حتما تا به حال پاي پخش مستقيم مسابقات بين المللي قرآن كريم از صدا و سيما نشسته ايد. مسابقاتي كه در عالي ترين سطح جهاني برگزار مي شود و قاريان و حافظان داخلي و خارجي در آن به رقابت مي پردازند تا معلوم شود بهترين كلام را چه كسي زيباتر مي خواند. حجت الاسلام هادي قبادي ، مسؤول برگزاري اين مسابقات و تقريبا تمامي برنامه ها و مسابقات قرآني است كه در كشور و در استان هاي مختلف برگزار مي شوند. او مديركل امور آموزش و مسابقات قرآن كريم سازمان اوقاف و امور خيريه است. براي اين هفته او به اين سؤال ها پاسخ داده است كه؛ قرآن نمي خوانيم، چرا؟
همه مسؤوليم
هادي قبادي
قال الله تبارك و تعالي: الذين اتينهم الكتاب يتلونه حقّ تلاوته. اولئك يؤمنون به (بقره- 121)
بديهي است كه توجه به كتاب آسماني و حداقل قرائت ظاهر آيات آن، ابتدايي ترين وظيفه يك مسلمان مؤمن به كتاب آسماني است. البته اين آيه كريمه فراتر از آن را وظيفه مؤمنين دانسته است كه همانا رعايت حق تلاوت است.
يعني تفقّه در آيات و عمل به آن ها، اميد به وعده ها و ترس از وعيد ها ،نيز عبرت گرفتن از قصص قرآني و... سخن اين جاست كه اكنون با وجود تحولات شگرفي كه در باب انس و ارتباط مردم با قرآن پس از پيروزي انقلاب اسلامي رخ داده است، مع الأسف هنوز آن گونه كه شأن يك جامعه اسلامي است، قرآن خواني و قرآن داني در جامعه جريان ندارد.
حتي در سطح حداقلي آن كه همان قرائت ظاهر آيات است نيز وضعيت موجود مطلوب نمي باشد. اين مهجور بودن قرآن حتي در سطح انس و ارتباط ظاهري، با آن كه خود بسيار حائز اهميت است، مي تواند معلول عوامل مختلفي باشد:
۱ - به فراموشي سپردن روش هاي سنتي و ماندگار قرائت قرآن و عدم توسعه جلسات گردشي قرائت در منازل و اماكن مذهبي كه معمولا اداره اين محافل با اساتيد قرآني هر شهر و محله بوده است.
۲ - معطوف شدن توجه بسياري از گردانندگان جلسات قرائت قرآن به اقدامات اداري و دولتي و مراكز رسمي و كمرنگ شدن حركت هاي خود جوش مردمي در باب قرائت قرآن.
۳ - جابه جايي برخي از ارزش ها در جامعه و توجه آحاد جامعه به برخي مسائل و غفلت از برخي ديگر. به عنوان مثال، خانواده ها از سال اول تحصيل فرزندانشان نسبت به سطح رشد و ترقي درسي و تحصيلي فرزندانشان حساسيت نشان داده و بسيار سرمايه گذاري مي نمايند. اما در باب انس آنان با قرآن، اقدامي جدي نمي نمايند و تنها درصد كمي از خانواده ها در اين خصوص توجه لازم به خرج مي دهند. اين نقيصه بازتاب يك فرهنگسازي غلط در جامعه و جابه جايي برخي از اولويت ها به خاطر شرايط حاكم بر زندگي آحاد جامعه است.
۴ - بخشي از گرايش جامعه به امور مذهبي من جمله انس با قرآن، مرهون نحوه رفتار، سلوك و عملكرد الگوهاي قرآني در جامعه است.
از آن جا كه سخن پيرامون جامعه خود ماست كه افتخار دارا بودن يك حكومت ديني را با خود دارد، طبيعي است كه مصاديق اين الگوها مي توانند مديران، عالمان ديني، مربيان، اساتيد قرآني، قاريان و حافظان ممتاز باشند كه نوع رفتار، گفتار و عملكرد هر يك از اين گروه ها مي تواند در ارتقا يا كاهش فرهنگ قرآن خواني و قرآن داني در جامعه مؤثر باشد. بدون مجامله و تعارف بايد گفت كه گاه در اين وادي، جامعه ما با مشكل مواجه است و در اين راستا گروه هاي مرجع، مسؤوليتي بس سنگين دارند.
حقيقت آن است كه نقد و بررسي كارشناسانه اين كه چرا فرهنگ قرآن خواني و قرآن داني در جامعه، در حد انتظار نيست، نيازمند يك كار تحقيقي مبتني بر اصول جامعه شناسي، روان شناسي با اتكا به منابع قرآني و روايي است كه شايسته است گروهي محقق، اين مهم را عملي سازند.