بهمن ماه امسال وارد بيست و هشتمين سال انقلاب اسلامي ايران مي شويم.طي اين ۲۸ سال، مقالات، فيلم، سريال تلويزيوني، عكس و كتاب هاي بسياري در مورد انقلاب اسلامي ايران چاپ، منتشر و پخش شده است. هر سال در روزنامه ها از جمله همشهري به مناسبت دهه فجر تيترها، خبرها و گزارش هاي متعددي به چاپ مي رسد.امسال نيز براي يادآوري روزهاي انقلاب تصميم گرفته شد مطالبي داشته باشيم، در اين فكر بوديم كه به طور اتفاقي نوشته هايي هر چند به صورت پراكنده و منتشرنشده از سه روزنامه نگار با تجربه و صاحب نام به دستمان رسيد.در نظر داريم قسمت هايي از اين يادداشت ها را كه بيشتر مربوط به روزهاي آخر سقوط پهلوي و در بهمن ماه اتفاق افتاده به نظر شما برسانيم تا اگر آن روزها متولد شده بوديد به ياد بياوريد و اگر امروز جوان تر از ۲۸ ساله ها هستيد از وقايع مطلع شويد.

ابتدا با روز رفتن شاه شروع مي كنيم.
روزي كه شاه رفت همين كلمات با حروف درشت تيتر روزنامه هاي عصر شد. درشتي تيتر «شاه رفت» در روزنامه هاي عصر به اندازه اي بود كه حتي اهل فن را به تعجب وامي داشت چون تيتر روزنامه اين اندازه را نداشتيم و من كه بيش از پنج سال كارم تيتر زدن و تعيين اندازه حروف برحسب بزرگي و كوچكي خبر بود، چنين تيتري را نديده بودم. ۹ ستون روزنامه را در برمي گرفت، منظور از اين تشريح اين است كه مي خواهم اين نتيجه را بگيرم كه روزنامه  ها با چنين تيتر درشتي خواسته بودند اهميت موضوع خبر را در يك نگاه خواننده به صفحه اول روزنامه برسانند. سردبير روزنامه شايد با انتخاب اين تيتر درشت مي خواست چند معني پر اهميت را يكجا برساند و گويا همين چند معني باعث درشتي و ضخامت و خلاصه زياد شدن عرض و طول حروف شده بود؛ يكي معني همين كلمات «شاه رفت» كه خود به خود خيلي مهم بود و ديگر اينكه در اين موقعيت يعني موقعيت پرآشوب آن روزگار و معناي ديگر اين تيتر يكي هم اين بود كه شاه براي هميشه رفت و از آن گذشته، اينكه شاه رفت چون مي پنداشت شاه شاهان است و حالا با رفتنش غزل خداحافظي همه شاهان تاريخ ايران را خواند و سابقه شاهنشاهي ۲۵۰۰ ساله را گذاشت لاي برگ هاي تاريخ. با انتشار خبر شاه رفت، مردم در خيابان ها جشن گرفتند و شادي كردند و اين مردم همان ها بودند كه تا روز قبل به عزاي شهيدان خود نشسته بودند و مدتي بود خنده به لب نداشتند. صحنه هاي شادي مردم از رفتن شاه آنقدر تماشايي بود كه هر دلمرده غمزده اي را وامي داشت گل خنده بر لبهايش بنشيند، شبي كه شاه رفت اكثر مردم از تلويزيون تماشا كردند. آن روزها هوا خيلي سرد بود، خانواده ها اكثراً دو يا سه حتي چهار خانواده دور هم جمع مي شدند تا از يك بخاري و يك وسيله گرم كن و يك وسيله نقليه استفاده كنند و در سوخت كمتر نفت و بنزين به يكديگر كمك كنند. خود من به ياد دارم يك شب در صف بنزين خوابيدم و روزهاي بسيار براي گرفتن نفت چشمم به در دوخته مي شد.
