تلسكوپ فضايي اسپيترز توانسته است مولكولهاي تشكيل دهنده حيات را در ستاره اي دور دست پيدا كند
آينه اي از چهار و نيم ميليارد سال پيش
*دانشمندان توانسته اند مولكول هايي را كه ميليارد ها سال قبل حيات روي زمين را پديد آورده اند، در منطقه مستعد حيات در يك ستاره نه چندان دور پيدا كنند
*تصويري خيالي از جواني هاي منظومه شمسي به دست آمده دانشمندان حدس مي زنند قرص هاي غبارآلودي كه به دور ستاره مركزي مي گردند، در نهايت تبديل به سيارات مي شوند
|
|
گروه دانش فناوري _ ذوالفقار دانشي: تلسكوپ فضايي اسپيترز موفق شده است تركيبات بنيادي حيات را در اطراف يك ستاره جوان شناسايي كند. اين مواد كه پيش تركيب هاي گازي پروتئين ها و ملكول DNA، هستند، در كمربند سيارات زمين مانند در قرص غبار اطراف اين ستاره پيدا شده اند، جايي كه سيارات صخره اي شبيه به زمين خودمان مي توانند شكل بگيرند.
اين گازها تركيباتي از استيلن و سيانيد هيدروژن هستند، نخستين بار است در چنين محدوده اي در خارج منظومه شمسي پيدا مي شوند. فردلاهيوس، كارشناس رصدخانه ليدن هلند و نويسنده مقاله كشف اين مواد مي گويد: «شرايط اين منظومه ستاره اي شبيه به وضعيت منظومه شمسي خودمان در ميلياردها سال قبل است، زماني كه هنوز حيات روي زمين شكل نگرفته بود.»
لاهيوس و همكارانش، تركيبات آلي كربن دار را در اطراف ستاره اي به نام IRS ۴۶ پيدا كرده اند. ستاره در صورت فلكي رافساي واقع شده و ۳۷۵ سال نوري با زمين فاصله دارد. (سال نوري، فاصله اي است كه نور با سرعت سيصدهزار كيلومتر بر ثانيه در طول يك سال طي مي كند). صورت فلكي، رافساي يك شهابي سحابي بسيار عظيم را در دل خود جاي داده كه فعاليت هاي ستاره اي شديدي را از خود نشان مي دهد و در هر نقطه از آن مي توان نشاني از ستارگان تازه متولد شده يا در حال تولد پيدا كرد. در اطراف IRS46 هم مثل بسياري از ستارگان تازه متولد شده قرصي مسطح از گاز و غبار گردش مي كند و احتمالاً چندين ميليون سال بعد، سياراتي در دل آن تشكيل مي شوند.
اخترشناسان براي بررسي جزئيات اين قرص گاز و غبار، تلسكوپ فضايي اسپيترز را به سوي آن نشانه رفتند. اين تلسكوپ در محدوده تابش فروسرخ كار مي كند و با ابزارهاي قدرتمندي كه دارد مي تواند، بسياري از اجرام دوردست را مشاهده كند و تركيبات شيميايي آنها را شناسايي كند. طيف نگار فروسرخ اسپيترز توانست در اطراف ISR46، نشانه هايي از مقادير بسيار زياد استيلن، سيانيد هيدروژن و دي اكسيدكربن را پيدا كند. اين ستاره تنها نمونه در يكصد ستاره جواني بود كه نشانه هايي از مولكولهاي آلي به همراه داشت. طيف نگار اسپيترز همچنين نشان داد دماي اين گاز حول و حوش دماي جوش آب در سطح زمين است. اين دما براي يك توده غبار بسيار زياد است و بدان معني است كه فاصله آن با ستاره مركزي خيلي زياد نيست. محاسبات گروه هلندي نشان داده است فاصله اين توده تا ستاره اش هم اندازه فاصله زمين تا خورشيد است. مولكولهاي يافت شده در بسياري از نواحي منظومه شمسي هم پيدا مي شوند، مانند جو سيارات غول پيكر؛ تايتان، قمر زحل و سطح يخ زده دنباله دارها. البته رصدخانه فضايي فروسرخ اروپا هم پيش از اين نشان داده بود چنين موادي حول ستارگان سنگين هم وجود دارد، ولي به نظر نمي رسد اين موجودات سنگين شانس زيادي براي تشكيل سيارات داشته باشند، چرا كه عمرشان به يك ميليارد سال هم نمي رسد و طي انفجارهاي بسيار پرقدرت ابرنواختري، نابود مي شوند و به يك ستاره نوتروني يا يك سياهچاله تبديل مي شوند.
حيات روي زمين
دانشمندان عقيده دارند منشا حيات روي زمين، چنين مولكولهايي بوده اند كه ميلياردها سال پيش وارد زمين شده اند اين مولكولها احتمالاً با دنباله دارها وارد زمين شده اند يا همراه با غبار برجا مانده از آنها روي زمين باريده اند. دكتر گفري بليك، استاد كالتك و از نويسندگان مقاله مي گويد: «اگر شما سيانيد هيدروژن، استيلن و آب را در يك لوله آزمايش بريزيد و آنها را روي سطح مناسبي قرار دهيد تا با هم واكنش دهند، در نهايت مخلوطي از تركيبات آلي خواهيد داشت كه حاوي برخي اسيدهاي آمينه و آدنين، يكي از چهار تركيب اصلي مولكول DNA است.» اين همان اتفاقي است كه ميلياردها سال پيش در زمين روي داد و سبب پديد آمدن حيات گرديد.
پس از كشف اوليه اسپيترز، تلسكوپ ده متري كك درموناكي هاوايي اين ستاره را بررسي كرد و نتايج اسپيترز را تأييد كرد. همچنين كك مشخص كرد كه در نواحي داخلي قرص غبار اين ستاره، وزش باد وجود دارد، اين باد سبب مي شود گرد و غبار پراكنده در محيط، دور شود و راه براي تشكيل احتمالي سيارات زمين مانند فراهم شود.
منبع: Space Flight Now.com
|