|
گفت وگو با آناتولي كارپف
كامپيوترنمي تواند به شطرنج باز همه چيز بدهد
مريم دري منش
|
|
|
از روز يكشنبه در اليستا، شهري در جنوب روسيه مسابقات شطرنج آغاز شده است. مركز استان كالموكين شاهد مسابقه تركيبي بين قهرمان كلاسيك دنيا، ولاديمير كرامنيك از روسيه و وزلين توپالف بلغاري، قهرمان فدراسيون جهاني شطرنج است.
اكثر كارشناسان اين رشته معتقدند كه از سال 1972 كه دو اسطوره شطرنج دنيا، فيشر و اسپاسكي در ريكياويك با هم رقابت كردند، هيچ مبارزه اي بر سر جام قهرماني دنيا به اين اهميت نبوده است.
قهرمان سابق جهان، آناتولي كارپف كه از سال 1975 تا 1985 مرد اول شطرنج جهان بود در گفت وگويي با مجله آلماني فرانكفورتر آلگماينه درباره نبرد جديد بر سر قهرماني دنيا سخن مي گويد.
***
* چه كسي پيروز خواهد شد؟
- پيش بيني سخت است. چون فقط دوازده دور رقابت صورت مي گيرد، انتظار نتيجه كمي را هم دارم. وزلين توپالف اساسا يك مبارز است، ولاديمير كرامنيك درك بيشتري از شطرنج دارد و دوباره در اوج قرار دارد. از نظر من او سزاوار قهرماني جهان است. آرزو مي كنم اين عنوان در روسيه باقي بماند. اين مي تواند وضعيت بحراني شطرنج در كشور ما را جبران كند. اميدوارم با تثبيت وضع اقتصادي، ورزش ما هم رو به بهبودي قدم بردارد.
* براي شما مبارزه بر سر عنوان قهرمان جهان در همه سطوح چه معنايي دارد؟
- پس از 13 سال هرج و مرج و آشفتگي، زمان زيادي لازم است تا دوباره در دنياي شطرنج همه چيز بر سر جاي خود قرار گرفته و تنها يك سلطان شطرنج داشته باشيم. فدراسيون جهاني شطرنج ديگر نبايد چنين مسابقات مخاطره آميزي را برگزار كند، بلكه بايد به شيوه سنتي بازگردد و در آينده هم قهرمان جهان را مثل آنچه هميشه در تاريخ شطرنج ديده ايم، فقط از طريق يك مبارزه دو نفره تعيين كند.
از اين حيث اين مسابقه معنا و ارزش بسيار زيادي دارد.
* بابي فيشر كه قبل از شما قهرمان دنيا بود، مي گفت كه سفر او به ايسلند به علت تبعيدش به آنجا بوده است. از اين آمريكائي چه خاطره اي داريد؟
- خيلي زياد، حتي وقتي شطرنج بازي نمي كرديم. اما ما در اواسط دهه هفتاد سه بار خصوصي با هم گفت وگو كرديم: در ژاپن، اسپانيا و آمريكا. متاسفانه به دليل رفتار خشك و انعطاف ناپذير او، مسابقه ما بر سر مقام قهرماني جهان انجام نشد. اين غفلت دنياي شطرنج است. اما تلاشهايي جدي هم وجود دارد كه امروز مي توانيم اين مبارزه را ببينيم و گذشته را جبران كنيم. من براي اين كار آماده ام.
* با دو اسطوره ديگر شطرنج، گري كاسپاروف و ويكتور كورچنوي مبارزات سختي داشتيد.
به تازگي رقابت كوتاهي با هر دوي آنها در زوريخ داشته ايد. شما مكان اول را با كاسپاروف بين خود تقسيم كرديد و كورچنوي آخر شد. واكنش او چگونه بود؟
- حالا با 75 سال سن، ديگر جوان نيست. وقتي شكست مي خورد علت آن را كمتر در خودش جستجو مي كند، بلكه بيشتر حريف را علت شكست مي داند. مي توانم مثالهاي زيادي در اين خصوص برايتان بياورم.
* اشاره شما به سال 1978 و رقابت بر سر قهرماني در باگويو و انتقاد دوپينگ توسط كورچنوي است؟
-اين داستان هم در ادامه همان برنامه هاي تهمت و افتراي او بود. من در طول مسابقه ماست مي خوردم. اين ماست مخصوص مسابقه بود كه از سوي آكادمي علمي شوروي درست شده بود.ماستي بود براي دادن انرژي، نه وسيله اي براي دوپينگ. طبيعي است كه يك مسابقه شطرنج چندساعته نيروي زيادي از انسان مي گيرد. در عين حال نبايد قبل از مسابقه غذاي زيادي خورد، چون باعث خستگي مي شود. به خاطر همين هم در مسكو به فكر راه حل استفاده از ماست افتادند.
* تركيبات آن ماست را مي دانستيد؟
- نه. سازنده آن، پوكروفسكي، عضو آكادمي، يك سال پس از مسابقه درگذشت. اين دانشمند بزرگ دستور ساخت آن را با خود به گور برد. چيزي درست كرده بود كه هضمش بسيار آسان بود و خيلي سريع در بدن پخش مي شد و انرژي زيادي مي داد. يك چيز كاملا ساده و منطقي كه كورچنوي از آن يك داستان ناخوشايند و ناگوار درآورد كه تا امروز هم با كمال ميل براي همه تعريف مي كند.
* شما قبلا براي انجام يك مسابقه جهاني چند تن كتاب شطرنج با خودتان مي برديد. الان براي بازيكنان يك نت بوك كفايت مي كند. كدام زمان بهتر بود؟
- در اصل من و هم تيمي هايم براي هر تورنمنت يك كانتينر كتاب با خودمان مي برديم. نت بوك خيلي كمك مي كند، اما كافي نيست. جوانان امروزي كتاب خواندن را از ياد برده اند.
كامپيوتر نمي تواند به شطرنج باز همه چيز بدهد و نمي تواند آموزش مطمئني از شطرنج باشد.
* منظورتان چيست؟
- ماشين ، راهها و شرايط مختلف را ارائه مي دهد ولي آنچه مربوط به اطلاعات شطرنجي مي شود، محدودبودن مرزها آن را بروز مي دهد. يك كامپيوتر اگر ارتقا پيدا نكند نمي تواند از بازي هاي قديم ما در دنياي شطرنج چيزي بفهمد، به نظر من بايد در رفتار بين انسان و ماشين تجديدنظر شود.
* در حال حاضر ديگر دنبال يك مسابقه جدي شطرنج نيستيد وبيشتر علاقه داريد در سياست به عنوان رئيس صلح روسيه و سفير يونيسف فعاليت كنيد. الان كاسپاروف رهبري حزب مخالف پوتين را بر عهده دارد. با اين كار مي تواند به موفقيت برسد؟
- تصور نمي كنم موفقيتي نصيبش شود. ولي او پس از كنار گذاشتن دنياي بزرگ شطرنج، دنبال مسير جديدي است و مي خواهد به هر شكل جاه طلبي ها و بلندپرواز ي هاي شديدش را به واقعيت تبديل كند. براي پوتين، كاسپاروف حريف دلخواه است. چون احتمال موفقيت او بسيار ناچيز و كم است و ابدا نمي تواند به عنوان رهبر اپوزيسيون خطري براي رئيس كرملين ايجاد كند.
* سرگرمي بزرگ شما جمع آوري تمبر است. كلكسيون شما چكار مي كند؟
- روز به روز بزرگتر مي شود. من تمبرهايي از بازيهاي المپيك جمع آوري كرده ام و تمام تمبرهاي مربوط به شطرنج و نيز هر تمبر مربوط به شوروي سابق را در اختيار دارم. قيمتي ترين آنها را در صندوق امانات بانك هاي مختلف نگهداري مي كنم و كتابي با موضوع تمبر شناسي شطرنج در حال تهيه دارم.
* امروزه با استفاده از نام و شهرتتان شطرنج هايي با جنس گرانبها را به فروش مي رسانيد كه 25000 دلار يا بيشتر ارزش دارند. چه كسي چنين چيزهايي را مي خرد؟
- به اندازه كافي علاقه مند وجود دارد. گاهي هم آنها را به افراد سرشناس هديه مي كنم. در بوينس آيرس به شوي تلويزيوني ديگو مارادونا دعوت شدم. در آنجا به اين بت فوتبال كه شطرنج باز هم نيست، يك شطرنج نفيس و گرانبها از جنس عاج فيل هديه كردم كه البته در طول پخش برنامه از استوديو به سرقت رفت.
|
