معرفي هواپيماي عملياتي چندمنظوره ضدزيردريايي
بعد از چهل سال هم بازنشسته نمي شود
عميد نمازي خواه
|
|
جدول مشخصات
۱- شركت سازنده: لاكهيد
۲- مبناي قدرت: چهار موتور توربوپراپ
۳- بيشينه وزن برخاستي:
۱۴۰۰۰۰ پوند
۴- بيشينه زمان پروازي: ۱۳ ساعت
۵- سرعت كروز: ۳۳۰ مايل دريايي
۶- توان هر موتور: ۴۳۰۰ اسب بخار
۷- قيمت: ۳۶ ميليون دلار
بي شك يكي از هولناك ترين ابزارهاي جنگي، زيردريايي ها هستند. آنها مي توانند به دور از چشم دشمن و حتي رادارهاي پيشرفته مخفيانه خود را به نقاط حساس و استراتژيك دريايي برسانند و حتي با وجود موشك هاي بالستيكي كه از آنها شليك مي شوند، هر نقطه اي از كشور مقابل را هدف قرار دهند.
زيردريايي ها انواع مختلفي دارند و هركدام براي انجام مأموريت هاي خاصي ساخته شده اند. زيردريايي هاي اتمي و حتي ديزلي از توانايي هاي مرگباري برخوردارند و در صورت ميل به قدرت نمايي، مهار آتش آنها بسيار مشكل است. در دوران جنگ جهاني دوم نيروهاي آلمان نازي استفاده هاي بسياري از زيردريايي ها كرد به گونه اي كه نيروي دريايي انگليس در مقابل آنها فلج شده بود و حتي نمي توانست با آنها مقابله كند زيرا زيردريايي ها به صورت كاملاً مخفيانه از ديد انگليسي ها، ناوها و اسكله هاي آنها را مورد هدف قرار مي دادند.
پس از جنگ جهاني دوم كشورهاي ابرقدرت نظامي به فكر وسيله اي براي مقابله با اين اشباح دريايي افتادند به ويژه ايالات متحده آمريكا از پيشگامان مقابله با زيردريايي ها بود زيرا مي دانست كشور روسيه (اتحاد جماهير شوروي سابق) با در اختيار داشتن زيردريايي هاي اتمي مي تواند در صورت بروز جنگ، ارتباط اروپاي غربي را با آمريكا قطع كند.
وزارت دفاع آمريكا حدود ۴۰ سال پيش با انعقاد قراردادي با شركت مجرب لاكهيد درخواست ساخت هواپيماي چندمنظوره براي مقابله با زيردريايي را داشت. شركت لاكهيد مارتين نيز هواپيمايي را با نام p-3 ملقب به اوريون طراحي كرد كه بسيار شبيه به هواپيماي C-130 يا هركولس است.
اولين پرواز اوريون در ۱۹ آگوست سال ۱۹۵۸ انجام شد و پس از چندين تست پروازي مهندسان طراح تغييراتي در سازه و موتور آن دادند. به عنوان مثال بدنه به ميزان ۲/۱۳ متر كوتاه تر شد. تمام نيروي اوريون را چهار موتور توربو پراپ از نوعT56-A-10 فراهم مي كند. نكته جالب اين است كه پس از روي كار آمدن موتورهاي توربوجت شركت هاي هوايي سريعاً به استفاده گسترده از آنها روي آوردند ولي لاكهيد و نيروي دريايي ايالات متحده آمريكا به علت ويژگي هاي منحصر به فرد اين موتورها همچنان در طيف گسترده اي آنها را به كار مي برند.
پس از آزمايشات مقدماتي پرواز، اوريون به تجهيزات متداول مجهز شد و به عنوان گشت دريايي، به صورت رسمي خدمت خود را در نيروي دريايي آمريكا آغاز كرد. در آن زمان تغييرات ديگري براي فروندهاي بعدي در نظر گرفته شد. در سال ۱۹۶۲ چند تغيير ديگر به منظور كارآمدتر كردن اوريون اعمال شد.
اولين سفارش خريد از طرف نيروي دريايي آمريكا بود كه درخواست ۷ فروند از اين نوع هواپيما با موتور آليسون- توربين الكترا بود. نوع خاصي كه نيروي دريايي سفارش داده بود توانايي حمل انواع بمب هاي هسته اي و غيرهسته اي، اژدهاي زيردريايي، مين و راكت را داشت.
ظرفيت سوخت اين ۷ فروند اوليه از ۲۰۶۰۰ ليتر در اولين سفارش تا حدود ۳۵۰۰۰ ليتر در آخرين متفاوت بود ولي همگي ۴ مخزن در بال ها، هر بال ۲ مخزن جداگانه و يك مخزن بزرگ در امتداد بدنه داشتند. استفاده همزمان از دو رادار جداگانه در جلو و عقب هواپيما و تركيب هر دو رادار براي ارايه تصوير ۳۶۰ درجه اي، اوريون را به مجهزترين سلاح ضدزيردريايي آن روز تبديل كرد. بلافاصله پس از ورود اين هواپيما به خدمت از آنها در جنگ عليه كوبا استفاده شد. در جنگ ويتنام نيز آمريكايي ها از اين هواپيما به ميزان زيادي استفاده كردند. مأموريت اصلي اين هواپيما در آن زمان پوشش راداري شبانه بر فراز خليج تونكين بود كه اين گشتهاي متداول به صورت ۲۴ ساعته و براي حمايت از كشتي هاي لجستيكي در برابر هجوم احتمالي زيردريايي هاي شوروي نيز از مأموريت هاي اوريون به حساب مي آمد.
در كل مأموريت هاي نظامي اوريون به عنوان گشت ضد زيردريايي، مين گذاري دريايي، راهنماي زيردريايي هاي خودي و هدف قرار دهنده اهداف دور است ولي اوريون مانند يك آچار فرانسه قادر به انجام انواع گوناگون مأموريت هاي غيرنظامي هم هست. اين هواپيما حتي براي ايجاد تغييرات آب و هوايي و باران زا كردن ابرهاي منطقه اي به كار گرفته مي شود. براي اين كار پودر يديد نقره را در مقياس هاي زياد توسط تجهيزات خاصي كه در اين هواپيما تعبيه شده است در ميان ابرها مي پاشند.
حتي براي عمليات جاسوسي، جست وجو و نجات، نقشه برداري هوايي و حمل و نقل هوايي اوريون را تبديل به يكي از بازوان پرتوان نيروي دريايي آمريكا كرده است. در ليست خريداران هواپيماي اوريون اكثر كشورهايي كه مرز آبي دارند ديده مي شوند. كشورهاي نيوزلند، كانادا و ژاپن از اولين خريداران بودند.
كشور ژاپن خط توليد اين هواپيما را خريداري كرده و تاكنون بيش از ۱۰۰ فروند از آنها توليد كرده است. كشورهاي هلند، نروژ، ايران و پاكستان نيز هركدام داراي چند فروند P-3 هستند و پرتغال، اسپانيا و تايلند هم از خريداران دست دوم اين هواپيما هستند.
با اين كه حدود ۳۰ سال است تغييري در ساختار ظاهري p-3 صورت نگرفته ولي تجهيزات اويونيك و راداري آن روز به روز پيشرفته تر شده است به صورتي كه اوريون مي تواند با وجود رادارهاي بسيار قوي متر به متر درياها را جست وجو كند و در صورت ديدن هر نوع زيردريايي و در هر عمقي به آن يورش برد و زيردريايي را نابود كند.
منبع:
Federation of American Scientist
|