ايراني ديپلماسي
مسكو دشوار مذاكرات در ايران پرونده
ايراني ديپلماسي
ايراني‌ها ساختن خشنود
صحيفه سعيد
هفته در پارلمان رئيسه هيات سوي از خارجه امور وزير استيضاح طرح نشدن پذيرفته
طرح ايناست بوده خارجه امور وزارت ديپلمات‌هاي براي خبر بهترين احتمالا گذشته
دفاعيه‌اي تنظيم از را ديپلمات‌ها شد ، رد استيضاح دلايل بودن ناكافي دليل به كه
وزير.نمي‌رسيد نظر به آسان چندان آن ارائه تنظيم صورت در حتي كه كرد ، بي‌نياز
منطقه يك نمايندگان سوي كرداز مديران از استفاده عدم علت به حالي در خارجه امور
به متهم را خارجه وزارت كه نمايندگاني ميان در كه مي‌رود ، پيش استيضاح آستانه تا
دلايلي با جدي‌تر بسيار منتقداني مي‌كنند ، بين‌المللي صحنه در فرصت‌ها دادن دست از
خارجي سياست صرف متولي را خارجه وزارت چون شايد نيز آنها.دارند وجود قوي‌تر
وزير استعفاي شايعهنمينهند فرو آن بردوش را اشكالات همه مسئوليت بار نمي‌دانند
بتواند شايد اما شد تكذيب پارلمان رئيس جمله از مختلف افراد سوي از چه اگر نيز
كار به خارجه امور در ديپلمات‌ها كه باشد حرفه‌اي تخصصي از استفاده حكايت‌گر
تهديد و تشويق و چانه‌زني گفت‌وگو ، با آنها حرفه باشد چه هر حال هر به.مي‌گيرند
.است عجين
سفر تاريخ نبودن قطعي از خارجه امور وزارت سخنگوي حالي در گذشته هفته اواخر
تاريخ افغانستان خارجه وزارت قبل ، روز چند كه مي‌داد خبر افغانستان به رئيس‌جمهور
به خاتمي محمد سفر از رندانه هم پاكستاني روزنامه يك و كرده اعلام را سفر دقيق
رسمي اعلام دو اين بتوان شايد.بود نوشته جرگه لويه تشكيل از قبل روز دو كابل
مواضع اتخاذ براي افغانستان موقت دولت.دانست ناهماهنگي بروز بر دليلي را متفاوت
با ايران مقابله سابقه دليل به سويي از روبه‌روست شديد پارادوكسي با ايران قبال در
آواره ميليون دو از بيش حضور با كه زباني و تاريخي فرهنگي ، پيوندهاي طالبان حكومت
همكاري به نيازمند شايد و علاقه‌مند..و يافته جديدي ويژگي‌هاي ايران ، در
ايران با نزديك همكاري هرگونه ديگر سوي از.است غربي همسايه با نزديك و گسترده
را خود ناتمام و لرزان كيان موقت ، دولت كه برمي‌انگيزد را آمريكايي‌ها حساسيت
صحنه به افغانستان انتقالي ، دولت استقرار و طالبان سقوط از پسميداند آنها مرهون
گفته كه شرايطي در و ميان اين در.است شده تبديل آمريكا و ايران منازعه براي جديدي
انعقاد نمي‌رود ، فراتر چندان پايتخت اطراف نواحي از كرزاي دولت اقتدار مي‌شود
صورت حالي در افغانستان طريق از پاكستان به تركمنستان گاز انتقال براي قرارداد
.داشتند نظر زير را آن حساسيت و دقت با خارجه امور وزارت ديپلمات‌هاي بي‌شك كه گرفت
انتقال براي موجود مسيرهاي به را ديگري مسير افغانستان در جديد شرايط استقرار
.است افزوده خزر حاشيه و ميانه آسياي انرژي ذخاير
امارات خارجه امور در مشاور وزير سفر از پس كوتاه فاصله‌اي با ايراني ديپلمات‌هاي
كردن مشخص براي آمادگي اعلام و مذاكرات دوستانه جوبودند كويت مجلس رئيس ميزبان
