منيره امينيان
Enertia يك تكنولوژي جديد است كه در ساختمان خانه ها مي تواند باعث ايجاد سرما و گرما شود و به جاي انجام اين عمل توسط سيستم تهويه يا دستگاه گرمازا مي توان با نوع طراحي منزل، سازگاري با محيط و مصالح ساختمان آن را انجام داد. با استفاده از 3 عامل زير و تركيب و نحوه قرارگيري پنجره ها، نحوه تابش به پوشش ساختمان، توليد بناي پيش ساخته و بهره وري از ميليون ها سال اصول طبيعي مي توان اين امر را امكان پذير ساخت. 3 عامل اصلي در راستاي انجام اين امر عبارتند از :1) ماندگاري 2) جريان هاي حرارتي 3) ظرفيت انرژي موجود در چوب.
هدف از انجام اين عمل ايجاد فضايي راحت براي زندگي در محيط هاي داراي شرايط زيستي نامناسب است. بسيار شگفت انگيز است كه در زمين ما در دماي مطلق صفر فضا و الگوهاي آب و هوايي توانسته اند ماندگار بمانند. اين تعادل اكولوژيك بدين سبب امكان پذير شده كه زمين، اتمسفري دارد كه انرژي خورشيد را توسط جريان هاي حرارتي توزيع مي كند. Enertia در سيستم هاي ساختماني درباره معماري صادق است.
هر روند Enertia در خانه در واقع مدل ريز پرداخته شده از خود زمين است. شايد بتوان از Enertia در درجه اول به عنوان مهمترين تغيير و عملي ترين اختراع در زمينه علم مدرن BIOMIMICRY (علم مدل سازي از طبيعت با مطالعه آن براي حل مشكلات بشر) نام برد، اينكه چگونه مي توان بدون اينكه مجبور باشيم از منابع طبيعي جهان يا ذخاير انرژي استفاده كنيم محيط راحتي در خانه فراهم كرد. تاكنون معماري طبيعي در مورد استفاده از مواد و مصالح طبيعي مانند سنگ و چوب بوده آن هم فقط براي دلايل زيبايي شناختي. اما Enertia عملكردي است بر پايه معماري طبيعي كه در آن مواد با طراحي جديد در چرخه حياتشان به عنوان عامل انرژي زا استفاده مي شوند.
از بين تمامي مواد ساختماني تنها اندكي از آنها داراي ظرفيت انرژي نهفته در خود هستند كه مي توان براي آسايش بشر از آنها استفاده كرد. بهترين و شناخته شده ترين اين مواد چوب است. ساختمان سلولي بسيار نيرومند و صمغ موجود در كاج زردجنوبي اين ماده را در صدر ليست مورد نظر قرارداده و آن را براي استفاده در موارد ساختماني ايده آل مي سازد. اين درخت يكي از بهترين درخت هاي اصلاح شده در جهان نيز هست.
برخلاف ديگر روش هاي بيوتكنولوژيك كه از چوب به عنوان سوخت استفاده مي شود، سيستم Enertia در ساختمان طوري است كه از چوب به عنوان عامل انتقالي براي بكارگيري انرژي موجود در آن استفاده مي كند. چون در اين روش چوب را نمي سوزانند، هيچگونه آلودگي زيستي بخصوص براي اتمسفر پديد نمي آيد. در حقيقت استفاده از چوب در يك خانه با عمر طولاني سبب منزوي كردن كربن و جلوگيري از آلودگي اتمسفر مي شود كه پيش از آن متداول بوده است. Enertia انرژي و مواد قابل احياء را در يك چرخه عملي مورد استفاده قرار مي دهد و از نظر اقتصادي سيستم ساختماني را پديد مي آورد كه منابع انرژي زا را براي استفاده هاي آتي در خود حفظ مي كند يا به چرخه طبيعي زمين (براي استفاده مجدد) باز مي گرداند. Enertiaخانه را در زمستان گرم مي كند و خنكي ژئوترميكي در تابستان پديد مي آورد. سيستم توزيع با جريان هاي طبيعي حرارتي در محيط وابسته به امور مكانيكي نبوده و حتي در محيط هايي كه نيروي برق نامطمئن وجود دارد يا اصلاً وجود ندارد يا گران تمام مي شود هم كاربرد دارد.
Enertia تغيير انرژي در بعد زمان و راه حلي براي تغيير جهان است. ديگر لازم نيست براي گرم كردن و سردكردن خانه هاي خود از سوخت ارزشمند نفت يا انرژي الكتريسيته استفاده كنيم.
اين تكنولوژي ساخت آمريكا براي استقلال در مصرف انرژي و بدون اثرات جانبي راهي است براي دستيابي به زندگي راحت و سالم. در آمريكا انرژي مورد استفاده در خانه ها تقريباً برابر با نفتي است كه به طريق واردات از آن استفاده مي كنند، بنابراين ارزش انرژي جنگل هاي كاج آمريكا زماني كه از چوب اين درختان به عنوان عامل انتقال انرژي خورشيد استفاده شود حفظ خواهد شد. اين انرژي بسيار بيشتر از نفت ذخيره شده در خاورميانه است و برخلاف نفت تحليل نمي رود چون يك انرژي طبيعي است كه بدون اينكه سوزانده شود مورد استفاده قرار مي گيرد.

