شنبه ۱۹ شهريور ۱۳۸۴ - سال سيزدهم - شماره ۳۷۹۶ - Sep 10, 2005
مروري بر تأسيسات حفاظت در برابر طوفان در كشورهاي مختلف
روزي، روزگاري، پطرس
001419.jpg
سيل بندهاي رودخانه تايمز، لندن
001425.jpg
گروه دانش و انفورماتيك-احسان لطفي:شبي از شب هاي سرد زمستان سال 1953، طوفان شديدي خاك ريزهاي قديمي و سدهاي دريايي سواحل هلند را شكست. سيل 2000 نفر را كشت، 000/70 نفر را آواره كرد و بيشتر از 4000 ساختمان را ويران كرد. آب هاي سرد و شور، روستاها و مزارع را درياچه هايي كردند كه گاوهاي مرده، اين جا و آن جا جزيره هاي سياه و سفيدشان بودند.
حادثه براي هلند هشدار بود. بيشتر از نصف هلند از جمله آمستردام و روتردام پايين تر از سطح دريا است و ممكن بود فاجعه خيلي وحشتناك تر باشد.
بنابراين، هلندي ها با صرف 8 ميليارد دلار در 25 سال، يك سيستم عظيم دفاع ساحلي در نقاط حساس احداث كردند كه هنوز در اين نوع تأسيسات يكي  از بهترين ها است. سيستم دفاع ساحلي هلند حتي مي تواند در مقابل طوفان هاي شديدي كه هر 10 هزار سال يك بار اتفاق مي افتند، به راحتي تاب بياورد.
هلند، تنها يكي از شهرها و كشورهاي بيش از حد كم ارتفاع و طوفان خيز است كه توانسته اند با دانش، فن آوري و تخمين طوفان هايي را كه ممكن بود فاجعه بيافرينند مهار كنند.
در لندن، كناره تايمز را با دريچه هاي سيل بند مجهز كرده اند و در ونيز هم دارند همين كار را با ساحل آدرياتيك مي كنند.
در ژاپن آب  بندهاي عظيم در ساحل اقيانوس آرام برپا مي كنند و حتي در سواحل بنگلادش، سرپناه هايي از جنس بتون ساخته اند كه در شرايط اضطراري، قربانيان بتوانند مدتي را زير آن ها سركنند.
اين گونه ابداع ها در ايالات متحده هم كم نيست. براي آب  بندهاي كاليفرنيا يك شبكه سنسورهاي الكترونيكي تعبيه كرده اند كه وقتي يكي از ديواره ها سست شود، به ماموران حفاظتي هشدار مي دهد.
حالا كارشناسان آمريكايي، اعتراف مي كنند كه اين پروژه ها، ارزش مطالعه و ايده گرفتن براي بازسازي نيواورلئان را دارند.
در اين ميان، دانشمندان هر چند كه به نيروي فن آوري براي مقابله با حوادث ويرانگر قبلي اعتقاد دارند، خود طبيعت را هم به اندازه مهندس ها مفيد مي دانند. مدت ها قبل از آن كه كسي آب بند و دريچه بسازد، جزيره هاي ساحلي، همين كار را مي كردند. اما اكنون بيشتر اين جزيره ها، در طرح هاي توسعه ساحلي نابود شده اند.
رافائل بارس، مهندس محيط زيست در MIT مي گويد: كسي نمي تواند طبيعت را كنترل كند. بهترين راه مقابله، اين است كه بفهميم طبيعت چه طور كار مي كند و مجبورش كنيم اين كار را به سود ما انجام دهد.
در تاريخ رويارويي بشر با دريا، تجربة 1953 هلند، نقطة عطف غم انگيزي است. سيل با سواحل هلند كاري كرد كه مشابهش را كاترنيا با نيواورلئان كرد. در هلند، وقتي يكي از خاكريزهاي حاشيه روتردام خراب شد و نزديك بود سيلاب به اين سو راه بيابد، يك ناخداي بومي قايقش را به طرف شكاف راند. خودش و قايقش را غرق كرد و شهر را نجات داد. همه ياد پطرس افتادند.
اما واكنش به فاجعه، سريع و شديد بود. دولت هلند جزيره هاي نزديك ساحل را با سد و ديوار و تاسيسات ساختماني ديگر به هم وصل كرد و يك سپر دفاعي ساخت. با اين كار، مساحت مناطق ساحلي در معرض خطر را تا حد زيادي كاست. براي مثال، خط ساحلي را در اين ناحيه بيشتر از 400مايل كم كرد.
كارشناسان مي گويند در نيواورلئان هم مي توان چنين كاري كرد. بايد درياچه پونكارترين را از خليج مكزيك جدا كرد. آبراهي ميان اين دو، يكي از مجراهاي اصلي پيش روي طوفان ها از اقيانوس به حاشيه شهر و آب گيرها است.
دولت هلند، خاكريزها را هم بلندتر كرد و ارتفاع آن ها را به حدود 13متر بالاتر از سطح درياي آرام رساند. (اين ارتفاع در نيواورلئان نصف اين مقدار است). علاوه بر اين، يك مجموعه عظيم سيل بندهاي دريچه اي در مناطق خاص ساخته شد كه در هواي طوفاني بسته مي شوند، اما در ساير اوقات، باز مي مانند و مي گذارند آب دريا تا مدخل رودخانه ها وارد شود و اكوسيستم طبيعي و حيات وحش وابسته به آب هاي شور دست نخورده بماند.
هلندي ها، با تيم هاي بزرگ كارشناسان و پرسنل نگه  داري اين تأسيسات گسترده را كه دلتا وركز (Delta Works)نام دارد محافظت مي كنند. هزينه نگه داري سالانه دلتا وركز به حدود 500 ميليون دلار مي رسد. كم نيست، اما در مقايسه با توليد ناخالص ملي هلند زياد هم نيست و نوعي بيمه محسوب مي شود.
طوفان 1953 به انگلستان هم رسيد. سيل بيشتر از 300 نفر را در حاشيه رود تايمز كشت، زمين هاي كشاورزي را از بين برد و از بيخ گوش لندن گذشت.
انگلستان هم با اجراي برنامه اي براي تنظيم بهتر امواج جزر و مدي كه از درياي شمال به طرف بالاي رود تايمز حركت مي كنند، به اين حادثه واكنش نشان داد.
مهندسان براي آن كه اين تأسيسات كمتر در جريان طبيعي آب رودخانه اختلال ايجاد كند، موانعي طراحي كردند كه نهايتا در سال 1982 در منطقة وولريچ كنار تايمز نصب شد. در حالت عادي، دريچه هاي نيم دايره اي اين تأسيسات درون حفره اي از بتون، هم سطح با كف رودخانه قرار دارد و مانع جريان آب نيست. در مواقع ضروري، دريچه ها مي چرخند و بالا مي آيند و يك مانع 15 متري كنار آب به وجود مي آيد. تا به حال بيشتر از 80 بار اين مانع درست شده و جلوي سيلاب را گرفته است.
در ونيز، سيل سال 1966 آسيب هاي گسترده و خسارت هاي مالي عظيمي بر جا گذاشت. پروژه مهار سيل ها در ونيز را به دليل شباهتش با فيلم ده فرمان پروژه موسي نام گذاشتند. اين پروژه شامل 78 دريچة عظيم بود كه در مواقع اضطراري از كف درياي آدرياتيك بالا مي آمدند و جلوي موج هاي جزر و مدي بلند را مي گرفتند.
بحث  هاي گسترده و دامنه دار بر سر كارآيي و ارزشمندي پروژه، شروع ساختش را تا ماه مي سال 2003 عقب انداخت.
مخالفان مي گفتند اجراي اين پروژه 5/4 ميليارد دلاري، آب گير حساسي را كه شهر ونيز در آن قرار گرفته تهديد مي كند و به همين خاطر در مجموع چندان مفيد نيست. بنا است پروژه موسي تا سال 2010 تكميل شود.
در بنگلادش،زنگ بيدارباش به يك ناقوس مرگبار تبديل شد. موج هاي عظيم طوفان سال 1991، بيشتر از 000/130 نفر را كشت. بعد از آن موسسات خيريه جهاني، صدها سرپناه بتوني در مناطق ساحلي برپا كردند كه در طوفان هاي اخير، جان هزاران نفر را نجات داد.
اما روشي كه در كاليفرنيا به كار گرفته اند بيشتر نرم افزاري است تا سخت افزاري. اين فن آوري كه نامش بازتاب سنجي در محدوده زمان است، مانند رادار كار مي كند: پالسي از انرژي را در يك كابل هم محور مي فرستند. اين پالس وقتي به انتهاي كابل مي رسد يا به يك ناهنجاري ـ مثل خميدگي يا اعوجاج ـ در مسير برخورد مي كند، بازتاب مي دهد. اندازه گيري دقيق اين بازتاب ها در طول مسير كابل، مي تواند ناهنجاري هاي احتمالي مسير را آشكار كند.