جنوبي همسايگان با ايران ، روابط ارتقاء بر ديگري دليل هم باز كشور دو دريايي حدود
تحقيق يك نتايج.است روشن كاملا همگرايي اين در جهاني جديد شرايط تاثير.است خود
اوضاع مي‌دهد نشان گرفته صورت الاهرام استراتژيك و سياسي پژوهش‌هاي مركز توسط كه
سمت به فارس خليج حوزه عرب كشورهاي و ايران دادن سوق حال در خاورميانه بر حاكم
و فارس خليج در جاري تحولات است آمده تحقيق اين نتايج در.است امنيتي همكاري‌هاي
آغاز تروريسم با آمريكا كه مبارزه‌اي از ناشي تبعات و اسرائيل تهديدهاي خاورميانه
تا شده باعث ساخته ، مسلمان كشورهاي متوجه نيز را حمله پيكان نوك اتفاقا و كرده
.گيرد شكل فارس خليج سوي دو كشورهاي بين امنيتي مشترك پيوند ايجاد ضرورت
(اروپا شوراي رئيس عنوان به) تهران به لوكزامبورگ خارجه امور وزير گذشته هفته سفر
به اروپايي مختلف مقامات مكرر سفرهاي مشاهده.مي‌شود محسوب شاياني ديپلماتيك تحول
به مدت‌ها اروپايي چندم دست مقام يك ميزباني انتظار كه روزهايي يادآوري تهران
موثر عدم از اروپايي مقام اين كه اطميناني.نمي‌سازد دشوار چندان را مي‌كشيد درازا
قابل نيز داد ايران با تجاري موافقت‌نامه انعقاد تعويق مسئله در آمريكا نفوذ بودن
يكسان معناي به ناتو در آمريكا و اروپا اتحاديه هم‌پيماني بود گفته او.است توجه
.نيست زمينه‌ها تمام در سياست‌ها بودن
به كه اتفاق اين.مي‌شود نزديك خود نهايي مراحل به ناتو جمع به روسيه پيوستن گويا
براي مي‌شود ، تفسير آمريكا خصوص به و غرب با روسيه بيشتر چه هر نزديكي منزله
سياست‌هاي ناكامي مظاهر از يكي عنوان به را روسيه با نزديك همكاري كه ايراني‌هايي
آنها.است اهميت حائز بسيار مي‌كردند معرفي (تكنيكي نيازهاي رفع كنار در) آمريكا
آنها.دارند گرفته انجام معاملات از يافتن آگاهي به فراواني ميل بي‌ترديد
ناتو حلقه به پيوستن در آمريكا جلبنظر براي روسيه بدانند تا مشتاقند بي‌اندازه
عنوان به آن مربوط مسائل و ايران است ممكن آيا است؟ كرده واگذار بزرگي امتياز آيا
مثبت سوال اين به پاسخ اگر باشد؟ شده گرفته نظر در كلان معامله‌اي از بخشي تنها
كه گفت سخن بزرگ بازي يك عرصه به ايراني ديپلمات‌هاي ورود از مي‌توان آيا باشد
است؟ بيشتر مراتب به بازيگر يك توانايي‌هاي ميزان از بازي سطح اساسا و تبعات لوازم
قرار دهه چنديندارند آشنايي خوبي به ديپلماسي عالم ظرايف با روس‌ها حال هر در
و سياسي تجربه پشتوانه با جهاني متخاصم اردوگاه دو از يكي رهبري موقعيت در داشتن
عرصه در سرسخت بسيار رقباي و بازيگران آنها از ازفروپاشي ، قبل سال‌هاي ديپلماتيكي
پيش از تاكتيك‌هاي عرضه در را روس‌ها غربي برجسته ديپلمات يك.است ساخته ديپلماسي
تنظيم دقت به را استراتژي‌ها آنها مي‌گويد و مي‌داند ماهر بسيار شده برنامه‌ريزي
طراحي جز به جز منظم ، طور به چانه‌زني گوناگون تاكتيك‌هاي و حيله‌ها.مي‌كنند
بين‌الملل سياست در تعامل ماهوي و ذاتي ويژگي‌هاي از نكات اين شايد.مي‌گردند
به روس‌ها كه است آن واقعيت اما دارند آن از استفاده بر تلاش همگان كه شود دانسته
از فارغ و بيشتر بسيار بال فراغ با ايدئولوژيك فضاي از شدن دور لطف به امروزه ويژه
حركت خود منافع احقاق سمت به هميشه از آسوده‌تر ماركسيستي ايدئولوژي الزامات
.مي‌كنند
نيات و اهداف از مي‌تواند بين‌المللي عرصه در سياسي بازيگران رفتارهاي دقيق بررسي
نيروگاه توربين‌هاي آزمايش بر مبني خبري پرآشوب هنگامه اين در وقتي.دهد خبر آنها
چه خبر اين روي مي‌شود ، مخابره روسيه مبدا از آنها ، سازنده كارخانه در بوشهر اتمي
گرفتن براي زمينه‌سازي يا ايراني‌هاست ساختن خشنود هدف آيا گذاشت مي‌توان تحليلي
بازي؟ ديگر طرف از ديگر امتيازي
مسكو دشوار مذاكرات در ايران پرونده
بود مشخص كه سخناني در روسيه خارجه امور وزارت سخنگوي بوش سفر از پيش
كرد تاكيد ايران با كشورش روابط گسترش و حفظ بر است شده ديكته پوتين سوي از
ديپلماسي
بوالهري روزبه
كه رفت مسكو به بار نخستين براي شرايطي در آمريكا جمهوري رئيس "بوش دبليو جورج"
آورده پديد مسكو و واشنگتن ميان را همگرايي نوعي آن ، از پس و سپتامبر تحولات 11
تصميم مسكو و واشنگتن كه داشتند ابراز خصوص همين در آمريكايي مقام‌هاي.است
.نباشند دشمن ديگر كه گرفته‌اند
تبليغاتي _ سياسي سنگين فشار مسكو به بوش سفر شروع از پيش نيز اساس همين بر
.كند همكاري آمريكا با "ايران پرونده" مورد در تا آمد وارد روسيه بر گسترده‌اي
رهبران كه بود خواهد بار نخستين اين:نوشت "پست واشنگتن" روزنامه ارتباط ، همين در
.كرد خواهند مذاكره تهران _ مسكو تسليحاتي همكاري درباره تفصيل به روسيه و آمريكا
در را ايران نام بوش كه اين به توجه با:مي‌گويد بين‌الملل مسائل تحليلگر يك
مسكو شدن تسليم با تا داشت انتظار بود ، داده قرار شيطاني محور كشورهاي فهرست
هسته‌اي نيروگاه احداث نيز و همكاري اين قطع بر مبني آمريكا درخواست‌هاي درخصوص
.كند وارد تهران بر فشار اعمال براي را بيشتري زمينه بوشهر ،
انجام غيرمستقيم و مستقيم شكل دو به مي‌توانست فشار اعمال اين:افزود تحليلگر اين
براي روسيه احتمالي موافقت جلب از پس مي‌كوشيد آمريكا مستقيم ، فشار اعمال در.گيرد
كه خود ادعاهاي صحت جهت در تاييديه‌اي منزله به را آن ايران ، با مناسباتش سطح كاهش
كه دهد انجام تهران عليه را بيشتري اقدامات و كند تلقي نبوده‌اند ، مستدل تاكنون
.بگيرد دربر را گوناگوني زمينه‌هاي مي‌توانست
اروپايي متحدان جلبنظر بر مبتني آمريكا سياست مستقيم ، فشار اعمال در وي ، گفته به
اكثر سوءظن با تاكنون كه سياستي بود ، ايراني‌اش ضد سياست به آنان پيوستن در خود
.است شده مواجه فرانسه ويژه به اروپايي كشورهاي
از او تيم و جوان بوش كه مي‌كنند برداشت چنين مذكور كشورهاي ارزيابي ، اين براساس
بوش كه تك‌قطبي جهان ايده تحقق براي سپتامبر تحولات 11 از ناشي آمده وجود به فرصت
لذا و گرفته‌اند بهره بود ، آن اجراي درصدد گذشته ميلادي سده دهه 90 اوايل در پدر
به تمايلي آنان لذا.كرد تحليل راستا اين در بايد را واشنگتن جديد سياست‌هاي
با خود روابط گسترش يا حفظ طريق از مي‌كوشند و ندارند آمريكايي بازي اين در مشاركت
در كه را خود منافع خاورميانه ، مانند جهان ژئواستراتژيك و ژئوپلتيك مناطق كشورهاي
.كنند حفظ مي‌دانند ، يافته تحقق قطبي چند نظام
"اوكي" كلمه او از تا رفت پوتين ديدار به تهيه آتش اين با جوان بوش هرحال ، در
پرونده" و نشد جاري روسيه رئيس‌جمهوري زبان از كه كلمه‌اي ;كند دريافت را (بله)
از مانع كه دلايلي اما.ماند باقي آمريكا رئيس‌جمهوري كار ميز روي همچنان "ايران
بودند؟ كدام شد ، بوش درخواست به پوتين مثبت پاسخ
توجه قابل امتيازات نشدن ارائه نخست ، .برشمرد را دليل دو مي‌توان پاسخ ، در
كه ناتو پيمان به روسيه پيوستن كه است درست موضوع اين.روسيه به سياسي و اقتصادي
اين اما بود ، مسكو به مهم امتيازي بود ، شوروي اتحاد فروپاشي از پس كشور آن آرزوي
.باشد گرفته نظر در روسيه براي را خاصي امنيتي حوزه آمريكا كه نيست آن معناي به
موضوع اين گوياي _ خود خودي به _ قفقاز و مركزي آسياي در آمريكايي نيروهاي حضور
خود آن از شده‌اند ، واقع (زمين قلب) "هارتلند" در كه را مناطق اين واشنگتن كه است
جلوگيري و سپتامبر تحولات 11 تحليلگران از بسياري مي‌شود باعث كه امري ;مي‌داند
كشور آن نقشه‌هاي در تسريع جهت در مقدمه‌اي را آن از آمريكا امنيتي مقام‌هاي نكردن
امتيازات ديگر ، طرف از.بدانند (هارتلند) ژئواستراتژيك و ژئوپلتيك منطقه اين در
در.كند راضي را روس‌ها كه نبود آن‌چنان داد ، پيشنهاد روسيه به آمريكا كه اقتصادي
بدهي‌هاي بخشودگي بر مبني آمريكا دفاع وزير مشاور "پرل ريچارد" گفته ارتباط ، اين
را روس‌ها رضايت بود ، مانده ارث به سابق شوروي اتحاد زمان از كه واشنگتن به مسكو
بر بارها مسكو تاكنون ، گذشته دهه يك از كه است درحالي اين و.نداشت همراه به
.است كرده تاكيد روسيه در بيشتر سرمايه‌گذاري
ژئوپلتيك ، واقعيات كه گفت بايد است ، مهمتر نخست دليل از كه دوم دليل مورد در
.بازداشت ايران با مناسبات سطح كاهش يا همكاري قطع خواست درمقابل تسليم از را روسيه
آسياي در آمريكايي نيروهاي حضور قبال در را انتقادي ديدي روسيه كه حال عين در
حتي كه هارتلند از كه نيست آن معناي به اين اما نكرد ، اتخاذ قفقاز و مركزي
.بپوشد چشم مي‌گيرد ، بر در را كشور آن خاك از بخش‌هايي
را هارتلند پيراموني ضلع هند 4 و چين روسيه ، همراه به ايران كه داشت توجه بايد
منطقه اين اوضاع بر مي‌تواند يكديگر با آنان هماهنگي و همكاري لذا و مي‌دهند تشكيل
استراتژيك شركاي هند و ايران چين ، كه بود هم همين‌رو از.باشد تاثيرگذار بسيار
بسيار اهميت از مسكو ارزيابي نشان‌دهنده كه لقبي و عنوان ;شده‌اند ناميده روسيه
.است كشور اين 3 زياد
بالعكس ، يا و كشور اين 3 از هريك از دوري‌اش كه است آگاه خوبي به روسيه حقيقت ، در
قدرت به شدن نايل براي مقدمه‌اي كه آنان منطقه‌اي استراتژي براي را عظيمي زيان‌هاي
كه چراداشت خواهد بر در بود ، خواهد _ شوروي اتحاد فروپاشي از پيش _ جهاني گذشته
گونه‌اي به منطقه در اوضاع هارتلند ، پيرامون محور از ضلع يك فقط شدن جدا با
موقعيتي حفظ بر دليلي واقع‌بينانه ، ارزيابي اينشد خواهد دگرگون برگشت‌ناپذير
توسط اخير ماه‌هاي طي مواضع‌شان كه است شرق به نگاه ديپلماسي هواداران براي نسبي
در صورت ، هر در.است شده تضعيف (غرب با كامل همگرايي هواداران) آتلانتيك‌گرايان
فقدان از خوبي به اوقات برخي مسكو گرچه گفت بايد روسيه براي ايران موقعيت مورد
است ، كرده كسب طرف دو هر از را منافعي و گرفته بهره واشنگتن _ تهران ميان روابط
و فارس خليج با همجواري.نيست ايران از چشم‌پوشي به قادر نهايي ، تحليل در اما
هستند عواملي جمله از افغانستان و قفقاز مرزي ، آسياي با همسايگي و عربي خاورميانه
.باشد داشته ايران به مثبتي نيم‌نگاه حداقل ، و همواره روسيه مي‌شود باعث كه
را روسيه عظمت بازسازي والاي رسالت خود براي كه كسي عنوان به پوتين اين ، بر علاوه
كه رابطه‌اي به كند آمريكا با رابطه قرباني را چيز همه نمي‌تواند است ، قايل
وي آنكه ضمن.است ملي‌گرا و كمونيست اپوزيسيون احزاب شديد انتقاد مورد چگونگي‌اش
با را روسيه جامعه اكثريت ، نوعي به يا و توجهي قابل بخش دشمني احساس نمي‌تواند
آن از بودنش ، عمل‌گرا به‌رغم روسيه رئيس‌جمهوري بنابراين ، بگيرد ناديده آمريكا
نيازهاي وجود با و كند حفظ را توازن نوعي كه است برخوردار تيزهوشي و درك اندازه
كه است شرايطي در اين.نرود پيش غرب با كامل سازش سوي به غرب ، به كشورش اقتصادي
رئيس آخرين "گورباچف ميخائيل" خارجي سياست عملكرد به نسبت جدي‌اي انتقادهاي پوتين
اروپاي از سرخ ارتش عقبنشيني و ورشو پيمان انحلال درخصوص سابق شوروي اتحاد جمهوري
بر تاكنون ايران و روسيه كه اختلافاتي از صرف‌نظر ارتباط ، همين دراست داشته شرقي
در عمده تضاد به كه كرده‌اند تلاش حال عين در و داشته خزر درياي حقوقي رژيم سر
از و كرد ايستادگي بوش مقابل در پوتين كه بوديم آن شاهد نشود ، تبديل روابطشان
.كرد عبور داشت ، وجود او خارجي سياست راه سر بر كه دشواري آزمون
كه سخناني در روسيه خارجه امور وزارت سخنگوي بوش سفر از پيش حتي ارتباط ، اين در
تاكيد ايران با كشورش روابط گسترش و حفظ بر است ، شده ديكته پوتين سوي از بود مشخص
شده مسكو راهي ايران بيشتر هرچه انزواي براي كه آمريكايي هيات ترتيب ، بدين و كرد
با داشت ، نمود هم بوش و پوتين مطبوعاتي كنفرانس در كه ناموفق مذاكراتي از پس بود ،
شود تصور چنين ايران در نبايد همه ، اين با.شد خارج روسيه پايتخت از خالي دستان
هر اصولا.است زده پيوند ايران با كامل طور به را خود سياست و منافع روسيه كه
در.مي‌كوشد آنها تحقق براي ديپلماسي‌اش طريق از كه دارد را خود خاص منافع كشور
اين روزي اگر اما است ، منطقه در موجود وضعيت حفظ گرو در روسيه امنيت حاضر ، حال
بگيرند ، پيش در را ديگري ديپلماسي روس ، سياست‌گذاران و شود تعريف دوباره امنيت
كنوني ، شرايط در كه كرد تاكيد بايد هرچند ، بود ، خواهد متفاوت مطمئنا اوضاع
از ناشي كه موضوعي ;نمي‌خورد چشم به ايران قبال در موضع تغيير اين از نشانه‌اي
.است اقتصادي حتي و نظامي و سياسي امنيتي ، منافع و ملاحظات
|
