شنبه ۱۰ دي ۱۳۸۴ - سال سيزدهم - شماره ۳۸۸۸ - Dec 31, 2005
تلسكوپ فضايي اسپيترز توانسته است مولكولهاي تشكيل دهنده حيات را در ستاره اي دور دست پيدا كند
آينه اي از چهار و نيم ميليارد سال پيش
*دانشمندان توانسته اند مولكول هايي را كه ميليارد ها سال قبل حيات روي زمين را پديد آورده اند، در منطقه مستعد حيات در يك ستاره نه چندان دور پيدا كنند
*تصويري خيالي از جواني هاي منظومه شمسي به دست آمده دانشمندان حدس مي زنند قرص هاي غبارآلودي كه به دور ستاره مركزي مي گردند، در نهايت تبديل به سيارات مي شوند
011661.jpg
گروه دانش فناوري _ ذوالفقار دانشي: تلسكوپ فضايي اسپيترز موفق شده است تركيبات بنيادي حيات را در اطراف يك ستاره جوان شناسايي كند. اين مواد كه پيش تركيب هاي گازي پروتئين ها و ملكول  DNA، هستند، در كمربند سيارات زمين مانند در قرص غبار اطراف اين ستاره پيدا شده اند، جايي كه سيارات صخره اي شبيه به زمين خودمان مي توانند شكل بگيرند.
اين گازها تركيباتي از استيلن و سيانيد هيدروژن هستند، نخستين بار است در چنين محدوده اي در خارج منظومه شمسي پيدا مي شوند. فردلاهيوس، كارشناس رصدخانه ليدن هلند و نويسنده مقاله كشف اين مواد مي گويد: «شرايط اين منظومه ستاره اي شبيه به وضعيت منظومه شمسي خودمان در ميلياردها سال قبل است، زماني كه هنوز حيات روي زمين شكل نگرفته بود.»
لاهيوس و همكارانش، تركيبات آلي كربن دار را در اطراف ستاره اي به نام IRS ۴۶ پيدا كرده اند. ستاره در صورت فلكي رافساي واقع شده و ۳۷۵ سال نوري با زمين فاصله دارد. (سال نوري، فاصله اي است كه نور با سرعت سيصدهزار كيلومتر بر ثانيه در طول يك سال طي مي كند). صورت فلكي، رافساي يك شهابي سحابي بسيار عظيم را در دل خود جاي داده كه فعاليت هاي ستاره اي شديدي را از خود نشان مي دهد و در هر نقطه از آن مي توان نشاني از ستارگان تازه متولد شده يا در حال تولد پيدا كرد. در اطراف IRS46 هم مثل بسياري از ستارگان تازه متولد شده قرصي مسطح از گاز و غبار گردش مي كند و احتمالاً چندين ميليون سال بعد، سياراتي در دل آن تشكيل مي شوند.
اخترشناسان براي بررسي جزئيات اين قرص گاز و غبار، تلسكوپ فضايي اسپيترز را به سوي آن نشانه رفتند. اين تلسكوپ در محدوده تابش فروسرخ كار مي كند و با ابزارهاي قدرتمندي كه دارد مي تواند، بسياري از اجرام دوردست را مشاهده كند و تركيبات شيميايي آنها را شناسايي كند. طيف نگار فروسرخ اسپيترز توانست در اطراف ISR46، نشانه هايي از مقادير بسيار زياد استيلن، سيانيد هيدروژن و دي اكسيدكربن را پيدا كند. اين ستاره تنها نمونه در يكصد ستاره جواني بود كه نشانه هايي از مولكولهاي آلي به همراه داشت. طيف نگار اسپيترز همچنين نشان داد دماي اين گاز حول و حوش دماي جوش آب در سطح زمين است. اين دما براي يك توده غبار بسيار زياد است و بدان معني است كه فاصله آن با ستاره مركزي خيلي زياد نيست. محاسبات گروه هلندي نشان داده است فاصله اين توده تا ستاره اش هم اندازه فاصله زمين تا خورشيد است. مولكولهاي يافت شده در بسياري از نواحي منظومه شمسي هم پيدا مي شوند، مانند جو سيارات غول پيكر؛ تايتان، قمر زحل و سطح يخ زده دنباله دارها. البته رصدخانه فضايي فروسرخ اروپا هم پيش از اين نشان داده بود چنين موادي حول ستارگان سنگين هم وجود دارد، ولي به نظر نمي رسد اين موجودات سنگين شانس زيادي براي تشكيل سيارات داشته باشند، چرا كه عمرشان به يك ميليارد سال هم نمي رسد و طي انفجارهاي بسيار پرقدرت ابرنواختري، نابود مي شوند و به يك ستاره نوتروني يا يك سياهچاله تبديل مي شوند.
حيات روي زمين
دانشمندان عقيده دارند منشا حيات روي زمين، چنين مولكولهايي بوده اند كه ميلياردها سال پيش وارد زمين شده اند اين مولكولها احتمالاً با دنباله دارها وارد زمين شده اند يا همراه با غبار برجا مانده از آنها روي زمين باريده اند. دكتر گفري بليك، استاد كالتك و از نويسندگان مقاله مي گويد: «اگر شما سيانيد هيدروژن، استيلن و آب را در يك لوله آزمايش بريزيد و آنها را روي سطح مناسبي قرار دهيد تا با هم واكنش دهند، در نهايت مخلوطي از تركيبات آلي خواهيد داشت كه حاوي برخي اسيدهاي آمينه و آدنين، يكي از چهار تركيب اصلي مولكول DNA است.» اين همان اتفاقي است كه ميلياردها سال پيش در زمين روي داد و سبب پديد آمدن حيات گرديد.
پس از كشف اوليه اسپيترز، تلسكوپ ده متري كك درموناكي هاوايي اين ستاره را بررسي كرد و نتايج اسپيترز را تأييد كرد. همچنين كك مشخص كرد كه در نواحي داخلي قرص غبار اين ستاره، وزش باد وجود دارد، اين باد سبب مي شود گرد و غبار پراكنده در محيط، دور شود و راه براي تشكيل احتمالي سيارات زمين مانند فراهم شود.
منبع: Space Flight Now.com

كشف استخوان هاي «دو دو»
011670.jpg
011664.jpg
گروه دانش و فناوري- محمدتقي رسولي: دانشمندان هلندي روز جمعه بقاياي زيادي از استخوانهاي پرنده عظيم الجثه دو دو (DODO) را كشف كردند. اين استخوانها تقريباً اسكلت اصلي بدن اين پرنده را به نمايش مي گذارد و با استفاده از آن، دانشمندان قادر خواهند بود كه فيزيك بدن او را به دست آورند.
اين استخوانها از منطقه باستاني محافظت شده مائوريتيس كشف شده است و بسيار مفيد خواهد بود، زيرا تاكنون اسكلت كامل اين پرنده وجود نداشته است. آخرين نمونه اسكلت هاي اين پرنده در آتش سوزي موزه آكسفورد لندن در سال ۱۷۵۵ از بين رفت و تنها تعدادي از استخوانها و يك عكس نقاشي شده از او باقي مانده است.اين پرنده، بومي منطقه مائوريتيس بوده است و قبل از حضور انسانها در اين منطقه مي زيسته اما با حضور دريانوردان پرتغالي و هلندي در اين منطقه (سال ۱۵۰۰) تعداد آنها رو به كاهش گذاشته و آخرين بار اين پرنده در سال ۱۶۶۳ ديده شده است.تيم بين المللي محققان كه اين استخوانها را يافته اند محل دقيق كشف آنها را در مزارع نيشكر در اقيانوس هند و سواحل شرقي ماداگاسكار اعلام كرده اند.اين استخوانها اكنون در موزه تاريخ طبيعت هلند به نمايش گذاشته شده است.استخوانهاي كشف شده مربوط به ۲۰ عدد دو دو است و تعداد كل آنها ۷۰۰ عدد است. آزمايشات دي.ان.اي انجام شده بر روي استخوانها نشان مي دهد كه بعضي از اين پرندگان متعلق به ۲ الي ۳ هزار سال قبل مي باشند.
دو دو يا احمق كلمه اي است پرتغالي كه پرتغالي ها به دليل كندذهن بودن اين پرنده به آن داده بودند. ظاهراً اين پرنده هيچ ترسي از انسانها نداشته و حتي پرواز نمي كرده، به همين دليل به راحتي شكار مي شده است. هلندي ها نيز به اين پرنده walgvogel يا پرنده بدبو مي گويند زيرا پس از طبخ بوي بدي داشته است.البته دانشمندان دلايل ديگري براي احمق بودن اين پرنده دارند؛ آنها اعتقاد دارند كه به دليل نبودن هيچ گونه شكارچي در گذشته هاي دور براي اين پرنده، آنها به پرواز نكردن عادت كرده و بنابراين وزن آنها افزايش يافته است. بعضي از آنها ۱ متر ارتفاع و ۲۰ كيلوگرم وزن داشتند و به همين دليل ديگر قادر به پرواز نبودند.دو دو از زماني معروف گرديد كه نام او در كتاب «آليس در سرزمين عجايب» نوشته شد و به همين دليل نام دو دو وارد ضرب المثل نيز گرديد، زيرا تقريباً جزو اولين پرنده هايي بود كه نسل آنها منقرض شد و دانشمندان موفق به شناسايي آن شدند.
در اين اكتشاف، همچنين بقايايي از دايناسورها، درختان و گياهان قديمي  كشف شده است.
منبع: Ap.org

تغييرات بي سابقه در اثر گرم شدن زمين
بي. بي. سي: در حالي كه سياستمداران در اجلاس مونترال كانادا درباره اقداماتي كه ممكن است براي جلوگيري از گرم ترشدن هواي كره زمين در آينده به عمل آيد سرگرم مذاكره بودند، يك دانشمند بلندپايه در زمينه تغييرات جوي گفته است كه جهان براي اين كه بتواند با گرم ترشدن هوا مقابله كند تنها ده سال فرصت دارد و پس از گذشت اين مدت نجات كره زمين امكان پذير نخواهد بود.
دكتر جيمز هنسن، دانشمندي كه براي اولين بار هشدار داد كه در صورتي كه توليد گازهاي گلخانه اي در سطح فعلي ادامه يابد، هواي كره زمين به صورت فاجعه آميزي گرم تر خواهد شد، در جلسه كارشناسان تغييرات جوي در سانفرانسيسكو گفت كه تنها يك درجه گرم تر شدن هواي كره زمين سبب خواهد شد كه تغييراتي در آب و هواي كره زمين پديدار شود كه تقريباً از نيم ميليون سال تاكنون بي سابقه بوده است.
هم اكنون تحقيقاتي كه توسط دانشمندان آمريكايي و كانادايي صورت گرفته نشان مي دهد كه مواد شيميايي كه به مقدار زياد وارد جو مي شود سبب شده كه ترميم سوراخ شدن لايه ازن در قطب شمال بيش از مدتي كه تصور مي شد طول بكشد. اين هشدار، خطر تغييرات جوي را از آن چه تاكنون تصور مي شد قريب الوقوع تر مي سازد، ولي دكتر هنسن گفت كه اقدامات مصممانه در زمينه كارايي انرژي به خصوص براي خودروها، مي تواند به نوعي ايجاد ثبات كمك كند. دكتر هنسن افزود كه البته اين كارايي بايد همراه با اتخاذ تدابيري براي كنترل گازهاي گلخانه اي از جمله گاز متان باشد.
شركت كنندگان در كنفرانس مورد بحث معتقد بودند كه گروه هاي به خصوص ذي نفع، از جمله صنايع اتومبيل سازي، سد راه اقدامات لازم مي شوند. به عقيده اين كارشناسان، مردم سرعت وخيم تر شدن اوضاع جوي را درك نكرده اند و به اين موضوع توجه ندارند كه آب شدن كوه هاي يخ در مناطق قطبي مي تواند سبب شود كه سطح آب اقيانوس ها در هر قرن بين يك تا پنج متر بالا بيايد. دكتر دري امانوئل، ديگر از كارشناسان افزايش طوفان ها در سال اخير را ناشي از همين تغييرات جوي دانست و گفت: برخلاف ادعاي مقامات رسمي ذي ربط در آمريكا افزايش تعداد اين طوفان ها صرفا يك روند طبيعي نيست.