از تلويزيون ديدم آنهايي كه دور و بر شاه ايستاده بودند همان ها بودند كه سال ها آنها را به اسم و رسم ديده بوديم و من چون يك خبرنگار بودم آنها را مي شناختم. تنها آدم نامأنوس جمع شده در فرودگاه، نخست وزير وقت بختيار بود كه مي گفتند از جلسه مجلس شورا بعد از گرفتن رأي اعتماد با هلي كوپتر خود را به فرودگاه رسانده بود ولي غافل از اينكه شاه بايد مي رفت، اما به كجا دقيقاً نمي دانست و كسي او را راه نمي داد. شاه در حالي كه مشتي خاك در دست داشت و از چشم هايش اشك مي باريد به اتفاق همسرش فرح سوار هواپيمايي به نام شاهين شد و خيال مي كرد دوستان پادشاه يا رؤساي جمهوري كه مرتباً به ايران سفر مي كردند از او استقبال خواهند كرد. و بالاخره اينطور كه شنيده شد به مصر رفت و انور سادات تنها كسي بود كه او را براي مدتي پذيرا شد.
روزهاي پراضطراب
دوشنبه ۲ بهمن
تيتر روزنامه ها: در تدارك بزرگترين استقبال تاريخ، سيل جمعيت از شهرها به سوي تهران سرازير شده است.جمبوجت ايران اير براي سفر رهبر انقلاب ايران آماده مي شود. امام خميني: وارث يك مملكت ويران هستيم، شاه را بايد به ايران برگرداند و ثروت هايش را پس گرفت.ارتشبد قره باغي گفت: كودتا در ارتش مطرح نيست، دستور سركوبي چماق  به دستان و پرتاب كنندگان سنگ به مأموران داده شد.بختيار: سنگر قانون اساسي را از دست نمي دهيم.آمريكا براي جلب موافقت امام خميني تلاش مي كند.
سه شنبه ۳ بهمن ۵۷
كيهان با تيتر درشت نوشت،  امام خميني: در حكومت اسلامي ديكتاتوري وجود ندارد.قره باغي: ارتش از دولت قانوني پشتيباني مي كند.تهراني گفت: شوراي سلطنت غيرقانوني است.هشدار آيت الله طالقاني: اگر ارتش كودتا كند مردم مسلح مي شوند.امروز گفته شد حضرت آيت الله خميني بعد از ظهر پنج شنبه از پاريس حركت خواهند كرد و هواپيماي حامل ايشان بين ساعت ۷ تا ۸ بامداد جمعه به تهران مي رسد.
چهارشنبه ۴ بهمن ۵۷
از پرواز هواپيماي امام خميني به پاريس جلوگيري شد. تانك ها فرودگاه مهرآباد را محاصره كردند. بني صدر: اگر دولت خواستار برخورد است امام خميني آماده آماده است. بازگشت امام خميني براي جلوگيري از توطئه آمريكا است. بختيار: همه وزيران ديشب گفتند يا مي ميريم يا از قانون دفاع مي كنيم. جبهه ملي بشارت داد همت سربازان حافظ جان امام خميني است. اعتراض شديد رهبر جبهه ملي به اشغال فرودگاه.
سخنراني آيت الله دكتر بهشتي در تحريريه روزنامه كيهان: اسلام دين آزادي است. امام خميني خواستار عدم مداخله سيا در ايران شد. يكي از همراهان، رفري كلارك وزير سابق دادگستري آمريكا در پاريس به خبرنگار كيهان گفت: براي دولت آمريكا پيامي فرستاده ام و درخواست زير را مطرح كرده بود: آمريكا در ايران مداخله نكند سيا از مداخله در ايران خودداري كند؛ آمريكا از شاه حمايت نكند. يك اجتماع چند هزارنفري در ورزشگاه امجديه تظاهراتي به پا كردند به طرفداري از قانون اساسي، اين تظاهرات بدون درگيري تمام شد.
يكشنبه ۸ بهمن
روزنامه كيهان با تيتر درشت: بختيار براي ديدار امام خميني به پاريس مي  رود! امام خميني: تا بختيار استعفا ندهد او را نمي پذيرم يا بختيار را تا استعفا ندهد نمي پذيرم.اعلاميه  آيت الله طالقاني: سفر امام خميني دو روز ديگر عقب افتاد پيام آيات عظام، ترحم به ارتش «بر روي هموطنان مسلمان آتش نگشاييد.»در تهران و شهرستان ها تظاهرات و مبارزه ادامه داشت ميليون ها نفر به جاي راهپيمايي رژه رفتند. در تظاهرات خونين تهران ده ها نفر شهيد شدند. صدها روحاني در دانشگاه تحصن كردند. مردمي كه منتظر ورود آيت الله خميني بودند دست به تظاهرات خشن زدند با ككتل مولوتوف هاي از پيش تهيه شده از بالاي پشت بام ها به سوي سربازان يورش بردند. گروهي از روحانيون مبارز تهران و مدرسين حوزه علميه قم و نمايندگان روحانيت مبارز شهرستان ها از ساعت ۹صبح به عنوان اعتراض به بسته شدن فرودگاه و جلوگيري از بازگشت امام خميني در محل مسجد دانشگاه متحصن شدند. مأموران فرمانداري نظامي تهران ۸ نفر از نويسندگان وخبرنگاران روزنامه هاي كيهان، آيندگان و اطلاعات را در خانه هايشان بازداشت كردند.
دوشنبه ۹بهمن ۵۷
روزنامه كيهان: فرودگاه امروز باز مي شود: بختيار: در راه بازگشت امام خميني مانعي نيست. بختيار: استعفا نمي دهم به پاريس نمي روم. به هر كاري دست مي زنم تا جنگ مسلحانه روي ندهد. شكل رژيم مهم نيست و با انتخابات براي همه چيز حتي تغيير رژيم حاضرم اما زير بار زور نمي روم. امام خميني درباره توطئه هاي پشت پرده هشدار داد. امام خميني: ارتش اصولاً با ماست. ساعت۶ جنگ خونين در ميدان ۲۴اسفند بين مردم و نظامي هاي سنگر گرفته در ستاد ژاندارمري درگيري مفصلي صورت گرفت. ده ها نفر به خاك و خون افتادند ومردم شهدا را بالاي دست گرفته به طرف اميرآباد حركت كردند، اين درگيري در ميدان ژاله- فوزيه- فرح آباد- شهباز با نبردهاي خياباني همراه بود مردم به علت ازدياد شهدا در بيمارستان ها شخصاً به كمك مجروحان مي شتافتند ملحفه هاي سفيد در دست براي باند و زخم بندي حاضر مي كردند و در خانه هاي خود را باز مي گذاشتند از زخمي ها پذيرايي مي كردند. امروز ۵ روزنامه نگار بازداشتي آزاد شدند.
چهارشنبه ۱۱بهمن
روزنامه كيهان نوشت: امام صبح فردا در تهران است ۵۰هزار نفر از امام حفاظت مي كنند. دستور اخراج اتباع آمريكا از ايران صادر شد. با ورود امام شوراي انقلاب اسلامي تشكيل مي شود، روزنامه كيهان خبر داده كه بهشت زهرا فردا به صورت مهمترين كانون انقلاب در مي آيد. امام خميني بعد از ورود به تهران مستقيماً به بهشت زهرا خواهند رفت و در آنجا برنامه هاي مهم نهضت بزرگ اسلامي را اعلام خواهند كرد.
پنجشنبه ۱۲بهمن۵۷
امام خميني در بدو ورود گفت: فقط قدم اول پيروزي را برداشته ايم اگر تسليم ملت نشويد ملت شما را به جاي خود مي نشاند .طول جمعيت استقبال كننده ۳۳كيلومتر بود. روزنامه هاي خارجي هم نوشتند بزرگترين استقبال در تاريخ برگزار شد،  با قطع ناگهاني پخش مستقيم ورود امام از تلويزيون در شهرها مردم تلويزيون ها را شكستند و به خيابان ها ريختند.
امام خميني: پيروزي ما وقتي است كه دست اجانب كوتاه و تمام ريشه هاي رژيم سلطنتي از اين مرز و بوم بيرون برود.
۱۴بهمن
روزنامه كيهان ، امام: كاري نكنيد مردم را به جهاد دعوت كنم .بختيار را در صورتي ملاقات مي كنم كه استعفا بدهد. دولت را به زودي معرفي خواهم كرد از ارتش مي خواهم هرچه زودتر به ما متصل شود .اعضاي شوراي انقلاب تعيين شده اند ارتشيان فرزندان ما هستند ما به آنها محبت داريم. اگر موقع جهاد شد مي توانيم اسلحه تهيه كنيم.
روزنامه كيهان در چهاردهم بهمن متن سخنان امام را منتشر كرد. بسم الله الرحمن  الرحيم: من سلطنت شاه را قانوني نمي دانم، رژيم سلطنتي از اول غيرقانوني بود. مجلس مؤسسان به زور تأسيس شد، به اين ترتيب رژيم شاه از اول جنبه قانوني نداشت- ما اين دولت را نمي توانيم بپذيريم .ملت ايران رأي بر سقوط سلطنت داده است، بنابراين ما نه مجلس را قبول داريم و نه حكومت را قانوني مي دانيم. بايد دولت كنار برود شوراي انقلاب و حكومت موقت تعيين خواهد شد و حكومت موقت موظف خواهد بود كه مقدمات رفراندوم را تهيه كند. قانون اساسي كه تدوين شده به آراء عمومي گذاشته مي شود كه اگر مردم قبول كردند رژيم جمهوري و قانون جمهوري خواهد بود. من اعلام مي كنم كه دولت فعلي غاصب است و غيرقانوني است و اگر زيادتر از اين لجاجت كند مسئول خواهد بود اين سخنان را امام در مدرسه علوي و در مصاحبه با خبرنگاران خارجي و داخلي اعلام كردند.
يكشنبه ۱۵بهمن
روزنامه كيهان ،بختيار: در برخي از مسائل و اصول؛ نه با شاه سازش مي كنم نه با امام. بختيار به آيت الله خميني اجازه تشكيل دولت موقت را نمي دهم، عناصر كمونيست مقادير زيادي اسلحه به دست آورده اند ما دست به نوعي انقلاب عليه شاه زده ايم همه نظرات امام خميني را در لباس قانون تحقق مي بخشم، كساني را كه جنگ داخلي راه بيندازند تيرباران مي كنم. خبرگزاري ها امروز گزارش دادند امام منتظر روشن شدن وضع ارتش است، فرماندهان ارتش با نمايندگان امام تماس گرفتند. قطب زاده: دولت اسلامي به معني حكومت روحانيون نيست.
دوشنبه ۱۶بهمن
امام گفت رئيس دولت موقت را احتمالاً امروز معرفي مي كنم. مبارزه شديدي پشت پرده وجود داشت گروهي از نظاميان به امام اعلام وفاداري كردند. امام خميني: تظاهرات خياباني بايد ادامه يابد. سرلشكر ناظم: تمام حقايق ارتش را در اختيار امام مي گذارم .بختيار: هركس اكثريت داشت حكومت مي كند، اگر حمام خون راه بيفتد امكان كودتا هست. كساني از طرف من و آيت الله خميني در گفت وگو هستند. به خاطر نوشتن مقاله عليه ارتش _ حاج سيدجوادي دستگير شد. آيت الله شريعتمداري: جمهوري اسلامي مانند هر جمهوري ديگر است.
دكتر مفتح يكي از نزديكان امام خميني امروز شايعه ملاقات بين بختيار با آيت الله خميني و ملاقات ميان مهندس بازرگان و بختيار را قوياً تكذيب كرد. وي همچنين خبر ملاقات آيت الله طالقاني و مهندس بازرگان و دكتر مفتح با شاپور بختيار و تيمسار قره باغي را تكذيب كرد و گفت: در حال حاضر هيچ گونه تماس مستقيم و غيرمستقيم ميان اطرافيان امام خميني با بختيار وجود ندارد. از طرف ديگر، امروز منابع آگاه اظهارداشتند كه مذاكرات حساسي براي تهيه يك خط مشي واحد در زمينه تحولات جاري مملكت از سوي تمام گروه هاي سياسي و اجتماعي و به خصوص تعيين دولت جديد در حال انجام است. استاد مطهري يكي از شخصيت هاي مذهبي نزديك به امام خميني در اين مورد گفت: بختيار و مهندس بازرگان آشنايي ديرينه اي با يكديگر دارند با وجودي كه بين اين دو ملاقاتي صورت نگرفته است معذلك ممكن است از طريق دوستان مشترك با يكديگر تماس بگيرند. در اين ميان بازار شايعات اوج گرفته ايران يك پارچه فرياد مي زند: «خميني خميني جمهوري اسلامي» وعده اي نيز شعارهاي دموكراتيك و دموكراسي ناسيوناليستي جمهوري خلق و... سر مي دهند.
چهارشنبه ۱۸بهمن
روزنامه كيهان: به طرفداري از دولت بازرگان در سراسر كشور ميليون ها نفر راهپيمايي مي كنند. اين راهپيمايي فردا برگزار خواهد شد. تظاهرات وسيع در تهران: دانشگاه تهران امروز صحنه تظاهرات گسترده مردمي بود كه عكس هايي از آيت الله خميني را در دست داشتند مي گفتند: «واي اگر خميني حكم جهادم دهد. ارتش دنيا نتواند كه جوابم دهد قسمت اول اين شعار توسط مردان و قسمت دوم توسط زنان مرتباً تكرار مي شد.
روز ورود امام
قطع برنامه تلويزيون
روزنامه اطلاعات ابتكار تيتر درشت«شاه رفت» را داشت .كيهان به فكر افتاد و تيتر درشت ۹ ستوني«امام آمد» را چاپ كرد هر دو روزنامه در جاي خود به دست مردم در تظاهرات بالا گرفته مي شد.
و اما روز ورود امام تلويزيون به صورت شورا اداره مي شد. نمايندگاني از گروه هاي مختلف در اين شورا حضور داشتند به همين دليل تصميم گيري قاطع ميسر نبود. ميليون ها نفر در ميدان آزادي تا بهشت زهرا جمع بودند. از تلويزيون اعلام نشده بود مراسم مستقيماً پخش مي شود اما بعد از مدتي از ورود امام خميني اعلام شد به علت نقص فني اين برنامه پخش نمي شود. مردمي كه پاي تلويزيون نشسته بودند خشمگين شدند. گروهي  معتقد بودند اعتصابيون در تلويزيون دست داشته اند و مي خواستند به تلويزيون حمله كنند و حتي درگيري هايي هم پيش آمد.افراد انتظامات در طول خط سير شامل ۲ گروه بودند. يك گروه با بازوبندهاي سبز كه از طرف كميته استقبال انتظامات را به عهده داشت و يك گروه هم با بازوبندهاي سفيد كه از طرف روحانيون و متحصنين مسجد دانشگاه تعيين شده بودند،  گرو ه هاي انتظامات در سر تا سر دو طرف خيابان هاي مسير دست به دست هم داده آن را تحت كنترل داشتند. قبلاً از طرف كميته استقبال ۵۰هزار نفر از جوانان هوادار امام انتخاب و تعليمات لازم ديده بودند تا محافظت از امام خميني در طول مسير ميدان آزادي تا بهشت زهرا را عهد ه دار شوند.
و سرانجام هواپيماي امام در ميان انبوه مشتاقان منتظر در فرودگاه مهرآباد به زمين نشست تا ملت ايران فصلي از حاكميت بر سرنوشت خويش را پس از سالها مبارزه تجربه كند.