منظر رزاقي
در همايش يك روزه مراكز دولتي و تشكل هاي غيردولتي در زمينه كاهش تقاضاي مواد مخدر كه در تهران برگزار شد اعلام گرديد سهم ايدز از معتادان افزايش يافته و به بيش از ۵۰ درصد رسيد در حالي كه در ۱۰ سال قبل اين سهم كمتر از ۵/۱ درصد بوده است. اين آمارها كه براساس نتايج يك تحقيق ملي با موضوع « نگرش ملي ايرانيان به مبارزه با مواد مخدر» بدست آمده است همچنين نشان مي دهد برآيند عوامل مختلف اجتماعي موجب مصرف مواد مخدر مي شود و در اين بين بيش از ۹۰ درصد پاسخگويان دوستان ناباب، ۸۲ درصد خانواده معتاد، ۸۰ درصد محل زندگي و كار، ۷۷ درصد بيكاري و ۶۷ درصد خانواده مطلقه را علت اصلي مصرف مواد مخدر مي دانند. همانطور كه آمارها نشان مي دهد جامعه نقش عمده اي در بوجود آمدن اعتياد بازي مي كند و مسلماً براي مقابله با آن نيز تشكل هاي غيردولتي و اجتماعي نقش بارزي دارند. در ميان اين اجتماعات، تشكل هاي معتادان گمنام «NA» به دليل وجود معتادان ترك كرده نقش چشمگير تري دارند. مطلب زير گزارشي است از همايش « دستاوردهاي توانمندسازي سازمان هاي غيردولتي در حوزه كاهش تقاضاي مواد مخدر» كه به بررسي نقش اين سازمانها در كنترل مواد مخدر پرداخته است.
در همايش «دستاوردهاي توانمندسازي سازمان هاي غيردولتي در حوزه كاهش تقاضاي مواد مخدر» در مجتمع فرهنگي شقايق كه با حضور جمعي از سازمان هاي غيردولتي برگزار شد، زكريايي مدير كل دفتر توانمندسازي سازمان هاي غيردولتي در ستاد مبارزه با مواد مخدر، ضمن برشمردن اهداف اين همايش به بررسي چگونگي شكل گيري اين دفتر پرداخت و گفت: در سال۸۱ ، يكي از اولويت هاي ستاد به جهت تغيير رويكرد مسئولين آن، توانمندسازي NGOهاي مواد مخدر تعيين شد، لذا دفتر سازمان هاي غيردولتي در ستاد تأسيس شد. در آن زمان تعداد بسيار محدودي تشكل وجود داشت كه فعاليت مي كردند. وظيفه ما در آن مقطع، شناسايي هويت اين NGO ها و عملكردشان بود. در سال ۸۱ حوزه فعاليت اين سازمان را توسعه داده و طي سال ۸۲ و۸۳ ، همايش ها، نشست ها و كارگاه هاي متعدد و متنوعي را برگزار كرديم كه مجموعه اين ها باعث شكل گرفتن فضايي جهت مند براي شناخت NGOها از ستاد، شناخت NGOها نسبت به يكديگر و مرتبط ساختن NGOها به دفاتر UN در تهران شد. در ادامه، مسئول كميته اطلاع رساني انجمن معتادان گمنام (NA) ضمن برشمردن اهداف و فعاليت هاي اين انجمن به چگونگي برقراري ارتباط با ستاد و دفتر تشكل هاي غيردولتي ستاد اشاره كرد و گفت: بهترين اطلاع رساني كه ما خودمان امكان و توان آن را نداشتيم، در مجله «همراه» كه از دستاوردهاي اين دفتر مي باشد، صورت گرفته است. همچنين با توجه به اين كه مشكلاتي را در شهرستان ها داشتيم، اين دفتر ضمن احترام گذاشتن به ما و باانجام مراسلاتي به تمام استان ها، در معرفي و تأييد NA به رشد ما كمك فراواني كرد.
خانم تقي زاده، مدير عامل جمعيت همياران سلامت روان اجتماعي نيز در اين همايش گفت: اهداف كلي جمعيت، پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي و ارتقاي سطح سلامت روان افراد جامعه مي باشد. وي به برگزاري كارگاه هاي آموزشي تسهيل گري اشاره كرد و گفت: دفتر توانمندسازي سازمان هاي غيردولتي در ستاد نيز از يك طرف نقش تسهيل گري دارد و از طرف ديگر از آنجا كه همه NGOها سعي در تشكيل شبكه سازي دارند، اين دفتر ناخودآگاه اين نقش را انجام داده و در ارتباط دادن NGOها به يكديگر نقش مؤثري را ايفا كرده است.
مهندس دژاكام مدير كنگره ۶۰ نيز ضمن تشكر و قدرداني از ستاد و دفتر تشكل هاي غيردولتي، بهترين ويژگي آقاي دكتر هاشمي را چنين عنوان كرد كه ايشان دريافتند اعتياد بايد مهار شود و كار بسيار مهمي كه انجام دادند راه اندازي دفتر سازمان هاي غيردولتي بود. كه شاهكار اين دفتر نيز مجله علمي همراه است كه زنجيره نامريي بين تمام NGOها به وجود آورد. او همچنين به گرفتاري اخير خود اشاره كرد و گفت اگر ما براي خدمت آمديم و به فكر معتاد هستيم، بنابر اين بايد عاشقانه كار كنيم و اين راه سختي است. او همچنين گفت: ما بايد ضمن احترام به قوانين يكديگر، در جهت حفظ يكديگر تلاش كنيم.
جمال رخشان قائم مقام جمعيت تولد دوباره نيز در ادامه همايش با اشاره به فعاليت اين جمعيت در ۱۱ استان كشور و مراجعه ۲۵ هزار نفر معتاد به كمپ هاي تولد دوباره، اين اتفاقات را الطاف  خداوندي برشمرد و چشم انداز خوبي را براي ادامه فعاليت تصور نمود. او خود را سندي زنده براي تغيير فردي كه ۲۷ سال معتاد بوده و ۱۰ سال زندگي خياباني داشته و اينك به مقامي رسيده كه مي تواند به همدردان خود در راستاي بهبودي كمك كند، برشمرد و گفت: انسان اگر هدايت شود، تولدي دوباره پيدا مي كند و اين ها همه نتيجه فضايي است كه ايجاد شده و بستر مناسبي را براي كمك رساني به معتادين فراهم نموده است. آقاي دكتر هاشمي در انتهاي اين همايش با ذكر اين نكته كه اولين قدم براي برخورد با هر پديده، توصيف واقع بينانه و داشتن شناخت درست از موضوع است، به اجراي طرح ملي نگرش ايرانيان از طرف ستاد اشاره كرد و گفت: دوستان بايد بدانند تك تك معتاديني را كه شما از سيكل چرخه مصرف قاچاق بيرون مي آوريد، در واقع يك تير در مرز به طرف قاچاقچي شليك مي كنيد شما با كاهش مصرف در كشور به اندازه حتي يك معتاد، يك تير به ارزش افزوده قاچاق مواد مخدر مي زنيد. بحث از سود ۴۶۰۰ ميليارد توماني در ايران است و اين يعني جنگ بي پايان.

زندگي  در يك  دنياي  رنگارنگ  خيالي  كه  در آن  همه  آرزوها و خواسته ها دست  يافتني  هستند، چقدر لذت  بخش  است  ...! دنيايي  كه  در آن  همه  شادند، همه  خوش خلق  و پرانرژي  و در آن  زيبايي ها، زيباترند و تا عمق  وجود انسان  نفوذ مي كنند.
اما ناگهان  در اوج  لذت  و سرمستي  همه چيز تاريك  و خاموش  مي شود، نابود مي شود گويا آنچه  ديده اي  رويايي  و حالا كابوسي  بيش  نبوده  است . تو، افسرده ، گنگ  و ناتوان  بر برهوت  دنياي  خيالي  خويش  ايستاده اي  و حتي  دريغ  از قطره  اشكي  كه  بر گورستان  آرزوهاي  بر باد رفته  بتوان  ريخت  ... يك  روانشناس  مركز مشاوره  دانشجويي  دانشگاه  علم  و صنعت  ايران  مي گويد: به طور كلي  هيچ  ماده  شيميايي  در اصل  خوب  و يا بد نيست  و اين  بستگي  به  استفاده اي  دارد كه  از آن  مي كنيم .
«مريم  رامشت » ، در نشستي  با خبرنگار گروه  اخبار اجتماعي  ايرنا معتقد است : بسياري  از داروها اگر در موقع  مناسب  استفاده  شود، نتيجه  نجات  بخشي  دارد، ليكن  در اثر سوء مصرف ، مضرات  زيادي  خواهد داشت . به  گفته  او، داروهاي  محرك  رواني  نيز در پزشكي  براي  موارد متعددي  درمان  بخش  است . براي  مثال  در برخي  از اختلالات  كودكان  بيش  فعال ، كاهش  تمركز، بيماري  ناركوپسي  و ... استفاده  از اين  داروها نه  تنها ضرري  ندارد، بلكه  نجات  بخش  است . به طور كلي  موادي  كه  مورد سوء مصرف  قرار مي گيرند، به  دو دسته  محرك  و مخدر تقسيم  مي شوند.
رامشت  مي گويد: آمفتامين ها جزو اين  دسته  از مواد هستند كه  اولين  بار در لابراتوار به شكل  قرص ساخته  شدند كه  اثرات  درماني  خاصي  داشتند، خصوصاً در درمان  افسردگي هاي  ناشي  از كهولت ، استفاده  از اين  دارو علاوه  برآن  كه  خلق  را بالا برده  و باعث  افزايش  انرژي  مي شد، در كاهش  اشتها نيز اثر گذاشته  و براي  درمان  چاقي  نيز مورد استفاده  قرار مي گرفت . اين  گروه  از داروها روي  برخي  از گيرنده هاي  مغز به  نام  «دوپامين » اثر مي گذارد. اين  گيرنده ها از واسطه هاي  اصلي  شيميايي  مغز محسوب  مي شوند كه  افزايش  آنها باعث  تحريك  و انرژي  زياد و كاهش  آنها منجر به  كندي  و افسردگي  در فرد مي  شود.
وي  گفت  : در واقع  آمفتامين  با تحريك  گيرنده هاي  شيميايي  مغز منجر به  افزايش  انرژي ، افزايش  خلق  و بالا رفتن  اعتماد به  نفس  در انسان  مي شود و حتي  در داروهاي  دوپينگ  هم  يكي  از انواع  اين  ماده  مورد استفاده  قرار مي گيرد.
داروهايي  كه  سيستم  دو پاميني  مغز را فعال  مي كنند، علايمي  شبيه  به  افزايش خود به  خودي  دوپامين  را در فرد ايجاد مي كنند و داراي  علايم  جسمي  و رواني  ديگري  نيز مي باشند مانند: احساس  انرژي  زياد، هيجان  بسيار زياد، پرحرفي ، بيش فعالي ، اضطراب ، خشكي  دهان  و بيني، بازشدن  مردمك ، بالارفتن  فشار خون  و ضربان  قلب ، از دست  دادن  آب  بدن  و ايجاد توهمات  شنوايي ، بينايي  و لامسه .
اين  روانشناس  در مورد داروهاي  خياباني  (اكستازي )، مي گويد: داروهاي  خياباني  به  طور مصنوعي  و غير مجاز در لابراتوارها ساخته  و فروخته  مي شوند كه  از جمله  آن  قرص هاي  شادي  آوري  است  كه  به  نام  اكستازي ، خلسه ، شيشه ، ياشابو، آدم  و حوا ، يخ  (در آمريكا) معروف  هستند.
رامشت  افزود: قرص  اكستازي ، به  معناي  لذت  يا شادي  عميق  بر خلاف  نامش  داروي  مفيد نبوده  و از دهه  هشتاد در اروپا غير قانوني  و ممنوع  اعلام  شد. وي  توضيح  داد: قرص  اكستازي  از مشتقات  آمفتامين  مي  باشد، در سال  ۱۹۱۴ براي  اولين  بار توسط  شركت  داروسازي  آلمان  توليد شد. در آن  زمان  متخصصان  اميدوار بودند كه  بتوانند از اين  قرص  استفاده  درماني  زياد بكنند.
اين  قرص  در چند دهه  مورد استفاده  قرار گرفته  است ، اما به  دليل  عوارض  زيادي  كه  بر جاي  گذاشت  به   طور كلي  مصرفش  ممنوع  شد تا اينكه  بار ديگر در دهه  ۱۹۸۰ ميلادي  مصرف  آن  در ميان  نوجوانان  و جوانان  غرب  رايج  شد. اين  جوانان  در مجالس  رقص  از اين  قرص  ها استفاده  مي كردند تا اينكه  در سال  ۱۹۸۵ مصرف  اين  قرص  غير قانوني  و حمل  و داشتن  آن  نيز جرم  اعلام  شد. در تمام  كشورهايي  كه  عضو كنوانسيون  سازمان  ملل  هستند، از جمله  ايران  مصرف  مواد روانگردان  جرم  است  و هرچند كه  در قانون  مبارزه  با مواد مخدر ايران  نامي  از اكستازي  نيامده  است  ، ليكن  مصرف  آن  غير قانوني  است  و دست  قانونگذار براي  برخورد باز است .
رامشت  در مورد «اكس » و عوارض  آن  نيز مطالبي  عنوان  كرد و گفت : اكس  ماده اي  توهم  زا و محرك  است  و به  صورت  پودر نيز موجود است .
وي  گفت : توليدكنندگان  اين  قرص ها كه  عمدتاً در اروپاي  غربي  و جنوب  آسياي  شرقي  هستند، اين  قرص ها را در بيش  از صد نوع ، صد رنگ  و با اسامي  فريبنده  در اختيار جوانان  و نوجوانان  قرار مي دهند تا بدين  ترتيب  آنان  را براي  مصرف  اين  مواد تشويق  و ترغيب  كنند.
روانشناس  مركز مشاوره  دانشجويي  دانشگاه  علم  و صنعت  ايران  در تشريح  اثرات  و تبعات  اكس  متذكر شد: قرص هاي  شادي  آور در كمتر از يك  ساعت  خلق  فرد را بالا برده  و احساس  لذت  بخش  و شادي  آوري  در او ايجاد مي كند.
مصرف كننده  در تخمين  فاصله ها دچار مشكل  شده ، دچار توهم  در شنوايي ، بينايي  و لامسه  مي شود، اعتماد به  نفس  به  طور موقت  افزايش  مي يابد و شخص  را نسبت  به  آينده  به  طور فزاينده  اميدوار مي نمايد و شخص  خود را در دنيايي  مي بيند كه  همه  آرزوهاي  او دست  يافتني  هستند. وي  افزود: اكس ، حس  صميميت  را در فرد افزايش  مي دهد و احساس  مي نمايد كه  با هر كسي  مي تواند ارتباط  برقرار كند. استفاده كنندگان  از اين  قرص ها دچار حالات  شيرين  و بد مي شوند. عده اي  مي  گويند كه  در آن  چند ساعت  سرخوشي ، صداي  موسيقي  مي شنوند و يا رنگ هاي  زيبا و خاصي  را مي توانند ببينند.
اين  حالات  به  شخصيت  هر كسي  بستگي  دارد. جواناني  كه  اقدام  به  مصرف  اين  قرص ها مي كنند به  دليل  اينكه  دچار توهماتي  در بينايي ، شنوايي  و ديگر حواس  مي  شوند، بدون  اينكه  متوجه  خطرات  آن  بشوند، دست  به  كارهايي  مي زنند مانند پريدن  از بلندي ، بيرون  پريدن  از ماشين  در حال  حركت  و ...
باتوجه  به  اينكه  قرص هاي  شادي  آور، انرژي  را به شدت  افزايش  مي دهد، مي تواند حالت هاي  پرخاشگري  و توهم  را در تداوم  مصرف  افزايش  دهد و موجبات  صدمه  زدن  به  ديگران  را فراهم  آورد، از اين  رو كنترل  فرد مصرف كننده  در اين  شرايط  بسيار داراي  اهميت  مي باشد.
افراد مصرف كننده  از قرص هاي  شادي  آور اكس  بعد از اينكه  تاثير حاد اكس  را بعد از سه  تا شش  ساعت  از دست  مي دهند، كاملاً حالات  خود را به  ياد مي آورند و در بعضي  از موارد فرد از اينكه  تعادل  رواني  خود را از دست  داده  و دست  به  كارهايي  زده  است  كه  در شرايط  عادي  به  هيچ  وجه  انجام  نمي داده  و به شدت  دچار گناه ، پشيماني ، افسردگي  و نهايتاً تفكرات  خود تخريبي  همچون  خودكشي  و يا گرايش  مجدد به  مصرف  خواهند شد كه  در صورت  استفاده  مكرر از اين  قرص  پس  از مدت  كوتاهي  به  طرز دردناكي  جان  مي سپارند.
 رامشت  مي گويد: قرص  اكستازي  به  عنوان  محرك ، درجه حرارت  بدن ، فشار خون  و ضربان  قلب  را افزايش  مي دهد و از طرف  ديگر از آنجا كه  اين  قرص  تنها نيز مصرف  نمي شود و معمولاً در پارتي ها همراه  با مشروبات  الكلي  مورد استفاده  قرار مي  گيرند، اين  مساله  باعث  كم  آبي  شديد بدن  مي شود و در اثر ايست  قلبي  و عروقي  جان  مي دهد.
مصرف  اين  قرص ها به  كبد و كليه  آسيب  مي رساند و فشارخون  را بالا مي برد و در يكي  از حمله هاي  فشار خون  كه  معمولاً از عوارض  اجتناب ناپذير مصرف  اكس  مي باشد، خون  ريزي  مغزي  ايجاد خواهد شد. مصرف  طولاني  مدت  و زياد اكستازي  منجر به  اختلال  درك  و تفكر بدبيني  گزند و آسيب ، توهمات  شنوايي  و بينايي  و در نهايت  نوعي  جنون  پارانوئيدي  (شبيه  اسكيزوفرني) و بروز علايم  سيستم  عصبي  چون  بي حسي  و پرش  عضلاني  در فرد مي شود كه  در مصرف  كوتاه  مدت  اين  حالات  ممكن  است  يك  تا دو هفته  طول  بكشد.
روانشناس  مركز مشاوره  دانشجويي  دانشگاه  علم  و صنعت  ايران  در مورد ترك اكستازي  معتقد است: اين  ماده  بسيار خطرناك  و اعتيادآور است  به  اين  معنا كه  فرد تمايل  به  استفاده  مجدد براي  رسيدن  به  حالات  دلخواه  پس  از مصرف  را پيدا مي كند.
يعني  از آنجا كه ترك  اين  مواد شخص  را افسرده ، بي حال  و بي انرژي  مي  كند، امكان  مصرف  مجدد آن  زياد است .
وي  ابراز عقيده  كرد: در چنين  شرايط  به  سرعت  دوز مورد نياز افزايش  پيدا مي  كند و شخص  بعد از عادت  به  اكس  براي  كنار گذاشتن  آن  دچار علايم  اضطراب  و علايم  ترك  مي شود.
البته  علايم  ترك  اكس  از علايم  ترك  هروئين  و ترياك  سبك تر است  و توصيه  مي  شود كه  در صورتي  كه  شخص  ناآگاهانه اقدام  به مصرف  نموده است  آن  را بلافاصله  كنار بگذارند.
در اين  حالت  علايم  ترك  ضعيف  خواهد بود و با داروهاي  ضد اضطراب  مي توان  اكس  را ترك  نمود. البته  مي بايد توجه  كرد كه  با تكرار مصرف  اكس، به  علت  وابستگي  شديد رواني  كه  اين  قرص  ايجاد مي نمايد، شخص  مصرف كننده  به شدت  در معرض  خطر بوده  و ترك  آن  دشوارتر خواهد شد و ناخالصي هايي  كه  در بعضي  از اين  قرص ها وجود دارد باعث  مي شود كه  عوارض  منفي  آن  تشديد شده  و از آنجا كه  مصرف  اين  مواد مستقيماً روي  بافت هاي  مغز آسيب  مي رساند در نتيجه  هرگونه  ناخالصي  مستقيماً باعث  صدمات  مغزي  از جمله  تورم ، مرگ  مغزي ، انواع  سرطان  هاي  تنفسي  ، پوستي  و ... مي  شود.
رامشت  در بخشي  از اظهارات  خود پيرامون  قرص  شادي  آور اكستازي ، به  عوارض  ظاهري  هشداردهنده  اين  نوع  قرص ها اشاره  كرد و اظهار داشت : جوان  بطور ناگهاني  به  سمت  انرژي  زياد مي رود، تغيير خلق  مي دهد، پرحرفي  مي كند، آواز مي خواند، جوك  مي گويد، كم  مي خوابد، چشم هايش  از حدقه  بيرون  مي زند، عرق  مي كند و دچار لرزش  مي شود كه  در اين  شرايط  مي بايد اين  افراد از سوي  اطر افيان  خصوصاً والدين  مورد توجه  بيشتري  قرار بگيرند.
وي ، تغيير ناگهاني  در افكار، احساس  ، كلام  و حتي  اشتها و خواب  جوانان  ناشي  از مصرف  قرص هاي  شادي  آور را به  عنوان  زنگ  خطر جدي  قلمداد كرد و افزود: با توجه  به  اينكه  آمفتامين  به سرعت  از بدن  دفع  مي شود، تشخيص  اعتياد به  آن  تنها از روي  مشخصات  ظاهري  ممكن  است  و شيوه  تشخيصي  ديگري  در ايران  براي  آن  وجود ندارد.
  رامشت ، نقش  والدين  در روابط  خانوادگي  و ارتباط  آنان  با فرزندان  در جلوگيري  از گرايش  جوانان  به  مصرف  اكس  و ديگر داروهاي  شادي  آور را مهم  خواند و گفت : تحقيقات  نشان  داده  است  كه  در خانواده هايي  كه  مشكلات  ارتباطي  وجود داشته  و جوان  با والدين  خود دچار مشكل  مي باشد، گرايش  فرزند به  سوي  مصرف  اكس  افزايش  يافته  است . وي  افزود: رها كردن  فرزندان  به حساب  اينكه  با فرزندان  خود دوست  مي باشند، خود يكي  از عواملي  است  كه  جوان  را به  سوي  تجربيات  غير متعارف  سوق  مي دهد، در حالي  كه  دوست  شدن  به  معناي  عدم  نظرات  نمي باشد بلكه  به معناي  شناخت  جوان  است . خانم  رامشت  خاطرنشان  كرد: برعكس  تصور والدين ، نوجوان  بدنبال  دوست  و همسال  نمي گردد، بلكه  در حقيقت  او دنبال  پدر و مادر واقعي اش  كه  او را بطور كامل  درك  كنند، در قالب  دوست  اصلي  مي گردد.
وي  افزود: تحكيم  روابط  خانوادگي  و حمايت هاي  منطقي  و اصولي  والدين  توام  با درك  شرايط  و نيازهاي  دوران  نوجواني  و جواني  يكي  از عوامل  مؤثر در پيشگيري  از بروز آسيب هاي  اجتماعي  همچون  اعتياد و گرايش  به  مصرف  مواد است .
اين  روانشناس  با توضيح  اينكه  بيش  از ۹۰ درصد موارد مصرف  قرص هاي  شادي آور و ديگر مخدرها در كنار دوستان ، در ميهماني ها و پارتي هاي  دوستانه  و يا بنا به  توصيه  دوستان  انجام  مي شود، به  نقش  دوستان  در گرايش  افراد به  مصرف  انواع  قرص هاي  شادي آور و مخدرها اشاره  كرد و گفت : گرايش  به  همسالان  در سنين  نوجواني  و جواني  به  شدت  افزايش  مي يابد.
وي  افزود: در اين  مرحله  از رشد مورد تأييد ديگران  خصوصاً گروه  همسن  قرار گرفتن  بسيار داراي  اهميت  مي باشد.
رامشت  گفت : معمولاً اولين  قدم  براي  مصرف  توسط  شخص  و توام  با نگراني ، دلهره  و احساس  گناه  است  و تاييد و تشويق  دوستان  قبح  قضيه  را كاهش  داده  و شخص  را وادار به  مصرف  مي كند. تعميم  دادن  و فرافكني  از جمله  مكانيزم هاي  دفاعي  است  كه  در مساله  انتقال  سوءمصرف  مواد نقش  عمده اي  را ايفا مي نمايد. معمولاً يك  شخص  مصرف كننده  به  رغم  شادي  لحظه اي  كه  به  دست  آورده  است ، ليكن  به  دليل  عوارض  ناگوار پس  از خاتمه  اثر مصرف ، تمايل  دارد كه  ديگران  را شريك  محفل  خود نموده  تا بدين ترتيب  از بار احساس  گناه  و پشيماني  خود بكاهد در نتيجه  مترصد جذب  دوستان  و اطرافيان  خود براي  مصرف  اكستازي  مي باشد.
  رامشت  ، براي  پيشگيري  از عوارض  سوء ناشي  از مصرف  مواد مضر مانند اكستازي ، با تاكيد بر توجه  به  جوانان ، توصيه  كرد تا علاوه  بر تامين  نيازهاي  جوانان ، نسبت  به  پر نمودن  اوقات  فراغت  و آموزش  علمي  جوانان  نيز بايد اقدام  كرد.
وي  در زمينه  پيشگيري  مصرف  مواد شادي  آور، با بيان  اينكه  شخصيت  محكم ، بسيار كمتر در معرض  وسوسه هاي  نامعقول  ديگران  قرار مي گيرد، به  جوانان  توصيه  كرد تا ضمن  داشتن  رفتار قاطعانه ، نسبت  به  پرورش  جرأتمندي  در خود اقدام  نمايند.
وي  همچنين  افزايش  اطلاعات  علمي  در زمينه  تبعات  سوء مصرف  مواد و انواع  مواد مخدر را از ديگر عوامل  مهم  پيشگيري  از مصرف  اين  نوع  مواد برشمرد و گفت : جوانان  به  هر ميزان  كه  از معلومات  علمي  كافي  در اين  زمينه  برخوردار باشند، مسلماً به  صورت  آگاهانه  تر عمل  خواهند كرد و كمتر مورد سوء استفاده  بي  خردان  قرار خواهند گرفت .
وي، تقويت  مهارت هاي  زندگي  در زمينه  كنترل  خشم ، استرس ، گسترش  ارتباط  مؤثر، تقويت  بنيه  و توانمندسازي ، تنظيم برنامه  روزانه  براي  تفريح ، سرگرمي  و تفنن ، را از ديگر راهكارهاي  پيشگيري  از مصرف  مواد مختلف  مخدر نام  برد.
وي  همچنين  از جوانان  خواست  تا احساسات  خود را جدي  بگيرند و با توسل  به  راهكارهاي  غيرمعقول  مانند گرايش  به  سوء مصرف  مواد، مترصد سركوبي  آنان  نباشند.
  رامشت  در توصيه هاي  خود براي  پيشگيري  از مصرف  سوء مواد مخدر و قرص هاي  شادي  آور، دقت  در انتخاب  دوستان  خوب  و تحكيم  روابط  با والدين  را مؤثر و مفيد دانست .

جهت كاهش مصرف سيگار در بين زنان روش هايي ضروري به نظر مي رسد كه خلاصه اي از آنها كه مي تواند راهكار مؤثرتري براي رسيدن به اين هدف باشد عبارت است:
- افزايش ميزان آگاهي زنان از اثرات مخرب و زيانبار استعمال دخانيات بر سلامتي كه از طريق دادن اطلاعاتي در زمينه ميزان مرگ و مير بالا و ابتلاء به بيماري هاي سخت در زنان سيگاري امكان پذير است. ميزان مرگ و مير زنان سيگاري در اثر ابتلاء به سرطان نشانه اي است از وخيم بودن موضوع.
به عنوان مثال در سال ۱۹۹۷ حدود ۱۶۵۰۰۰ زن در آمريكا بر اثر استعمال دخانيات و بيماري هاي وابسته به سيگار فوت كرده اند.
در سال ۱۹۸۷ سرطان ريه يكي از عوامل عمده مرگ و مير زنان سيگاري شناخته شد و در سال ۲۰۰۰ ميلادي در آمريكا ۲۷۰۰۰ زن به علت سرطان ريه و ۶۸۰۰۰ نفر براثر سرطان سينه كه ناشي از استعمال دخانيات شناخته شده بود فوت كرده اند.
- مبارزه با صنايع و كمپاني هاي دخانيات و توليد سيگار و كاهش خريد محصولات آنان به ويژه از طريق زنان از راهكارهاي مؤثر جهت مقابله با اين صنايع مي باشد.
يكي از اهداف بزرگ كمپاني هاي توليد سيگار افزايش مصرف كنندگان محصولات خصوصاً زنان مي باشد. طبق تحقيقات انجام شده در سال ،۱۹۹۹ كمپاني هاي توليدكننده سيگار هزينه اي بالغ بر ۲۴/۸ ميليارد دلار در سال و به عبارت ديگر بيش از ۶/۲۲ ميليون دلار در روز صرف تبليغات به منظور افزايش مصرف كنندگان محصولاتشان هزينه مي كنند.
اكثر آگهي هاي تبليغاتي جهت زنان از طريق مجلات، روزنامه ها و... انجام مي شود.
- تشويق انجمن ها و مؤسسات جهت همكاري با برنامه هاي كنترل دخانيات و ترك سيگار در زنان و دختران از طريق شناساندن اثرات مخرب سيگار بر سلامتي زنان و ابتلاء آنان به انواع بيماريها خصوصاً سرطان ريه.
- اين سازمان ها نه تنها مي توانند زمينه را براي افزايش آگاهي عمومي زنان از اختلالات و بيماري هاي ناشي از مصرف سيگار فراهم سازند بلكه قادرند برنامه ها و خط مشي هايي را جهت ترك سيگار در عموم مردم به ويژه زنان ارائه دهند.
- شناسايي ميزان افراد غيرسيگاري در جامعه و پيشگيري از مصرف سيگار در آنان .طبق آمارهاي موجود تعداد زيادي از زنان سيگار مصرف نمي كنند. در آمريكا ۴۷ درصد از زنان سيگاري نيستند و ۲/۱۱ درصد از زنان فارغ التحصيل دانشگاه سيگاري هستند و ۴/۵ درصد از دختران دبيرستاني سيگار مصرف مي كنند.
تحقيقات نشان مي دهند با دستيابي زنان به آموزش هايي در زمينه مضرات مصرف سيگار و اثرات سوء آنها نه تنها از سيگاري شدن گروه كثيري از زنان جلوگيري مي شود بلكه تعداد زيادي از زناني كه سيگار مصرف مي كنند پس از آموزش تمايل زيادي به ترك سيگار از خود نشان مي دهند.
- هدايت تحقيقات و بررسي ها به جهتي كه ارتباط بين استعمال سيگار و تأثيرات آن بر سلامتي زنان را به خوبي نشان دهد.
به عنوان مثال تحقيقات مي تواند با عناوين زير انجام شود:
۱- احتمال ابتلا به سرطان سينه زنان در معرض دود سيگار
۲- ارتباط بين تغيير در تركيبات و مواد سمي موجود در سيگار و تأثير آن بر سرطان ريه در طول يك دهه.
۳- ارتباط بين تغيير در محصول دخانيات و افزايش انتشار سرطان هاي بدخيم در افراد سيگاري.
۴- بررسي استعمال دخانيات و تأثيرات آن بر سلامتي زنان در كشورهاي در حال توسعه.
- تهيه گزارشاتي از نتايج تحقيقات انجام شده در زمينه عوامل مؤثر بر رفتارهايي كه باعث سيگار كشيدن و شيوع و افزايش موارد افراد سيگاري مي شود كه بدين منظور لازم است وضعيت اجتماعي، اقتصادي، نژادي، قومي، موقعيت جنسي تعيين و بررسي شود.
به عنوان مثال بررسي هاي انجام شده نشان مي دهد، ميزان تحصيلات در مصرف سيگار نقش دارد و عملاً مشخص شده افرادي كه زمان بيشتري تحصيل مي كنند كمتر به طرف سيگار روي مي آورند. از نظر قوميت زنان هندي نسبت به زنان اسپانيايي يا ايسلندي تمايل بيشتري به سيگار از خود نشان مي دهد. از نظر نژاد دختران سفيد پوست نسبت به دختران آفريقايي بيشتر سيگاري مي شوند.
در دهه ۱۹۹۰ ميزان سيگار كشيدن در بين زنان كاهش يافت و بالعكس در بين دختران نوجوان شيوع بالايي داشته است.
اين موضوع بيانگر فقدان يك برنامه كلي و هماهنگ در خصوص پيشگيري از شيوع استعمال سيگار و عدم آگاهي زنان نسبت به بيماري هاي ناشي از مصرف سيگار است.
- در پاره اي از موارد با وجود اينكه زنان و دختران از پيامدهاي وخيم سيگار و تأثيرات منفي آن بر سلامتي به خود آگاهي دارند، عواملي وجود دارد كه سبب تشويق اين گروه به كشيدن سيگار مي شود كه تحقيقات بيشتري در تعيين اينگونه عوامل لازم و ضروري به نظر مي رسد.
به عنوان مثال يكي از اين عوامل مشوق، سيگار كشيدن در بين هنرپيشگان و ستارگان سينمايي و نشان دادن تصاوير آنان در مجلات مي باشد.
- توسعه مؤسسات تحقيقاتي و ارزيابي در خصوص زنان سيگاري، كه تحقيقات در اين مؤسسات مي بايد بر روي موضوعات ذيل متمركز شود.
- تعيين مداخلاتي كه سبب افزايش برنامه هاي مؤثر و متدهاي پيشگيري و ترك سيگار شود.
- تعيين روش هاي مختلف و تشخيص تأثيرات گوناگون دارويي بر ترك سيگار.
- تعيين روش هاي مختلف پيشگيري از استعمال دخانيات و مداخلات مناسب جهت ترك سيگار براي گروه هاي ويژه اي از زنان و دختران.
- تعيين مداخلاتي جهت كاهش شيوع استعمال سيگار در تمام گروه هاي زنان و دختران
- حمايت از تلاش هايي در سطوح فردي و اجتماعي جهت كاهش مصرف سيگار و حفاظت از زنان در برابر دود محيطي سيگار.
درمان بيماري هاي ناشي از مصرف سيگار كه غالباً قسمت زيادي از هزينه هاي مراقبت هاي بهداشتي فردي و بخشي از برنامه هاي مراقبت زنان را به خود اختصاص مي دهند.
برنامه ها و طرح هاي بيمه سلامت بايد به شكلي باشد كه تمام خدمات را پوشش دهند.
اتخاذ استراتژي هاي اجتماعي جهت كاهش مصرف سيگار و حفاظت در برابر دود محيطي سيگار كه شامل: ممنوعيت تبليغات، افزايش ماليات، ايجاد قوانين جهت كاهش هرچه بيشتر توليد محصولات دخانيات ،ممنوعيت كشيدن سيگار در محل هاي كار و اماكن عمومي.
- حمايت و تقويت گسترده از برنامه هاي ثابتي كه در كاهش و پيشگيري از مصرف دخانيات مؤثر هستند.
- نتايج به دست آمده از چندين ايالت آمريكا مثل: آريزونا، كاليفرنيا، فلوريدا، ماساچوست و اوريگان نشان مي دهد كه برنامه هايي كه برپايه علمي و اساس فني استوار بوده اند در زمينه كنترل دخانيات و كاهش مصرف سيگار در بين زنان و دختران موفق بوده اند.
۱۰ سال قبل در كاليفرنيا يك برنامه گسترده اي در سطح ايالت در زمينه كنترل دخانيات انجام شد و فوايد اين بررسي امروز به خوبي واضح و روشن است.
بين سال هاي ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۸ ميزان بروز سرطان ريه در بين زنان كاليفرنيايي ۸/۴ درصد كاهش يافته بود در صورتي كه در بين زنان ساير مناطق ايالات متحده آمريكا اين بيماري ۱۳‎/۲ درصد افزايش نشان داده است.
- تلاش بيشتر جهت توقف فوري اپيدمي مصرف سيگار در بين زنان كشورهاي در حال توسعه.
حمايت قاطع و محكم از سياست هاي چندمليتي كه سبب كند شدن سرعت مصرف سيگار و بيماري هاي وابسته به دخانيات در بين زنان كشورهايي كه به شكل عرفي و سنتي شيوع مصرف سيگار در آنها پايين است.
- حمايت از چارچوب معاهده كنترل دخانيات سازمان جهاني بهداشت (FCTC) معاهده كنترل دخانيات و پروتكل هايي ويژه آن سند قانوني است كه در سطح بين المللي جهت توقف سرعت جهاني مصرف دخانيات طراحي شده است.
در اجلاس مربوط به معاهده كنترل دخانيات درخصوص فعاليت هاي وابسته به دخانيات مثل قاچاق، تبليغات، تعهدات و ساير موارد مذاكره مي شود.
فرزانه فرشاد