افزايش جمعيت انساني به همراه گسترش امكانات رفاهي و ايجاد سرگرمي در قالب صنايع سرگرمي ساز چون سينما همواره يكي از دغدغه هاي دولت ها در جهان محسوب مي شود.
احداث مجموعه هاي فرهنگي در قالب مجموعه هنري - تجاري در جهان و به ويژه كشورهاي صاحب صنعت فيلم از برنامه هاي راهبردي براي تقويت اقتصاد سينما در اين گونه كشورها است .
ايران كه در رديف ۲۰ كشور داراي صاحب صنعت فيلم جهان است با داشتن حدود ۳۰۰ سالن نمايش از وضعيت مطلوبي در ميان صاحبان فيلم برخوردار نيست . هر چند يكي از تهيه كنندگان سينما نيز پيشتر وعده سرمايه گذاري خارجي و مشاركت شبكه بانكي براي احداث ۵۰۰ سالن كوچك نمايش فيلم را در قالب برنامه اي كوتاه مدت داده بود.
رهگذران خيابان شهيد بهشتي تهران هشت سال است از كنار گودالي كه زماني سينماهاي «آزادي » و شهر «قصه » را در خود جاي داده بود، مي گذرند.
سينما آزادي و شهر قصه كه زماني بهترين سالن هاي نمايش فيلم كشور بودند، اواخر فروردين ماه سال ۷۶ دچار آتش سوزي شد و چندي بعد حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي كه متولي اين سينماها بود براي ساخت سالن هاي جديد، اسكلت نيمه سوخته اين سالن ها را تخريب كرد.
حوزه هنري درآن زمان اعلام كرد كه قصد دارد بزودي عمليات ساختماني مجموعه سينما آزادي را آغاز كند و مراحل برنامه ريزي و طراحي ساخت ۷ سالن نمايش در اين مكان را نيز آغاز كرده است . مسئولان اين نهاد در آن زمان همچنين تغيير كاربري و استفاده تجاري از محل سينماهاي آزادي و شهر قصه را به طور كلي منتفي اعلام كرده بودند. از اين سخنان بيش از هشت سال مي گذرد و مسئولان اين نهاد نيز به تازگي از احداث اين سينما با موافقت و همراهي شهرداري تهران خبر دادند. با گذشت حدود پنج ماه از مهلت اعلام شده (ارديبهشت ماه ) حوزه هنري ، عمليات ساختماني سينما آزادي همچنان آغاز نشده و گودال خاكسترهاي اين سينما پابرجا است .
به عقيده كارشناسان ، احداث سالن با توجه به سرمايه گذاري كلان و استفاده بهينه از امكانات براي ايجاد مجموعه هاي چند منظوره نياز به تعامل منطقي ميان بخش هاي دولتي ، نهادهاي شهري و بخش خصوصي دارد.
شهرداري ها با اختصاص زمين و مشاركت در ساخت مجموعه هاي فرهنگي از نقش به سزايي در گسترش توان نمايشي صنعت فيلم كشور برخوردارند.
احداث سالن سينما و تقويت ناوگان نمايشي نياز امروز صنعت فيلم كشور و رمز بقاي اين عرصه است ، ايجاد مجموعه هاي فرهنگي چند منظوره به جاي سالن هاي كاغذي برون رفت از مشكل اكران فيلم است .
«سيروس تسليمي» تهيه كننده آثاري چون گيلانه مي گويد: در اصل ما ۴ گروه سينمايي داريم كه پخش كننده تنها با يك سالن قرارداد مي بندد. سرگروه با توجه به شرايط با ديگر سينماهاي آزاد ديگر قرار داد مي بندد . ولي گروه «آسمان باز» حداقل در قدم اول ، پخش كننده اي مطمئن است كه دو سالن را براي نمايش فيلمش در اختيار دارد. يكي از دلايلي كه اين گروه نتوانست سينماهاي آزاد را به اكران فيلم هاي خود ترغيب كند ، اين بود كه نمايش خود را با اكران فيلم كم مخاطب آغاز كرد. وي تصريح كرد : همين نكته كه سينماهاي ما داراي گروه بندي مشخص جهت اكران انواع فيلم ها نيستند را به عنوان يك معضل اساسي مي پذيرم. ولي فكر مي كنم كه فيلم «گيلانه» مي تواند فروش خوبي در اين گروه داشته باشد و ذهنيت را در خصوص گروه «آسمان باز» تغيير دهد.
اين تهيه كننده و پخش كننده سينماي ايران با تاكيد بر معضل تبليغات ، آن را عنصري مهم جهت فروش فيلم هاي فرهنگي دانست و ادامه داد : متاسفانه شرايط اكران براي فيلم ها مناسب نيست. من به عنوان پخش كننده به عنوان مثال اگر فرمان دقيق اكران فيلم و برآوردهاي دقيق در آمد را بدانم ، مي توانم تبليغات بهتري براي فيلم داشته باشم.
محمدعلي سجادي كارگردان «تردست» معتقد است: كساني كه مراودات گروه هاي سينمايي، سالن هاي سينما و مناسبات عرضه و تقاضا را در اختيار دارند و تبديل به صاحبان قدرت شده اند، مجال اكران مناسب را به توليدكنندگان نمي دهند. او مي گويد: شرايطي فراهم شده كه دوستان سينمادار بايد براي نمايش فيلم ها تصميم بگيرند و اين امر تصميم گيري در زمينه اكران فيلم را براي تهيه كنندگان آن به حداقل ممكن مي رساند. وي كه درباره اكران فيلم «تردست» سخن مي گفت، اضافه كرد: در حال حاضر مشغول رايزني با گروه هاي سينمايي هستيم تا اين فيلم را در سريع ترين زمان ممكن نمايش دهيم، چرا كه مدت زيادي اين فيلم در انتظار دريافت پروانه ساخت بوده است.
«حسن حائري» ، منتقد و نويسنده سينمايي مطبوعات ، مي گويد: قرار است منشور اخلاقي سينماي ايران تدوين شود... احتمالا در منشور مي نويسند براي اكران بهترين فيلم جشنواره فجر ، ۶ سالن كافيست. ولي به فيلمي كه اصلا تقدير نشده، هر چه سالن بدهيد ، باز هم كم است! مي آييم مي گوييم بايد ژانر سينماي «معناگرا» داشته باشيم و اكنون در حمايت از آن مانده اند!اين جماعت حتي از ساده ترين مساله، يعني اختصاص يك تعداد قابل توجه سالن سينما براي نمايش يك فيلم ارزشمند و معناگرا كه خودشان جايزه بارانش كرده اند، ناتوان نشان مي دهند!
آيا اين مطابق اخلاق است كه فيلم هاي گيشه اي ، حداكثر سالن ها را تصاحب كنند . ولي فيلم هاي ارزشمند و انديشه گراي سينماي ايران مانند «خيلي دور، خيلي نزديك» مهجور باشند؟
«كتايون شهابي» ، پخش كننده بين المللي فيلم هاي ايراني در مورد فروش و پخش فيلم هايي كه در بازار جشنواره كن ارائه كرده است، گفت : بازار كن يك بازار وسيع با پتانسيل بالاي خريداران است و از سراسر دنيا خريداران زيادي به اين بازار مراجعه مي كنند، تا نيازهاي سينماها و شبكه هاي مختلف تلويزيوني را تأمين كنند. وي تأكيد كرد: سعي كردم حدود چهل فيلمي را كه براي پخش و فروش در اختيار دارم ، به نوعي در اين بازار عرضه كنم. اين پخش كننده خاطرنشان كرد: امسال فيلم «جزيره آهني» به كارگرداني «محمد رسول اف» در بخش دو هفته كارگردان ها به نمايش درآمد و براي اولين بار در تاريخ سينماي ايران، يك اثر ايراني، فيلم اختتاميه اين بخش بود و در هنگام نمايش مورد استقبال تماشاگران قرار گرفت .به هر حال اين فيلم را به ۹ كشور ازجمله : فرانسه، ايتاليا اسپانيا، براي اكران عمومي فروختيم و فيلم «شهر زيبا» به كارگرداني اصغر فرهادي براي پخش تلويزيوني به شبكه تلويزيوني از كشور هلند واگذار و فيلم «گيلانه» به كارگرداني رخشان بني اعتماد براي جشنواره ياگاماتاي ژاپن انتخاب و رايت فرهنگي آن نيز خريداري شد. وي خاطر نشان كرد: استقبال و توجهي كه از فيلم «جزيره آهني» شد ، خط بطلاني بود براين نظريه كه حضور سينماي ايران در خارج از كشور كم رنگ شده است و درحالي كه فيلم خوب و ارزشمند در هر كجاي دنيا باشد، مورد توجه و استقبال قرار مي گيرد و عرضه كردن حرفه اي و با برنامه ريزي يك فيلم تاثير زيادي بر موفقيت آن اثر دارد. اين پخش كننده تأكيد كرد: متاسفانه بعضي اوقات فيلم هاي ايراني از روي منطق پخش و عرضه نمي شوند و به همين دليل همه فكر مي كنند سينماي ايران از نظر كيفيت دچار افت شده است، ولي درست برخلاف اين ايده، ما در عرصه فيلم ها با توجه به توانايي فيلم ها درست عمل نكرده ايم . ژاپن در اين عرصه درست عمل كرد و در جشنواره كن امسال با حدود نه فيلم در بخش هاي مختلف جشنواره كن حضور داشت.
«جمال شورجه» كارگردان سينما مي گويد تلاش براي جلوگيري از انفعال و استفاده از استعدادها و ظرفيت هاي سينما از ضرورت هاي صنعت فيلم كشور است. اين كارگردان تصريح كرد: بضاعت سينماي ايران بسيار بالا بوده و دست اندركاران اين حوزه در صورت بسترسازي مناسب از ظرفيت توليد مداوم فكر و انديشه پويا و ارزشمند برخوردارند.
شورجه، ايجاد تعامل و تعادل منطقي بين سينما و سيما و استفاده از ظرفيت هاي بالقوه هر يك از اين حوزه ها در جهت شكوفايي بخش ديگر را از نيازهاي حوزه فرهنگ عنوان كرد. وي گفت: ايجاد عدالت در بخش توليد و به كارگيري افراد شايسته به همراه ايجاد كار براي همه اهالي سينما از ديگر نيازهاي اين حوزه است. كارگردان فيلم هاي «باشگاه سري» و «وعده ديدار» يادآور شد: پايين بودن ضريب امنيت شغلي و رفاهي مهمترين مشكل سينماگران و فعالان اين بخش است. وي ابراز اميدواري كرد كه دولت جديد بتواند مشكلات مربوط به تأمين بيمه اجتماعي و بيمه هنرمندان را برطرف كرده و زمينه توليد ۱۵۰ فيلم در سال فراهم شود. معاون سينمايي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي چندي پيش از افزايش توليد تا سقف ۱۵۰ فيلم در سال خبر داد. اين در حالي است كه سال گذشته بيش از ۹۰ فيلم سينمايي در چرخه سينماي ايران توليد شد.
كامران قدكچيان كارگردان فيلمهاي «آواز تهران» و «زخمي» ، مي گويد: زماني كه توليد فيلم در سينماي ايران زياد مي شود، كمبود سالن نمايش باعث رقابت ناسالم تهيه كنندگان مي شود. در چنين شرايطي قدرت هر فردي كه بيشتر باشد، در اين زمينه موفق تر خواهد بود . وي افزود: ما بايد در سينمايمان، ابزار مورد نياز را آماده كنيم تا رقابت بين سينماگران شكل عادي به خود بگيرد. در حال حاضر، تهران تنها بيست سالن نمايش مناسب در اختيار دارد كه همه مي خواهند آن را به دست بياورند و اين مشكل ساز است.
مدت ۲۵ سال است كه اين مشكل در سينماي ايران وجود دارد و هنوز براي ما مشخص نيست كه مسئولين سينما مي خواهند يا از سر اجبار پذيرفته اند . اين كارگردان سينما، درباره وضعيت فيلم ها در سينماي اظهار داشت : متاسفانه فيلم هاي ما مثل سينماي ما مشكل دار و فرسوده است و هيچگاه در زمينه ساخت فيلم سرمايه گذاري مناسبي نمي شود. اين مساله باعث ورود فيلم هاي ضعيفي در سينما شده است كه تاثير آن دور شدن مخاطب از سينما بوده است .
