يكشنبه ۳۱ ارديبهشت ۱۳۸۵ - سال چهاردهم - شماره ۳۹۹۰ - May 21, 2006
بررسي هايي در رابطه با سرطان
سلول بنيادي قاتل
ع. فخرياسري
004422.jpg
سلولي را در خيال خود تصور كنيد، كه در بدن انسان جا خوش كرده از بهترين امكانات لذت مي برد. اين سلول از نعمت جاودانگي و توانايي بسيار در تقسيم برخوردار است. هربار كه تقسيم مي شود، دو سلول دختر به وجود مي آورد كه هريك سرنوشت جداگانه اي دارد. يكي از اين دو سلول، پيش از آن كه توانايي توليد مثل را از دست دهد و سرانجام بميرد، صدها نسخه همانند خويش به وجود مي آورد. ديگري زرنگ تر است و قابليت جاودانگي را از سلف خويش به ارث مي برد. اين سلول در برابر وسوسه تقسيم شدن و قدم نهادن در سراشيب نيستي مقاومت كرده،
راه جاودانگي را برمي گزيند كه بهاي آن توليد مثل كمتر است.
همين سلول است كه توجه پژوهشگران سرطان و زيست شناسان مولكولي را در سراسر جهان به خود جلب كرده است. اين سلول كه نام سلول بنيادي سرطان را بر آن نهاده اند، مي تواند مقصر اصلي در رفتار ايذايي تومورهايي باشد كه سال هاي متمادي در نواحي دوردست بدن، آن هم زماني كه ديگر اثري از سرطان اوليه نيست، خودي نشان مي دهند. مطالعاتي در جريان  است كه به دانشمندان كمك مي كند به برخي از پنهان  ترين اسرار سرطان پي برده، به هدف نهايي همه درمان ها، يعني ريشه كن ساختن سرطان  راه برند. سلول بنيادي را مي توان همچون فيلم اصلي چاپخانه تومور تصور نمود؛ تا زماني كه اين فيلم وجود دارد و نسخه هايي از آن بتوانند چاپ  شوند، بيماري مقاومت مي كند. ولي اگر تومور را در خاستگاه آن نابود كنيم، سلول هاي غيرطبيعي قادر به ادامه زندگي نخواهند بود. به قول دكتر رابرت واينبرگ، يكي از پيشتازان پژوهش در سرطان در موسسه وايتهد واقع در كمبريج ماساچوست، اين خود يك انقلاب در شناخت بيولوژي سرطان است. اگر بتوانيم سلول هاي بنيادي سرطان را از بين ببريم، خواهيم توانست بيماران را نجات دهيم.
از هم اكنون، اين انديشه ها طرز تفكر پزشكان درباره سرطان ها را متحول كرده اند. آنها خود را آماده مي كنندكه انديشه هاي وسواس گونه خويش، يعني كاستن از رشد توده سرطاني را كه ده ها سال است در اذهان شان جا خوش كرده، رها كنند. اكنون اين درك وجود دارد كه قسمت اعظم اين گرفتاري فقط مربوط مي شود به برخي از سلول ها - اين تصور كه تنها درصد بسيار كمي، شايد 3 تا 5 درصد از آنها، مقصر واقعي اند. در آخرين نشست انجمن پژوهش سرطان آمريكا، پژوهشگران اعلام كردند توانسته اند گروهي از سلول هاي بنيادي را -براي مثال سلول هايي در ريه ها كه رشد غيرطبيعي سرطان هاي سلول كوچك ريه را موجب مي شوند- جدا كنند. دانشمندان در دانشگاه استنفورد، پا را حتي از اين هم فراتر گذاشته اند. آنها توانستند سلول هاي بنيادي را از تومورهاي سرطان پستان جدا كرده، وجه مشخصه ژنتيكي راكه پيش بيني سير پيشرفت بيماري را ممكن مي سازد، بيابند. به قول دكتر جان ديك، استاد دانشگاه تورونتو و يكي از پژوهشگران برجسته در اين رشته، امروز همه از سلول هاي بنيادي سرطان سخن مي گويند. از بنيادهاي مالي تا موسسات علمي و دانشمندان، همه جا صحبت از اين است كه در آينده احتمالاً ميدان نبرد همين جا خواهد بود و درك چرايي آن، چندان دشوار نيست. با گذشت بيش از 30 سال از نبرد بي امان پزشكان با سرطان، حال اعلام مي شود كه بدخيمي ها هنوز هم به بهترين درمان ها وقعي نمي گذارند و در مورد برخي از سرطان هاي خون، ميزان زنده ماندن بيماران از سال هاي دهه 1970 تاكنون دست نخورده باقي مانده است. البته اشكال ظريف تر و پيچيده تر شيمي درماني و پرتودرماني، همچنين داروهاي جديد و بسيار هوشمندانه اي چون گليوكGleevec و هرسپتين Herceptin، به بازار آمده اند، ولي در تمام اين شيوه هاي درماني همه سلول هاي سرطاني يكسانند. پزشكان مي گويند، نسل بعدي درمان مستلزم بازشناسي و هدف  گرفتن علل ريشه اي رشد تومورهاست. واينبرگ مي گويد، لازم است در انديشه همگان تحولي صورت گيرد. نياز داريم توجه خويش را بيشتر معطوف به ريشه كن ساختن سلول هاي بنيادي نماييم، تا از بين بردن حجم زيادي از خود تومور.
امروز، به دليل ماهيت ويژه سلول هاي بنيادي، چنين تحولي در انديشه مردم در حال شكل گيري است. برخلاف سلول هاي بنيادي جنيني كه احساسات اخلاقي و سياسي بسياري را به جنبش درآورده (چرا كه [لااقل در تئوري] مي توان از آنها براي خلق يك انسان كامل استفاده نمود)، سلول هاي بنيادي سرطان اشكال جهش يافته سلول هاي بنيادي بالغند كه تنها مي توانند  نسخه هايي از نوع سلولي خود (خون، پوست يا بافت ريه) به وجود آورند. آنچه كه به اين سلول هاي بالغ خاصيت بنيادي بودن را مي دهد، همانا توانايي ايجاد سلول هاي بيشتري از نوع بنيادي مشابه خودشان (و لذا تداوم در ايجاد بافت خون يا پوست) و جايگزين ساختن نسل هاي جديد به جاي سلول هاي بالغ كه به مرگ طبيعي مي ميرند، است.
اين انديشه كه چنين فرآيندي مي تواند عامل ايجاد سرطان ها باشد، نخستين بار از سوي پژوهشگران سرطان هاي خون مطرح شد. در يك رشته از مطالعات كه در سال هاي دهه 1990 صورت گرفت، دانشمندان شروع به جدا كردن سلول هاي سرطان خون از بيماران، تقسيم آنها به بخش هاي مختلف و قرار دادن آنها در بدن موش ها نمودند.
برخي از اين بخش هاي سلولي در بدن اين حيوانات به صورت تومور رشد كردند، در حالي كه بخش هاي ديگر اين چنين نبودند. اين نخستين دليل براي اثبات اين نقطه نظر بود كه سلول هاي سرطاني همه يكسان نيستند. برخي از اين سلول ها، از بقيه خطرناك ترند.
چالش عمده يافتن راهي براي شناسايي و جدا ساختن اين سلول هاست. دانشمندان به تدريج با اين سلول ها آشنا مي شوند و با بررسي پروتئين هاي سطحي سلول هاي بنيادي طبيعي در پي يافتن پروتئين هاي مختص سلول هاي سرطاني اند. اين اميدواري وجود دارد كه پس از شناخت پروتئين هايي از اين دست، شايد بتوان از آن به عنوان اهداف درمان هاي دارويي استفاده كرد. از هم اكنون، توليد چنين داروهايي در برنامه برخي شركت هاي دارويي قرار دارند.
با اين حال، هنوز اهداف خوبي شناسايي نشده اند. نخست آن كه به نظر مي رسد سلول هاي سرطاني بي اندازه
متحركند و به آساني مي توانند از محل تولد خويش به ساير نواحي بدن مهاجرت كنند و در آنجا سلول هاي بنيادي و تومورهاي جديدي را به وجود آورند. ريشه كن كردن چنين سلول هايي از سرچشمه، احتمالا به جلوگيري از پيشرفت و انتشار سرطان هايي چون سرطان هاي خون كه از خون به مغز استخوان و بافت هاي ديگر راه پيدا مي كنند، خواهد انجاميد.
به عنوان مثال، بستن منابع تغذيه روي اين سلول ها، مي تواند يك استراتژي موثر درماني باشد. برخلاف سلول هاي بنيادي طبيعي كه براي زنده ماندن نياز به منابع متعدد و متنوعي از اكسيژن و عوامل رشد دارند، به نظر مي رسد سلول هاي بنيادي سرطاني از اين توانايي برخوردارند كه منحصرا تا به آخر از يك منبع استفاده  كنند. با استفاده از اين وابستگي، مي توان منبع اصلي تغذيه را يافته و با قطع آن شرايط را براي نابودي سلول هاي مذكور فراهم نمود.شايد يافتن درمان هاي مورد قبول سال ها به طول انجامد. وايزمن مي گويد، پيش از پنج سال انتظار چيزي را نداشته باشيد. ولي، اگر تا پانزده سال خبري نشد، حق داريد خشمگين شويد. پس از حالا بر روي تقويم هاي تان علامت بگذاريد.
منبع: مجله تايم

مسكو ميزبان كنفرانس ايدز مي شود
بي بي سي- صدها فعال، مقام رسمي و مددكار بهداشتي در اولين كنفرانس اروپايي و آسياي مركزي ايدز در مسكو شركت مي كنند.اين كنفرانس در واكنش به يكي از سريع الرشد ترين نرخ هاي گسترش ويروس ايدز در جهان تشكيل شده است.بر اساس گزارش سازمان ملل متحد در پايان سال گذشته تعداد افراد مبتلا به ويروس ايدز در اروپاي شرقي و آسياي مركزي به يك ميليون و ششصد هزار تن رسيد.سازمان ملل متحد گفته است كه وضعيت اين دو كشور يكي از چالش هاي اصلي براي پيشگيري، درمان و مراقبت از بيماري ايدز بشمار مي رود.پيتر پيوت، سرپرست برنامه ايدز سازمان ملل متحد به بي بي سي گفت كه گسترش سريع ويروس ايدز در ابتدا از طريق وسايل تزريق مواد مخدر رخ داد.
وي افزود: اين ويروس عمدتا از طريق استفاده از وسايل تزريق مواد مخدر منتقل مي شود اما اكنون تماس با جنس مخالف نيز به طور فزاينده اي به يكي از علل اصلي آن تبديل مي شود.

شيوه جديدي براي درمان سكته مغزي
004428.jpg
دانشمندان به شيوه اي موثر براي درمان سكته مغزي دست يافتند.به گزارش پايگاه اينترنتي دويچه وله، اين روش درماني جديد سونو ترومبوليز نام دارد كه در آن به كمك امواج ماوراي صوت، لخته هاي خوني تشكيل شده در بافت مغز تجزيه مي شوند. اساس اين روش همانند روشي است كه از آن در درمان سنگ كليه  استفاده مي شود و طي آن با استفاده از طول موج مشخصي از امواج ماوراي صوت، سنگ هاي تشكيل شده در بافت كليه خرد و تجزيه مي شوند و در مورد بيماران سكته مغزي نيز هدف امواج، لخته هاي خوني هستند.
در آينده اي نه چندان دور، اين روش جايگزين روش متداول كنوني خواهد شد. اين روش جديد، تجزيه لخته خوني به كمك امواج ماوراي صوت است و فركانس مشخصي از اين امواج با هدف قراردادن فيبرهاي شبكه لخته، سبب بازشدگي و تجزيه لخته مي شود. نكته اي كه در اين روش روي آن تاكيد مي شود، درمان به موقع و موثرترين زمان درمان تا سه ساعت اوليه پس از بروز سكته است.

كوله پشتي هاي سنگين، آسيب بر ستون فقرات
004425.jpg
استفاده از كوله پشتي و كيف هاي سنگين كه داراي وزني بيش از 15 درصد وزن بدن باشد، در نوجوانان و جوانان باعث آسيب هاي جدي به ستون فقرات و ايجاد دردهاي ناحيه كمر وگردن مي شوند.دكتر علي قنبري در جريان برگزاري هفدهمين كنگره فيزيوتراپي ايران ضمن هشدار به نوجوانان و جوانان در اين مورد تأكيد كرد: علاوه بر تأثير مخرب كوله پشتي هاي سنگين بر ستون فقرات، استفاده غلط از آن نيز مي تواند آسيب هاي جدي در پي داشته باشد. به گفته وي بهترين شكل استفاده از كوله پشتي، از انواع داراي دو بند و به صورت دو طرفه (روي هر دو شانه) است كه متأسفانه امروزه اكثر دانش آموزان و دانشجويان به دليل پيروي از مدهاي روز به صورت يك طرفه و روي يك شانه از اين نوع كيف ها استفاده مي كنند و اين امر باعث انحرافات ستون فقرات و زمينه ساز دردهاي ناحيه كمر و گردن در دوران بزرگسالي مي شود.دكتر قنبري رعايت نكات ديگري چون قرار نگرفتن طولاني مدت پشت ميز كامپيوتر و در برابر تلويزيون و داشتن تحرك كافي در زندگي را راهي براي تندرستي و پيشگيري از چاق شدن بي رويه در نوجوانان و جوانان عنوان كرد.

دريچه
تماشاي فوتبال مضر براي سلامتي
ايرنا- متخصصان بهداشت و سلامت هشدار مي دهند كه رقابت هاي جام جهاني فوتبال و به ويژه برخي مسابقات حساس مي تواند زمينه كامل ايست قلبي را فراهم كند.
به گزارش خبرگزاري فرانسه از پاريس، ايست قلبي، رانندگي هنگام مستي، زد و خورد ميان هواداران، همسرآزاري، مشروب خوري، استعمال دخانيات و هجوم به سوي مواد غذايي
پرچرب و آماده كه نوعي خودكشي است، پديده هايي هستند كه در طول رقابت هاي جام جهاني به شدت افزايش مي يابند.
در طول جام جهاني 1998فرانسه، شمار حملات قلبي در بريتانيا با شكست انگليس برابر آرژانتين در ضربات پنالتي، 55درصد افزايش يافت.
بنا بر تحقيقي كه از سوي بريتيش مديكال ژورنال انجام شده، 14نفر بيشتر از روز مشابه در سال قبل تحت معالجات قلبي قرار گرفتند.
محققان دانشگاه بيرمنگام نيز پيشنهاد مي كنند به خاطر حفظ سلامت عمومي، بهتر است ضربات پنالتي از رقابت هاي فوتبال حذف شود.
تحقيق ديگري كه در هلند انجام شده نشان مي دهد كه ??مورد مرگ در مردان، در روز بازي تيم هلند برابر فرانسه در جام ملت هاي 1996اروپا گزارش شده كه 50 درصد بيشتر از زمان مشابه سال قبل بوده است.
افسردگي، خشونت و خودزني از ديگر موارد رايجي هستند كه به عنوان پيامد مسابقات فوتبال شناخته مي شوند و در طول جام جهاني به نقطه اوج مي رسند؛ به ويژه وقتي اين رقابت ها به مراحل حساس مي رسد.
بعد از رقابت هاي جام جهاني 1950كه بعد از خاتمه جنگ جهاني دوم در برزيل برگزار شد، بسياري از هواداران تيم ميزبان به خاطر ناكامي اين تيم در كسب قهرماني و قبول شكست مقابل اروگوئه، دست به خودكشي زدند.
احتمال اقدام به خودكشي به ويژه در ميان هواداران دوآتشه فوتبال يكي از نگراني هاي مهم كارشناسان بهداشت و سلامت است.

سلامت
اجتماعي
اقتصادي
دانش فناوري
بـورس
زادبوم
حوادث
خارجي
سياسي
شهر تماشا
شهري
علمي فرهنگي
دانش
راهنما
ورزش
صفحه آخر
همشهري ضميمه
|  اجتماعي   |   اقتصادي   |   دانش فناوري   |   بـورس   |   زادبوم   |   حوادث   |   خارجي   |   سياسي   |  
|  شهر تماشا   |   سلامت   |   شهري   |   علمي فرهنگي   |   دانش   |   راهنما   |   ورزش   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |