اقتصادي يادداشت
تهران استان كل‌بودجه برابر تهران5/2 شهر
ترافيك هزينه
ارتباطات و فناوري‌اطلاعات توسعه ابزار سرمايه‌گذاري‌خارجي
اقتصادي يادداشت
اصلاحات اول ساختاري‌گام اصلاح
رحيمي فائزه
نسل آن در كه چالشياست مديريتي چالش ايران امروز جامعه روي پيش چالش‌هاي مهمترين از يكي
صحنه در كشور امور تصدي براي توانمند و اجتماعي شايسته نيروهاي و تحصيلكرده افراد از جديدي
به.است مانده بسته همچنان كشور مديريتي حال‌مدارهاي همان ودر يافته‌اند حضور و ظهور جامعه
رياست و مجلس نمايندگي قبيل مردم‌از مستقيم را7ي با كه سمت‌هايي جز متاسفانه اكنون كه طوري
و اقتصادي تصميم‌سازي كه‌با نهادهايي به‌ويژه مناصب ساير مي‌شوند ، انتخاب شورا و جمهور
و گروهي مدارهاي و قرار و روابط همان چارچوب در مي‌زنند ، رقم را شهروندان سرنوشت خود اجتماعي
.مي‌شود مشخص خويشي و قوم
براي تلاش طلبي اصلاح جنبش وجودي ضرورت‌هاي اصولا و محورها مهمترين از يكي مي‌رسد نظر به
مديريت و نخبگان گردش و شايسته‌سالاري چون اساسي مسائل طرح و بسته دايره اين كردن باز
دنبال به را مردم مطالبات سطح افزايش كه گفتمانياست مدني جامعه تحقق ذيل در...و مشاركتي
چند كه‌در چنان باشد كرده اجرا و طراحي را خواست‌ها اين تامين راهبرد كه بي‌آن است داشته
بعضي و كارگري بخش‌هاي و صنعتي و توليدي واحدهاي در را مديريتي چالش اين عمده نمود اخير سال
.بوده‌ايم شاهد اداري سطوح از
اصلاح‌طلبي ، جنبش در موجود ضعف‌هاي و كمبودها درخصوص انتقادها از بسياري به پاسخ در اگر
در مديريتي مشهود كاملا ضعف‌هاي درواقع شود مطرح پاسخ به‌عنوان مقابل جناح كارشكني و موانع
برآمدند ساختارها اصلاح درمقام كه كساني. گرفت نمي‌توان‌ناديده را مختلف سطوح و بخش‌ها
:چون ضعف‌هايي.بپذيرند را آتي بحران‌هاي مسووليت و باشند پاسخگو بايد
به سياسي سازمان و حزب حكومت ، از مستقل كارگري سنديكاهاي و صنفي اتحاديه‌هاي رشد و تولد عدم
كرده نمايندگي را تاثيرگذاري و مشخص اجتماعي گروه يا قشر طبقه ، كه آن قبول قابل و علمي معناي
به وفادار و منضبط آن اعضاي حال عين در و باشد داشته را اجتماع عرصه در بسيج‌كنندگي قدرت و
.باشند سياسي سازمان آن آرمان‌هاي
و بودن انحصاري و اخير سال چند طول در كارگري مستقل اتحاديه‌هاي تشكيل به كمك و تلاش فقدان
از تكثر نبود از نشان كه فرد يك بعضا و افراد از مجموعه يك در كارگري تشكيلات شدن خلاصه
.دارد جامعه در مدني جامعه نهادهاي
به‌عنوان اساتيد و نيست دموكراتيك به‌صورت دانشگاه رياست تعيين هنوز كشور دانشگاه‌هاي در
اين و نمي‌كنند انتخاب را رياست دموكراتيك سازوكار يك مبناي بر جامعه اقشار فرهيخته‌ترين
.مي‌كند اتخاذ را مهم تصميم اين آنان جاي به كه است وزارتخانه
حل مديريتي جايگاه‌هاي در نخبگان چرخه مشكل مدني نهادهاي ايجاد با كه زماني تا است بديهي
و نخبگان گردش همان يا لياقت و كارآيي براساس مديريتي سطوح در افراد حضور و نشود
گونه هيچ نخورد ، برهم خويشاوندسالاري بر مبتني مناسبات و روابط و نيابد تحقق شايسته‌سالاري
تحول و تغيير براي كارگري جامعه فضاي نهگرفت نخواهد صورت ساختاري و عميق و اساسي اصلاحات
سرمايه‌هاي هدايت و جذب توان فعلي ناكارآمد ديوانسالاري نه و داشت خواهد آمادگي كار قانون
مي‌توان را توسعه‌اي هر اساس به‌عنوان مغزها فرار معضل نه و بود خواهد دارا را خارجي و داخلي
...نه و كرد درمان
اقتصاد در فعلي بحران‌هاي بروز باعث كه را مديريتي چرخه‌هاي ساختاري اصلاحات كه زماني تا
.داشت اصلاح‌طلبي جريان به نمي‌توان چنداني اميد ندهد ، تغيير شده‌اند كشور
ندهد قرار خود برنامه‌هاي محور را ساختاري اصلاح شعار اصلاح‌طلبي ، جنبش اگر مي‌رسد نظر به
.باشد گشوده را كوچكي گره كه اين بدون است داده تسري بخش‌ها ساير به را بحران‌ها
تهران استان كل‌بودجه برابر تهران5/2 شهر
ترافيك هزينه
مي‌شود هدر سوخت و وقت تهران ترافيك در تومان ميليارد سالانه 1200
ايران ، در خودرو دستگاه ميليون برابر 5 در خودرو دستگاه ميليون وجود 26 با انگلستان در
است ايران دوم يك‌سي‌و ميزان به تصادفات
