|
بگذاريد كمربند سبز كشور
سبز بماند
گلستان به نفت آلوده مي شود
اسدالله افلاكي
|
|
|
چشم انداز
دكتر كهرم مي گويد: چه اشكالي دارد كه براي ايجاد اشتغال و كارآفريني در استان گلستان، به جاي پرداختن به صنعت نفت به صنعت توريسم بپردازيم. در حالي كه با توجه به قابليت هاي بالقوه اي كه در گلستان وجود دارد رونق صنعت توريسم مي تواند براي تمام مردم استان و فرزندان آنها شغل ايجاد كند. فراموش نكنيم كه بهره برداري ضابطه مند از پارك گلستان و درياچه هاي آلاگل، آجيگل و آلماگل و ديگر جاذبه هاي موجود در استان به راحتي مي تواند جاي صنعت پتروشيمي را پر كند و باعث ايجاد اشتغال و كسب درآمد شود.
هنگامي كه يكي از مسئولان استان گلستان گفته بود قرار است گلستان مثل عسلويه بشود بسياري از صاحبنظران محيط زيست، اين طرز نگاه را بزرگترين تهديد براي اين استان سرسبز تلقي كردند، چرا كه گلستان، گيلان و مازندران سه استاني هستند كه كمربند سبز كشور را تشكيل داده اند، استانهايي كه حفظ و صيانت از آنها با توجه به شرايط اقليمي كشور، ضرورتي اجتناب ناپذير است. چرا كه مگر ما در كشورمان چه اندازه فضاي سبز داريم كه مي خواهيم در بخشي از تنها كمر بند سبزمان، تاسيسات نفتي برپا كنيم. گويي عبور جاده، رها كردن فاضلابهاي صنعتي و خانگي، پساب هاي كشاورزي آميخته به سموم دفع آفات و كود شيميايي، دفن زباله در جنگل و تغيير كاربري اراضي منابع طبيعي براي تخريب عرصه هاي منابع طبيعي و محيط زيست كم است كه مي خواهيم تاسيسات نفتي را به آن اضافه كنيم. تبديل گلستان به عسلويه البته كار چندان دشواري نيست. اما عسلويه را به گلستان تبديل كردن تقريبا امري محال است. هر چه هست قرار است تاسيسات نفتي و پتروشيمي در بخشي از استان گلستان سر برآورد .
فروش سهام آن هم آغاز شده است. هر چند كه اصيليان معاون انساني سازمان حفافظت محيط زيست گفته است: سازمان محيط زيست براساس قوانين گذشته، احداث هرگونه صنايع آلاينده را در استانهاي شمالي كشور ممنوع كرده است.
اين مقام مسئول با اشاره به اينكه هنوز احداث مجتمع پتروشيمي در استان گلستان قطعي نشده و فروش سهام آن نيز قبل از اخذ مجوز غيرقانوني است، تصريح كرده است: مصوبه احداث صنايع، تنها صنايع گروه الف و ب با آلايندگي كم را مجاز و استقرار صنايع ج را در مناطق شمال كشور ممنوع كرده اما با پيگيري هاي استانداري ها و مطرح شدن موضوع در كميسيون هاي مربوطه اين مصوبه لغو شده است. در نتيجه امكان احداث صنايع گروه ج محقق شده اما مقرر گرديده است اين صنايع در شهرك هاي صنعتي مستقر شوند. وي تاكيد مي كند هنوز گزارش ارزيابي زيست محيطي مربوط به احداث مجتمع پتروشيمي به سازمان محيط زيست ارائه نشده اما قطعاً اين مجتمع آلاينده است و سازمان سخت گيري خواهد كرد.
ضرورت حفظ اكوسيستم سبز گلستان
دكتر اسماعيل كهرم مدرس محيط زيست در اين باره به همشهري گفت: احداث مجتمع پتروشيمي در اين استان به دلايل مختلف باعث تخريب محيط زيست مي شود نخست به دليل اراضي وسيعي كه تاسيسات اين مجتمع در آن احداث مي شود و ديگر آن كه مواد آلوده كننده ناشي از آن تخريب محيط زيست را در پي خواهد داشت. سومين عامل، جاده هاي مواصلاتي مورد نياز براي دسترسي به اين مجتمع و حمل فرآورده هاي توليدي آن به ديگر مكانهاست. افزون بر همه اينها، تاسيسات رفاهي مورد نياز كاركنان اين مجتمع به اين تخريب دامن مي زند و در نتيجه به يكباره ميزان وسايل آلوده كننده اين استان كه متاسفانه استان پر وسعتي هم نيست چند برابر مي شود. اكوسيستم سبز و تقريبا بكر آن لطمه مي بيند چرا كه به ناگهان، حجم زيادي از مواد آلوده كننده وارد اين استان كوچك سرسبز مي شود؛ استاني كه بايد به عنوان ذخيرگاه سرسبز مملكت باقي بماند.
وي مي افزايد: ما فقط يك نوار سبز داريم كه خيلي هم باريك و كم وسعت است و اين متعلق به همه كشور است يعني در واقع تنها استراحتگاه و محل تفرج و تفريح مردم است كه مي توانند نسبت به سرسبز بودن آن اطمينان داشته باشند. حال اگر اين نوار سبز را با تاسيسات نفتي و غيره تكه تكه كنيم و از بين ببريم ديگر در كجا چنين مكاني با اين ويژگي پيدا خواهيم كرد.
كهرم به تجارب جهاني در اين زمينه اشاره مي كند و مي گويد: براي نمونه جزاير قناري در اسپانيا تا حدود 50 سال پيش سبز و خرم بود و پوشش گياهي آن تا لب ساحل امتداد داشت در حالي كه امروز، اين جزيره به مجموعه اي از هتل ها، تاسيسات ورزشي و مجتمع هاي رفاهي و توريستي تبديل شده است و مردمي كه به اين جزيره مي روند با گشودن پنجره محل اقامتشان با پنجره ديگري مواجه مي شوند يعني همه جا پر از مكان هاي توريستي است و ديگر نشاني از آن طبيعت بكر وجود ندارد و فقط آفتاب آنجا آن هم براي شهرونداني كه از كشورهايي نظير سوئد، آلمان و انگليس مي آيند، جاذبه دارد.
كهرم خاطر نشان مي سازد: اگر تصور مي كنيد وسعت گلستان آن قدر هست كه اين تاسيسات در آن به چشم نمي آيد و آسيبي به استان نخواهد رساند، اين تصور باطلي است چرا كه در استان هاي شمالي سفره هاي آب زيرزميني آن قدر بالاست كه هرگونه مواد آلوده كننده بلافاصله در آن نفوذ مي كند. يعني اگر مواد نفتي نشت كند تمام آب هاي زيرزميني را آلوده خواهد كرد و اين يعني بروز فاجعه. زيرا وقتي آب هاي زيرزميني آلوده و آغشته به مواد نفتي شد، آب شرب مردمي كه كيلومترها دورتر از اين تاسيسات زندگي مي كنند آغشته به نفت مي شود، همين طور چشمه اي كه در فاصله 50 كيلومتري آن قرار دارد مسموم مي شود. اينها هشدارهايي است كه جدي گرفتن آن مي تواند دليل قابل قبولي براي انصراف از احداث مجتمع پتروشيمي در استاني با اين موقعيت باشد. با اين همه اين اولين بار نيست كه محيط زيست كشور فداي اقتصاد مي شود.
گلستان را به عسلويه تبديل نكنيد
اين استاد دانشگاه تصريح مي كند: مسئولي گفته است ما مي خواهيم اينجا را (استان گلستان) عسلويه كنيم، حال پرسش اين است كه مگر عسلويه نمونه مطلوبي است كه بقيه استانها از آن تبعيت كنند؟ آيا فراموش كرده ايم كه كشور 70 ميليوني ما به يك فضاي سبز هم احتياج دارد. اين در حالي است كه در شهرهاي ما فضاي سبز تقريبا از بين رفته است و تنها يك نوار سبز در خطه شمالي باقي مانده كه بايد آن را هم براي خودمان و هم براي نسل هاي آينده حفظ كنيم.
بر اين اساس، چه اشكالي دارد كه براي ايجاد اشتغال و كارآفريني در استان گلستان، به جاي پرداختن به صنعت نفت به صنعت توريسم بپردازيم. در حالي كه با توجه به قابليت هاي بالقوه اي كه در گلستان وجود دارد رونق صنعت توريسم مي تواند براي تمام مردم استان و فرزندان آنها شغل ايجاد كند. فراموش نكنيم كه بهره برداري ضابطه مند از پارك گلستان و درياچه هاي آلاگل، آجيگل و آلماگل و ديگر جاذبه هاي موجود در استان به راحتي مي تواند جاي صنعت پتروشيمي را پر كند و باعث ايجاد اشتغال و كسب درآمد شود.
اين كارشناس محيط زيست مي گويد: اگر در گذشته تمدنها در كنار رودخانه ها شكل مي گرفت براي آن بود كه از آب اين رودخانه ها استفاده كنند، اما الان كارخانه ها و تاسيسات به خاطر آن در كنار رودخانه ها احداث مي شوند كه بتوانند فاضلاب خود را در آن رها كنند، يعني رودخانه ها وسيله اي مجاني براي انتقال فاضلاب كارخانجات صنعتي و ساير فاضلاب ها شده است. نمونه آن، كارخانه كاغذسازي در كناره رودخانه دز است كه مشكلات عديده زيست محيطي را ايجاد كرده است.
نكته ديگر اينكه، در حال حاضر، استانهاي گيلان، مازندران و گلستان آلوده ترين رودخانه هاي كشور را دارند و اين به خاطر آن است كه پساب هاي كشاورزي كه آميخته به كودهاي شيميايي و سموم دفع آفات نباتي است به رودخانه ها نفوذ مي كند. همچنين فاضلاب هاي خانگي سر از رودخانه ها در مي آورد و در مواردي مستقيم وارد رودخانه مي شود براي نمونه در انزلي فاضلاب هاي انساني مستقيما وارد تالاب انزلي مي شود يعني لوله هاي توالت در تالاب تخليه مي شود و اين يعني نابودي آن، چراكه ما يك پديده غني شدگي داريم يعني وقتي مواد غذايي بيش از حد در تالاب وجود داشته باشد جانوران و گياهان مثلا جلبكها، قارچ ها و ني ها بي حد و حصر رشد مي كنند در نتيجه فضاي تالاب را از ساير موجودات مي گيرند و اين باعث مرگ تالاب مي شود. فاضلاب هاي كارخانه ها هم كه به كرات باعث بروز فاجعه شده است، زيرا وقتي شير فاضلاب را باز مي كنند نتيجه آن مي شود كه ناگهان صدهاهزار آبزي تلف مي شود؛ حال تصور كنيد اين تاسيسات نفتي به اين فاضلاب ها اضافه شود، اين ديگر واقعا يك فاجعه است.
كهرم ضمن ابراز تاسف از بي توجهي به مسائل زيست محيطي مي گويد: اين بي توجهي بيشترين آسيب را به محيط زيست كشور وارد ساخته و به همين دليل است كه به سادگي در دل جنگل زباله دفن مي شود و در فضاهاي بكر و سرسبز كارخانه هاي آلودگي زا احداث مي گردد، كمااينكه در گيلان كارخانه باطري سازي راه اندازي مي شود. در حالي كه شايسته آن است كه حداقل اين سه استان سبز ايران را كه هر روز هم پوشش سبز آن تحليل مي رود حفظ كنيم. چرا كه اين پهنه ها تمام شدني است.
|
