بازتاب هاي عدم ثبت ميراث طبيعي ايران در فهرست جهاني
جنگل هاي شمال، ميراث هفت ميليارد انسان
گروه شهري- آرش نهاوندي: ثبت آثار طبيعي كشورها در فهرست جهاني يونسكو سبب افزايش جذب جهانگرد به اين مناطق مي شود.
دكتر صلاح الدين محلاتي كارشناس جغرافياي طبيعي در گفت و گو با همشهري ضمن بيان مطلب فوق افزود: تا آن جايي بنده اطلاع دارم يك سلسله قوانين در كنوانسيون هاي زيست محيطي وابسته به سازمان ملل متحد به تصويب رسيده است و بر مبناي آن تعدادي كنوانسيون از جمله كنوانسيون رامسر ثبت شده اند. بر اين اساس محل هاي داراي ارزش حياتي مورد حمايت قرار مي گيرند، سازمان ملل يا سازمان هاي وابسته به ملل متحد كمك ها و يا كارشناساني را براي حفظ اين مناطق طبيعي ارسال مي كنند، در ايران نيز براي ناحيه دشت ارژنگ كارشناس اعزام كردند، كارشناساني را نيز براي حفظ و احياي تالاب ها اعزام مي كنند و دولت هاي مربوطه را موظف به جلوگيري از آلوده شدن مناطق زيست محيطي مي كنند.
براساس كنوانسيون هاي زيست محيطي كه اولين آنها رامسر بود و بعد از آن كنوانسيون استكهلم نيز به تصويب رسيد، هر جايي كه ارزش جهاني داشته باشد، حفظ و حراست از آن بر عهده كنوانسيون هاي سازمان ملل قرار مي گيرند.
دكتر محلاتي در ادامه درباره تبعات مثبت ثبت ميراث طبيعي كشور در فهرست جهاني گفت: مسئله محيط زيست، مسئله مالكيت يك كشور بر يك محدوده ارضي نيست، بلكه مسئله اي است جهاني؛ زيرا تمام مسائل حياتي و زيستي به يكديگر مربوط هستند، حال چه در آمريكا، چه در اروپا و يا در آفريقا باشد. به عنوان مثال نظام آمازوني (جنگل هاي آمازون) اثر زيست محيطي شگرفي بر نظام جهاني دارد. به گفته برنادسكي كه در كتاب انسان، جامعه و محيط زيست نيز نقل شده است؛ هر حادثه اي و هر اتفاقي كه در هر گوشه اي از طبيعت جهاني بيفتد اين به سراسر عالم وجود منتقل مي شود. هيچ چيزي به خودي خود به وجود نمي آيد و به خودي خود از بين نمي رود، مانند موجي و تلنگري است كه به سطحي ساكن و راكد از آب زده مي شود، پس از آن موجي ايجاد خواهد كه اثر خود را بر تمام آب ها مي گذارد.
علت برقرار كردن كنوانسيون ها و مؤظف كردن دولت ها به رعايت قوانين ،دادن جنبه جهاني به حفظ و نگهداري مناطق ويژه زيست محيطي است. بر طبق قوانين جهاني، سازمان زيست ملل متحد جهت حفظ و نگهداري مناطق زيست محيطي كارشناس و منابع مالي ارسال مي كند. اين اقدام بدان جهت از سوي سازمان ملل متحد صورت مي گيرد كه مناطق زيست محيطي تأثير خود را بر تمام جهان مي گذارند و در واقع زيست بوم پديده اي جهاني است.
براي آنكه گستره تأثير يك پديده زيست محيطي بر ساير نقاط جهان مشخص شود به باران هاي اسيدي اتازوني (در فرانسه به معناي ايالات متحده است) اشاره مي كنم، اين باران هاي اسيدي كه ناشي از آلودگي هواي آمريكا است، بخش بزرگي از وسعت جنگل هاي آمازون را ويران كرده است.
به اين مطلب در كتاب آسيب انساني و طبيعت اشاره شده است، جنگل هاي سوماترا در اندونزي نيز در نتيجه گازهاي آلوده كننده و فعل و انفعالات شيميايي از بين رفته اند. به همين جهت از دهه ۱۹۶۰ تصميم به برقراري كنوانسيون ها و تدوين مقررات براي حفظ محيط زيست جهاني گرفته شد. از اين نظر جنگل هاي ايران هم ميراث هفت ميليارد جمعيت فعلي كره زمين هستند و نمي توان گفت سازمان هاي جهاني حق نگراني درباره سرنوشت اين جنگلها را ندارند.
دكتر محلاتي در ادامه در باره تأثير اكوتوريسم بر رونق جهانگردي و ايجاد اشتغال گفت: در كشورهاي شمال آفريقا همان گونه كه در فيلم ها مشاهده مي شود، براي سكنه كشورهاي خشك و بياباني ديدن مناطق سرسبز و يا ديدن آب مهم است، براي كشورهاي سوئد و نروژ كه غرق در سبزي و آب هستند ديدن مناطق بياباني و كويري كه نظام طبيعي خودشان را دارند جالب است. ما اصل را بر اين مي گذاريم كه اين جهان هستي پويايي خودش را دارد، يعني اين كه صحرا، آب، درخت و ساير پديده هاي طبيعي هر كدام كاركرد خودشان را در نظام هستي دارند و انسان نبايد جهت تغيير دادن آنها اقدام كند، تمامي اين پديده ها زنده و پويا هستند و در هر كدام از آنها گونه هاي جانوري خاصي زندگي مي كنند. به عنوان مثال ديدن گورخر ايراني كه در مناطقي در استان هرمزگان وجود دارند، مي تواند براي انسان جالب باشد. كشورهاي شمال آفريقا سالانه از محل جهانگردان اروپايي- كه براي ديدن صحرا و يا جنگل هاي مركزي به آن مناطق مي روند- ميلياردها دلار درآمد دارند. در واقع ديدن پديده هاي طبيعي آفريقا براي جهانگردان اروپايي بسيار جالب است. اين در حالي است كه در آفريقا تعدد فصول وجود ندارد و در ايران مي توانيد از چهار فصل سال لذت ببريد.
علاوه بر اين و با توجه به شرايط ويژه آب و هوايي ايران، شما در هر فصلي مي توانيد هر چهار فصل را داشته باشيد. اگر كوير و بيابان ايران را خوب معرفي كنند، از جاذبه ها و حيوانات ايران سخن بگويند، از كيفيت زندگي مردم ايران فيلم تهيه كنند، براي مردمان كشورهاي سردسير ايران بسيار جالب خواهد بود.
دكتر محلاتي گفت: به نظر من ما با مقوله جهانگردي بيگانه ايم و اگر چنين نبود مي توانستيم از قبل جهانگردي چندين برابر درآمد نفت سود كسب كنيم.
دكتر محلاتي در واكنش به اين ديدگاه كه ايران نيز مي تواند روزي مانند اسپانيا و ايتاليا از محل جذب توريسم درآمد كسب كند، گفت: اسپانيا و ايتاليا كشورهايي هستند كه اصلاً قابل قياس با ايران نيستند، يعني اين كه شما اگر طبيعت ايران را با اين كشورها مقايسه كنيد، منظورم تنها طبيعت ايران است، متوجه مي شويد چقدر ايران مي تواند جالب تر و جذاب باشد، ما در شمال و جنوب به ترتيب حدود ۸۰۰ و حدود ۲۰۰۰ كيلومتر دريا داريم، تنوع زيادي در گونه هاي جانوري دريا وجود دارد.
دكتر محلاتي ورود جهانگرد خارجي به ايران را براي اقتصاد كشور ارزآور دانست و گفت: جهانگرد خارجي مايه انتقال فرهنگ ما به جهان است و مي توان از ورود جهانگردان خارجي برداشت هاي فرهنگي كرد.
|