عنصر روي از اوايل دهه 1900 به عنوان يك ماده مغذي شناخته شد. اولين تحقيقات كمبود روي در انسان مربوط به اواخر دهه 1950 و اوايل دهه 1960 است كه نشان داد تعويق رشد، ضايعات پوستي و نارسايي بلوغ جنسي در نوجوانان پسر ايراني و مصري مربوط به كمبود روي است.
مقدار روي در بدن 5/1 تا 5/2 گرم است و بخش اعظم آن در عضلات، استخوان ها و كبد تجمع يافته و بخش كوچكي نيز در ناخن، پوست و مو يافت مي شود. عنصر روي در بدن نقش مهمي در ساختمان بيش از 300 آنزيم دارد و كمبود آن مي تواند اختلالات متعددي در متابوليسم و عملكرد ارگان ها ايجاد نمايد. بافت هايي كه سرعت تقسيم سلولي و بازگردش آنها زياد است از جمله سيستم ايمني و دستگاه گوارش در مقايسه با ساير بافت ها بيشتر تحت تاثير قرار مي گيرند. مكانيسم عمل ريزمغذي روي شامل تاثير بر سنتزDNA، سنتز RNA و تقسيم سلولي است و همچنين با هورمون هاي مهم رشد استخوان نظير سوماتومدين C، استئوكالسين، تستوسترون، هورمون هاي تيروئيدي و انسولين تاثير متقابل دارد. عنصر روي اساساً به سوخت و ساز استخوان مرتبط مي شود بنابراين تاثير منفي بر رشد و نمو دارد. غلظت روي در استخوان در مقايسه با ساير بافت ها بسيار بيشتر است. عنصر روي تاثير ويتامين D را در سوخت و ساز استخوان از طريق فعال سازي سنتز DNA در سلول هاي استخواني افزايش مي دهد. نياز به عنصر روي در دوران كودكي به علت رشد سريع حياتي است. ديده شده است كه مكمل روي تاثير مثبتي بر رشد كودكان دچار كوتاه قدي تغذيه اي داشته است. از ديگر نقش هاي روي مواردي مانند توليد مثل، سلامت پوست، نمو عصبي رفتاري و مقاومت بدن در برابر ابتلا به بيماري ها مي باشد.
وضعيت كمبود روي در كشور
كمبود روي يكي از مشكلات تغذيه اي شايع در كشور ما به شمار مي رود. بررسي ملي تعيين وضعيت ريزمغذي ها كه در سال 1380 انجام شده است نشان مي دهد تمام گروه هاي سني از جمله كودكان زير 6 سال، نوجوانان دختر و پسر 20 – 14 ساله و زنان باردار از كمبود روي سرم رنج مي برند.
عوارض و پيامدهاي كمبود روي
كمبود روي در كودكان مي تواند سرعت رشد را كاهش دهد. همچنين، كمبود روي با تغييراتي در حس بويايي و چشايي همراه است و سبب بي اشتهايي و كاهش وزن مي شود. مطالعات متعددي نشان داده است كه عنصر روي بر قدرت يادگيري تاثير قابل ملاحظه اي دارد و مشكلاتي در قسمت حافظه و يادگيري در كودكان متولد شده از حيواناتي كه دچار كمبود روي بوده اند نشان داده است. كمبود روي در دوران بارداري عوارضي همچون سقط جنين، نقص عضو مادرزادي، وزن كم در زمان تولد و زايمان دير يا زودهنگام را به دنبال دارد. به دليل نقش روي بر سيستم ايمني، كمبود آن، مقاومت در برابر بيماري ها را كاهش مي دهد و به ويژه در كودكان موارد ابتلا به بيماري هاي شايع دوران كودكي از جمله بيماري هاي تنفسي و اسهالي افزايش مي يابد. كودكان دچار كمبود روي بيشتر در معرض عفونت ها قرار دارند. تاخير در بلوغ جنسي از ديگر عوارض كمبود روي به شمار مي رود.
مقدار مورد نياز
ميزان نياز روزانه با برآورد 40 درصد جذب روي از غذا بر اساس جيره غذايي توصيه شده 15 ميلي گرم و بر اساس توصيه سازمان بهداشت جهاني و سازمان خواربار و كشاورزي (فائو) روزانه 5/5 ميلي گرم اعلام شده است.
منابع غذايي روي
روي در تمام مواد غذايي حيواني و گياهي كه منبع خوب پروتئين هستند، وجود دارد. منابع غني روي عبارتند از صدف، جگر و انواع گوشت ها به ويژه گوشت قرمز (گوشت مرغ و ماهي هم حاوي روي هستند اما ميزان روي در گوشت قرمز بيشتر است)،  تخم مرغ، حبوبات مانند لوبيا و عدس، غلات سبوس دار، شير و مواد لبني، انواع مغزها مانند بادام زميني، گردو، بادام و فندق، به طور كلي قابليت جذب روي از منابع حيواني بيشتر از منابع گياهي است و در صورتي كه قسمت اعظم روي دريافتي از منابع گياهي تامين شود نياز به اين ريزمغذي افزايش مي يابد. به طور كلي قابليت جذب روي از گوشت 4 برابر غلات است. فيبر و فيتات از مهمترين عوامل كاهش جذب روي از رژيم غذايي هستند و در صورتي كه مقدار كمي پروتئين حيواني در وعده غذايي وجود داشته باشد، جذب روي از غذاهاي حاوي فيتات افزايش مي يابد.
ميزان جذب روي بسته به وضعيت روي فرد از 15 تا 40 درصد متفاوت است. در افرادي كه دچار كمبود روي هستند ميزان جذب روي افزايش مي يابد. جذب روي در دوران بارداري و شيردهي نيز افزايش مي يابد.
عوامل موثر بر جذب روي
عوامل متعددي ممكن است موجب كاهش جذب روي  شوند. فيتات ها جذب روي را كاهش مي دهند اما تانن اثر كاهش دهندگي بر جذب روي ندارد. (تانن از كاهش دهنده هاي مهم جذب آهن است). مس و كادميوم از نظر پروتئين حامل، مشابه روي هستند و در جذب با روي رقابت مي كنند. دريافت بالاي آهن و كلسيم نيز جذب روي را كاهش مي دهد. اسيد فوليك نيز در صورتي كه دريافت روي كم باشد، جذب آن را ممكن است كاهش دهد. از سوي ديگر، مقادير بالاي روي مي تواند جذب آهن از فروز سولفات را كه در تركيب مكمل هاي دارويي وجود دارد كاهش دهد. جذب روي ممكن است توسط گلوكز و يا لاكتوز و پروتئين سويا كه به تنهايي و يا همراه با گوشت مصرف مي شود، افزايش يابد. روي موجود در شير مادر مانند آهن در مقايسه با شير گاو از قابليت جذب بالاتري برخوردار است.
روش هاي پيشگيري و كنترل كمبود روي
به طوري كلي، پيشگيري و كنترل كمبود روي نيز مانند هر ريزمغذي ديگري مستلزم به كارگيري استراتژي هاي غني سازي مواد غذايي، مكمل ياري، آموزش تغذيه و اصلاح رفتارهاي غذايي مي باشد. غني سازي مواد غذايي عمده از جمله آرد، انواع غلات صبحانه، ماكاروني و غذاهاي تجارتي كودك در ساير كشورها به اجرا گذاشته شده است.
مكمل ياري روي در كودكان مبتلا به بيماري هاي اسهالي توصيه شده است. همچنين، مكمل ياري روي به ميزان يك ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن در كودكان دچار كمبود روي خفيف توصيه شده است و در موارد كمبود شديد روي، اين ميزان به روزانه 3 تا 4 ميلي گرم روي به ازاء هر كيلوگرم وزن بدن افزايش مي يابد. در بزرگسالان، مصرف طولاني مدت مكمل روي به مقدار بيشتر از 15 ميلي گرم در روز توصيه نمي شود.
*مديركل دفتر تغذيه جامعه، معاونت سلامت، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي

ايرنا: بر پايه تحقيقات و تجربيات پزشكان دانشگاه بن در آلمان، قدرت درماني عسل براي بهبود و درمان زخم بيشتر از آنتي بيوتيك است. در عين حال هر عسلي چنين قدرتي ندارد اما "عسل پزشكي" قادراست حتي زخم هاي حاد را كه با باكتري هاي آن در برابر چند نوع آنتي بيوتيك مقاوم شده اند، ظرف چند هفته درمان كند. به دليل افزايش ميزان مقاومت باكتري ها در برابر آنتي بيوتيك ها، عسل به عنوان يك داروي خانگي كهن بار ديگر مورد توجه قرار گرفته است. "آرنه زيمون" از درمانگاه كودكان دانشگاه بن گفت: ما امروزه در درمانگاهها و كلينيك ها با باكتري ها و ميكروب هايي مواجه هستيم كه تقريبا در برابر همه آنتي بيوتيك هاي متعارف موجود مقاوم هستند. اين پزشكان آلماني در عين حال خوددرماني با عسل را توصيه نمي كنند زيرا عسلي كه ويژه درمان زخم تهيه نشده باشد، مي تواند "هاگ باكتري" داشته باشد. از سوي ديگر، پزشكان متخصص كودكان در شهر بن چند سالي است كه از عسل پزشكي در مراقبت و درمان زخم ها استفاده مي كنند و به پيشرفت هاي خوبي نيز در اين زمينه دست يافته اند.

گروه اجتماع پنجمين سمينار انجمن علمي داروسازان ايران، دوم تا چهارم شهريور ماه امسال در مركز همايش هاي بين المللي رازي تهران و با عنوان تاز ه هاي دارو برپا مي شود.
حسين اميرعضدي دبير انجمن علمي داروسازي ايرا ن - با اعلام اين خبر افزود: اين سمينار با سه محور تحت عناوين بيماريهاي خوني، بيماريهاي زنان و زايمان و پوست و فرآورده هاي آرايشي و بهداشتي برگزار مي شود.
وي هدف از برگزاري اين سمينار را، ارتقاي سطح علمي داروسازان كشور در جهت ارايه هر چه بهتر خدمات به بيماران و كسب جديدترين اطلاعات علمي روز دنيا ذكر كرد و اظهار داشت: سمينارهاي ساليانه انجمن علمي داروسازان ايران كه با گذشت چهار سال به صورت اجتماعي بزرگ از داروسازان كشور شناخته شده است، براي داروسازان داراي امتياز بازآموزي است.

كتاب تغذيه كه به بررسي اصول تغذيه و رژيم درماني مي پردازد، براي اولين بار با ترجمه، تلخيص و تلفيق سه كتاب مرجع مدرن نوتريشن، كراوس و هيومن نوتريشن به چاپ رسيده است.از مهم ترين مباحث مطرح شده در اين كتاب مي توان به مباني علم تغذيه، ارزيابي و حمايت هاي تغذيه اي (بيماران- تأثير متقابل داروها بر مواد مغذي- درمانهاي تكميلي)، تغذيه در دورانهاي مختلف زندگي (بارداري و شيردهي- شيرخوارگي- سالمندي و...) و تغذيه باليني و رژيم درماني اشاره كرد.كتاب فوق به تأليف دكتر علي اميري فر، منصور صابري، مانيتا خليلي پور و با نظارت دكتر سيد ضياءالدين مظهري (مدير گروه علوم تغذيه دانشگاه علوم پزشكي ايران)، توسط انتشارات كتاب مير به چاپ رسيده است.

پزشكان آمريكايي در حال آزمايش يك روش جديد براي كمك به ترك سيگار هستند: تزريق واكسني كه سيگاري ها را نسبت به نيكوتين، ماده اي كه باعث اعتياد به سيگار مي شود، مصون مي كند. به گزارش آسوشيتدپرس پژوهشگران مركز تحقيقات دخانيات در دانشگاه ويسكانسين- مديسون آزمون با يك واكسن ضدنيكوتين به نام NicVax ساخت شركت بيوتكنولوژي  Nabi در كاليفرنيا را بر روي گروهي از افراد سيگاري آغاز كرده اند.شركت كنندگان در اين آزمون چهار يا پنج بار با فاصله هاي 4 تا 6 هفته اي تحت تزريق واكسن قرار مي گيرند و براي يكسال تحت نظر باقي مي مانند.دوسوم افراد واكسن واقعي و يك سوم دارونما دريافت مي كنند. نه پزشكان و نه افراد تحت آزمايش تا پايان بررسي نمي دانند به چه افرادي واكسن واقعي تلقيح شده است. به اين افراد براي ترك سيگار مشاوره داده مي شود و بايد زماني را براي ترك معين كنند كه معمولا در حدود زمان تزريق دومين واكسن است. اولين تزريق باعث فعال شدن دستگاه ايمني و تزريق هاي بعدي باعث ترشح آنتي بادي يا پادتن ضد نيكوتين در بدن مي شود. اين پادتن ها به نيكوتين موجود در خون متصل مي شوند و مانع رسيدن آن به مغز مي شوند. پادتن هاي ايجادشده بايد تا يك سال در بدن باقي بمانند و پس از آن ممكن است تزريق هاي يادآور لازم باشد.