ايران زنان و توسعه هاي نظريه
(بخش واپسين) توسعه و جنسيت
محو راكه اقتصادي ، سياست‌هايي رشد اهميت بر حد از بيش تمركز از پرهيز با ساخت‌گراها
تاكيد مورد داده‌اند ، قرار خود هدف را درآمدي نابرابري كاهش و شغلي فرصت‌هاي تامين فقر ،
ضروري را (بين‌المللي و داخلي) نهادي و ساختي اصلاحات جهت اين در و مي‌دهند قرار
بين‌المللي سطوح در"دوگانگي" وجود از تصويري نظريه اين طرفداران ترتيب ، بدين.مي‌دانند
پايدار پديده‌اي دوگانگي‌ها اين كه هستند معتقد و مي‌دهند ارائه را كشورها درون در و
به) برتر عنصر كه طوري به دارد ، افزايش به ذاتي گرايش و نشده برطرف زمان طول در كه بوده
ارتقاي در بسياركمي تاثير (سوم جهان كشورهاي در شهري جامعه يا مسلط كشورهاي مثال طور
.دارد پست‌تر عنصر
در چرا كه مي‌شود مطرح سوال اين ساخت‌گرا ، تئوري مورد جنسيت‌در جامعه‌شناسي ديدگاه از
اين به توجه با نمي‌شود؟ جنسيت متغير به اشاره‌اي هرگز نهادها شكل‌گيري و روابط مجموعه
زندگي در بلكه نبوده ، بين‌المللي سطح با كشور يك درون سطح به محدود قمر متروپل روابط كه
كه است چگونه مي‌گذارد ، عميق اثر نيز كشورها خود دروني اجتماعي و سياسي اقتصادي ، ساخت و
و نبوده حساس پيراموني كشورهاي جنسيتي‌در تفاوت‌هاي به ساخت‌گرانسبت نظريه طرفداران
كه حالي در ننموده‌اند ، جنسيتي سلطه تحت و مسلط اجتماعي روابط شبكه به اشاره‌اي حتي
سود بيشترين زنان عقبماندگي و روابط اين از خود تاريخي تكامل جريان مركزي‌در كشورهاي
پردازش كارگران‌مناطق جنس و سن به است كافي نكته اين شدن روشن براي.مي‌برند و برده را
.شود بيستم‌توجه قرن آخر ربع و صادرات
نئوكلاسيك‌ها نظريه -3
مناسبترين را دولت دخالت عدم و آزاد بازار (غالبااقتصاددانان) نظريه اين طرفداران
تصويب به محدود را دولت وظيفه و مي‌دانند توسعه و اقتصادي فعاليت‌هاي پيشبرد در مكانيسم
زيربناي مهم انديشه چندين.مي‌نمايند زيربنايي خدمات ارائه و نظم برقراري لازم ، قوانين
:است نظريه اين استدلال
از كوچكي گروه توسط رشد اين تحقق صورت در و دارد را بيشترين‌اهميت اقتصادي رشد -1
.شد خواهند برخوردار آن فوايد از همه‌افرادجامعه مدت دراز وامكانات ، در منابع صاحبان
يا افراد برعهده اقتصادي تصميم‌هاي واگذاري سريع ، رشد به دستيابي راه بهترين -2
.مي‌باشد رقابت‌هستند ، در هم با كه خصوصي نهادهاي
انتخاب از مانع (كالا و كار سرمايه ، ) منابع بازار در دولت مداخله و مقررات-3
.مي‌شود منابع سوءتخصيص ديگر عبارت به يا و سرمايه‌گذاري راه‌هاي سودبخش‌ترين
قرار ترديد مورد كلي طور به را نظريه اين صحت كشورها از دسته دو مورد در موجود اطلاعات
:مي‌دهد
پيشرفت حال در ولي نكرده‌اند پيروي نظريه اين از كه شده‌اي صنعتي كشورهاي‌تازه -1
.مي‌شوند محسوب
.نبوده‌اند موفق چندان ولي كرده‌اند پيروي نظريه اين از كه لاتين آمريكاي كشورهاي -2
