سميه صيادي فر ، علي دوستي
در يكي از ويلاهايي كه يادآور انتظار پسر پادشاه و استقبال وي از سيندرلاي مهربان و زيباست اشكان، جوان ۲۱ ساله ميزبان، منتظر جمع دوستان است. جمع جواناني كه قرار نيست جز گرما و خلسه چيزي عايدشان شود. صاحبان خانه ميليارد توماني در سفرند و اين ميهماني ها را چندان نامتعارف نمي دانند مشروط بر اين كه زياده روي در كار نباشد! بچه ها... از راه مي رسند. جوانان تيپ زده چپ و راست از خودروها پياده مي شوند. حرير نازك خنده ها از دو سو به هم مي خورد. چشم هاي روشن و بي ملال جواني زير نور خوشرنگ چراغ هاي هالوژن محوطه مي درخشد. خوش و بش مي كنند و چند نفر هم با كمي هنجارشكني مي خندند و از مشاهده هنجار شكني ها هيچ كدام با تعجب به ديگري نگاه نمي كنند! يكي از آنها با غرور و تكبر فيلسوفانه مي گويد: (من اكس مي زنم، پس هستم!) بعد همه قهقهه زنان وارد سالن پذيرايي مي شوند. بي اعتنايان به دنيا چيزي بين ۱۷ تا۲۴ ساله اند. دخترها كم سن تر و چقدر فيلمي تر از پسرها رفتار مي كنند! همه بزك تند عروسكي دارند و راه رفتنشان يك جور لق زدن روي پاشنه هاي بلند كفشهاست! ميزبان انواع سيگارها را تعارف مي كند: برگ معمولي، برگ هاوانا، مالبرو و... كسي اينجا سيگار وطني دود نمي كند. دود را از دهان و بيني شان بيرون مي فرستند. انواع خوراكي، شيريني و شكلات و... فراهم است. سلف سرويس است، ميهماني تا خود صبح ادامه پيدا خواهد كرد. يك جور اكس پارتي از گرگ و ميش عصر تا گرگ و ميش سپيده! در اينجا چيزي به نام مقاومت وجود ندارد. قانون جادويي، نرمش و انعطاف پذيري است. گروه به استقبال شادي مي رود! تيك هاي حركتي شان چقدر حرفه اي و تمرين شده است! همراه با موزيك هيكل خود را تكان مي دهند و نگاهشان غيرطبيعي است! پارتي عملاً پس از خوردن قرص ها شروع مي شود. قرص هايي در چند رنگ: سفيد، صورتي، قهوه اي و مخلوطي از اين چند رنگ كه در ظرفي توسط ميزبان با آداب خاصي روي ميز پذيرايي گذاشته مي شود. طرح اصلي قرص هاي اكستازي صورتكي با دو چشم و دهاني متبسم است. مراسم با خوردن همزمان حبه هاي تكه شده آغاز مي شود، موزيك نيز از آخرين هاي روز است! آنها با كنايه و اشاره پرده سكوت را در ميان حصارهاي خود ساخته، مي درند و تيغ اعتراض به هنجارها را در چله كمان مي نهند و به سوي خود رها مي كنند. همه مي رقصند و ساعتي بعد ميان جسم هاي ناگهان دگرگون شده، فضايي غريب و مضحك برقرار مي شود. ميان گر گرفتگي و بي تفاوتي و دهن كجي به ارزش ها و هنجارهاي رايج، فاصله «يك نفس» است. هيچ كس قادر به پنهان كردن توهماتش نيست و عده اي در اين ميان غافلگير مي شوند و تسويه حساب ها به بعد از پارتي موكول مي شود! و به تدريج در پايان ولنگاري و به گفته خودشان «end» وحشيانه مي لولند و مي رقصند! فرشته ها بال هايشان مي سوزد و ديوها افسارشان گسيخته مي شود! در محاصره تيغ هاي آخته «اكس» گاه محفل به مرگ تهديد مي شود. از فاصله اي بعيد مي توان ضربان قلب ها را به وضوح شنيد چشم ها پر خون شده، گرگرفتگي نامعقول به هنگامي كه خوردن مايه حيات يعني آب برابر است با مرگ! سپيده سر مي زند و اهالي اكس زده همچنان فعالند. وقتي ميزبان ياران خلسه را بدرقه مي كند. جوانان مغرور و بي اعتنا به دنيا و همچون يخ، زير اشعه آفتاب شرق ذوب مي شوند و باز كوچه و خيابان فضيلت انسان بودن را به آنها گوشزد مي كند. گريزي از اين فضيلت نيست كه نيست حتي در پناه شادي! شب پيش، همه با اندامي مناسب، پوستي لطيف و عطر زده و موهايي نرم و حالت گرفته و... به بزم آمده بودند حالا با تني وارفته و روحي افسرده و گريزان چون خفاش از نور يكديگر را رها مي كنند. ناگهان غم دنيا جوانان «شاد و شنگول» را سراسر فرا مي گيرد. تا نوبت به «اكس زدن» ديگر برسد ناگزير بايد جور دنيا را كشيد! و آنان به جاي آن كه پيش رفته باشند، فرو رفته اند تا كي و كجا دوباره از اين لجن زار سر بر كشند!
