علي شاكري
شهر بندري «ويشاكاپت نام» يا «ويزا خاپت نام» معروف به سرزمين دلفين ها در هند طي روزهاي ۱۴ تا ۲۵ مرداد ماه ميزبان يكي از چند رويداد مهم جهاني واليبال است. اين نخستين تجربه هندي ها در برگزاري مسابقات واليبال قهرماني جهان در يكي از سه رده سني است و آنها تلاش مي كنند تا بتوانند همانند ۱۲ ميزبان دوره هاي پيش از اين مهم سربلند خارج شوند. شهر «ويشاكاپت نام» پيش از اين رويداد بزرگ يك بار در سال ۲۰۰۳ ميزبان چهارمين دوره رقابت هاي نوجوانان آسيا بود و در كارنامه ورزشي خود برگزاري بازي هاي آفريقا و آسيا و بيست و دومين دوره بازي هاي ملي هند را هم دارد. شهر بندري «ويشاكاپت نام» واقع در ايالت آندرا پرادش از مدت ها پيش با بسيج امكانات خود را مهياي سيزدهمين دوره مسابقات واليبال قهرماني جوانان جهان كرده است. شهري كه با داشتن سواحلي زيبا و با وجود توريستي بودن در زمينه فولاد، روي، پتروشيمي، نفت، كشتي سازي هم در زمره شهرهاي صنعتي هند به شمار مي رود. در سيزدهمين دوره مسابقات واليبال جوانان پسر جهان ۱۲ تيم شركت دارند كه در دو گروه بازي هاي مقدماتي خود را انجام مي دهند. با اين مقدمه نگاهي داريم به اين دوره از رقابت ها و موقعيت تيم هاي شركت كننده از جمله تيم واليبال جوانان ايران كه براي پنجمين بار در طول ۱۳ دوره جواز صعود به اين بازي ها را دريافت داشته است.
از «ريودوژانيرو» تا «ويشاكاپت نام»
سنگ بناي مسابقات واليبال جوانان جهان در سال ۱۹۷۷ گذاشته شد، يعني درست ۲۸ سال پس از مسابقات بزرگسالان در «پراگ» ، «ريودوژانيرو» و برزيل نخستين ميزبان اين رقابت ها بودند. مسابقاتي كه فاصله چهارساله اش از دوره چهارم به دو سال كاهش پيدا كرد و از سال ۱۹۸۷ تا به امروز هر دو سال يك بار به ميزباني يكي از شهرهاي جهان به طور منظم در حال پيگيري است. در ميان شهرهاي ميزبان كه تهران هم يكي از آنان در سال ۲۰۰۳ بود، شهر «منامه» تنها شهري است كه دو بار در سال هاي ۱۹۸۷ و ۱۹۹۷ اين بازي ها را برگزار كرد. كلرادو، ميلان، آتن، قاهره، روزاريو، جوهربارو ،آبون رات چاتاني و ورشو از جمله شهرهاي ديگري بودند كه هر كدام يك بار سابقه ميزباني واليبال جوانان پسر جهان را دارند. اين بار نوبت «ويشاكاپت نام» است تا به عنوان پنجمين شهر آسيايي پذيراي تيم هاي برتر زير۲۱ سال دنيا باشد. جالب آنكه در طول ۱۳ دوره اين بازي ها، آسيايي ها با شش ميزباني در صدر پنج قاره جهان قرار دارند.
برتري قابل توجه روس ها
در ۱۲ دوره گذشته، روس ها كارنامه اي به مراتب درخشان تر از ساير قدرت هاي واليبال جهان در اين رده سني داشته اند. روسيه جدا از قهرماني در سه دوره پياپي اين بازي ها در سال هاي ۱۹۷۷ ريودوژانيرو، ۱۹۸۱ كلرادوي آمريكا، ۱۹۸۵ ميلان ايتاليا، در سال هاي ۱۹۸۹ آتن، ۱۹۹۵ جوهر باروي مالزي و ۱۹۹۹ «آبون رات چاتاني» تايلند هم از كرسي قهرماني بالا رفتند. بيافزائيد به اين شش مقام قهرماني نايب قهرماني روس ها را در سال ۲۰۰۱ ورشو و مقام هاي سومي آنان را در سال هاي ۱۹۸۷ منامه، ۱۹۹۱ قاهره، ۱۹۹۷ منامه را تا بيشتر پي به قدرت ممتاز پايه اي واليبال اين كشور برده باشيم.
برزيل و لهستان در رده هاي بعد
پس از روسيه قدرت بلامنازع واليبال جوانان جهان، برزيل و لهستان به همراه ايتاليا در مراتب بعدي قرار دارند. برزيل هم سواي دو قهرماني در سال هاي ۱۹۹۳ «روزاريو» و ۲۰۰۱ «ورشو» ، چهار نايب قهرماني به سال هاي ۱۹۸۱ كلرادو، ۱۹۹۵ جوهر بارو، ۱۹۹۷ منامه و ۲۰۰۳ تهران را در كنار مدال هاي برنز سال هاي ۱۹۷۷ رويودوژانيرو و ۱۹۸۹ آتن را دارد.