ابراهيم اسماعيل ارضي
يكي از خوشبختي هاي من كه روزي چند بار بابت آن خدا را شكر مي كنم، اين است كه در نزديكي خانه مان يك بازارچه عرضه مستقيم ميوه و تره بار و... وجود دارد كه باعث شده خريد براي ما آسان تر شود. اولاً  اين كه مجبور نيستيم بابت خريدن اقلام گوناگون به مغازه هاي گوناگون مراجعه كنيم، ديگر اين كه قيمت هاي اجناس در اين بازارچه ها اصلاً  قابل قياس با قيمت آنها در مغازه ها نيست؛ اين طوري هم در وقت ما صرفه جويي مي شود و هم در هزينه هايي كه بايد پرداخت كنيم.اما اين كه وضعيت بازارچه هاي عرضه مستقيم خوب باشد، به اين معني نيست كه اين وضعيت در بهترين حالت ممكن قرار دارد و از اين كه هست، بهتر نمي شود و البته تجربه هم ثابت كرده كه نظارت شهرداري هم در حال پيش رفتن به سمتي است كه روز به روز اين كاستي ها برطرف شود. من هم براي اين كه به وظيفه راپورتچي گري خودم عمل كرده باشم، چيزهايي كه با همين چشم هاي خودم ديده ام را مي گويم، بلكه افاقه كند.
يكي از جمعه هاي گذشته با توجه به اين كه قيمت مرغ در بازار آزاد چندان نسبتي با جيب كارمندان ندارد، تصميم گرفتم صبح زود از خواب بيدار شوم و سري به بازارچه عرضه مستقيم بزنم بلكه بتوانم به وضعيت يخچال خانه سروساماني بدهم. حدود ساعت 9 صبح جلو پيشخوان بخش فروش مرغ بازارچه اين سؤال را مطرح كردم كه آقا!  مرغ نيست؟ و فروشنده محترم فرمودند: خير!  نياورده اند. حقير هم پشيمان از سحرخيزي در يگانه روز تعطيل هفته سؤالات ديگري پرسيدم و اميدوار به اين كه امروز به نتيجه خواهم رسيد، به خانه برگشتم. حدود ساعت 11صبح باز هم راه افتادم و پس از طي كردن سربالايي بازارچه، همان سؤال ساعت 9 را تكرار كردم. فروشنده اين بار جواب دقيق تري داد؛ مرغ در محل توزيع هست ولي ماشين مخصوص حمل مرغ نيست. شما ديگر امروز سر نزنيد. .
از آنجا كه مي گويند كار نيكو كردن از پر كردن است نااميد نشدم و بعد از ظهرهاي روزهاي بعد هم به سوداي مرغ خريدن به بازارچه سرزدم تا اين كه بعد از دو- سه روز بالاخره چشمم به جمال نه چندان دلربايش روشن شد. با خوشحالي از فروشنده خواستم دو عدد مرغ به من بدهد. او هم با يك حركت سريع دو عدد مرغ داخل كيسه انداخت و پولش را گرفت. فقط همين را عرض كنم كه بعد از پاك كردن دو عدد مرغ و كسر وزن امعا و احشايي كه خالي نشده بود و پيه و چربي فراوان و ... به اين نتيجه رسيدم كه اختلاف قيمت آزاد و دولتي مرغ چندان هم غيرمنطقي نيست. البته يادم رفت بگويم كه تا حالا در داخل شكم مرغ، يخ نديده بوديم كه ديديم؛ آن هم فت و فراوان.به نظر مي رسد براي اين كه يك كار درست نتايج خوب بيشتري داشته باشد، به نظارت بيشتري نياز است.

آناهيتا گودرزي- CDS رويكردي نسبتاً جديد در مديريت شهرها است كه برپايه دو پيش فرض مهم بنا شده است؛ اول تمركززدايي از فعاليت ها و دوم افزايش سهم مشاركت هاي مردمي و به كارگيري فعالانه سازمان هاي غيردولتي اعم از صنفي و تخصصي در تمام تصميم گيري هاي مربوط به مسائل شهري.
برنامه ريزان شهري در سال 1966 به دنبال يافتن پاسخي براي علت فقر فزاينده و ركود اقتصادي در شهر كلكته بودند و در اين راستا با مطالعات انجام يافته راهبردهايي در زمينه فقرزدايي اتخاذ نمودند. از نمونه هاي موفق CDS مي توان به شهر بنگلور اشاره كرد كه امروزه مركز بين المللي IT در جهان به شمار مي رود. پيشرفت و رشد در اين شهر بر پايه تكيه بر ارتقاي دانش و تكنيك نرم افزاري و سخت افزاري بوده است.