* * *
آيا تا به حال نام اكستاسي را شنيده ايد؟ آيا تا به حال در ميهماني هايي موسوم به اكس پارتي شركت كرده ايد؟ احتمالاً در بين دوستان شما كساني هستند كه اسم اين ماده را شنيده اند يا آن را مصرف كرده اند؟! اكستاسي در قالب قرص هاي شادي بخش طاعون خفته عصر ما نام گرفته است. براي بيشتر خانواده ها هنوز اين سؤال مطرح است كه اين قرص هاي رنگين كوچك چه عواقب بزرگي دارند و آنان بايد چگونه متوجه شوند كه فرزندشان آن را مصرف مي كنند.
در جامعه ما نيز ميزان مصرف اين قرص ها، روبه افزايش است. دكتر محسن وزيريان درباره آمار مصرف كنندگان، مي گويد: طبق آماري كه در سال ۸۰ از يك تحقيق به دست آورديم، مي توانيم بگوييم كه بيش از ۴۰ هزار نفر كه بخش عمده اي از آن را دانش آموزان تشكيل مي دهند، اين داروها را تجربه كرده اند.
عضو شوراي مركزي باشگاه پژوهشگران جوان مي گويد: مصرف كنندگان اين قرص ها بيشتر در سنين ۱۵ تا ۲۵ سال هستند كه در اثر شركت در محافل و پارتي هاي شبانه مورد سوءاستفاده گروه هاي سود جو قرار مي گيرند. اگر دقت كنيد در اكثر اعتيادهايي كه به مواد مخدر ايجاد مي شود، معمولاً هميشه فرد معتاد در مركز توجه است و تمامي سرزنشها به سوي او سرازير مي شود. صاحبنظران با ذكر عوارض و حالات اعتياد و زيانهايي كه مواد مخدر به جسم و روح افراد وارد مي كنند، هميشه معتادان را انسانهايي بدون انديشه و فكر تصوير مي كنند. انسانهايي كه از سوي جامعه طرد مي شوند، چون بدون علت و يا به علت هايي نادرست به مصرف مواد مي پردازند!
مبارزاتي كه در جامعه ما عليه مواد مخدر و از جمله نوع جديد و به مراتب بسيار خطرناك تر آن (قرص هاي اكستازي) صورت مي گيرد، بيشتر در حد انهدام مواد و يا آگاهي سازي از مشكلات ايجاد شده پس از مصرف است. غافل از اينكه يكي از راهكارهاي قابل توجه كه بايد بر روي آن سرمايه گذاري كرد، فرهنگ سازي در اين زمينه و در نتيجه پيشگيري از اين مشكل است. اينكه ريشه يابي شود، چرا بعضي از افراد جامعه ما كه اكثراً جوان نيز هستند، به قرص هاي شادي آور روي مي آورند؟ چرا حتي با آگاهي از مشكلات پس از مصرف، باز گرايش بسيار بالايي براي استفاده از آنها وجود دارد؟ سعي ما در اين گزارش ارائه اطلاعاتي همچون، تركيبات و اثرات مصرف اكستازي، بررسي چرايي گرايش به مصرف اكستازي در ايران، بررسي عوامل زمينه ساز و ارائه راهكارهايي براي پيشگيري از مصرف اين مواد است.
از آنجايي كه پيشگيري مقدم بر مبارزه است و شناخت و آگاهي، اساسي ترين بخش اين فرآيند بوده و بدون آن بي اساس است، در اينجا ابتدا به معرفي اكستازي، تاريخچه استفاده از آن، اشكال رايج دارويي، اثرات مثبت و منفي بر روي جسم و ذهن همراه با ذكر تجربه هاي واقعي افراد خواهيم پرداخت.
اكستازي چيست؟
تركيب «۴ ، ۳ MDMA» يا متيلن دي اكسي متامفتامين كه به نام هاي اكستاسي، اكستازي، XTC ، X اكس هم معروف است. در ايران به نام قرص شادي هم شناخته مي شود. اين ماده در ۱۹۱۴ در آلمان به عنوان كم كننده اشتها مورد استفاده قرار گرفت كه به علت اثرات آن از رده مصرف خارج شد. در دهه ۷۰ ميلادي اين دارو كاربرد مجدد يافت و در روان درماني براي كمك به بيان احساسات بيماران استفاده شد كه در ۱۹۸۴ با اثبات اثرات آن روي مغز حيوانات آزمايشگاهي، از رده خارج شد. در ۱۹۸۵ در آمريكا، مصرف آن ممنوع اعلام شد. در سال هاي اخير مصرف آن در آمريكا، در پارتي هاي شبانه موسوم به Raves به شدت افزايش يافته است كه باعث نگراني دولت آمريكا شده است. در دوره زماني خاصي در اروپا، مصرف اين مواد انرژي زا و شادي بخش براي كاهش مصرف ساير مواد مخدر مثل هروئين تشويق شده است؛ به طوري كه مصرف آن سال ۱۹۹۵ از ۵۰۰ هزار قرص در سال به ۳۰ ميليون قرص در دو سال بعد رسيده است.
۲ درصد مردم آمريكا حداقل يك بار اين تركيب را مصرف كرده اند. حداقل يازده و هفت دهم درصد دانش آموزان كلاس آخر دبيرستان در آمريكا يك بار «اكس» مصرف كرده اند. مصرف اين قرصها در ايران به خصوص در يك سال اخير در پارتي هاي شبانه به شدت افزايش يافته است. جوانان تحصيلكرده و مرفه مصرف كنندگان اصلي اين داروها هستند. لازم است عموم مردم و پزشكان با اثرات سوء مصرف اين دارو آشنا شوند.
اشكال رايج دارويي
اين دارو به صورت قرص هاي خوراكي و جويدني، كپسول و مواد تدخيني و تزريقي موجود است. قيمت هر قرص بين ۱۰ تا ۳۰ دلار است. در ايران قيمت قرص بين ۴ تا ۲۰ هزار تومان (متوسط ۱۰ هزار تومان) است كه با ماركهاي مرسدس بنز و ميتسوبيشي،ريال KO و صليب موجود است. اين دارو به علت اين كه به راحتي در لابراتوارهاي داخلي امكان ساخت دارد، به دليل افزودن مواد اضافي به آن، براي مصرف كننده عوارض بيشتري را خواهد داشت. هر قرص خوراكي حاوي ۸۰ تا ۱۶۰ ميلي گرم MDMA است. پس از بلعيدن قرص پس از ۲۰ تا ۹۰ دقيقه اثرات آن ظاهر شده و حدود ۲ تا ۳ ساعت اثرات آن در يك حد حفظ شده و بعد افت مي كند و از ۳ تا ۲۴ ساعت اثرات آن باقي است.