لهستان هم مثل برزيل دو بار در سال هاي ۱۹۹۷ منامه و ۲۰۰۳ تهران از سكوي قهرماني بالا رفته است.
ايتاليا اگر چه هرگز دستش به جام قهرماني نرسيده است و ليكن با ۳ نايب قهرماني در سال هاي ۱۹۸۵ ميلان، ۱۹۹۱ قاهره و ۱۹۹۳ روزاريو و همچنين مقام سوم ۱۹۹۵ جوهر بارو در زمره تيم هاي باسابقه رده جوانان به شمار مي رود.
كره در صدر تيم هاي آسيايي
آسيايي ها هم با وجود فاصله ايجاد شده در رده بزرگسالان با قدرت هاي تراز اول اين رشته، در اين رده كارنامه بدي ندارند. در نزد آسيايي ها كره، چين و ژاپن از جمله تيم هايي هستند كه سابقه مدال و مقام را دارند. راجع به ايران در ادامه مطلب به طور كامل خواهيم نوشت كه در چهار دوره قبلي چه نتيجه اي از خود برجا گذاشته است. در ميان سه تيم ياد شده بالا كره جنوبي تنها نماينده آسياست كه در چهارمين دوره اين بازي ها در منامه در سال ۱۹۸۷ در ميان شگفتي با جا گذاشتن كوبا و روسيه به جام قهرماني بوسه زد. البته كره اي ها يك مدال باارزش برنز هم در دوره دوم مسابقات به دست آورده اند كه آنان را در صدر تيم هاي آسيايي قرار مي دهد. قبل از موفقيت كره اي ها، چين در همان شروع بازي ها در سال ۱۹۷۷ ريودوژانيرو پس از روسيه نايب قهرمان شد. نايب قهرماني ژاپن در پنجمين دوره اين مسابقات در سال ۱۹۸۹ آتن آخرين مقام و مدال تيم هاي آسيايي در واليبال جوانان جهان بود. از سال ۱۹۹۱ تا امروز ديگر هيچ تيم آسيايي موفق نشد در عرصه رقابت با بزرگان واليبال دنيا افتخاري به دست آورد.
|
|
|
سالن غول پيكر آندرا با گنجايش ۱۲ هزار نفر سالن اصلي بازيهاي جوانان جهان در هند . اين سالن به هنگام بازيهاي تيم ميزبان بدل به جهنمي براي حريفان مي شود.
پاياني بر انتظار ۱۷ ساله
حضور ايران با گذشت ۶ دوره
ايران براي رسيدن به مسابقات قهرماني جوانان جهان نزديك به ۱۷ سال انتظار كشيد. در حالي كه كشورهاي آسيايي از همان شروع بازي هاي جوانان حضور فعال در صحنه داشتند، ايران و بسياري از كشورهاي قاره در بي خبري سير مي كردند و تنها كره، ژاپن و چين بودند كه به عنوان قطب هاي سنتي اين ورزش در آسيا همواره در چنين ميدان هايي حاضر مي شدند.
اولين حضور جهاني واليبال ايران در رده جوانان در شرق آسيا و در پيكارهاي انتخابي جوانان جهان به وقوع پيوست. جوانان ايران كه در سايه ميزباني ششمين دوره مسابقات جوانان آسيا در تهران به مقام چهارم رسيدند، با تجارب از آن بازي ها در تايلند توانستند جواز صعود بگيرند. در آن بازي ها تيم ايران در بهترين بازي خود مقابل ژاپن خوش درخشيد و با وجود تحمل باخت نزديك ۳ بر ۲ با پيروزي در مقابل ساير حريفان با لغزشي كه ژاپن برابر يكي از رقباي شكست خورده ايران داشت طعم جهاني شدن را چشيد. هنوز بسياري از دوستداران واليبال آن استقبال خاطره انگيز از ملي پوشان جوان را در فرودگاه مهر آباد فراموش نكرده اند، روزي كه چندين رأس گاو و گوسفند به پاي جوانان سرافراز واليبال قرباني شد.
حسن شاهسون، محمد عمده غياثي، محمد حسين نجاتي، ساسان خداپرست، عظيم جزيده، جلال لطيف زاده، مهدي ايماني، اميد عقيلي، محمود افشاردوست و... از جمله بازيكناني بودند كه در آن دوره در تيم ايران عضويت داشتند. اين تيم در آرژانتين در جمع ۱۶ تيم حاضر در هفتمين دوره اين رقابت ها با يكي برد و دو شكست در دور مقدماتي به مقام دهم رسيد.
ايران در دوره هشتم در «جوهر بارو» مالزي غايب بود، اما در سال ۱۹۹۷ در منامه بحرين با يك پله صعود نسبت به حضور اولش در جاي نهم ايستاد. در اين دوره تيم درخششي بهتر از دوره قبل داشت و حتي توانست بر تايوان نماينده اول آسيا غلبه كند. شكست برابر روسيه و ايتاليا مانع از صعود تيم ايران به مراحل بالاتر شد.
در دوره بعدي اين بازي ها در سال ۱۹۹۹ تيم ايران به عنوان نماينده اول آسيا براي نخستين بار با پيروزي بر تيم هاي اوكراين و لهستان در دور مقدماتي به جمع ۸ تيم برتر صعود كرد. هر چند در مراحل بالاتر با قبول شكست مقابل تيم هايي چون ونزوئلا، كره جنوبي و روسيه به مقام هشتم رسيد. تيم اعزامي به مسابقات دهمين دوره در «آبون رات چاتاني» تايلند تيمي پرستاره بود كه جمعي از ملي پوشان تيم بزرگسالان كنوني مثل عليرضا نادي، محمد شريعتي، عليرضا بهبودي، بهنام محمودي و محمدتركاشوند را شامل مي شد.
با پيوستن مصطفي كارخانه سرمربي اين تيم به تيم بزرگسالان و سپردن هدايت آن به يك مربي كوبايي به نام «ميگوئل» تيم جوانان ايران يك فرصت خوب را براي راهيابي به جمع چهار تيم برتر دور پاياني از دست داد. تيم ايران به گواه نظر كارشناسان حاضر در تايلند استحقاق بيشتري از كسب عنوان هشتمي داشت.
اين اولين تيم جوانان ايران است كه پس از پيروزيهاي درخشان در شهر ترانگ تايلند به مسابقات جهاني ۱۹۹۳ آرژانتين راه پيدا كرد . غفوري فرد رئيس وقت سازمان تربيت بدني به همراه يزداني خرم رئيس فدراسيون واليبال در مراسم استقبال از اين تيم در فرودگاه مهر آباد ديده مي شوند .
بهترين مقام ايران در تهران
ميزباني دوازدهمين دوره مسابقات جوانان جهان در تهران فرصت ايده آلي بود تا تيم ايران به عنوان قهرمان آسيا يكي از سه سكوي برتر مسابقات را نشانه برود. ايران در دور مقدماتي با تيم هاي كره جنوبي، ونزوئلا و مصر هم گروه بود، شكست روز اول برابر كره جنوبي همه را از رؤياي خوش كسب مدال و مقام بيرون آورد و متوجه شديم كه براي دستيابي به مدال كار سختي در پيش است. اگر چه بعد از آن باخت با دو پيروزي پياپي برابر مصر و ونزوئلا مقدمات صعود به مرحله بالاتر هموار شد و حتي توانستيم در مرحله حذفي با عبور از سد اسلواكي به جمع ۸ تيم برتر هم راه يابيم.
روزي به ياد ماندني براي واليبال
برخورد با برزيل يكي از مدعيان قهرماني در مرحله يك چهارم نهايي و فراموش شدن شكست مقابل كره جنوبي ۱۳ هزار تماشاگر را به سالن ۱۲ هزار نفري آزادي كشاند. روزي كه درب هاي سالن نيم ساعت قبل از شروع بازي به روي تماشاگران علاقه مند بسته شد، تيم ايران در مانع بلند برزيل گرفتار آمد. تيم ايران و كادر فني آن از كارخانه گرفته تا وكيلي تلاش بسيار داشتند تا شايد بتوانند براي نخستين بار تيم ايران را راهي جمع چهار تيم برتر دور پاياني سازند، اما نه زور بازيكنان ما به بازيكنان آماده و تكنيكي حريف رسيد و نه تا پايان بازي يك بازيساز چيره دست به نام «مارگريدو» و دو اسپكر بي مهار به نام هاي «فوچز» و «مارتين» اين اجازه را به تيم عقب نشسته ما و تماشاگران حامي اش دادند. بعد از اين باخت براي دستيابي به مقامي بهتر از دوره هاي گذشته چاره اي جز پيروزي بر آلمان نبود. آلمانها ۳ بر ۲ تسليم تيم جوانان ايران شدند و با شكست در بازي آخر مقابل روسيه بهترين مقام واليبال ايران در رده جوانان در جهان با مقام ششمي رقم خورد.
مهدي مهدوي، سعيد معروف، محمد سليماني، فرهاد ظريف، آرش صادقياني، مهدي رنجبر، سعيد مصطفي وند، روح الله كوليوند، داود مقبلي و محسن عندليب از جمله نفراتي بودند كه در جام دوازدهم در تركيب تيم ايران بازي مي كردند.