دكتر امانوئل همچنين مقامات آمريكا را متهم كرد كه مانع اظهارنظر دانشمنداني مي شوند كه با او در اين زمينه هم عقيده هستند. در همين حال، در كنفرانس تغييرات جوي سازمان ملل متحد در مونترال، هيأت آمريكايي با پيشنهاد كانادا مبني بر آغاز مذاكرات رسمي در مورد نحوه جلوگيري از گرم تر شدن هواي كره زمين مخالفت كرده است.
مهم ترين موضوع، نحوه برخورد با مسأله گرم تر شدن هواي كره زمين در آينده است و دولت كانادا در اين زمينه پيشنهادهايي داده است كه ناظر بر كاهش توليد گازهاي گلخانه اي از سوي كشورهاي صنعتي است.به نظر مي رسد كه واكنش به اين پيشنهادها  عمدتاً مثبت بوده است و چين و استراليا كه با مفاد پيمان كيوتو در مورد كاهش گازهاي گلخانه اي مخالفت كرده بودند از جمله كشورهايي اند كه اين پيشنهادها را پذيرفته اند. ولي هند، كشورهاي عضو اوپك و مهم تر از همه آمريكا هنوز تسليم اين پيشنهادها نشده اند.

تحول عظيم در تلفن هاي اينترنتي
گروه دانش و فناوري- عليرضا سزاوار: تكنولوژي تلفن هاي بي سيم اينترنتي (Voip) به تازگي متحول شده و شما مي توانيد در هر مكاني با كامپيوترهاي كيفي از خدمات آن استفاده كنيد. اين تكنولوژي نوظهور سافت فون نام دارد و كاربران مي توانند با نرم افزار ويژه اي كه به نمايشگر شماره نيز مجهز است، با هر نقطه از جهان ارتباط برقرار كنند. اين تلفن هاي اينترنتي بي سيم، اقتصادي و بسيار به صرفه هستند. يكي از موسساتي كه در زمينه ارايه اين خدمات فعال است شركت اسپرينت نام دارد كه قصد دارد به زودي امكان بهره مندي از خدمات اين فناوري را در موبايل، كامپيوتر جيبي و ساير تجهيزات سيار الكترونيكي ارايه كند، بدون اين كه دچار ترافيك سنگين شوند و يا در عملكرد شبكه ايجاد اختلال كنند. اين تكنولوژي در گام اول با مشكل عدم امنيت مواجه بود، زيرا اطلاعات مانند موبايل بدون رمزگذاري منتقل مي شد. اما ارايه كنندگان اين سرويس براي اين مشكل راه حلي دارند و از استاندارد رمزگذاري پيشرفته اي براي حفظ امنيت اطلاعات استفاده مي كنند. مجموعه اين دستاوردها آينده درخشاني پيش روي اين تكنولوژي قرار داده است و كاربران تلفن هاي اينترنتي را به چند برابر فعلي افزايش مي دهد.
منبع: Fortis.com

پرانرژي ترين فوتون ها
گروه دانش و فناوري- مريم افضلي: فيزيكدانان پرانرژي ترين فوتون هايي را كه تاكنون از كهكشان راه شيري ساطع شده است آشكار كردند. در مشاهدات قبلي كه در رصد خانه مداري اشعه گاما كامپتون تابش هاي گاما با انرژي بسيار بالا از مركز كهكشان راه شيري اندازه گيري شد حدود ۳۰ ميليارد الكترون ولت بود. اكنون محققان آمريكايي با سه سال تحقيق در رصد خانه اشعه گاما Milagro در نيومكزيكو تابش هاي گاما تا انرژي متوسط ۵/۳ تريليون الكترون ولت مشاهده كردند.
اين اندازه گيري بسيار مشكل است چون هر چه انرژي تابش ها بيشتر شده آنها بيشتر پراكنده تر مي شوند. براي اندازه گيري تابش هاي گاما با انرژي بسيار بالا (VHE) بايد بر مركز كهكشان اكواتور متمركز شد چون در آنجا بيشترين تعداد تابش گاما در انرژي كم ساطع مي شود. تابش هاي گاما با انرژي بسيار بالا وقتي توليد مي شوند كه تابش هاي كيهاني (ذرات باردار با انرژي بالا) با ذرات محيط  ميان ستاره اي برخورد مي كنند. مشاهدات قبلي از تابش هاي گاما با انرژي پايين تر نشان مي داد تابش هاي گاما با انرژي بالا بيشتر از آنچه در تئوري پيش بيني مي شود وجود دارد؛ به اين معني كه ممكن است مكانيزم هاي ناشناخته اي تابش هاي بيشتري توليد كنند.اما مشاهدات جديد كهكشان راه شيري تصديق مي كند كه مكانيزم  ديگري نياز نيست. چون جريان تابش هاي گاما در منظومه شمسي شبيه به نزديك مركز كهكشان اكواتور است.
«آلن منيسر» يكي از اعضاي تيم و فيزيكدان دانشگاه نيويورك مي گويد: آنچه مشاهده كرديم مطابق با تئوري بود تحقيقات قبلي در سال ۲۰۰۵ با سيستم استروسكوپيك با انرژي بالا در ناميبيا محل ۸ منبع جديد از اشعه هاي گاما با انرژي بالا در راه شيري را مشخص كرد. تحقيقات جديد براي مشخص كردن منابع نبود فقط مي توان نشان داد يك فوتون مشخص از نقطه اي از آسمان به حدود و اندازه خورشيد ساطع مي شود.
منبع:.2005 NewScientist,23Nov

كمان درخشان يخ
011667.jpg
گروه دانش و فناوري- ذوالفقار دانشي: تصويري كه مشاهده مي كنيد، آخرين شاهكار فضاپيماي كاسيني است كه به دور سياره زحل گردش مي كند. آنچه در تصوير نيز مي بينيد، قمر رآ است كه در پيش زمينه آن حلقه درخشان زحل واقع شده است.
حلقه F ، خارجي ترين بخش حلقه هاي زحل است كه مثل بقيه حلقه ها يخي است و ضريب بازتاب بسيار بالايي دارد. در اين تصوير، حلقه اربعه ديده مي شود و در اطراف آن، موارد كم نوري مشاهده مي شوند كه در صفحه استوايي زحل واقع شده اند. ماهيت اين مواد كه در اطراف حلقه F پخش شده اند هنوز آشكار نشده است، ولي دانشمندان در تلاشند با بررسي ديگر اطلاعات ارسالي كاسيني، راز اين مواد را برملا كنند.
قمر رآ كه در پشت حلقه واقع شده، ۱۵۲۸ كيلومتر قطر دارد و منظره اي شبيه به هلال هاي شب اول را در زمين پيدا كرده است. هلال روشني كه در پايان رآ تشكيل شده، در اثر تابش نور مستقيم خورشيد تشكيل شده است. ولي زحل هم نور خورشيد را بازتاب مي كند و آن را به روي اقمار خود مي تاباند. در نتيجه بخش تاريك رآ هم روشن شده است. اين پديده در مورد ماه خودمان، زمين تاب نام دارد و بدين ترتيب، در قمرهاي زحل هم شاهد نور زحل تاب خواهيم بود.
فضاپيماي كاسيني، اين تصوير را در نور مرئي و از فاصله تقريبي هفتصد هزار كيلومتري سطح زحل تهيه كرده است و كوچكترين جزئيات تصوير، دو كيلومتر درازا دارند!

دانش فناوري
اجتماعي
اقتصادي
بـورس
حوادث
خارجي
سياسي
داخلي
شهري
علمي فرهنگي
ورزش
صفحه آخر
همشهري ضميمه
همشهري ايرانشهر
|  اجتماعي   |   اقتصادي   |   دانش فناوري   |   بـورس   |   حوادث   |   خارجي   |   سياسي   |   داخلي   |  
|  شهري   |   علمي فرهنگي   |   ورزش   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |