طمع قرباني ايدهآليسم
مرگبار جنون براي درماني
مرگ يك ثانيه هر 30
39_ تندرستي بحران
طمع قرباني ايدهآليسم
تب كورهراه در
پزشكي
دوناوان پانوسيان كلر
رنجبر طاهره:ترجمه
است آنوفل تكثير و رشد محل بهترين مسكوني مناطق دل در آبگيرهايي چنين
در كاليفرنيا دانشگاه پزشكي استاد ( Claire Panosian Dunavan)دوناوان پانوسيان كلر خانم
پدر.است پزشكي روزنامهنگار و واگيردار و استوايي بيماريهاي متخصص لسآنجلس ، پزشكي دانشكده
ديگر ، بسياري همچون آنجا و ميكرد خدمت گودالكانال در ماه نه 1942 ،- سالهاي 43 در كلر ،
جستوجوي در:تب راه كوره" كتاب بر است مروري زير ، متنگرفت قرار مالاريا مكرر حملات مورد
فرار ، " انتشارات توسط كه (MarkHanigsbaum )هانيگسبام مارك نوشته ،"مالاريا براي درماني
.است رسيده چاپ به (2002) "ژيرو و اشتراوس
آتش و پشه از آكنده هوا زمين ، سطح بالاي جنگ ، با ديگر شب يكنوامبر 1942 گودالكانال ،
كلاهخود و يونيفورم بيوقفه پا ، به پوتين موقت ، سنگرهاي در فرسوده ، مردان.است دشمن مهمات
.ميشمارند را ساعتها خورشيد طلوع انتظار به و ميكنند تعويض را فولاديشان
كه بود مكاني امنترين زمين در چالهاي بماند ، جا يك ميخواست گودالكانال در سربازي اگر
پشههاي:داشت بهايي خود براي نيز شبانه پناه جان اين اما.رساند صبح به را شب آن در ميشد
.بزند صحرايي بيمارستان چادر به سري تنها شخص ، كه بود كافي آن اثبات براي.بيماريزا آنوفل
پرستاري هذيانزدهاي بيماران از برقي ، فانوس لرزان پرتوهاي زير جبهه امدادگران آنجا
آنها ما كه بود گرفته قرار خوشههايي و هلالها ظريف ، حلقههاي هجوم مورد خونشان كه ميكردند
.ميشناسيم مالاريا نام به را
آتابرين ، .شدند مبتلا مالاريا به آمريكايي نظامي ميليون نيم به نزديك دوم ، جهاني جنگ طول در
دفاع تنها زمان آن در شود ، روانپريشي موجب ميتوانست و ميكرد زرد را پوست رنگ كه دارويي
بود ، دهه 1940 در مالاريا براي جهان در درمان موثرترين هنوز كه واقعي ، كينين چرا.بود موجود
منبع - گنهگنه پيش ، سال زيرا 80 بود؟ كمياب و گرانبها پاسيفيك نبرد صحنه در اندازه اين تا
تقريبا بيستم ، قرن تا.شد ربوده آند ، مهآلود جنگلهاي در آن بومي زيستگاه از - كينين طبيعي
ژاپنيها دست به جاوه سال 1942 ، در و ميشد تامين جاوه جزيره از جهان گنهگنه پوست تمام
.افتاد
آمريكاي از است ، معروف تببرياش خواص براي سال 1600 از كه گريزپا ، گنهگنه اين چگونه اينكه
مارك نوشته كه كتاب اين.است كتاب اين اصلي ماجراي رسيده جاوه در هلندي كشتزارهاي به جنوبي
انجام عشق با او كه است پژوهشهايي حاصل و لندن در آبزرور روزنامه سابق سرگزارشگر هانيگسبام ،
ارزشمند درخت اين دزدي نقشههاي و روياها از تاريخي گزارشي نيز و ماجراجويانه داستاني داده ،
به سريع نگاهي پايانياش فصلهاي در "تب راه كوره".است ارغواني رگههاي داراي برگهايي با
داروي توزيع و توسعه سياستهاي خاموش ، نژادي از واكسن توليد:مياندازد مالاريا امروزي وضعيت
سويه يك.Plasmodium FalciparumFalcipar um ادامهدار تلفات همه از نگرانكنندهتر و جديد
از نفر ميليون دو تا يك هرساله هنوز و بود دوم جهاني جنگ تلفات مسئول كه است مالاريا از
.ميكند كشتار آفريقا در ويژه به را جهان تهيدستان
اصلي شكارچي سه به اقبال ستاره ميگردد ، باز نوزدهم قرن به آن زمان كه داستان اين در
آنها رد اكنون كه هانيگسبام ، باشند ماجرا اصلي هنرپيشههاي است قرار كه ميزند چشمك گنهگنه
ريچارد":ميكند فهرست چنين را نامهايشان ميگذارد ، آنها پاي جاي پا راه همان از و گرفته را
بيماري از ترس وجود با كه خزه ، جمعآوريكننده و هراس بيماري يوركشايري ،(R.Spruce) اسپروس
سرگردان آند كوههاي و آمازون در كيو سلطنتي گياهشناسي باغ طرف از نمايندگي به سال پانزده
سن در تا بود آمده پرو به كه (لندن شرقي بخش) كاكني بازرگان ،(C.Ledger) لجر چارلز ;بود
شيلي ، و بوليوي در باورنكردني اكتشافي سفرهاي يكسري از پس و بيازمايد را خود شانس سالگي هيجده
C. )ماركهام سركلمنتس و ;كرد ترك را جنوبي آمريكاي بينوا و بيسروسامان خورده ، شكست
اكتشافياش سفر دو در اسكات رابرت مالي پشتيبان و قطب اكتشاف پدر به معروف ،(Sir Markhamت
اندوهبارترين از يكي لجر ، وفادار راهنماي ،(M. Mamani) ماماني مانوئل ماجراي ".جنوب قطب به
كه بذرهايي كه بود گمنامي قهرمان ماماني هانيگسبام ، گفته به.است "تب راه كوره" فرعي طرحهاي
به ماماني.بود كرده جمعآوري را آورد ، وجود به جاوه در را كينين از آكنده پوستهاي بعدها
انحصار انداختن خطر به دليل به تا بازگشت جنگل به بيشتر بذر آوردن دست به براي لجر دستور
.درگذشت آزادي از پس روز چند او.كند تحمل را وحشيانهاي زندان گنهگنه ، مورد در بوليوي
يادداشتي به منجر صرفا گنهگنه براي جستوجوهايش كه بود ديگري ايدهآليست ماركهام ، كلمنتس
پرو سياح و برجسته تاريخداني خودش و ويندسور سلطنتي دربار كشيش پسر ماركهام.شد ماليخوليايي
فلورانس همچون نيز اوبود دوستتر نوع همه از آند كوه گياهي كاشفان ميان در او.بود
از آنها نجات روياي در و كرد انتقاد بريتانيا مستعمرات ناتواني و مالاريا تلفات از نايتينگل
.بود شريك او با بهتر درمان و بهداشت طريق
گنهگنه پرمحصول باغهاي لطف به كينين جهاني قيمت بله ، .رفت برباد ماركهام روياي بعد سالها
دست از را خود زندگي انسان طمع و حرص خاطر به كه افرادي اما.بود كرده افت جاوه ، در لجريانا
يكي.بودند مالاريا ارزانقيمت قرصهاي مديون را زندگيشان كه بود كساني از بيشتر بسيار دادند
احداث در كوتاهياش و كمرشكن مالياتهاي كه بود بريتانيا شرقي هند كمپاني جنايتكاران اين از
تجارت بود؟ كه ديگر مقصر.زد دامن ديگر عفوني بيماريهاي و وبا مالاريا ، شيوع به بيمارستان
رسيده آن به هندوستان در بريتانيا كه داشت وجود مرزي بشردوستي براي" هانيگسبام گفته به.سرد
كينين فروش از بايد سود اين آيد ، دست به سودي آينده در گياه اين پوست از بود قرار اگر.بود
ثروتمند ، آمريكاييهاي و اروپاييها يعني برآيند آن خريد عهده از ميتوانستند كه كساني به
".ميشد تامين
به مالاريا جديد داروهاي پررونق فروش با گويي.دارد ادامه نيز امروزه جنوب - شمال تفاوت اين
ثانيه هر 30 كه حالي در (ميروند آفريقا به شكار و گشت براي كه توريستهايي) روندگان سافاري
گونه هيچ بدون اصلا يا دو درجه داروهاي با درمان دليل به - مالاريا اثر در آفريقايي كودك يك
مقاومت كسب دهه چند مطمئنا.ميشود تكرار ديگر بار تاريخ ميدهد ، دست از را خود جان - درمان
شكست هزينه انتقال ، يافته تغيير الگوهاي و داروها كشيده فلك به سر قيمت ،P Falciparum توسط
انتظار به نبايد ما كه است آن تلخ حقيقت اما.است برده بالا را باستاني خونزاد انگل اين
داروهاي همين با ميداشت ، وجود بينالمللي خواست و اقتصادي زيربناي اگر.باشيم مالاريا واكسن
.ميپيوست حقيقت به ماركهام روياي نيز موجود
مالاريا روي خود اقدام دست در پژوهشهاي حجم بر تازگي به متحده ايالات ارتش فاصله اين در
كه باشد بزرگتري هدف براي شايد هم و سربازان از حفاظت براي هم كار اين.است افزوده
پس جهان امنيت كه دارد وجود امكان اين آيا صورت اين درنميكند اشاره آن به هرگز هانيگسبام
همهگير بيماريهاي مورد در و نداشته بستگي استراتژيك توافقهاي به تنها سپتامبر حادثه 11 از
معناي ;بخوانيد را "تب راه كوره" نانوشتههاي باشد؟ لازم زور به توسل نيز جهاني سطح در
شرافتمندي سنت حكم به خارجي كمكهاي ديگر قرن اين در مالاريا درمان به وجود تمام با اعتقادي
.ماست خودخواهي و جهان اقتصادي رفاه بشر ، نوع براي سرمايهگذاري يك بلكه نيست
Scientific American,Jun.2002
مرگبار جنون براي درماني
داروهايي توليد به سرانجام است ممكن كه دادهاند توسعه را درماني روش نوعي پژوهشگران
شده انجام آزمايشات در.كند محافظت گاوي جنون بيماري برابر در را انسانها كه بيانجامد
نوين شيوه اين با درمان تحت كه (گاوي جنون به شبيه بيماري نوعي) اسكراپي به مبتلا موشهاي
و كردند تجربه مبتلايان ساير به نسبت را طولانيتري عمر درصد متوسط 38 طور به گرفتند ، قرار
به مبتلا انسان هزاران جان بتواند شيميايي درمان روش اين توسعه و بسط اميدوارند كارشناسان
.بخشد نجات جهان سراسر در را گاوي جنون
بدن از عضو اين ظاهر مغزي ، سلولهاي پيشرونده مرگ آن در كه است مغزي بيماري نوعي گاوي جنون
مهلك وجود با.ميآورد در پا از را خود قرباني همواره و ميكند تبديل متخلل اسفنج يك به را
روش اين در نوكلئوتيدها اكسي اليگودي CpG به موسوم شيميايي مواد كارگيري به بيماري ، اين بودن
مبتلايان جان حفظ به بتواند مزبور روش توسعه و پيشرفت كه ميدهد را نويد اين نوين ، درماني
.بيانجامد گاوي جنون بيماري
اسكراپي بيماري عامل پريون به جانوران اين ابتدا موشها ، روي بر آمده عمل به آزمايشات طي
.گرفتند قرار جديد درماني روش در شده گرفته كار به شيميايي مواد تزريق تحت سپس و شدند آلوده
تحت موشهاي اما ميكند ، نابود روز حدود 180 از پس را خود قربانيان معمول طور به اسكراپي
آنان مورد در درماني شيوه كاملترين كه آنان از گروهي حتي و كردند عمر روز از 250 بيش درمان
.هستند زنده روز از 330 پس هنوز آمد ، در اجرا به
عفونت كردن مهار براي را بدن ايمني سيستم سلولهاي شيميايي ، درمان شيوه اين معتقدند محققان
عامل حاملان تشخيص براي دقيقي تست تاكنون متاسفانه.ميكند تحريك شدت به بيماري اين از ناشي
براي بيماري اين كمون دوره و ندارد وجود نميدهند نشان را بيماري آثار هنوز كه گاوي جنون
شيوه كشف براي تلاش كنار در بايد گاوي جنون عليه موثر نبرد يك براي.نيست روشن چندان پزشكان
به مبتلا فرد در بيماري عامل دقيق عملكرد و كمون دوره خصوص در كاملتري اطلاعات مناسب ، درمان
.آيد دست
مرگ يك ثانيه هر 30
بهداشت
استوايي نواحي انگليسي بيماري مهمترين را مالاريا كه است اقتصادداني (J.Sachs) ساچز جفري
جوامع ميگيرد ، را قرباني بيشترين مالاريا كه جايي در:ميگويد باره اين در و داده تشخيص
توانفرساي لرزهاي و تب از جهان جمعيت از درصد ده سال هر.بود نخواهند خوشاقبال چندان انساني
نود و ميسپارند جان آن به ابتلا اثر در نفر ميليون يك از بيش و ميبرند رنج مالاريا از ناشي
را قربانيان بيشتر و ميدهد رخ آفريقا پايين به صحرا از ناحيه در ميرها و مرگ اين از درصد
.ميدهند تشكيل سال پنج زير كودكان
سر از را فعاليتش ديگر بار حشرهكشها و داروها به نسبت مقاومت دليل به بيماري اين هماكنون
ميان ارتباط اما داشته نقش وضعيت اين ايجاد در هوايي و آب شرايط تغيير احتمالا.است گرفته
هزينههاي از صرفنظراست شده ارزيابي عوامل ساير از نيرومندتر بسيار عقبافتادگي و مالاريا
.ميكند اعمال اقتصادي توسعه بر را سنگيني بار بيماري هدررفته ، درآمدهاي و پزشكي
والدين زيرا ميشود ولد و زاد ميزان افزايش به منجر نامتناسبي بهطور مالاريا فشار
كاهش باعث زادآوري بالاي نرخ.سازند جايگزين را رفتهشان دست از فرزندان تا ميخواهند
سركوب به ديگر سوي از.ميشود كودكان سلامتي حفظ و تحصيل براي لازم سرمايهگذاري
.ميانجامد مناطق بين در كارگري جنبش عقبافتادگي و توريسم صنعت افت خارجي ، سرمايهگذاري
اين با.است فقر كاهش و اقتصادي توسعه پيشبرد براي صرفهجو شيوه يك مالاريا شيوع از جلوگيري
عرضه براي مناسب فروشگاههاي فقدان دلايل ، از يكي نميافتد؟ اتفاق اين دليلي چه به همه
در سرمايهگذاري براي دارويي شركتهاي و شده فراگير وضعيت اين امروزه.است ضدمالاريا داروهاي
آن مردم كه كشورهايي در رايج بيماريهاي براي دارو و واكسن تهيه به مربوط پژوهشهاي زمينه
ستودني اما اندك تلاشهاي سري يك.ندارند چنداني تمايل درمانند ، هزينه پرداخت توانايي فاقد
پلاسموديوم ناقل آنوفل پشه
مليندا و بيل بنياد سوي از كه مالاريا واكسن ابتكار ويژه به است ، شده ركود دچار عمومي بخش در
با پژوهشي فعاليتهاي زمينه در كه مالاريا با رابطه در جانبه چند ابتكارهاي موسسه و گيتس
.ميشود مالي پشتيباني دارند ، همكاري يكديگر
پايين براي جهاني بهداشت سازمان مبارزه هدف.است پاسخ از بخشي تنها جديد داروهاي ساخت اما
اين تلفات ميزان سال 2010 تا كه بود اين شد ، آغاز سال 1998 در كه مالاريا هزينههاي آوردن
زنان مورد در ويژه به موجود داروهاي تركيب و حشرهكش به آغشته پشهبندهاي طريق از را بيماري
سل ايدز ، با مبارزه جهاني صندوق ملل سازمان عمومي مجمع سال 2001 در وبرساند نصف به باردار ،
.كرد تاسيس را مالاريا و
چشمگيري پيشرفت بتواند بودجه كنوني ناچيز سطح با بينالمللي تلاشهاي كه است بعيد متاسفانه
يك كه حالي در.است دلار ميليون از 100 كمتر سالانه مالاريا سركوب جهاني بودجه.باشد داشته
در.برميدارد هزينه دلار ميليارد به 2 نزديك سالانه تنهايي به آفريقا در اساسي كنترل برنامه
آفريقا ساله هر ميكنند برآورد اقتصاددانان كه داخلي ناخالص توليد دلار ميليارد با 12 مقايسه
منافع كنيم ، حساب سنت و دلار با انسان زندگي جاي به اگر حتي ميدهد ، دست از مالاريا خاطر به
وظيفه ثروتمند كشورهاي خصوصي موسسات و دولتها.ميرود فراتر آن هزينههاي از سرمايهگذار
و درمان كنترل ، به بودجه مستقيم اختصاص بادهند انجام را لازم سرمايهگذاريهاي دارند
كارخانههاي تشويق براي كه قيمتي به واكسن و دارو خريد گرفتن عهده به با و پژوهشي برنامههاي
.باشد كافي داروسازي
مالاريا انگل پلاسموديوم
_ ميگيرد نيز را ثروتمندان دامن نهايتا ميكند مبتلا را فقرا كه مالاريا نظير بيماريهايي
اكنون ما كه است بيماري يك مالاريا.جامعه در وسيعتر بيثباتي و عفونت گسترش طريق از
كلرپانوسيان كه همانطور.كنيم كنترل را آن داريم دست در كه تكنولوژيهايي با ميتوانيم
براي سرمايهگذاري مالاريا درمان براي وجود تمام با و همگاني عزم يك ميگيرد ، نتيجه دوناوان
.ماست خود خودخواهي و جهان اقتصادي رفاه انسان ، نوع
39_ تندرستي بحران
2_تندرستي بر ذهن شگفتانگيز اثر
بهزاد محمود دكتر
آدمي ذهنميانديشد كه است حيواني ميشود گفته بلكه است ناطق حيواني انسان نميگويند امروز
وقتي ديگر سخن به.ميانديشد بدان كه است چيزي خاص نمادهاي احياي حال در پيوسته بيداري درجات
پيكرتراش رودن.است كرده ثبت ذهن در كه است نمادهايي با بازي مشغول ميكند فكر دارد انسان
نگاه ستون اين تصوير به كه كسي هر از."انديشهمند" نام به ساخته آدمي از تنديسي فرانسوي
.ميكند فكر دارد:گفت خواهد ميدهد نشان حالي چه در را آدمي تنديس شود سوال ميكند
بر ذهن تاثير به بعدا تا چه يعني تندرستي ببينيم اكنونذهن به راجع بود مطالبي اينها
.بپردازيم تندرستي
وضع و ذهن و تن نظر از كه است كسي تندرست بلكه نيست تندرستي معني به بيمارنبودن امروزه
نيست تندرست است شده بيكار موسسهاي شدن ورشكست اثر بر كه كسي.باشد كامل رفاه در اجتماعي
خودخواهانه رفتار از پيوسته كه كسي دارد را خود زندگي گذران و كار كردن پيدا دلمشغولي زيرا
.نيست تندرست است دايمي عذاب در خود اداره رئيس
تندرست است ، رنج در همواره خود معلم نابهجاي سختگيري و خشونتبار رفتار از كه آموزي دانش
در و ندارند گذشت يكديگر به نسبت و نميكنند درك خوبي به را يكديگر كه شوهري و زن.نيست
فرزندانشان گفت بايد تاسف كمال با و نيستند تندرست مياندازند راه دعوا خانه در روز هر نتيجه
.نيستند تندرست ميشوند روبهرو منظره اين با پيوسته كه نيز
به دارد اصرار ذهن و تن وحدت به و ميگويند كلينگري آن به كه تندرستي درباره ديد نوع اين
:است معتقد اصل سه
;نداشتن درد و بيماري امكان حد سر تا - 1
;خاطر رضايت با توام دلخواه كار انجام توانايي - 2
.داشتن ذهني آمادگي - 3
حاصل تدريجا و مستمر تلاش با ميكنند ، هماهنگ را ذهني و تني گوناگون جنبههاي كه حالات اين
حالت در توازن عدم يك اخطار ميتوانند مرضي علامات كه است اين مهم نكته.دفعتا نه ميشوند
رواني و تني فشارهاي نتيجه در كه تنشي سردرد مانند عضو يك كژكاري نه باشد فرد يك عمومي
مرضي علامت اين احساس استامينوفن يا آسپرين.است جامعه در شخص فعاليتهاي از حاصل (استرس)
.را آن عامل نه.ميبرد بين از را (درد)
ببينيم (Homeostasis) هومئوستاز نام به دارد علمي دقيق اصطلاح يك عمومي حالت توازن عدم
چيست؟ هومئوستاز
بار نخستين كه "داخلي محيط از فرار" معين محدوده در است داخلي محيط اوضاع ثبات هومئوستاز ،
تمامي و دارد جريان بدن در كه است مايعي كل":كاربرد به را آن (فيزيولوژي پدر) كلودبرنارد
".است گرفته ميان در را سلولها
به مويرگها از كه بخش اين از مقداري.دارد جريان رگها درون خون نام به مايع اين از بخشي
آب.است موسوم بافتي ميان آب به ميگيرد ميان در را سلولها و ميكند تراوش بافتها درون
به ظريفي رگهاي وارد و مييابد جريان كندي به كه است سلولها زندگي واقعي محيط بافتي ، ميان
مخلوط وريدي خون با و ميشود وريدها وارد سرانجام رگها اين محتواي.ميريزد لنفي رگهاي نام
از حاصل مواد و ميگيرند بافتي ميان آب از ميخواهند را چه آن بدن سلولهاي همه.ميگردد
پيوسته را سلولها زندگي محيط بافتي ميان آب كند گردشميريزند آن در را فرد ساز و سوخت
.ميكند تجديد
محدوده در داخلي محيط ثبات حفظ بدن دستگاههاي و اعضا تمامي فعاليت كه است اين جالب نكته
ميشود متعارف حد از كمتر يا زيادتر داخلي محيط در علتي هر به مادهاي ، وقتي يعني.است معين
مراكز فرمان به كار اين.ميگردانند باز متعارف حد به را آن ذيربط دستگاههاي و اعضا فعاليت
.ميكنند صادر مناسب دستور و ميشوند آگاه حاصل تغييرات از كه است مغز تنظيم
است تحمل قابل دو اين بين كه (حداقل) كف و (حداكثر) سقف:دارد حد دو داخلي محيط اوضاع تغيير
كف از و رفت بالاتر سقف از وقتي اما.بازگردانند متعارف حالت به را آن ذيربط دستگاههاي تا
.ميشود بيمار شخص ماند ، باقي حال همان به و پايينتر
البته.ميدهند تغيير را هومئوستاز كه هستند عواملي مهمترين از زندگي ، روزمره استرسهاي
را چيزها بسياري وقتي ولي ميآورند در عادي حالت به را آن و ميافتند فعاليت به تنظيم مراكز
وجود به مكرر تغييرات و ميافتند اتفاق بارها و بارها كوچك استرسهاي دهد تشخيص استرسزا
مهم اثرات از يكيميگردد بيماري دچار شخص و ميشوند تنظيم مراكز ناتواني موجبات و ميآورند
خود فشار آدمي بدن در عامل هشت استرسزا عامل با مقابله براي است خون فشار بالابردن استرس ،
ظرف در عامل ميپردازند ، سه تنظيم به ثانيه ظرف در عامل دوميگردانند باز اول حالت به را
مبتلا فشارخون بيماري به كسي وقتي.ميكنند اقدام (هفته و روز) درازمدت تنظيم به بقيه و ساعت
آنها كنترل توان از بيش شخص يا افتادهاند كار از تنظيم مراكز كه است معني بدان ميشود ،
اگر.ميشوند خون پرفشاري دچار ميشوند ، خون فشار بالارفتن موجبات كه غذاهايي خوردن با مثلا
ضد داروي عمر پايان تا بايد بيمار شخص باشد ، فشار تعديل عوامل نارسايي از ناشي پرفشاري
.كند مصرف خون پرفشاري
|