گفت وگو با امير سرتيپ ناصر حسيني،
جانشين فرماندهي نيروي زميني ارتش درباره همراهي ارتش با انقلاب
ارتش در روزهاي آتش و خون
|
|
ارتش را تا قبل از پيروزي انقلاب اسلامي مي توان تنها نيروي نظامي منسجم دفاعي ايران دانست كه در ايام انقلاب نيز با توجه به مردمي بودن بسياري از لايه هاي فعال در اين سازمان پس از اينكه متوجه شدند خواست مردم سقوط رژيم شاه است به اين خواست احترام گذاشته و با پيوستن به صفوف ملت، مردمي بودن خود را اثبات كردند.
اين تشكيلات نظامي پس از انقلاب نيز با تصفيه جمعي از سران ناسالم خود كه براساس روابط ناسالم و وابستگي به رژيم پهلوي به قدرت رسيده بودند، توانست منشاء خدمات فراواني در طول جنگ تحميلي و پس از آن باشد و سربازان دليري چون شهيد صياد شيرازي را تحويل كشور دهد. از اين رو سعي كرديم در گفت وگويي با جانشين فرماندهي نيروي زميني ارتش، به بررسي بيشتر عملكرد اين سازمان در پيش و پس از انقلاب بپردازيم.
* ارتش پيش از انقلاب و وضعيت آن را در مقابل با اهداف و خواسته هاي رژيم پهلوي چگونه مي بينيد؟
- تاريخ ارتش، بخشي از تاريخ معاصر ملت ايران است و در واقع هر چه در تاريخ ايران اتفاق افتاده، مي توان نمونه هايش را در ارتش هم ديد.
ارتش پيش از انقلاب را شايد بتوان به موسي(ع) تشبيه كرد كه در دامان فرعون پرورش يافت و سرانجام هم نابودش كرد. ارتش در قبل از انقلاب هم به همين صورت بود. در واقع در آن دوره ارتش به شدت در حال تقويت و ساماندهي بود. بخش عمده اي از بودجه كشور در ارتش هزينه مي شد. رقمي در حدود 20 ميليارد دلار در 5 ساله آخر حكومت شاهنشاهي صرف خريد تجهيزات ارتش شد.
پول از مردم بود اما منافع آن براي آمريكا و دست نشانده اش بود. اين كارها انجام مي شد و شاه هم راضي بود. چون اين ارتش قرار بود تاج و تخت شاهنشاهي را حفظ كند. اما درون اين ارتش اتفاق ديگري در حال وقوع بود. مباني اعتقادي و مذهبي مردم ايران به رغم تمام تلاش هاي رژيم پهلوي به جرأت در اكثريت كاركنان همين ارتش ريشه دوانده بود. مباني مذهبي به همراه خود اعتقادات ديگري نيز مي آورد. اعتقاد به استقلال كشور، اعتقاد به قدرت كشور، اعتقاد به ائمه معصومين(ع)، اعتقاد به همراهي مردم و اينكه نبايد زير سلطه بيگانگان باشند.
اين موضوع را سفير وقت آمريكا هم متوجه شده بود كه حدود يك سال قبل از انقلاب در گزارشي به كاخ سفيد مخابره كرده بود: اين ارتش با اين اعتقادات نمي تواند جلوي مردم و انقلاب بايستد و عكس العمل نشان دهد. آنها تشخيص داده بودند كه ارتش در كوران انقلاب از فرماندهان خود اطاعت نمي كند. اينكه ارتش فرمانده ديگري دارد. فرمانده پنهاني به نام امام خميني(ره) كه از ايشان دستور مي گيرد.
اگر خوب نگاه كنيم مي بينيم كه ارتش در آن زمان با وجود حكومت پليسي و ديكتاتوري شاه و ساواك و ... با امام در رابطه است، با روحانيون مبارز و مردم رابطه دارد، ساماندهي شده اند، با انقلاب همراهند. اين همان مصداق پرورش موسي در دامان فرعون است. دوران پيش از انقلاب يك دوره از تاريخ ارتش ايران و در واقع يك مرحله از حيات اين نيرو است.
* عملكرد ارتش در دوران انقلاب را چگونه ارزيابي مي كنيد؟
- بخش مهمي از حيات ارتش و يكي از پرافتخارترين دوره هاي آن، دوران انقلاب است. در اين دوره ارتش فداكاري هاي زيادي كرد تا خود را به مردم و انقلاب ثابت كند. از غيرمسلح كردن تانك ها گرفته تا حضور در صحنه هاي انقلابي و تظاهرات و پيوند با مردم. عكس ها و فيلم هاي باقي مانده از آن دوران اين موضوع را ثابت مي كند. در اين زمان ارتباط با امام خميني هم به عينه خود را نشان داد.
وقتي حضرت امام فرمودند فرزندان من در ارتش پادگان ها را ترك كنند، در سريع ترين زمان ممكن پادگان ها خالي شد يا وقتي به دستور ايشان مبني بر بازگشت به پادگان ها، دوباره اطاعت كردند. حتي قبل از انقلاب هم به صورت جمعي و مخفيانه نزد حضرت امام رفتند و آمادگي خود را براي دفاع از انقلاب اعلام كردند. در اين اتفاقات من نقش دين و اعتقاد مذهبي را بسيار پررنگ مي دانم. اينكه اميد را در دل مردم و امام زنده نگه داشت و آمريكا و شاه را كاملاً نااميد كرد. اگر اين اتفاقات و اعتقادات نبود انقلاب به اين سرعت پيروز نمي شد. نمونه هاي مشابه انقلاب هاي ديگر را ببينيد كه چقدر به طول انجاميد و چقدر كشته داشتند.
* مقطع پيروزي انقلاب و دوران بعد از آن را در تاريخ ارتش چگونه ارزيابي مي كنيد؟
- نقش حياتي ارتش در مرحله سوم يعني دوران بعد از پيروزي انقلاب اسلامي است. دقيقاً از روز بعد از انقلاب، جمهوري اسلامي صاحب ارتشي نمونه در سطح خاورميانه شد. ارتش تمام تجهيزات، امكانات و قدرتي كه از زمان شاه بدست آورده بود در اختيار انقلاب گذاشت و دست الهي و حضور ملكوتي حضرت امام(ره) مانند دم عيسوي در اين ارتش دميده شد و يك ارتش زنده و پويا بعد از انقلاب بوجود آمد.
همه 29فروردين سال 1358 را به ياد دارند كه ارتش اعلام آمادگي كرد و به فرمان امام به خيابان ها آمد و رژه رفت و طرفداري خود را از انقلاب اعلام كرد. از حيات بعد از انقلاب ارتش تا امروز 27سال مي گذرد و حماسه آفريني هاي فرزندان اين ملت در ارتش روزبه روز بيشتر مشاهده مي شود. آنها بحران 8 سال دفاع مقدس را با پيروزي پشت سر گذاشتند و سربلند بيرون آمدند.
*درباره فرار شاه و مقطع 26 دي تا 12 بهمن چه ارزيابي اي داريد؟
- شاه خود را فرمانده كل قوا مي دانست. رده اول ارتش را از معتمدان خود قرار داده بود اما از درجه سرهنگ به پايين همه انقلابي بودند و پيوند نزديكي با مردم داشتند. تأثير فرار شاه اين بود كه فرمانده ارتش حذف شد و عملاً اين ارتش در زمان انقلاب توسط فرمانده ديگري به نام امام خميني(ره) هدايت مي شد. سيستم سلسله مراتبي مختل شد و كسي حرف افسران و فرماندهان را گوش نمي داد الا فرمان حضرت امام، فرمانده جديدش را. مفهوم خروج شاه از ايران اين بود كه فرماندهان رده بالا هم ديگر پشتوانه خود را از دست دادند و از دور خارج شدند و نهايتاً هم بي طرفي خود را اعلام كردند.
* نقش ارتش در وقايع انقلاب از روز 12 تا 22 بهمن را چگونه تحليل مي كنيد؟
- از لحظه ورود امام پاي ارتش در ميان بود. امام با بالگردهاي ارتش جابه جا مي شدند. مراسم استقبال و ورود امام با حضور ارتش صورت گرفت. حتي ارتش در داخل راديو و تلويزيون در نظر داشت كه مراسم ورود امام را به صورت مستقيم پخش كند اما وجود ژنرالي سرسپرده مانع از پخش مستقيم مي شود ولي همچنان مراسم ضبط مي شود. همين اتفاق باعث شورش و بلوا در پادگان ها شد و از همان زمان خروج كامل نيروهاي ارتشي از سيستم شاهنشاهي شروع شد.
* يكي از حساس ترين مقطع حيات ارتش از روزهاي 22بهمن تا۲۹ فروردين است كه هجمه شديدي عليه ارتش وجود داشت. چگونه ارتش آن مقطع را پشت سرگذاشت؟
- ارتش با كمك نيروهاي معتقد و حمايت كامل حضرت امام خود را حفظ كرد. پادگان هاي ارتش مملو از سلاح و مهمات بود. اگر اين مهمات و سلاح ها ميان مردم پخش مي شد پيش بيني اتفاقاتي كه مي افتاد، غيرقابل تصور بود. همان نيروهاي ارتشي انقلابي اسلحه ها را حفظ كردند تا به فرماندهان جديد خود تحويل دهند. درايت و رهبري امام كه شناخت دقيقي از نيروهاي ارتش و مردم داشت نقش بسيار مهمي در حفظ ارتش و مقابله با درخواست هايي مبني بر انحلال آن داشت.
كساني سعي داشتند كه انقلاب اسلامي را از يك بازوي قوي محروم كنند اما امام هرگز به چنين كاري تن ندادند. توطئه هاي زيادي هم وجود داشت مانند جداسازي بخش هايي از كشور در كردستان و خوزستان و نهايتاً هم جنگ تحميلي 8 ساله. حال بدون ارتش چگونه مي شد اين توطئه ها را خنثي كرد. اين توطئه ها درايت و پيش بيني امام را در آن زمان نشان مي داد.
* پاكسازي ارتش در چه مواردي بود؟
- بنيه ملي و مذهبي در ارتش چنان قوي بوده كه خودش را تقويت و بازسازي كند. پاكسازي به موارد و نفرات بسيار كم محدود مي شد كه سرسپردگي شان به رژيم طاغوت محرز بود يا اينكه عليه انقلاب درصدد توطئه و مقابله بودند. اما بخش بسيار زيادي از بدنه ارتش با حفظ سمت و درجه ها در ارتش باقي ماندند و در مقابل توطئه ها هم ايستادند. اين نكته را هم بايد در نظر گرفت كه در پاكسازي ها خود نيروهاي ارتش اقدام كردند و خارج از آن نهادي اقدام نكرد. كودتايي هم كه قرار بود عليه انقلاب انجام شود توسط خود نيروهاي داخلي ارتش كشف و خنثي شد.
* علت گرايش بدنه ارتش با در نظر گرفتن شرايط آن زمان به امام و انقلاب چه بود؟
- افسران و درجه داران ارتش افراد باسواد و معتقدي بودند. تقريباً تمام آنها در خانواده اي مذهبي و معتقد پرورش يافته بودند و اعتقاد مذهبي و عمل به فرامين مذهبي در خون آنها بود. مردم ايران ارادت عجيبي نسبت به اسلام و اهل بيت دارند و به تبع آن نسبت به روحانيون كه پيوندي ميان مردم و اعتقادات مذهبي برقرار مي كنند هم احترام قائلند. در نتيجه آن زمان هم نسبت به امام خميني(ره) علاقه عجيبي وجود داشت. در ارتش هم همين وضعيت وجود داشت. با اين توضيحات قابل پيش بيني بود كه ارتش در مقابل انقلاب نمي ايستد.
* به نظر شما وارد كردن ارتش به متن انقلاب و استفاده از آن براي برقراري حكومت نظامي اشتباه نبود؟
- نمي توان به عنوان اشتباه ذكر كرد. چون بعد از ژاندارمري و شهرباني قدرت نظامي، ارتش بود. ارتش از 17 شهريور وارد جريان انقلاب شد در حالي كه براي اين كار پيش بيني نشده بود و اصلاً ماهيت آن براي حوادث شهري و مقابله با مردم نيست. اما بايد اين نكته را در نظر بگيريم كه شاه چاره اي جز اين تصميم نداشت. انقلاب آن قدر اوج گرفته بود كه هيچ نيرويي توان مقابله با آن را نداشت. شاه مجبور بود تا از آخرين سلاحش استفاده كند. اما او شناخت دقيقي از متن و درون ارتش نداشت.
روي كار آمدن دولت نظامي ازهاري هم تأثير نداشت و اين آخرين تير تركش شاه بود و او ديگر كاري نمي توانست انجام دهد. شاه وقتي ديد كه دولت نظامي هم نتوانست كاري كند، مأيوس شد و ايران را ترك كرد.
* ارتباط با انقلاب و جمهوري اسلامي را در دوران امروز چگونه مي بينيد؟
- ارتش از بعد از انقلاب پيوند خود را با نظام هر چه بيشتر تقويت كرد و حماسه هاي فراواني آفريد. مردم ارتش را خوب مي شناسند. من مصداق اين موضوع را استقبال و حضور پرشور مردم در مراسم تشييع پيكر امير شهيد سپهبد علي صياد شيرازي مي دانم كه به نظرم بعد از مراسم تشييع امام و فرزند برومندش، سومين تشييع بزرگ بعد از انقلاب است.
دستاورد اين همراهي و پيوند همين استقلال و توانمندي امروز ماست. دستاوردهاي رزمايش هاي ارتش در سالهاي اخير را نبايد دست كم گرفت. اينها نمونه هايي از قدرت نظامي انقلاب اسلامي هستند و لرزه بر دل دشمنان مي افكنند. ما امروز قدرت بسيار مهم و بزرگي در منطقه از لحاظ نظامي هستيم.
|