كارشناسان مي گويند مصرف گوجه فرنگي در ايران سه برابر ساير كشورهاست
پاي ثابت سفره سلامت ايرانيان
دكتر ابراهيم جوان
|
|
اين روزها گوجه فرنگي خيلي معروف شده. دليلش هر چه باشد، بهانه خوبي است كه يك بار ديگر درباره اش بيشتر حرف بزنيم و خواص آن را مرور كنيم؟ گذشته از اين كه گوجه فرنگي از ماه هاي قبل هم به دلايل مختلف جنجال برانگيز بوده است.
***
بخش اصلي گياه گوجه فرنگي را ميوه آن تشكيل مي دهد كه به صورت خام يا پخته در انواع سس ها، سوپ،سالاد و انواع مواد غذايي مورد استفاده قرار مي گيرد . اغلب مردم گوجه فرنگي را در هنگامي كه رنگ آن قرمزشده است مصرف مي كنند و كمتر از ميوه سبز آن استفاده مي شود .
بيش از 90 درصد از اين گياه را آب تشكيل مي دهد و مابقي آن شامل پروتئين، چربي، قندهاي مختلف از جمله گلوكز و فروكتوز، ويتامين هاي آ، ث، كا، تيامين، ريبوفلاوين، پانتوتنيك اسيد، اسيد فوليك، ويتامين اي، اسيد آمينه هاي ضروري، املاح معدني از جمله كلسيم، فسفر، آهن، سديم، پتاسيم، منيزيوم، مس، منگنز، كبالت، روي و آرسنيك است و به تازگي نيز وجود يد در گوجه فرنگي گزارش شده است .
راز رنگ قرمز
ليكوپن از جمله رنگدانه هاي معروف گوجه فرنگي است كه از خانواده كاروتنوئيدهاست و موجب قرمزشدن رنگ گوجه فرنگي مي شود و داراي خاصيت آنتي اكسيداني است.به گفته دكتر آرش رشيدي ، عضو هيأت علمي انستيتو تحقيقات تغذيه اي و صنايع غذايي كشور،گوجه فرنگي و هر محصولي كه از آن به دست مي آيد نظير انواع رب،سس و آب گوجه فرنگي ، به شرط رعايت نكات ايمني در توليد آنها از ارزش تغذيه اي بسيار بالايي برخوردار است. پژوهش هاي انجام شده در دانشگاه هاروارد بر روي 40 هزار زن آمريكايي در طي هفت سال نشان داد زناني كه هفت بار در هفته غذاهاي حاوي گوجه فرنگي مصرف كرده اند، خطر ابتلا به بيماري هاي قلبي عروقي در آنها 30 درصد كمتر از افرادي بود كه يك بار در هر هفته گوجه فرنگي خورده اند. همچنين بررسي هاي جديد حاكي است افرادي كه در هفته دو بار غذاهاي تهيه شده با گوجه فرنگي و حتي سس گوجه فرنگي مصرف مي كنند از خواص پيشگيرانه گوجه فرنگي بهره مند خواهند شد.
به گفته پژوهشگران اين گياه سرشار از ويتامين سي و اي است كه هر كدام از اين ويتامين ها خاصيت آنتي اكسيداني دارند. پژوهش هاي اخير همچنين نشان داد كه مصرف مداوم گوجه فرنگي خطر سرطان پروستات را در مردان۳۰ درصد كاهش مي دهد و البته تحقيقات ديگر حاكي از كاهش خطر سرطان هاي معده و ريه در صورت مصرف گوجه فرنگي است.
به نظر مي رسد كه به دليل ارزش غذايي بسيار بالاي اين محصول و همچنين عرضه آن به قيمت مناسب،اين ماده غذايي توانسته است طي سال هاي اخير از جايگاه ويژه اي در سبد غذايي خانواده هاي ايراني برخوردار شود.
گوجه فرنگي در ايران
مهندس شاپور علايي مقدم، مدير كل دفتر سبزي و صيفي وزارت جهاد كشاورزي، با تأييد خبر قبلي خود مبني بر واردات رب گوجه فله اي به كشور و همچنين عدم ابراز تمايل به ادامه اطلاع رساني در اين زمينه به دليل وجود شائبه هايي در مورد افزايش قيمت گوجه فرنگي، در خصوص ميزان توليد اين محصول و سرانه مصرف آن در كشور به همشهري مي گويد: سالانه چهار ميليون و ششصد و ده هزار تن گوجه فرنگي در كشور توليد مي شود كه اين ميزان نسبت به سال گذشته 50 هزار تن و نسبت به سال هاي 82و 83 ششصد هزار تن افزايش داشته است. او متوسط سرانه مصرف گوجه فرنگي در كشورهاي مختلف جهان را 5 /16 كيلوگرم اعلام مي كند و مي گويد كه اين ميزان در كشورهاي در حال توسعه 5/26 كيلوگرم و در ايران 50 كيلوگرم است.
مديركل دفتر سبزي و صيفي وزارت جهاد كشاورزي با اشاره به سرانه مصرف 5 /2 كيلوگرمي رب گوجه در ايران ظرفيت فعلي توليد اين محصول در كارخانجات را 760 هزار تن در سال اعلام كرده و مي گويد: در حال حاضر سالانه 350 هزار تن از اين محصول در كشور توليد مي شود كه بدين ترتيب به ميزان 410 هزار تن ظرفيت خالي در كارخانجات داريم .
واردات رب گوجه فله اي از چين
گوجه فرنگي از ماه هاي قبل هم جنجال برانگيز بوده. دكتر عباس حاجي آخوندي ، مدير كل نظارت بر مواد غذايي،آشاميدني،آرايشي و بهداشتي وزارت بهداشت در رابطه با واردات رب گوجه فله از چين و استفاده از آن در برخي شركت هاي توليدكننده رب كه در ماه هاي اخير بحث هايي در مطبوعات برانگيخت به همشهري مي گويد: طبق نظريه كارشناس آن اداره ،رب گوجه فرنگي فله به عنوان ماده اوليه كارخانجات توليد كننده رب گوجه فرنگي در بسته بندي هاي آسپتيك و در ظروف آسپتيك، در اوزان بالا (حدود 200 كيلوگرمي) و معمولاً از طريق چين طبق درخواست شركت هاي خصوصي و با اخذ مجوز از وزارت بهداشت وارد كشور شده است.
مدير كل نظارت بر مواد غذايي،آشاميدني،آرايشي و بهداشتي وزارت بهداشت ضمن اشاره به آمارهاي موجود در اين زمينه اذعان مي دارد كه در سال 83 به ميزان شانزده هزار وچهار صدو بيست ويك تن و در سال 84 به ميزان چهار هزارو پانصدو هفتادو دو تن رب گوجه فرنگي از طريق كشور چين و با شرايطي كه قبلاً ذكر شد، وارد كشور شده است.
دكتر محمد عزيزي ،دبير انجمن علوم و صنايع غذايي ايران نيز در اين رابطه به همشهري مي گويد: طي سال هاي گذشته برخي از كارخانجات در فصل توليد اقدام به توليد رب به صورت فله اي در بسته بندي هاي 100 يا 200 كيلوگرمي كرده و آن را در ساير فصول در اختيار ديگر كارخانجات قرار مي دادند و اين امر در صنايع داخلي مرسوم بوده است .
عوارض گراني
با توجه به انتشار اخباري مبني بر افزايش قيمت گوجه فرنگي كه بي ترديد بر فرايند توليد رب گوجه و ساير محصولات حاصل از آن نيز تأثير گذار است، احتمال واردات غير قانوني رب گوجه فله اي افزايش خواهد يافت. در صورت وقوع چنين موردي به دليل عدم دسترسي كارشناسان وزارت بهداشت به محصولاتي كه به صورت غير قانوني وارد كشور مي شود و همچنين به دليل امكان وجود تركيبات غير مجاز و انواع نگهدارنده ها در آن، افزايش سطح نظارتي اين وزارتخانه بر روند توليد و واردات انواع محصولات حاصل از گوجه فرنگي ضروري به نظر مي رسد. اگرچه، به هر حال مي شود به اميد روزهاي ارزاني هم نشست!
|