اگرچه CDS را نمي توان جايگزين طرحهاي شهري دانست ولي به عنوان مكمل و تقويت كننده اين طرحها مي تواند نقش بالادستي را در تدوين استراتژي هاي شهري به عهده گيرد.
براي تهيه برنامه CDS لازم است موارد زير به عنوان مبناي عمل مورد توجه قرار گيرد:
اول- تعريف موقعيت شهر (ويژگي هاي مختلف)
دوم- تعيين سهم شهر از اقتصاد ملي
سوم- ترسيم اقتصاد آينده (چشم اندازهاي مطلوب و امكان پذير)
چهارم- ارتقاي منافع آتي شهروندان (از جمله محور قرار دادن بحث توسعه پايدار و كيفيت محيط زيست انسانها و تأمين حقوق آنها)
پنجم- برنامه هاي غلبه بر فقر و بيكاري
ششم- حكومت هاي شهري موفق (ترسيم ويژگي هاي آن)
اصولاً هر شهر داراي خصوصيات منحصر به فردي است اما امروزه موارد مشتركي ميان شهرها وجود دارد از جمله مسائل مربوط به محيط زيست، مديريت بهينه شهر، غلبه بر فقر، رونق اقتصاد و استفاده از قابليت سرمايه گذاري كه منجر به اهداف كلي همساني مي گردد. چارچوب كلي CSD بر اساس مشتركات عمومي شهرها و جزئيات برنامه هاي آن بر اساس تفاوت هاي شهرها پي ريزي مي شود. لازم به ذكر است كه علاوه بر دو پايه اساسي برشمرده يعني تمركززدايي و مشاركت شهروندان از جمله عوامل ضروري جهت موفقيت طرحهاي CDS دارا بودن اقتصاد باز و در تعامل با جهان است؛ به اين صورت كه هر شهر بتواند نقش ويژه خود را (متفاوت با نقش كشور) در رقابت بين المللي (صادرات كالا و خدمات) به دست آورد.
طرح هاي ‍SDC هميشه رويكردهاي اقتصادي صرف ندارند بلكه بنا به زمينه ها و خصوصيات شهر مورد مطالعه قرار گرفته و راهبردهاي مختلفي اتخاذ مي شود. علي رغم تفاوتهاي ذكر شده (بنا به ويژگي هاي هر شهر) فرآيندي كه براي طرح CDS عموماً لازم است طي شود عبارت است از: سازماندهي و ارزيابي (ارزيابي وضع موجود و طرحهاي بالا دست)، تدوين چشم انداز و استراتژي، چشم انداز شهر در دوره هاي 10 تا 20 ساله با خصوصياتي چالش پذير و واقع بينانه، قابل درك و دربرگيرنده تدوين مي گردد و اجرا و نظارت (پايش)،در اين راستا بايد اهداف نظارت كاملاً روشن و مشخص بوده و موارد زير انجام شود:
الف- تشكيل يك گروه مسئول اجرا، ب- تدقيق برنامه اجرايي، ج- تهيه و تدوين سلسله مراتب عملكرد، د- ترسيم مسئوليت ها، ه- تبيين اثرات مورد انتظار، و- شكل بندي نظام نظارت، ز- فرايندهاي حل مناقشات بين بهره وران.
البته نبايد اين نكته را فراموش كرد كه هنوز CDS در هيچ يك از شهرهاي ايران اجرا نشده است. اخيراً به دنبال تقاضاي وام از بانك جهاني و در راستاي انتقال دانش ميان كشورها و استفاده از تجارب موفق كشورها پيشنهاد پرداخت وام از سوي بانك جهاني در مقابل تدوين و به كارگيري برنامه CDS مطرح شده  است كه در اين زمينه مسئولين وزارت مسكن و شهرسازي بر مبناي پروژه اشتراك با بانك جهاني در حال بررسي CDS و امكان به كارگيري آن در مورد سه شهر نمونه است كه در اين راستا شهرهاي كرمانشاه، سنندج، تبريز، اروميه و بندرعباس براي گزينش سه شهر مورد بررسي قرار دارند. (شهرهاي انتخابي بايد در مرحله مطالعات جهت تهيه طرح جامع شهري باشند).به نظر مي رسد ويژگي هاي گوناگون شهر هاي ايران كه هركدام استعدادها و توان هاي مختلف اعم از چشم اندازهاي  طبيعي- آثار تاريخي و فرهنگي- زمينه هاي رشد صنعت و معدن و گردشگري و توريستي است، مي تواند زمينه مناسبي جهت رونق و شكوفايي شهر قرار گيرد و با اميد به اين كه مسئولين و مديران شهري بتوانند براي استفاده از دستاوردهاي دانش امروز جهان بستري فراهم كنند تا كارشناسان و متخصصان مختلف بتوانند تجارب آن سوي آبها را بومي نموده و در تطابق با پتانسيل هاي موجود جهت ارتقا و رونق شهرهاي كشور عزيزمان به كار گيرند.