آيا كه نيست مبتني اصل اين بر نئوكلاسيك‌ها ، تئوري از جنسيت جامعه‌شناسي نقد و نگرش
يا و خريداري كالاي مقدار و بازار در افرادرا رفتار مي‌تواند وتقاضا عرضه منحني
كشورهاي در تئوري اين مناسبت سر بر بحث بلكه خير؟ يا دهد توضيح آن قيمت و شده فروخته
.است عقبمانده
رفتار مي‌تواند تقاضا و عرضه تحليل و تجزيه مانند تئوري اساسي ابزار يقين طور به
چارچوب همخواني است ، سوال مورد كه آنچه ولي دهد توضيح متعددي كشورهاي در را اقتصادي
در توسعه برنامه‌هاي از عقبمانده كشورهاي انتظارات با تئوري اين واستدلال‌هاي فكري
مي‌باشد؟ نابرابري‌ها كاهش
در حتي پيش‌فرض اين.است "كامل رقابت" به مربوط نئوكلاسيك‌ها تئوري پيش‌فرض مهمترين
تحقق انتظار يقين طور به و نيست كامل‌صادق طور به نيز يافته توسعه اصطلاح كشورهاي‌به
.خوشبينانه‌است بسيار عقبمانده كشورهاي در آن
با نوسازي نظريه و ساخت‌گراها نظريه در وابستگي مدل نئوكلاسيك‌ها ، نظريه خلاصه طور به
هدف اگر قطعا و ندارد همخواني و هماهنگي ما ، كشور نظير كشورهايي موجود وضعيت و شرايط
باشد ، جنسيتي يا قومي ، نژادي ، نابرابري‌هاي كاهش و اجتماعي عدالت تحقق توسعه ، برنامه
خودمان كشور واقعيت‌هاي نمايش براي.داشت نخواهد كاربردي آن براي توسعه ، تئوري‌هاي اين
در شاخص چند ندارد ، ما زنان شرايط با مناسبتي نظريه سه اين از كدام هيچ چرا كه اين و
:مي‌شود ارائه ايران زنان مورد در سياسي و اقتصادي اجتماعي ، زمينه
اجتماعي شاخص‌هاي -الف
در.مي‌شود اشاره دختران براي ازدواج سن و آموزش تغذيه ، شاخص‌هاي به اجتماعي زمينه در
و مرگ ميليون دنيا13 در سالانه كه است آن از حاكي بين‌المللي گزارش‌هاي تغذيه مورد
گزارش‌هاي طبق.است سوءتغذيه از ناشي آن درصد كه55 مي‌افتد اتفاق سال پنج زير مير
سال پنج زير كودك هزار و145 ميليون چهار ما كشور در دهه90 نخستين سالهاي در جهاني
گزارش فقر آن اصلي عامل كه (سال پنج زير كودكان نصف حدود يعني) مي‌شوند سوءتعذيه دچار
.مي‌كند ايفا موثري نقش هم فرهنگي رسوم و آداب خاصي ، طور به دختران مورد در اما.است شده
تغذيه بر را پسران‌شان مناسب تغذيه و مي‌دهند ترجيح خود تغذيه بر را شوهران تغذيه زنان
سوء كه مي‌دهد نشان شده ، جمع‌آوري سال 1370 در ما كشور مورد در كه اطلاعاتي.دختران‌شان
.روستايي جامعه در چه و شهري درجامعه چه است ، پسران برابر دو تقريبا دختران در تغذيه
دختران روستايي ، جامعه در و درصد پسران6 و درصد دختران11 سوءتغذيه شهري جامعه در
.مي‌باشد درصد پسران7 و درصد 5/13
استان در.مي‌كنيم بررسي بيشتري دقت با شهري جامعه در را استان چند آمار نمونه براي
.است بدتر مراتب به وضع روستا در.مي‌باشد درصد دختران18 و پسران11 سوءتغذيه مركزي ،
در.است درصد به14 نزديك پسران و درصد روستايي6/25 دختران سوءتغذيه مركزي استان در
دو حدود دختران مورد در اما بالاست كلي طور به سوءتغذيه درصد گرچه محروم استان‌هاي
دختران و درصد به31 نزديك روستا در پسران سوءتغذيه هرمزگان استان در.است پسران برابر
دختران ، و درصد به36 نزديك پسران سوءتغذيه بلوچستان ، و سيستان روستاهاي در درصد ، 43
.است درصد 47
محسوب سواد با درصد حدود50 روستايي زنان كل از كه مي‌دهد نشان سال1370 اطلاعات
اين از بخشي كه بپذيريم و بگذريم سني ، گروه‌هاي به توجه بدون كل ، رقم از اگر.شده‌اند
مادران كه جواني سني گروه‌هاي در فعلي شرايط در است ، ببينيم گذشته به مربوط اطلاعات
و دختر شهري93 دختر هر100 از امروزه خوشبختانه است؟ چگونه وضع بود ، خواهند ما آينده
مي‌توان ترتيب اين به و مي‌كنند نام ثبت دبستان در دختر روستايي ، 85 دختر هر100 از
نمي‌روند مدرسه به سالگي نه تا شش سن در ما ، روستايي جامعه دختران درصد حدود15 كه گفت
هشدار ولي ;است كوچكي رقم قبل ، سالهاي با مقايسه در قطعا كه نمي‌كنند ثبت‌نام يا و
.داشت خواهيم بي‌سواد مادران از ديگر نسل يك احتمالا كه مي‌دهد
موضوع اهميت گيرد ، قرار بررسي مورد تحصيلي مقاطع در آموزش كل ، آموزش شاخص جاي به اگر
ابتدايي ، مقطع در حد چه تا را زنان آموزشي ، نظام كه امر اين زيرا مي‌شود روشن بهتر
خواهد عميق‌تر بسيار معنايي توسعه در داده ، قرار پوشش تحت عالي و متوسطه و راهنمايي
-ابتدايي سطوح از فراتر -آموزش از بالاتري سطوح به فعال اجتماعي مشاركت براي زنان.داشت
مقطع در (انقلاب از قبل سال) سال5655 در ما دانش‌آموز دختران سهم.هستند نيازمند
متوسطه40 مقطع در درصد ، حدود38 رقمي راهنمايي مقطع در درصد ، حدود38 رقمي ابتدايي
سال در و است بوده دانش‌آموزان كل از درصد حدود20 حرفه‌اي و فني آموزش‌هاي در و درصد
در و درصد به42 راهنمايي در درصد ، به 47 ابتدايي مقطع در دختر دانش‌آموزان سهم 7170
/حدود7 همان در حرفه‌اي و فني آموزش‌هاي در ولي.است يافته افزايش درصد به44 متوسطه
.است مانده ثابت درصد تا20 19
ثبت‌نام مدرسه در ما لازم‌التعليم دختران از تعدادي كه اين بر علاوه هنوز ، بنابراين
در تحصيلي مقاطع گرفتن نظر در با ،(درصد حدود 7 شهرها در و حدود 15 روستا در) نمي‌كنند
از بيشتر سطوح همه در پسران سهم كه مي‌بينيم كرده‌اند ، ثبت‌نام كه افرادي همين مورد
.است دختران
كل از كه مي‌شود مشخص كنيم ، بررسي روستاها سطح در را اطلاعات اين اگر ديگر ، سوي از
آموزش در شركت‌كننده دختران از و درصد فقط 9 دارند شركت متوسطه آموزش در كه دختراني
جامعه دختران اين ديگر عبارت به.است روستايي جامعه به متعلق درصد فقط 23 راهنمايي ،
بنابراين ، .شده‌اند برخوردار متوسطه و راهنمايي مدارس در حضور شانس از كه هستند شهري
جامعه زنان اقتصادي ، بخش‌هاي به ماهر انساني نيروي ورود براي كه گرفت نتيجه مي‌توان
.مانده‌اند عقب خيلي روستايي
اين معني.بود محور كشاورزي ، بخش توسعه ، دوم برنامه در به‌خصوص و توسعه اول برنامه در
براي لازم انساني نيروي بايد آن اجراي زمان تا كه است اين كشاورزي ، بخش اولويت و انتخاب
همين‌طور و بشود تربيت سوم برنامه براي حداقل يا باشد شده تربيت بخش اين اهداف پيشبرد
.باشد داشته چشمگيري حركت دوم ، برنامه در تكنولوژي و صنعت كه است آن هدف هم صنعت بخش در
متخصص و ماهر نيروي دامپزشكي ، و كشاورزي رشته دانشجويان است قرار كشاورزي بخش مورد در
را توليدكننده روستايي زنان به حداقل يا و روستايي جامعه در لازم آموزش‌هاي ارائه براي
و كشاورزي رشته‌هاي دختر دانشجويان سهم كه مي‌دهد نشان موجود اطلاعات.كنند تامين
و درصد به 5/5 نزديك كارشناسي ، سطح در و درصد يك از كمتر رقمي كارداني ، سطح در دامپزشكي
دامپزشكي و كشاورزي رشته‌هاي در ما يعني.است درصد حدود 4 دكترا و ارشد كارشناسي سطح در
را روستايي زنان و كشاورزي بخش است قرار كه نيازي مورد و فعال نيروي كارداني ، سطح در
.نكرده‌ايم تربيت كند ، متحول
به صنعت بخش اصولا ، كه را مهندسي و فني رشته‌هاي فارغ‌التحصيلان سهم اگر صنعت ، بخش در
هنرستان‌ها از كه دختري دانش‌آموزان سهم كه مي‌شود مشخص كنيم بررسي را دارد نياز آن
تعداد بنابراين ، .است درصد ليسانس 7/3 دوره در و درصد حدود 23 مي‌شوند فارغ‌التحصيل
.دارند پسران را عمده سهم و است ناچيز و كم بسيار ومهندسي ، فني رشته‌هاي در دختران
آيا.داد قرار توجه مورد بايد هم را كيفي شاخص‌هاي آموزش ، كمي شاخص‌هاي به توجه كنار در
آيا است؟ جنسيتي نابرابري‌هاي كاهش و عقبماندگي‌ها رفع جهت در آموزش كيفيت واقعا
در را پيشرفت انگيزه كه مي‌كنيم تربيت مادراني ما نوسازي ، نظريه طرفداران زعم به واقعا
در فرهنگي مطالعات و انساني علوم پژوهشگاه محتواي تحليل مي‌كنند؟ ايجاد فرزندان‌شان
قبل در) كتابها اين اسامي از بسياري كه مي‌گويد ما به ابتدايي دوره درسي كتابهاي مورد
اين در زن اسم يك فقط مرد ، اسم چهار هر مقابل درهستند مردانه (انقلاب از بعد و
دارد ، وجود معكوس رابطه زنان اسامي و تحصيلي پايه‌هاي بين كه اين جالب و شده ذكر كتابها
اسامي سهم بر و كاسته زنان اسامي سهم از مي‌رويم ، پنجم به اول كلاس آموزش از هرچه يعني
با ما ترتيب ، اين به.مي‌رسد يك به ده به ، مذكور نسبت كه طوري به.مي‌شود افزوده مردان
.مي‌كنيم رنگ كم را حضورشان و حذف كتابهاي‌شان از را زنان اسامي بچه‌ها ، شدن بزرگ‌تر
در كه داشت اجتماعي و اقتصادي جنبه بيشتر زنان تصاوير انقلاب ، از قبل درسي كتب در
حال در زنها تصاوير.است كرده پيدا خانوادگي و اخلاقي جنبه انقلاب ، از بعد كتابهاي
دوران درسي كتابهاي در كه فعاليت‌هايي.است گرديده حذف كتابها از كلي به كردن ورزش
خارج مردان مشاغل واقع ، در يا.است مردان به مربوط اغلب شده ، عنوان بچه‌ها براي ابتدايي
همين تحصيلي پايه‌هاي افزايش با.هستند خانه كارهاي انجام حال در زنان و است منزل از
تصاوير.است رفته كار به هم تصاوير مورد در شده ، برده كار به اسامي مورد در كه روشي
عقيده طبق كه جامعه‌پذيري دوران آن در ترتيب ، اين به و شده حذف كتابها از كم‌كم زنان
اجتماعي و مي‌فهمند مي‌پذيرند ، را جامعه رايج ارزش‌هاي بچه‌ها نوسازي ، نظريه طرفداران
نابرابري‌هاي كاهش اجتماعي ، عدالت با مغاير كه مي‌آموزيم چيزي بچه‌ها به ما مي‌شوند ،
.است مرد و زن براي يكسان مشاركت فرصت‌هاي ايجاد و جنسيتي
اقتصادي شاخص‌هاي -ب
ما كشور شاغلان كل در.دارد ويژه‌اي جايگاه اشتغال شاخص قطعا اقتصادي شاخص‌هاي ميان در
روستايي 8/8 جامعه در و درصد شهري 9/9 جامعه در كه مي‌دهند تشكيل زنان را درصد 4/9
و ميليون يك فقط سال 1370 ، در ما كشور شاغل جمعيت ميليون ميان 12 از يعني.مي‌باشد درصد
.است شده گزارش شاغل زن هزار 200
كنيم ، توجه تا 1370 سالهاي 1335 طي شاغل ، جمعيت كل در زنان شاغل جمعيت روند به اگر
است ، كرده پيدا افزايش مرتب طرف اين به سالهاي 35 از كشور كل شاغل جمعيت كه ديد خواهيم
داشته‌ايم شاغل جمعيت ميليون حدود 12 سال 70 در و ميليون شش حدود سال 45 ، در كه طوري به
دويست و ميليون يك تا ميليون يك بين شاغل زنان جمعيت تا 70 ، سال 45 از ولي.(برابر دو)
اتفاقي عملا كشور ، كل در شاغل جمعيت شدن برابر دو با يعني.است داشته نوسان نفر هزار
باقي شاغل جمعيت درصد زير 10 رقمي همواره زنان سهم و است نيفتاده شاغل زنان جمعيت در
به محاسبات‌مان در را آنها ما يا.نمي‌كنند كار زنها واقعا آيا چرا؟.است مانده
دارند ، درصد نه يا هشت حدود سهمي كشور اشتغال كل در كه زنانيميگذاريم كنار گونه‌اي
روشن‌تر ، عبارت به.مي‌دهند اختصاص خود به را درصد حدود 20 سهمي بيكاري پديده مورد در
آنان اشتغال براي كمتري فرصت‌هاي و مي‌شوند سنگين‌تري بار متحمل بيكاري پديده در زنان
نيروي ميان در مي‌دهند ، تشكيل را شاغلان درصد زنان 10 اگر مي‌رود انتظاراست شده فراهم
.باشند داشته درصد سهم 10 هم بيكاران
صورت درآمد كسب براي فعاليتي اگر":مي‌كند اعلام چنين را "كار" تعريف ايران آمار مركز
سال در مي‌شود ، ارائه اشتغال از كه تعريفي اين بنابر ".مي‌شود ناميده كار باشد ، گرفته
حدود فقط عده اين از كه بوده‌اند شاغل نفر هزار و 800 ميليون حدود 2 كشاورزي بخش در 70
همين به تا 1370 سالهاي 1335 در تقريبا سهم اين و داده‌اند تشكيل زنان را درصد هشت
.است مانده باقي ميزان
اقتصادي فعاليت‌هاي در ويژه‌اي بسيار سهم كه روستايي زنان كه شده باعث آمار مركز تعريف
تحقيقات.شوند گرفته ناديده كلي طور به دارند ، كشاورزي بخش افزوده ارزش در و خانواده
زن‌هاي كه مي‌دهد نشان (كشاورزي وزارت)كشاورزي اقتصاد و برنامه‌ريزي و مطالعات مركز
و 65 داشت نيروي درصد كاشت ، 60 نيروي درصد هرمزگان 50 و بوشهر استان مثل استان‌هايي
حدود.مي‌كنند ايفا اصلي نقش نيز دامداري در زنان.مي‌كنند تامين را برداشت نيروي درصد
حدود 63 ايلام و كرمانشاه كردستان ، در مازندران ، و گيلان در دامداران كار نيروي درصد 50
اين يافته‌هاي جمعبنديميكنند تامين زنان را دام‌ها مراقبت براي كار نيروي درصد
درصد تا 70 كشاورزي محصولات از برخي در و درصد حداقل 50 زنها كه مي‌دهد نشان تحقيقات
همواره مي‌كنيم ، نگاه آنها اشتغال به وقتي كه است چگونه.مي‌كنند تامين را كار نيروي
از شده ارائه تعريف داشته‌اند؟ را كشاورزي بخش كار نيروي كل در درصد از 10 كمتر سهمي
.است شده شاغلان آمار در و ملي محاسبات در آنان كار اثر و روستايي زنان حذف موجب "كار"
يك شاغلان جمع در زنان سهم ولياست كشاورزي بخش از بهتر وضعيت گرچه هم صنعت بخش در
كرده‌اند تامين را كار نيروي درصد سال 1345 ، 40 در زنان صنعت ، بخش دردارد نزولي روند
درست.است يافته كاهش درصد تا 15 به 5/14 رقم اين اسلامي انقلاب از بعد سالهاي در كه
بوده‌ايم ، روبه‌رو جنگ و ارز نبود اقتصادي ، تحريم ركود ، با اسلامي انقلاب از بعد كه است
زنان سهم شديد افت واقعيت ولي بوده‌اند ، اثرگذار صنعت بخش فعاليت بر عوامل اين همه كه
با و هستند زنها مي‌شوند ، اخراج كه كساني اولين كه است آن نشانگر صنعت ، شاغل نيروي در
داده‌اند ، اختصاص خود به حرفه‌اي و فني رشته‌هاي در دختر دانشجويان كه هم سهمي
.نمي‌كنند كسب صنعت بخش در اشتغال براي را لازم مهارت‌هاي
.مي‌باشد زنان شغلي تنوع نيست ، فايده از خالي اشتغال مورد در آن ذكر كه ديگري نكته
نشان موجود اطلاعات.است محدود بسيار زنان ، براي دولت بخش‌هاي در شغلي تنوع امكان
بر.متمركزند بهداشت و پرورش و آموزش اجتماعي حوزه دو در دولتي بخش در زنان كه مي‌دهد
انتخاب مي‌توانند روستايي جامعه در كشور زنان كه شغل‌هايي تعداد موجود اطلاعات اساس
.نيست بيشتر شغلي گروه حدود 10 كشور كل در و شغلي گروه شش كنند ،
اخير سالهاي در دولتي بخش در زنان تعداددارند شغلي گروه از 36 بيش مردان كه حالي در
به.شده‌اند متمركز بهداشت و پرورش و آموزش گروه در بيشتر آنان اما كرده ، پيدا افزايش
كل در.است شده سلب زنان از شغل انتخاب حق تدريج به كه است اين واقعيت تربيت ، اين
.مي‌كنند پيدا راه بالا مناصب به اندكي زنان (نفر هزار حدود 400)دولتي بخش در زن شاغلان
.داريم زن مدير هزار دو از كمتر (نفر هزار حدود 40)كشور مديران كل در
سهم.است صادق مطلب همين نيز مختلف رده‌هاي در دانشگاه‌ها آموزشي كادر تركيب به راجع
چنداني تغيير سال 1372 تا سال 1358 از مختلف رده‌هاي در دانشگاه‌ها آموزشي كادر در زنان
از زنان كه است آن مهم مطلب ولي.مي‌دهند تشكيل را درصد اخيرا 18 و تقريبا 15 و نكرده
اساتيد ، و دانشيارها كل از و درصد استاديارها 15 كل از درصد ، دانشگاه‌ها 48 مربيان مجموع
تعداد ولي است ، كم اساتيد تعداد اگرچه اين بنابر.داده‌اند اختصاص خود به را درصد 4/7
.است نادر بسيار زن اساتيد
قانون.دستمزدهاست در تفاوت مي‌شود ، مطرح اقتصادي شاخص يك عنوان به كه شاخصي آخرين
نابرابر دستمزدهاي عملا ولي است كرده منع مردان و زنان به را نابرابر دستمزدهاي پرداخت
تامين را كار نيروي از عمده‌اي سهم زنان كه آن علي‌رغم كشاورزي بخش در.مي‌شود پرداخت
كارگر عنوان به مثلا.است مردان از كمتر زنها دستمزد موجود اطلاعات طبق اما مي‌كنند ،
تفاوت.است مردان دستمزد نصف ديگر فصل‌هاي در بهار ، فصل در جز به زنها دستمزد ميوه‌چين ،
قانون ، گرچه هم دولتي سازمان‌هاي در.نيست كشاورزي بخش و كارگري سطوح در فقط دستمزدها
.است چنين عمل در ولي نشده قايل مردان و زنان دستمزد ميان تمايزي
مزاياي از مي‌كنند ، پيدا راه بالا رتبه‌هاي و گروه‌ها به دشوارتر كه اين دليل به زنها
در ولي دارند ، مردان با مساوي حقوق استخدام بدو در گرچه آنان.نمي‌شوند برخوردار پست
اين ، بر علاوه.مي‌كنند طي را ترقي نردبان بيشتري سرعت با مردها خدمت ، سال طول 30
..و سفرها به مربوط مزاياي تحصيلي ، بورس‌هاي مسكن ، حق عائله‌مندي ، حق چون ديگري امتيازات
.است زنان از بيش آنها دريافتي نتيجه ، در و مي‌گيرد تعلق مردها به ،.
سياسي شاخص‌هاي -پ
دوم اول ، دوره‌هاي در.مي‌نماييم اشاره مجلس در زنان مشاركت به سياسي شاخص‌هاي ميان در
مي‌دادند تشكيل را مجلس در نماينده از 270 درصد يك حدود زنان اسلامي ، شوراي مجلس سوم و
در بنابراين ، .يابند راه مجلس به كه شده‌اند موفق زن نماينده چهارم 9 دوره در ولي
هستند ، مخلصي راي‌دهندگان زنان كه حالي در مجلس ، در حضور عنوان به سياسي مشاركت‌هاي شاخص
.مانده‌اند عقب بسيار كرسي‌ها اشغال در
كشور عمراني برنامه‌هاي بر تاكنون كه توسعه‌اي نظريه‌هاي:گفت مي‌توان جمع‌بندي يك در
شرايط با متناسب و نگرفته درنظر زنان مورد در را ملموس واقعيت‌هاي افكنده‌اند ، سايه ما
عنوان اجتماعي عدالت تحقق توسعه ، برنامه‌هاي مهم بسيار اهداف از يكي گرچه.نبوده‌اند ما
در مشاركت براي كشور جمعيت از نيمي عقبماندگي موجب جنسيت عامل كماكان ولي گرديده
.است شده توسعه فرايند
بتواند كه است استراتژي‌هايي و سياست‌ها طراحي شده ، فراموش برنامه‌ها اين در آنچه
در "زمينه‌ساز" ديدگاه يك به اين ، بنابر.باشد ما جامعه در فرهنگي تحولات زمينه‌ساز
و نگرش‌ها در تغيير به نياز زنان از بيش مردان ديدگاه ، اين از.داريم نياز توسعه برنامه
.دارند زنان توانايي‌هاي به نسبت شان باورهاي
و تصميم‌گيري‌ها تمام و مي‌كنيم زندگي مردسالار جامعه يك در ما حال ، هر به
برنامه هر ضرورت‌هاي از ابعاد اين در تحول و مي‌گيرد صورت مردان توسط سياست‌گذاري‌ها
.است توسعه‌اي
|