دكتر كين از موسسه كين ژئوتك، چنين سيستمي را در طول يكي از خاك ريزهاي مصب رود ساكرامنتو كه ممكن بود بشكند، نصب كرده است.
شايد چنين سيستمي مي توانست نيواورلئان را نجات بدهد. كسي نمي داند.
منبع:نيويورك تايمز

قدرت ذهن، بهترين مسكن
مطالعات جديد نشان مي دهد اعتقاد به تاثير درماني يك دارو براي تسكين درد به آزاد شدن ضد دردهاي طبيعي در مغز و شروع فرآيند تسكين منجر مي شود. مولكول هايي مانند اندورفين با سازوكارهاي طبيعي مهار درد در مغز، مسؤول تأثير دارونماها در درمان درد هستند. در واقع در تسكين درد آن چه موثر است اعتقاد به تأثير دارو است تا ماده موثر ضد درد موجود در دارو.
دكتر جان كار زوبيتا استاد روان شناسي و پروتوشناسي دانشگاه ميشيگان مي گويد اعتقاد ما به وقوع چيزي، باعث فعال شدن سامانه هايي در مغز مي شود كه به طور مستقيم حس و تجربه ما را تغيير مي دهد. وقتي بيماري، دارويي مصرف مي كند كه به اثربخشي آن اعتقاد دارد تاثير درماني پس از مصرف دارو بيشتر ناشي از اعتقاد به دارو و شروع سازوكارهاي مغزي است تا خود دارو.
اعتقاد به اثربخشي دارو باعث آزاد شدن اپيوييد يا مخدرهاي داخل مغز مي شود كه درد را تسكين مي بخشند. اين مطالعه نحوه عملكرد مغز انسان را نشان مي دهد. درك ارتباط بدن و ذهن بسيار مهم است. درمان هاي زيادي وجود دارد كه انسان ها به تاثير آن ها ايمان دارند. غافل از اين كه تاثير درمان ناشي از عملكرد ذهن است نه دارو.
منبع: ايرنا

هواپيمايي با قدرت مانور بالا
001422.jpg
ناسا با همكاري پژوهشگران دانشگاه فلوريدا، هواپيماي كوچك بدون سرنشيني ساخته است كه قابليت مانور بسيار بالايي دارد. طراحان اين هواپيماي كوچك 60 سانتي متري براي ساختنش از ويژگي هاي مكانيكي بدن مرغ دريايي الهام گرفته اند. مرغ دريايي از فاصله بسيار زياد بالاي سطح آب، درون آب شيرجه مي رود و ماهي شكار مي كند. بال هاي مرغ دريايي از شانه و نيز آرنج خم مي شوند و اين قدرت مانور مرغ دريايي را زياد مي كند. در اين هواپيماي بدون سرنشين هم از همين ويژگي استفاده شده است. در محل اتصال بال به بدنه، يك ميله قرار داده اند و در وسط بال نيز ميله ديگري كه به بدنه وصل شده است. اين دو ميله، بال هواپيما را از دو ناحيه خم مي كنند.
زماني كه نقطه وسط بال، بالاتر از بدنه باشد، هواپيما وضعيت متعادلي خواهد داشت و اگر جريان هوا مساعد باشد مي تواند در مصرف انرژي صرفه جويي كند. اگر ميله، ناحيه وسط بال را پايين تر از بدنه هواپيما بكشد، قابليت مانور هواپيما زياد مي شود و هواپيما مي تواند ميان ساختمان هاي بلند شيرجه برود. اين هواپيما را فعلا طوري طراحي كرده اند كه از راه دور كنترل  كنند.
تيم پژوهشي دانشگاه فلوريدا مي خواهد با تكميل اين پروژه ، كاري كند كه هواپيما بدون كمك انسان خود شكل مناسب بال را در هر لحظه تشخيص بدهد و بال را به آن شكل درآورد.
نيروي هوايي ايالات متحده نيز در نظر دارد از نمونه تكميل شده اين هواپيما در مأموريت هاي جاسوسي و به خصوص براي بررسي مناطق آلوده شيميايي يا بيولوژيكي استفاده كند.

دانش انفورماتيك
اجتماعي
ادب و هنر
اقتصادي
بـورس
حوادث
خارجي
سياسي
داخلي
شهري
ورزش
يادداشت
صفحه آخر
همشهري ضميمه
همشهري ايرانشهر
|  اجتماعي   |   ادب و هنر   |   اقتصادي   |   دانش انفورماتيك   |   بـورس   |   حوادث   |   خارجي   |   سياسي   |  
|  داخلي   |   شهري   |   ورزش   |   يادداشت   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |