گروه ادب و هنر- 25فيلم حاضر در بخش مسابقه سينماي ايران، در يك نگاه كلي، از تنوعي خبر مي دهند كه مي تواند يك اتفاق مثبت براي جشنواره فجر قلمداد شود. حضور طيف هاي مختلف فيلمسازان با آثاري از ژانرهاي گوناگون، در واقع ويتريني براي بررسي كارنامه يك ساله مديران سينما هم محسوب مي شود؛ جشنواره اي كه گرچه فيلم هايش متنوع است ولي حضور فيلم هاي جنگي در آن، پررنگ تر از هميشه است. مطلب حاضر مروري بر فيلم هاي كارگردانان با تجربه حاضر در بخش مسابقه است. آثار فيلمسازان جوان حاضر در اين بخش، در مطلبي ديگر مورد بررسي قرار خواهد گرفت.
آفتاب بر همگان يكسان مي تابد
*جاده اي معناگرا
آفتاب بر همگان يكسان مي تابد ساخته عباس رافعي، گويي يك فيلم جاده اي با حال وهوايي معناگراست. مريلازارعي،  لاله اسكندري و احمد مهران فر بازيگران اصلي فيلم هستند. آفتاب... ماجراي زني است كه در اثر يك تصادف، با اتفاقات تازه اي مواجه مي شود.
اقليما
*تنش در قلمرو آرامش
محمدمهدي عسگرپور سه سال پيش با فيلم قدمگاه در جشنواره فجر حاضر بود؛ فيلمي كه هم جايزه گرفت، هم منتقدان دوستش داشتند و هم اكران نسبتا موفقي داشت. اقليما هم براي تجديد اين موفقيت ها ساخته شده است. محمدرضا گوهري فيلمنامه نويس خيلي دور، خيلي نزديك فيلمنامه اش را نوشته و حسين ياري، پانته آ بهرام، احمد مهران فر، هنگامه قاضياني و شاهرخ فروتنيان بازيگران اصلي اش هستند. اقليما ماجراي يك زوج جوان است كه يك اتفاق عجيب باعث به هم خوردن آرامش شان مي شود. مي گويند سومين ساخته عسگرپور، بخت زيادي براي موفقيت در جشنواره دارد.
اتوبوس شب
* روزهاي جنگ با تصاوير سياه وسفيد
كيومرث پوراحمد بعد از شب يلدا كه نقطه اوج كارنامه اش محسوب مي شود، مدام با فيلم هايش دوستداران خود را شگفت زده كرده است. اتوبوس شب را هم مي توان در زمره فيلم هايي دانست كه شايد كمتر كسي تصور مي كرد روزي پوراحمد آن را بسازد؛ البته با اين اميدواري كه اين يكي جزو كارهاي شاخص اين فيلمساز توانا باشد. اتوبوس شب اولين تجربه پوراحمد در سينماي جنگ است كه بر اساس طرحي از حبيب احمدزاده ساخته شده است. در خلاصه داستان فيلم چنين آمده است: عيسي و فاروق پس از سال ها يكديگر را مي بينند و زماني را به ياد مي آورند كه در بحبوبه جنگ ايران و عراق، عيسي به عنوان رزمنده اي جوان مامور مي شود 32 اسير جنگي را به پشت جبهه منتقل كند و اين سرآغاز ماجراهاي بعدي است. خسرو شكيبايي، محمدرضا فروتن و الناز شاكردوست بازيگران اصلي اتوبوس شب هستند. فيلم با دوربين ديجيتال تصويربرداري شده و گويي قرار است به صورت سياه وسفيد پخش شود.
بچه هاي ابدي
*يك ملودرام ديگر
پوران درخشنده به عنوان يكي از كارگردانان باسابقه نسل مياني، 20سال پيش با فيلم پرنده كوچك خوشبختي جوايزي را از جشنواره فجر دريافت كرد. درخشنده كه آخرين بار با فيلم شمعي در باد در بيست ودومين جشنواره فيلم فجر حاضر شده بود، امسال فيلم بچه هاي ابدي را در جشنواره دارد. در بچه هاي ابدي در كنار شهاب حسيني و الهام حميدي كه نقش هاي اصلي را بازي مي كنند، هادي مرزبان، پانته آ بهرام، آهو خردمند، فرزانه كابلي، مهدي ميامي و فلور نظري، ديگر نقش هاي فيلم را بازي مي كنند. اين فيلم مثل ديگر كارهاي سازنده اش، اثري ملودرام محسوب مي شود. در اين فيلم دختر جواني به نام نگار در آستانه ازدواج با سعيد، درمي يابد كه او برادري دارد كه دچار معلوليت ذهني است و نمي تواند تنهايش بگذارد.
پارك وي
*جنايت و جنحه
بعد از فيلم سالاد فصل ، جيراني با سه گانه ستاره ها نشان داد كه به افق هاي تازه تري در فيلمسازي مي انديشد. هر چند واكنش ها و بازخوردهاي ستاره ها چندان او را اقناع نكرد و جيراني دوباره به حيطه آشنايش بازگشت. پارك وي به عنوان تريلري روان شناسانه و گويا با حال و هوايي جنايي مقابل دوربين رفت. جيراني صراحتاً آن را فيلمي در روال قرمز خواند؛ فيلمي كه نزديك به ده سال پيش ساخته و چنان به توفيق رسيد كه جايگاه سازنده اش را به عنوان كارگرداني متبحر و مسلط بر ابزار و آشنا به ذائقه مخاطب، تثبيت كرد.بيتا فرهي، محمدرضا شريفي نيا، رعنا آزادي ور، نيما شاهرخ شاهي، نيوشا ضيغمي، مهدي احمدي در پارك وي مقابل دوربين جيراني رفتند. آناهيتا نعمتي هم به عنوان مشرقي تازه جيراني، نقشي حساس را در فيلم ايفا كرده است.
تك درخت ها
* فالي روشن به ممكنات آينده
تك درخت ها سال 79 ساخته شده و قرار بود در جشنواره نوزدهم به نمايش درآيد. فيلم در مرحله صداگذاري قرار داشت كه مشكلات مالي شركت ورا هنر، تهيه كننده كار، باعث شد در مرحله فني متوقف بماند. حالا با گذشت شش سال، قرار است تك درخت ها به نمايش درآيد. سعيد ابراهيمي فر كه در دهه 60، با فيلم ناروني به شهرت رسيد، در اين سال ها فيلمسازي بدشانس بوده است، راه يافتن تك درخت ها به بخش مسابقه و شكسته شدن طلسم اش؛ شايد يك فال روشن به ممكنات آينده باشد. در تك درخت ها سعيد ابراهيمي فر و پريوش نظريه نقش هاي اصلي را بازي كرده اند.
دست هاي خالي
*گناه فرزند
ششمين فيلم بلند ابوالقاسم طالبي كه ابتدا گناه فرزند ناميده مي شد، درباره همسر شهيدي است كه مي خواهد زندگي جديدي را آغاز كند ولي با مخالفت دخترش مواجه مي شود. در دست هاي خالي كه به خاطر بيماري طالبي در ميانه راه با وقفه هم روبه رو شد، خسروشكيبايي، فاطمه گودرزي، مريلا زارعي، اصغر نقي زاده، اردلان شجاع كاوه و زهرا داودنژاد ايفاي نقش مي كنند. طالبي فيلم به فيلم به لحاظ تكنيكي پيشرفت داشته و در دست هاي خالي هم گروهي از حرفه اي ترين عوامل فني با او همكاري داشته اند.
روز سوم
*عاشقانه جنگي
محمد حسين لطيفي بيشتر به عنوان يك سرگرمي ساز شهرت يافته كه البته امسال با دو سريال وفا و صاحبدلان نشان داد جز توانايي جذب مخاطب انبوه، توانايي هاي ديگري هم دارد. روز سوم   اولين فيلم جنگي لطيفي در مقام كارگردان است.
مجموعه اينها باعث شده تا لطيفي در زمينه  ساخت فيلم جنگي، خيلي هم كم تجربه نباشد. لطيفي در همان روزهاي آغاز فيلمبرداري صراحتاً گفت كه عزمش را جزم كرده كه يك فيلم جنگي پرفروش بسازد. روز سوم كه فيلمنامه اش توسط مهدي سجاده چي نوشته شده يك عاشقانه جنگي است و ماجراهايش هم در روزهاي آغازين جنگ مي گذرد.
در بحبوحه جنگ ايران و عراق و در آخرين روزهاي مقاومت در بخش غربي خرمشهر در سال 1359، دختري به نام سميره در حلقه دشمن مي  ماند. برادرش رضا و همرزمانش تلاش مي كنند تا او را از چنگال دشمن برهانند.حامد بهداد، پويا پورسرخ، باران كوثري و برزو ارجمند بازيگران اصلي روز سوم   هستند.
رئيس
*فيلمي درباره رفاقت
بيست و ششمين ساخته بلند مسعود كيميايي با نام رئيس ، ابتدا قرار بود يك فيلم خياباني از جنس سلطان و مرسدس باشد ولي وقتي با ساخت اين فيلم موافقت نشد، كيميايي فيلمنامه ديگري را با همين نام نوشت و مقابل دوربين برد.فيلم داستان يك پدر و پسر است. پسر گرفتار يك باند خلافكار شده و پدر كه خود سالها پيش از ايران گريخته، در جستجوي فرزندش به وطن بازمي گردد. اين بازگشت با زنده شدن خاطرات گذشته همراه است. رئيس مثل ديگر ساخته هاي كيميايي بيش از هر چيز اثري درباره رفاقت است. فيلمي كه در امتداد تجربه موفق حكم ساخته شده و حال و هوا و فضايش گويا از آن فيلم هم استريليزه تر است. نكته جالب توجه رئيس همكاري مجدد فرامرز قريبيان با كيميايي است. پولاد كيميايي هم بعد از درخشش در حكم ، نقش حساسي را در رئيس برعهده گرفته است. خسرو شكيبايي، مهناز افشار، امين تارخ، داريوش ارجمند و لعيا زنگنه، از ديگر بازيگران فيلم تازه كيميايي هستند.
سنتوري
*مدعي هميشگي
سال گذشته در روزهايي كه بيست و چهارمين جشنواره فيلم فجر در حال برگزاري بود، مهرجويي سنتوري را كليد زد. پيش از آن او مدتي طولاني را صرف يافتن بازيگر نقش علي سنتوري گشت و پس از جستجوهاي فراوان، سرانجام بهرام رادان را براي اين نقش انتخاب كرد. گلشيفته فراهاني، سيامك خواهاني، مسعود رايگان، كيانوش گرامي، محمد سلوكي و نادر سليماني ديگر بازيگران فيلم تازه مهرجويي اند.
فيلم ماجراي زندگي پرفراز و نشيب علي سنتوري است كه گرفتار اعتياد مي شود. فيلم هم گويا حال و هوايي كاملا جدي دارد، يعني در نقطه مقابل مهمان مامان  ساخته قبلي مهرجويي كه اثري طنز آميز بود. سنتوري به واسطه پيشينه درخشان سازنده اش، از شانس هاي جدي جشنواره امسال است و در همه رشته ها مدعي دريافت سيمرغ .
سنگ، كاغذ، قيچي
*ماجراي دو رفيق
سنگ، كاغذ، قيچي ساخته سعيد سهيلي، ماجراي دو رفيق است كه با هم سرقتي را انجام مي دهند، ماجرا لو مي رود و يكي از سارقين به زندان مي افتد، با گذشت چند سال، فرد زنداني آزاد مي شود و به جستجوي دوستش برمي آيد.
امين حيايي، شهرام حقيقت دوست، جمشيد هاشم پور و انديشه فولادوند بازيگران اصلي سنگ ، كاغذ، قيچي  اند.گويا اين فيلم هم مثل ساخته هاي قبلي سهيلي، پر از ماجراهاي تو در توست. از فيلمبرداري عليرضا زرين دست به عنوان يكي از ويژگي هاي بارز فيلم نام برده شده است.
قاعده بازي
*دارا و ندار
كمتر كسي تصور مي كرد كه احمدرضا معتمدي بعد از درام اجتماعي سياسي ديوانه از قفس پريد به سراغ ژانر كمدي برود. معتمدي كه از مدت ها قبل مشغول نگارش فيلمنامه قاعده بازي بود، به سياق آثار قبلي اش در اين كار هم به سراغ انبوهي از بازيگران حرفه اي رفت. اكبر عبدي، الناز شاكردوست، سعيد پورصميمي، عليرضا خجسته، داريوش ارجمند، انوشيروان ارجمند، حميد لولايي، گوهرخيرانديش، مهران رجبي و جمشيدهاشم پور از جمله بازيگران قاعده بازي  اند. اين فيلم مثل كار قبلي معتمدي توسط تلويزيون تهيه شده است. در خلاصه داستان قاعده بازي چنين آمده است: پسر خانواده ندارها در پي يك اتفاق با دختر خانواده داراها روبرو شده و به او دل مي بندد و از دختر دعوت مي كند تا به خانه شان در محله اي در پايين شهر بيايد. همين موضوع باعث درگيري بين دو خانواده مي شود. غافل از اين كه پدربزرگ هر دو خانواده، در اصل يك نفر است.
مثل يك قصه
* تجربه هاي تازه
سه سرباز عراقي كه در زمان جنگ به اشتباه وارد خاك ايران شده اند، در روستايي با پسري كه با پدربزرگش زندگي مي كند، آشنا مي شوند.اين خلاصه داستان مثل يك قصه خسرو سينايي است. سينايي پس از فيلم گفت وگو با سايه كه سال گذشته در جشنواره فجر به نمايش درآمد، ترجيح داد اثري جنگي را مقابل دوربين ببرد. مثل يك قصه اولين تجربه اين فيلمساز قديمي در زمينه سينماي جنگ به شمار مي رود. سينايي البته سال ها پيش در كوچه هاي عشق را كارگرداني كرد كه اثري مستند داستاني در حاشيه جنگ بود و ماجراهايش در آبادان مي گذشت.همه بازيگران مثل يك قصه از ميان افراد محلي انتخاب شده اند. بايد ديد اين فيلمساز كه معمولا علاقمند به تجربه هاي تازه است، داستاني جنگي را چگونه روايت كرده است.
مخمصه
* Heat به سبك ايراني
مخمصه چنان كه از نامش بر مي آيد، نسخه ايراني Heat ساخته درخشان مايكل مان است. گويا فيلمنامه اوليه كه ابتدا قرار بود توسط حميدرضا چاركچيان ساخته شود، نعل به نعل شبيه فيلم  مان بوده ولي وقتي سجادي به عنوان كارگردان انتخاب شده؛ فيلمنامه كاملا تغيير كرده است. چنانكه گويا حالا فقط در خط داستاني شبيه منبع اقتباسي اش است و در جزئيات ارتباطي به Heat ندارد. مسعود رايگان، مهدي پاكدل، شهرام حقيت دوست، لاله اسكندري، فرهاد قائميان، مريم كاوياني، مهدي ميامي از جمله بازيگران مخمصه هستند.