امير بهادري نژاد
bahadori@hamshahri.org
يك گروه عاليرتبه از مقامات پروژه Vision Asia هفته گذشته به ايران سفر كردند و روز جمعه گذشته به سفر ۵ روزه خود پايان دادند و روانه كوالالامپور شدند. هدف از اين سفر جمع آوري اطلاعات در مورد وضعيت فدراسيون فوتبال، باشگاه ها، رقابتها، بازاريابي، آموزش مربيان، فوتبال پايه و داوري در ايران بود. پيترولاپان دبير كل كنفدراسيون فوتبال آسيا و رئيس اين پروژه پيش از ترك تهران گفت: از اينكه ايران اجراي اين پروژه را تقبل كرده بسيار خوشحال هستيم چون اين كشور از پتانسيل بالايي براي تبديل شدن به ابر قدرت فوتبال آسيا برخوردار است. به همين منظور براي آشنايي بيشتر شما خوانندگان محترم با پروژه Vision Asia به شرح جزييات آن با استناد به اطلاعات منتشر شده از سوي كنفدراسيون فوتبال آسيا پرداخته ايم كه با هم مي خوانيم.
اهداف پروژه در ايران
ايران از دير باز در كنار تيم هايي چون كره جنوبي و ژاپن ابرقدرت هاي فوتبال آسيا بوده است. هنگامي كه ايران براي اولين بار در سال ۱۹۷۸ به رقابتهاي جام جهاني آرژانتين راه يافت اين كشور تنها نماينده فوتبال آسيا در بزرگترين رويداد فوتبال جهان بود. اما پس از آن ايران براي راهيابي مجدد مجبور شد ۲۰ سال انتظار بكشد. به هر حال ايران در جام جهاني فرانسه اولين پيروزي خود را در جام جهاني با برد دو بر يك مقابل آمريكا كسب كرد. در حقيقت تيم ايران در فرانسه تنها تيم آسيايي بود كه طعم پيروزي را چشيد. در جريان رقابتهاي راهيابي به جام جهاني ۲۰۰۶ نيز تيم ايران در ميان ۸ تيم آسيايي ديگر بهترين نتايج را كسب كرد. در اين راه ايران همواره بهترين بازيكنان فوتبال آسيا از جمله خداداد عزيزي، علي دايي، مهدي مهدوي كيا و علي كريمي را به اين قاره معرفي كرده است. اما با توجه به اينكه ايران از جمعيت ۷۰ ميليوني و همچنين پرشورترين تماشاگران قاره آسيا برخوردار است كارشناسان معتقدند كه پتانسيل عظيمي در فوتبال اين كشور نهفته است كه با برنامه ريزي منظم تر مي توان آن را بيشتر به سطح بالاي فوتبال جهان نزديك كرد. اين همان هدفي است كه پروژه Vision asia دنبال مي كند و به فوتبال ايران براي رسيدن به آن كمك خواهد كرد. كنفدراسيون فوتبال آسيا علاقمند است با اجراي ۱۱ بند پروژه Vision Asia به فدراسيون فوتبال ايران در آموزش تيم هاي پايه، داوران، مربيان، مديران و بازيكنان كمك كند.
ميهمان ۵روزه
اعضاي پروژه Vision Asia كه به ايران سفر كرده بودند عبارت بودند از:
*داتو پيتر ولاپان (رئيس پروژه)
*برندن منتون (مدير بخش باشگاهها و مسابقات)
*محمد نظري عبدا... (مدير بخش داوران)
*توماس فلاث (مدير بخش فوتبال پايه)
*امتياز رحمان (كارشناس بخش باشگاهها و مسابقات)
*محمد بصير (كارشناس بخش آموزش)
Vision Asia چيست؟
Vision Asia برنامه بزرگ كنفدراسيون فوتبال آسيا براي استاندارد كردن تمام جنبه هاي اين رشته ورزشي در قاره كهن مي باشد. در واقع اين طرح متعلق به محمد بن همام رييس كنفدراسيون فوتبال آسيا است كه در اواخر سال ۲۰۰۲ آنرا راه اندازي نمود. البته يك سال بعد بن همام پس از انجام اصلاحات در اين طرح آنرا در جريان كنفرانس فيفا در دوحه قطر به نمايندگان اين فدراسيون ارائه كرد. او معتقد است قاره آسيا با ۳‎/۷ميليارد نفر جمعيت از پتانسيل لازم براي معرفي بازيكنان بزرگ به فوتبال جهان برخوردار مي باشد. هدف نهايي وي از مطرح كردن چنين طرحي تحقق آرزوي قهرماني يك تيم آسيايي در جام جهاني است. با توجه به اينكه فوتبال يك ورزش ۱۱ نفره است بن همام طرح خود را به ۱۱ بخش اصلي تقسيم كرده كه كشورهاي آسيايي اي كه علاقمند به رسيدن به سطح تيم هاي اروپايي هستند بايد حتما به اين ۱۱ فاكتور توجه نمايند. اين ۱۱ فاكتور در قالب يك تيم فوتبال عبارتند از: فدراسيون فوتبال (دروازه بان)، بازار يابي، فوتبال پايه، آموزش مربيان، داوران، طب ورزشي(مدافعان)، رقابتهاي مردان، رقابتهاي زنان، فوتسال (هافبك ها)، رسانه ها ، تماشاگران (مهاجمان).
در حال حاضر كنفدراسيون فوتبال آسيا كارشناساني را كه در اين حوزه ها تخصص دارند به خدمت گرفته كه آنها در ۴ منطقه آسيا به كشورهاي مجري پروژه مشاوره مي دهند. اين ۴ منطقه عبارتند از: غرب آسيا، مركز و جنوب آسيا، شرق آسيا و جنوب شرق آسيا.
رياست اين پروژه عظيم بر عهده پيترولاپان است .در مرحله اول اجراي پروژه، كارشناسان آن به كشورهاي مختلف سفر كرده و به ارزيابي وضعيت فوتبال آن كشور مي پردازند. در مرحله دوم اهداف مورد نظر كنفدراسيون در اختيار فدراسيون فوتبال كشور قرار مي گيرد و راهكارهاي موثر براي نيل به اين اهداف ارائه مي گردد. از اين به بعد فدراسيون فوتبال بايد سكان اين برنامه را در دست بگيرد و آنرا هدايت بكند. تاكنون ۹ فدراسيون ايران ، چين، هنگ كنگ، هند، بنگلادش، ويتنام، اندونزي، يمن و اردن براي اجراي اين پروژه برگزيده شده اند. جالب اينكه طرح مورد نظر از سوي فيفا تاييد شده و سپ بلاتر رييس اين فدراسيون پس از مطالعه آن گفت: آينده متعلق به آسيا خواهد بود.
مرحله اول پروژه Vision Asia از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷ به طول مي انجامد و مرحله دوم در سال ۲۰۱۱ به پايان خواهد رسيد. اميد است كه طي اين ۱۲ سال فوتبال آسيا متحول بشود.
۱۱فاكتور Vision Asia
رسانه
۹۹ درصد افرادي كه در جهان فوتبال بازي مي كنند آماتور هستند و در واقع فوتبال متعلق به آماتورها مي باشد. بسياري از مردم قادر به تماشاي مسابقات جام جهاني و يا جام ملتهاي آسيا از نزديك نخواهند بود و نمي توانند به صورت مستقيم با ستارگاني چون مهدوي كيا و يا ناكاتا صحبت بكنند. رسانه به عنوان يكي از مهاجمان طرح Vision Asia وظيفه انتقال فوتبال را به مردم دارد. از طريق رسانه ها بازيكنان آماتور و حرفه اي با يكديگر پيوند مي خورند. با توجه به گستردگي و تنوع فرهنگي در قاره آسيا نمي توان اطمينان داشت كه اخبار فوتبال اين قاره به تمام۴۵ كشور آسيايي برسد. در حال حاضر پوشش اخبار در اين قاره به صورت منطقه اي است اما اميد است با آموزشهاي طرح Vision Asia و حرفه اي شدن خبرنگاران فوتبال، اخبار فوتبال اين قاره در صفحات اول روزنامه ها ظاهر بشود.
آموزش مربيان
هدف اصلي اين پروژه آموزش مربيان كيفي براي كار در رده هاي متناسب با توانايي شان در فوتبال است. البته بايد همواره ميان آموزش مربيان و بازيكنان هماهنگي وجود داشته باشد تا اينكه مربيان مطابق با نياز بازيكنان آموزش ببينند. آينده فوتبال در دست مربيان است چون آنها به آموزش بازيكنان مي پردازند. مربيان در كلاس هاي آموزشي به گونه اي آموزش داده مي شوند كه نكات مثبت بازيكنان را استخراج بكنند اما نه به گونه اي كه از جذابيت هاي فوتبال كاسته بشود.
طب ورزشي
هدف اين بخش از پروژه تربيت پزشك، بدنساز و فيزيوتراپ براي مراقبت از سلامت بازيكنان است. همچنين كنفدراسيون فوتبال آسيا مي خواهد مطمئن شود كه در جريان تمام تمرينات و مسابقات ، پزشكان متخصص حضور داشته باشند. ديگر هدف اين بخش مبارزه با دوپينگ و آگاه كردن بازيكنان از مضرات اين پديده شوم است.
فوتسال
با توجه به اينكه فوتسال يك ورزش نو پا مي باشد به همين دليل اطلاعات اغلب كشور هاي آسيايي در مورد اين رشته ورزشي ناقص است و امكانات خوبي نيز در اختيار ندارند. در طرح Vision Asia به فوتبال اهميت خاصي داده شده چون اين رشته ورزشي بازيكنان سريع مي سازد البته نه سريع از لحاظ حركتي بلكه سريع از نظر ذهني .بازيكن فوتسال مجبور است در كوتاه ترين زمان ممكن تصميم بگيرد و اين بازي مغز وي را ورزيده مي كند. هدف كنفدراسيون فوتبال آسيا توسعه فوتسال به عنوان يك رشته ورزشي سالني پيشتاز در قاره آسيا است.
رقابتهاي زنان
توسعه فوتبال زنان به صورت گسترده هدف اصلي Vision Asia است .بر اساس اين برنامه بايد فدراسيونها به راه اندازي فوتبال آماتور، نيمه حرفه اي و حرفه اي بپردازند و كلاس هاي آموزشي فشرده براي بازيكنان ، داوران، مربيان و مديران برگزار نمايند. همچنين بايد براي رقابتهاي زنان تماشاگران زن بيشتري را جذب كرد.
رقابتهاي مردان
رقابتها در قاره آسيا در دو رده حرفه اي و آماتور برگزار مي شود. كنفدراسيون قصد دارد رقابتهاي حرفه اي را با حضور بهترين تيم ها و بازيكنان در ايده آل ترين ورزشگاه ها برگزار كند تا آنها بتوانند با جذب تبليغات ، پول به فوتبال تزريق كنند. در بخش فوتبال حرفه اي و جوانان، هدف پشتوانه سازي براي رقابتهاي حرفه اي آن هم با برگزاري رقابتهاي منطقه اي و محلي است.
بازاريابي
بازاريابي در واقع مدافع تيم فوتبال Vision Asia است. در صورتي كه بازاريابي مناسب وجود داشته باشد مي توان به ثبات اقتصادي فوتبال آسيا اميدوار بود. در يك دهه اخير فوتبال آسيا از لحاظ اقتصادي پيشرفت عظيمي داشته است اما اين قاره بر عكس قاره اروپا راهي طولاني را در اين حوزه براي طي كردن پيش رو دارد. كنفدراسيون فوتسال آسيا براي دست يافتن به اين هدف خدمات ذيل را عرضه مي كند:
*آموزش و تربيت بازاريابان
*برگزاري دوره هاي آموزشي در زمينه جذب اسپانسر و مديريت روابط عمومي
*خدمات مشاوره بازاريابي به فدراسيون فوتبال كشورها
داوران
بخش عظيمي از طرح كنفدراسيون آسيا را داوران تشكيل مي دهد. در واقع آموزش داوري بازوي راست برنامه Vision Asia مي باشد. برنامه هاي آموزشي به گونه اي طراحي مي شود كه مطابق با نياز داوران باشد. البته اين سرمايه گذاري براي تربيت مربيان داوري همچنين ناظران داوري صرف خواهد شد كه اين افراد پس از مدت كوتاهي آموزش هاي در يافتي را به داوران انتقال مي دهند. با توجه به اينكه مطالب آموزشي در سراسر قاره آسيا يكسان است به همين دليل پيش بيني مي شود در آينده تصميمات داوران يكپارچه باشد.
فوتبال پايه
بخش فوتبال پايه اين پروژه قصد افزايش كيفيت فوتبال پايه در قاره آسيا و بالا بردن تعداد رقابتها را دارد. براي دستيابي به اين هدف، بخش فوتبال پايه با فدراسيون فوتبال كشورها همكاري نزديك خواهد داشت و از آن طريق با باشگاهها و مدارس ارتباط برقرار خواهد كرد. البته پس از هر بار بازديد مسئولان Vision Asia اهداف كوتاه، ميان و بلند مدت براي فدراسيونها تعيين مي شود .در راستاي همين هدف رقابتهاي فوتبال زير۱۳ و ۱۴ سال آسيا راه اندازي شد تا انگيزه بيشتري به بازيكنان بدهد. برگزاري اين بازيها سبب مي شود كه فدراسيونها مجبور باشند آموزش نوجوانان را زودتر آغاز كنند. همچنين افزايش كيفيت مربيگري نيز مد نظر مي با شد.
فدراسيونهاي ملي و باشگاهها
فدراسيونهاي ملي بايد عامل محرك توسعه و پيشرفت فوتبال در كشور باشند. در واقع فدراسيون فوتبال مانند چتري عمل مي كند كه تمام اجزاي فوتبال كشور زير اين چتر هستند. به همين دليل اگر فدراسيون تحرك نداشته باشد فوتبال آن كشور نيز ساكن خواهد شد.Vision Asia به فدراسيون فوتبال كشورها كمك خواهد كرد تا بهترين ساختار و تشكيلات را مطابق با واقعيت ها ي موجود در كشورشان داشته باشند. در چنين شرايطي منابع توسعه فوتبال در كشور به حداكثر خواهد رسيد كه همگان از اين موضوع سود خواهند برد. فدراسيونهاي فوتبال بايد با يك حركت استراتژيك و موفق صاحب قلب و ذهن طرفداران فوتبال بشوند. از سوي ديگر باشگاهها (چه حرفه اي و چه آماتور) هسته مركزي فوتبال به شمار مي آيند و هر چه اين باشگاهها سازمان يافته تر باشند به موازات آن، فوتبال مملكت پيشرفت خواهد كرد. باشگاهها بايد به گونه اي عمل كنند تا اينكه نياز بازيكنان از نيازهاي نرم افزاري گرفته تا نيازهاي سخت افزاري تامين بشود. همچنين باشگاهها بايد منبع در آمد داشته باشند تا اينكه با اين پول به پرورش نسل بعدي بپردازند.
تماشاگران
تماشاگران قلب فوتبال هستند به ويژه در قاره آسيا. اين تماشاگران هستند كه جو دلپذيري را در ورزشگاهها بوجود مي آورند. در واقع بقا و يا نابودي يك تشكيلات فوتبال در دنيا به تماشاگران بستگي دارد. اين تماشاگران هستند كه فوتبال را به اولين رشته ورزشي تجاري و پولساز تبديل كرده اند.
به همين دليل فدراسيونهاي فوتبال كشورها به عنوان متولي فوتبال وظيفه دارند با ارائه فوتبال جذاب و زيبا انتظارات تماشاگران را بر آورده سازند. كنفدراسيون فوتبال آسيا نيز به سهم خود قصد دارد پاسخ مثبتي به اعتماد تماشاگران بدهد. دستيابي به اين هدف با فراهم آوردن شرايط مطلوب براي انجام بازيهاي زيبا و تماشاگرپسند تحقق مي يابد. كارشناسان اين كنفدراسيون به صورت تمام وقت در تلاش هستند تا انگيزه اي تازه اي را در تماشاگران ايجاد كنند. در واقع اين حق طبيعي تماشاگران است كه مهاجم اصلي و نوك تيم Vision Asia باشند.
ولاپان چه گفت
پيتر ولاپان رييس پروژه Vision Asia در پايان بازديد خود در ايران گفت: تيم ما در طول اقامت خود در تهران به اين نتيجه رسيد كه ايران در زمينه ساختار فدراسيون فوتبال، فوتبال پايه ، آموزش مربيان و داوران به پيشرفت هاي قابل ملاحظه اي دست يافته است. ولاپان در ادامه گفت: گروه Vision Asia برداشت مثبتي از وضعيت فوتبال ايران دارد و ما مي توانيم با پايه قرار دادن ساختار موجود زودتر از موعد مقرر به اهداف خود دست يابيم. در يك كلام اينگونه به نظر مي رسد كه تمام افرادي كه در طرح Asia Vision ايران مسئوليت داشته اند وظايف خود را بخوبي انجام داده اند.
«پيترولاپان» همچنين ضمن تبريك راهيابي تيم ملي فوتبال ايران به رقابتهاي جام جهاني ۲۰۰۶ آلمان گفت: صعود ايران به رقابتهاي جام جهاني نشان دهنده پيشرفت فوتبال در اين كشور و نمونه مديريت موفق دادكان و همكاران او در فدراسيون فوتبال است.
دبيركل كنفدراسيون فوتبال آسيا ادامه داد: بدون شك چنين موفقيتهاي بزرگي تنها به وسيله شانس به وجود نمي آيد و نشان دهنده كار و برنامه ريزي دقيق فدراسيون فوتبال است.
ولاپان با بيان اين كه فوتبال ايران فاكتورهاي لازم براي تبديل شدن به قدرتهاي اول فوتبال آسيا را دارد، تصريح كرد: فوتبال ايران تاريخچه قوي دارد كه در تمام سالهاي اخير يكي از قدرتهاي برتر قاره آسيا بوده است. ايران كشوري است كه حدود ۷۲ ميليون نفر فوتبال را عاشقانه دوست دارند و از صميم قلب پيگير مسائل فوتبال هستند. ايران بازيكنان با استعدادي دارد كه مي توانند به ستاره هاي فوتبال آسيا تبديل شوند.
دبيركل كنفدراسيون فوتبال آسيا با تبريك قهرماني تيم ملي زير۱۵ سال ايران در رقابتهاي غرب آسيا تاكيد كرد: قطعا فوتبال ايران براي پيشرفت نياز به سرمايه گذاري برروي مدارس فوتبال در امر آموزش مربيان، مديران و بازيكنان دارد كه براي رسيدن به اين هدف مهم داشتن زمين فوتبال اصلي ترين عامل است. وي ادامه داد: پيش بيني مي كنيم با روندي كه فوتبال ايران پيش گرفته است، ظرف ۵ تا ۱۰ سال آينده بين ۷ تا ۱۰ميليون نفر در ايران فوتبال بازي كنند كه براي محقق شدن اين هدف هر باشگاه بايد تيمهاي زير،۱۲ ،۱۴ ،۱۶ ۱۸و۲۳ سال داشته باشد و اين باشگاهها هستند كه باعث توسعه فوتبال در كشورها هستند. پيترولاپان با بيان اين كه طرح توسعه فوتبال آسيا در حال حاضر در هشت كشور پيگيري مي شود، گفت: ما روي كشورهايي برنامه ريزي كرده ايم كه مي توانند طي سالهاي آينده فوتبال آسيا را به رده هاي بالا برسانند. تاكنون در كشورهاي چين، بنگلادش، هند، ويتنام، اندونزي، ايران و عمان برنامه هايمان را به اجرا در آورده ايم. وي در جواب اين سوال كه آيا طرح توسعه فوتبال آسيا باعث ارتقاء سطح فوتبال اين قاره خواهد شد گفت: ما در حال حاضر۴۵ كشور عضو كنفدراسيون فوتبال آسيا داريم، اما اين كه چه مدت زمان طول مي كشد كه يك قدم به پيش برويم، به فدراسيونهاي ملي بستگي دارد. در اين طرح ممكن است بعضي كشورها پنج ساله و بعضي كشورها ده ساله به اهدافشان برسند و بعضي كشورها نيز براي تمام عمر به اهدافشان نرسند. اما كشورهايي كه ما انتخاب كرده ايم بين پنج تا ده سال به رده هاي بالاي فوتبال آسيا خواهند رسيد.