نحوه اثر در مغز
در مقاله اي كه در مجله نوروساينس در ۱۵ ژوئن ۱۹۹۹ به چاپ رسيد، نتايج يك تحقيق بر روي ميمونها به چاپ رسيد. در بررسي اين ميمون ها كه براي مدت ۴ روز و روزي ۲ بار قرص Ecstay محلول در مايعي را مصرف كرده بودند و ميمونهاي كه فقط همين مايع را استفاده كرده بودند و پس از ۷ سال كالبد شكافي شده بودند مشاهده شد كه تغييراتي در سلولهاي سروتونيني مغز ايجاد شده است كه در لوب فرونتال و نواحي مربوط به فكر كردن، ناحيه هيپوكامپ و نقاط عمقي مغز مربوط به حافظه بوده است. پس مشاهده مي شود كه مصرف اكستاسي در دراز مدت باعث ايجاد اختلال در قوه تفكر و حافظه و قابليت يادگيري فرد مي شودو در تحقيقي ديگر مشاهده شد كه پس از مصرف دارو، ميزان سروتونين در مغز به ميزان بيست تا شصت درصد كاهش مي يابد و مشاهده شد كه اثرات مخرب مغزي غيرقابل بازگشت است.
اكستاسي چه اثراتي برروي مصرف كننده آن دارد؟
افزايش شديد احساس خوب بودن در فرد، افزايش انرژي در فرد، احساس تمايل براي ارتباط با ديگران و احساس تعلق و نزديكي به ديگران، احساس عشق و سرخوشي، دست و دلبازي، افزايش هوشياري و درك موسيقي، افزايش حسهاي بويايي و چشايي، احساس تجربيات و حالات روحي جديد در زندگي، احساس روشنايي، تمايل براي در آغوش گرفتن و بوسيدن ديگران؛ به علت افزايش انرژي در افراد مصرف كنندگان تمايل براي فعاليت شديد و رقصهاي طولاني دارند.
* يك تجربه:
الكساندر شوگيلين بيوشيميست آمريكايي كه براي اولين بار روي عوارض اين دارو كار مي كرد پس از يك بار مصرف اكستاسي مي گويد: كوهي كه نزديك منزلم بود و هر روز آن را مي ديدم پس از مصرف اكستاسي طوري به نظرم مي آمد كه دوست داشتم ساعتها آن را تماشا كنم!
* اثرات منفي:
كاهش اشتها، تغييرات بينايي، گشاد شدن مردمكها (ميدرياز)(۱) ، حركات غيرطبيعي چشم(نيستاگموس)، توهم بينايي (هالوسيناسيون)، افزايش ضربان قلب و فشار خون(تاكي كاردي و هيپرتانسيون)، تغيير در حفظ نظم دماي بدن، فك زدن هاي طولاني (افراد مصرف كننده براي جلوگيري از حالت قفل شدن فك مجبور به مصرف آدامس هستند. تا ساعتها پس از مصرف اين حالت فك زدن هاي غيرطبيعي وجود دارد)، لرزيدن، عصبي شدن، عدم تمايل براي استراحت و تمايل شديد براي مصرف مجدد اين ماده پس از افت تأثير اوليه.
* اثرات منفي شديد:
اثرات شديد احساسي، اختلال در خواب، كابوسهاي شبانه، اضطراب، ديوانگي، انقباض شديد فك و پارگي زبان در اثر فك زدنهاي طولاني(۲) عدم تمركز، فراموشي، اختلال در يادگيري، افزايش دماي بدن و كاهش آب بدن(۳)، اختلال در مكانيسم نعوظ و نرسيدن به اوج لذت جنسي(ارگاسم)، تهوع و استفراغ، كاهش سديم خون در اثر مصرف زياد مايعات (هيپوناترمي)(۴)، سردرد و سرگيجه و تشنج، آنمي آپلاستيك (سركوب شديد خونسازي مغز استخوان)، افت شديد خلق در روزهاي پس از مصرف، خستگي و افسردگي شديد تا يك هفته پس از مصرف، احتمال اعتياد جسمي كم است ولي احتمال اعتياد رواني بسيار زياد است، احتمال مسموميت كبدي، صدمه به اعصاب مغزي، بزرگ شدن سينه در آقايان (ژنيكوماستي)، احتباس ادراري، تخريب عضلات مخطط (رابدوميوليز)(۵).
تجربه هايي از مصرف اكستازي
دكتر محمدرضا شمس انصاري روانپزشك درباره اين مواد مي گويد: مصرف اين مواد علاوه بر آن كه علائم خطرناكي را در روح و روان مصرف كننده ايجاد مي كند، همچنين خطرات جسمي، همچون ايست قلبي و تشنج غيرقابل كنترل و منجر به مرگ در پي دارد، بسيار ديده شده كه فرد پس از مصرف اين داروها به حالت جنون دچار شده و از او كارهاي عجيب و غريب سر زده است.
۱. افراد مصرف كننده در محل هايي مصرف مثل پارتي ها با وجود كم بودن نور مجبور به استفاده از عينكهاي آفتابي در شب هستند كه علت آن تحريك پذيري با نور است.
۲. در صورت بروز اين حالت بايد از آمپول ديازپام و يا قرصهاي خوراكي آن استفاده كرد.
۳. در پارتي هايي كه اين دارو مصرف مي شود، افراد مجبور به مصرف آب فراوان و مكرر هستند و اين مسأله خطرات خاص خود را به همراه دارد.
۴. دختران جوان به علت اثرات هورمونهاي جنسي زنانه، در صورت مصرف اكستازي در معرض خطر بيشتري براي ابتلا به افت سديم خون و به دنبال آن تشنج هستند.
۵. در نتيجه افزايش دماي بدن رخ مي دهد و مي تواند به علت رسوب مواد حاصل از اين تخريب در كليه باعث آسيب به اين ارگان شود.
مجيد دانشجوي رشته تربيت بدني كه اكستازي را مصرف كرده است، در اين باره مي گويد: شنيده بودم مصرف X نشاط و شادي زياد ايجاد مي كند. فكر كردم براي انجام تمريناتم مي توانم از آنها استفاده كنم. اولين بار در يك مجلس شب نشيني دانشجويي مصرف كردم. اول احساس خوبي داشتم ولي تا سه روز پس از آن گيج بودم، عضلاتم خشك شده بود و آب زيادي مي خوردم. حرارت بدنم بالاي ۳۸ درجه و اصلاً نمي توانستم ورزش كنم در عين حال كه خسته بودم خوابم نمي برد، افكارم پراكنده بود، با وجود اينكه اصلاً چيزي نمي توانستم بخورم اصلاً گرسنه نبودم. اين حالت پس از پنج روز خوب شد. پس از پنج روز كه براي بار دوم اكستازي را در دست دوستم ديدم انگار تمام دردسرهايم را فراموش كرده باشم، دوباره اكستازي را مصرف كردم و اين بار در طي ۵ روز ۱۵ بسته سيگار كشيدم و وقتي مثل دفعه پيش ۵ روز گذشت، من تقريباً حالت عادي پيدا كردم. متوجه شدم دوستم كه اين قرص را به من معرفي كرده در آخرين مصرفش سكته كرده است. خيلي ناراحت شدم ولي احساس مي كنم هميشه يك كششي براي اين قرص در من وجود دارد.
مريم ۱۶ ساله و محصل است. او مي گويد: بچه ها گفتند اگر بيايي خوش مي گذرد. اولين بار بود كه در يك پارتي شركت مي كردم. تمام روز دلهره داشتم، به خانواده هايمان گفتيم به جشن ميهماني دخترانه اي مي رويم. جشن از ساعت ۷ شروع شد. ليوان شربت را كه خوردم ديگر نفهميدم چه اتفاقي افتاد؟! فقط مي خنديدم. آنقدر اين كار را ادامه داديم كه سرم گيج رفت و افتادم و از هوش رفتم.
وابستگي رواني عامل مهم اعتياد
دكتر محمد زرين دست (نوروسايكو فارمولوژيست) مي گويد: چون سلولهاي مغزي بعد از مصرف به اين مواد عادت مي كنند از خود واكنش نشان مي دهند و اين باعث وابستگي رواني مي شود. در حقيقت وابستگي رواني باعث مي شود فرد مصرف كننده براي يافتن قرص كنكاش كند. وابستگي جسمي به مواد مخدر باعث مي شود كه فرد نتواند مصرف را ترك كند. پس مي توانيم بگوييم وابستگي رواني عارضه بسيار بدتري از وابستگي جسمي است.
دكتر هومان نارنجيها- مسئول واحد تحقيقات نظام سلامت در اعتياد (مؤسسه داريوش)- مي گويد: وقتي فرد يك بار از اكستازي استفاده كرد، بعد از مدتي دچار اضطراب، افسردگي و پرخاشگري مي شود. اين عامل باعث مي شود كه تداوم مصرف ايجاد شده و از اينجاست كه فاز دوم شكل مي گيرد. اكنون فرد با خانواده خود درگير مي شود، ممكن است در همين جا ديگر مصرف قرص را به خاطر اين مشكل كنار بگذارد (مصرف نابجا) و يا اينكه به مصرف ادامه دهد (سوء مصرف). سوء مصرف يعني اينكه اكنون فرد حاضر است براي به دست آوردن اكستازي دست به هر كاري بزند، قوانين جامعه را زير پا بگذارد، روابط خانوادگي را به هم بزند و... سوء مصرف راهي مي شود براي رسيدن به اعتياد كامل، در اين مرحله فرد حاضر است به خاطر اينكه مصرفش به تعويق نيفتد، خانواده اش را رها كند، وسايل خانه اش را بفروشد و خلاصه دست به هر كار ناشايستي بزند تا فقط بتواند قرص اكستازي را به دست آورده و مصرف كند.
دكتر مهرداد افتخار (روان شناس و استاد دانشگاه) معتقد است: بعضي افراد فكر مي كنند قرص هاي شاد ي آور، چون باعث وابستگي فيزيكي نمي شود پس آنقدرها هم خطرناك نيست. تصور آنها بر اين است كه وابستگي رواني زياد اهميتي ندارد. اما بايد گفت وابستگي رواني عاملي است براي اينكه فرد دست به هر كاري بزند تا بتواند مصرف داشته باشد.
نسترن- ۲۸ ساله- مي گويد: «طلا مي دزديدم، مي دادم برايم آب كنند و خرج قرص مي كردم.»
دكتر سعيد صفائيان- دبير كل هماهنگي و نظارت بر درمان و بازتواني ستاد مبارزه با مواد مخدر- مي گويد: ۲ نكته در مورد مصرف قرص هاي اكستازي وجود دارد: يكي اينكه بايد دانست هرگونه مواد مخدر صنعتي همچون اكستازي مي تواند وابستگي رواني ايجاد كند كه بسيار مخرب تر از وابستگي جسمي است. دوم اينكه وابستگي رواني ايجاد شده در اكستازي بسيار شديدتر از هروئين و كوكائين است.
محمد- ۲۶ ساله- مي گويد: «من ۳ سال پيش هروئين مصرف مي كردم ولي ترك كردم و رفتم سراغ استفاده از قرص هاي اكستازي، چون فكر مي كردم اين قرصها به اندازه هروئين خانمان سوز نيست.»
دكتر حسن رفيعي- روانپزشك و مدير دفتر امور پيشگيري از اعتياد بهزيستي- مي گويد: «واقعيت امر اين است كه يك بار مصرف اين قرصها زمينه سازي است براي مصرف دوم آن. اگر كسي تا به حال روانگردان مصرف نكرده باشد، احتمال ابتلايش زير ۵ درصد است. اگر يك بار از اين مواد مصرف كند، درصد مراجعه دوباره به آن تا حدود ۷۵ درصد بالا مي رود. در حقيقت ما با فرآيند اعتياد روبه رو هستيم. مصرف نابجا سپس سوء مصرف و در نهايت اعتياد.
زهره- ۱۵ ساله- مي گويد:« فكر مي كردم يك بار بيشتر مصرف نمي كنم ولي بعد نتونستم، خوشم اومد!»
نسترن _ ۲۸ ساله- مي گويد:« آدم اراده شو كه بذاره كنار، يه سيگار و هم كه بگيره دستش، بعد كم كم لاي تمام انگشتانش سيگاره. هي پيشرفت مي كنه اول سيگاره بعد حشيش، ترياك، هروئين، اكس، كوكائين، شيشه بعد ميره رو مد ببينه بقيه دوستاش چي مصرف مي كنن، مي ره سراغ همون. »
چه كنيم با اين همه گرايش به مصرف
قرص هاي شادي آور؟
سماواتي- مسئول اداره مبارزه با مواد مخدر ناجا- با تأكيد بر از بين بردن نگرش مثبت دانش آموزان نسبت به اين گونه قرص ها، گفت: تهيه فيلم هاي مستند و به نمايش گذاشتن آنها در مدارس، آموزش و اطلاع رساني به اين قشر آسيب پذير و ساخت برنامه هاي تلويزيوني و سي دي هاي واقعي از جمله برنامه هاي پيش گيرانه ناجا در زمينه اين آسيب اجتماعي بوده است. وي خاطر نشان ساخت: موارد ياد شده نمي تواند به تنهايي عامل مؤثري باشد بلكه بايد با ايجاد فضاهاي شاد و سالم و اماكن ورزشي، محلي براي تخليه انرژي جوانان در نظر گرفته شود. اما آيا واقعاً به راهكارهايي اينچنين توجيه مي شود؟! آيا سرمايه گذاري لازم در جهت كنترل و هدايت انرژي هاي جوانان در سطح جامعه صورت مي گيرد؟ يا بايد در اكثر موارد، فقط به چند راه محدود مقابله با اعتياد مانند انهدام مواد و يا مجازات معتادان بسنده كرد. نوش دارو بعد از مرگ سهراب!
رئيس كميته پزشكي باشگاه پژوهشگران جوان معتقد است: برنامه ريزي براي اوقات فراغت جوانان، ايجاد اشتغال و نشاط اجتماعي در جامعه، پرهيز از كشاندن تنش هاي سياسي در ضمن زندگي مردم، برخورد تخصصي و بشردوستانه با آسيب هاي اجتماعي و ترويج روش هاي مصونيت ساز به جاي محدوديت سازي صرف، از جمله راهكارهاي جلوگيري از مصرف روان گردان هاست كه بايد در دستور كار بخش هاي ذي ربط قرار گيرد.
يك روانپزشك معتقد است: هر قدر افراد از نظر روحي ناپايدارتر باشند احتمال اينكه از مواد روانگردان استفاده كنند بيشتر است و اين يك قانون كلي در استفاده از اين مواد است، البته تعدادي نيز از روي كنجكاوي و تفنن به اين مواد روي مي آورند. مصرف كنندگان اكستازي در مدت يك سال، نيمي از دوستان خود را به اين سمت سوق مي دهند. دكتر محمد علي زاده در اين زمينه هشدار داد: جوانان در انتخاب دوستان و محل هاي رفت و آمد خود دقت فراوان داشته باشند. وي مصرف حتي يك بار اكستازي را داراي عوارض بلند مدت دانست.
لطفاً خطر را جدي بگيريد!
به دليل اينكه كساني كه از مواد مخدر شيميايي مانند قرص هاي شادي آور، استفاده مي كنند الگوي منظمي براي مصرفشان ندارند و حتي ميزان مصرف آنان مشخص نيست، آمار اعتياد به اين مواد در دست نيست!
هنوز هيچ مركزي براي ترك مواد روانگردان در كشور وجود ندارد و تنها برخي مراجعان از طريق مشاوره و روان درماني تحت درمان قرار گرفته اند. دكتر مكري عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران معتقد است: راه اندازي چنين مركزي نيز مشكل است زيرا نمونه ها بايد مدتهاي بسيار طولاني (حداقل يك سال) تحت درمان باشند.
در سال هاي اخير مصرف قرصهاي اكستازي و پرونده هاي مرتبط با آن، چنان شايع و گسترده شده كه مسئولان مربوطه را به واكنش واداشته است. اين واكنش اگر همراه با آسيب شناسي اجتماعي نباشد، قاعدتاً راه به جايي نخواهد برد.
مسئولان نظام بايد هر چه بيشتر به اين مسئله توجه كنند و به خاطر داشته باشند كه جامعه ما از نظر ميانگين سني جوانان، نسبت به اعتياد به اين گونه مواد بسيار آسيب پذير است. يكي از راه هاي اساسي پيشگيري، دادن اميد و آگاهي به انسانهاي نيازمند و جوياي شادي و فراهم كردن زمينه اي براي دستيابي به شادي هاي سالم و ايجاد فضاي امن براي رشد سريع استعدادهاست.
