطعا هر مكاني كه تاسيس اين سرويس ها را در آن ضروري مي ديديم فوري در دسترس نبود و بايد روي آن كارهاي لازم صورت مي گرفت. به همين خاطر در اين مورد با مناطق هماهنگي هاي لازم را انجام داديم تا اراضي بدون معارض و در تملك شهرداري را در اختيارمان بگذارند.
مطالعه اجمالي روي سرويس هاي بهداشتي موجود در سطح شهر و كمبودهاي آن، اين نكته را فرا روي سازمان زيباسازي قرار داد تا نسل جديد سرويس هاي بهداشتي را كاملتر از قبل تاسيس كنند. وحدتي اصل به نتيجه اين مطالعات كه از سوي كارشناسان اين سازمان ارايه شده، اشاره كرده و مي گويد: بيشترين موضوعي كه موجب كاهش استفاده از سرويس هاي بهداشتي عمومي مي شد، آلودگي هاي موجود در اين مكان ها بود كه به طبع كاهش رغبت عمومي را به دنبال داشت.
شير برقي براي روشويي با چشم الكترونيكي براي جلوگيري از تماس دست با شير، دست خشك كن برقي، اطلاع رساني صوتي و ورودي خودكار با روش سكه اي با هشدار دهنده و تايمر ازويژگي هاي اين سرويس هاي بهداشتي است
به همين دليل اين سازمان براي جلوگيري از افتادن شيلنگ روي زمين و آلوده شدن- موضوعي كه بيشتر آلودگي و انتقال بيماري را به دنبال داشت- از شيلنگ متري جمع شو استفاده كرد تا بهداشت عمومي حفظ شود. استفاده از لوله 15 براي فاضلاب، اتصال سيستم سيفون به در واحد و خودكار سازي آن و استفاده از سيفون مخزني راه هاي ديگر براي كاهش آلودگي و مناسب سازي سرويس هاي بهداشتي است.
وحدتي اصل مي گويد: تجهيزات داخل اين سرويس ها طوري طراحي شده است كه حداقل تماس دست با ابزار و وسايل وجود داشته باشد، ضمن اينكه بعد از هر بار استفاده به طور كامل شست و شو مي شوند. شير برقي براي روشويي با چشم الكترونيكي براي جلوگيري از تماس دست با شير، دست خشك كن برقي، اطلاع رساني صوتي و ورودي خودكار با روش سكه اي با هشدار دهنده و تايمر از ويژگي هاي اين سرويس هاي بهداشتي است. مدير عامل سازمان زيبا سازي با اشاره به مشكلات تهويه و بويناك بودن محيط به علت تهويه ناقص اشاره كرده و مي گويد: مشاوران و طراحان طرح براي حل اين مشكل سيستم را به گونه اي طراحي كردند كه با باز شدن در، سيفون به طور اتوماتيك كار مي كند و تهويه هوا 5/7 برابر حجم هواي اتاق در ساعت انجام مي شود.
تكنولوژي به كمك امنيت مي آيد
اختفاي مواد مخدر توسط معتادان در سطوح مخفي از ديد، جاسازي مواد مخدر در داخل سيفون و لوله آن، امكان تردد افراد از داخل سرويس ها بين بخش هاي آقايان و خانم ها و استفاده معتادان تزريقي براي تزريق از اين مكان، باعث ناامن شدن فضا و در نتيجه غيرقابل استفاده شدن اين مكان مي شود. ساختمان هاي جديد سرويس هاي بهداشتي و امكانات و تكنولوژي به كار رفته در آن اين امكان را ايجاد مي كند تا فضا از امنيت بيشتري برخوردار باشد.
ابوالقاسم وحدتي اصل، مي گويد: حذف تمامي سطوح خارجي از ديد، استفاده از سيفون اتوماتيك، ايجاد حايل بلند بين دو بخش آقايان و بانوان و استفاده از نور آبي داخل توالت ها، امنيت را تامين مي كند. در عين حال وسايل به كار رفته در ساختمان به خصوص شيرها و سيفون در داخل ديوار كار گذاشته مي شوند تا محل اختفاي مواد مخدر و سرنگ از بين برود.
او به ضرورت وجود يك نگهبان در اين مكان ها تاكيد مي كند و مي گويد: بعد از آماده شدن اين مكان ها با يك پيمانكار براي نگهداري و نظافت از اين سرويس هاي بهداشتي وارد گفت و گو خواهيم شد كه وظيفه نگهداري از سرويس هاي بهداشتي بر عهده آنها است و اين پيمانكار در قبال وسايل موجود در آن مسوول است. وي نگهداري از سرويس هاي بهداشتي را با اهميت تر از راه اندازي و احداث آنها مي داند، موضوعي كه در مورد سرويس هاي بهداشتي قديمي فراموش شده است.
امكانات ويژه سالمندان و معلولان
در طراحي طرح سرويس هاي بهداشتي، به سالمندان و معلولان توجه ويژه اي شده است، به گونه اي كه در دو طرف دستگيره اي نصب شده كه امكان برخاستن و نشستن را به اين قشر از افراد جامعه مي دهد.
احداث يك ساختمان به عنوان سرويس بهداشتي عمومي چسبيده به محل كار و حتي محل سكونت شهروندان چندان خوشايند نيست. وحدتي اصل به معماري ويژه اين ساختمان ها اشاره كرده و مي گويد: براي ايجاد امنيت، ساختمان روي زمين بنا شده است، از طرفي شكل و معماري به گونه اي طراحي شده كه زيبا بوده و نگراني را براي كسبه و ساكنان محل ايجاد نكند.
در حال حاضر در 50 نقطه از شهر تهران مراحل تخريب، ساخت، خاكبرداري و فنداسيون ساختمان هاي مورد نظر در حال انجام است. وجود يك كارگاه براي هر سه منطقه اين امكان را مي دهد تا سرما وبرف و باران، كارهاي ساختماني را به تعويق نيندازد.
وحدتي اصل معتقد است: شهرداري براي استفاده بهينه از منابع محدود خود حساسيت زيادي دارد، به همين دليل هزينه متوسط ساخت يك سرويس بهداشتي كه داراي 10 تا 12 چشمه است با ابعاد 50 تا 60 متر، 5/12 ميليون تومان است كه با فرض 15 ميليون براي هر ساختمان براي 100 سرويس بهداشتي حدود يك ميليارد تومان هزينه شده كه با توجه به حساسيت موضوع، اين رقم، رقم معمولي است.