نتايج بعد نسل دو اما است موثر بسيار ترافيكي مسائل حل در شهروندان به ترافيكي مسائل آموزش
مي‌دهد نشان را خود خارق‌العاده
روزانه تهران شهر كنيم ، تشبيه انسان شريان‌هاي و شاهرگ به را شهري شاهراه‌هاي و خيابان اگر
.مي‌كند ناقص سكته مرتبه چندين و كامل سكته دوبار
افزايش در را آن علت ديگر برخي !شده عرض كم و تنگ پايتخت حياتي شريان‌هاي دارند اعتقاد برخي
مويرگ هر كنار وقتي مي‌رسد نظر به اما.مي‌بينند مسافربر يا تك‌سرنشين سفيد گلبول‌هاي سرطاني
تنها سكته است ، تكثير درحال يا و شده برافراشته سرطاني سلول صدها بلكه ده‌ها شاهرگ و رگ و
.باشد حل راه
ترافيك ناقص و كامل سكته هزينه‌هاي
درصد ميزان 20 اين از كه مي‌شود انجام تهران در سفر ميليون روزانه 14 موجود اطلاعات براساس
...و خريد ازجمله امور ساير براي باقي درصد و 40 كاري درصد آموزشي ، 40 نيازهاي رفع منظور به
ترافيك در شهروندان وقت ساعت ميليارد دو سالانه فقط موجود اطلاعات براساس ميان اين در.است
در كار ساعت يك هر برابر تقريبا) تومان را 500 شده تلف ساعت يك هر ما اگر.مي‌شود تلف تهران
از فرصت هزينه سال ، در تومان ميليارد رقم 1000 به بگيريم ، نظر در (حقوق حداقل پرداختي سيستم
.رسيد خواهيم تهراني شهروندان رفته دست
حدود 9 روزانه تهران مربعي كيلومتر مساحت 700 در خودرو دستگاه ميليون ديگر 5/2 طرف از
سه‌برابر به نزديك كه -خودروها بودن غيراستاندارد از اگر كه مي‌كنند مصرف بنزين ليتر ميليارد
.است گذشت غيرقابل ترافيك در بنزين هدرروي بگذريم ، -مي‌كنند مصرف سوخت استاندارد ،
بزرگراه شرق به غرب مسير در نقليه وسايل ترافيك اوج ساعت دو طي تنها كه مساله اين بيان شايد
در شخصي ، نقليه وسايل عادي سوخت مصرف از بيش بنزين ليتر هزار حدود 56 تهران در همت
منتشره آمار براساس و ترتيب اين به.مي‌دهد نشان ملموس‌تر را واقعيت اين مي‌شود ، درجا ، مصرف هزينه‌حالت به را آن اگر كه مي‌رود هرز تهران شهر كل ترافيك در سوخت تومان ميليارد سالانه 200
بالغ سال در تومان ميليارد به 1200 تهران ترافيك فرصت هزينه حداقل كنيم اضافه مردم فرصت
.مي‌شود
حدود هزينه ، ميزان اين كه مي‌دهد نشان سال‌جاري در كشور كل و استاني بودجه با رقم اين مقايسه
نشان‌دهنده و مي‌دهد تشكيل را كشور بودجه كل از درصد و 2 تهران استان بودجه كل برابر 5/2
.مي‌شود انگاشته ناديده كه است بالايي بسيار اقتصادي و اجتماعي هزينه‌هاي
-زيرزمين كيلومتر حدود 500 احداث با برابر را فرصت هزينه مقدار اين مي‌توان ديگر مقايسه‌اي در
بدانيم كه مي‌كند نمايان را خود بيشتر وقتي عدد اين.دانست مترو از استفاده براي كريدور
مسير در آن كيلومتر كه 31 است بهره‌برداري حال در تهران در مترو خط كيلومتر حدود 60 هم‌اكنون
يك خط در و خميني امام و صادقيه ميادين حدفاصل خط 2مترو در آن باقي و (زمين روي)كرج -تهران
مترو شده طراحي گانه خطوط 8 كل كه اين جالبتر و شده واقع ميرداماد و دولت دروازه بين مترو
سنگين ترافيك اجتماعي -اقتصادي هزينه‌هاي تمام حال عين در.است كيلومتر فقط 158 تهران براي
.نمي‌شود ختم مورد همين به تهران
و صنعتي مراكز طريق از آلاينده مواد تن هزار سالانه 459 ديگر ، شده منتشر گزارش يك طبق
به باتوجه است خودروها آمد و رفت از ناشي آن درصد كه 70 مي‌شود تهران هواي وارد خودروها
در روز تنها 20 و مي‌شود هوا وارونگي پديده دچار سال در روز حدود 250 تهران موجود ، آمارهاي
كه است آن از حاكي نيز پزشكي مراجع سوي از شده ارائه آمار.است استاندارد هواي داراي سال
مي‌شوند فوت هوا آلودگي از ناشي ريوي و عروقي بيماري‌هاي علت به نفر هزار حدود 4 سالانه
براي شده ايجاد بيماري‌هاي هزينه و هوا آلاينده‌هاي حجم كاهش هزينه‌هاي كه است مشخص بنابراين
.است نشده محاسبه گزارش اين در شهروندان
ساير نمي‌شود ، ختم تهران به تنها شهرنشيني اساسي مشكل يك به‌عنوان سنگين ترافيك معضل البته
با هم كوچك شهرهاي حتي و كرمان و شيراز و اصفهان كرج ، تبريز ، مشهد ، ازجمله كشور كلان‌شهرهاي
.نيست آن به پرداختن مجال گزارش اين در كه مي‌كنند نرم پنجه و دست مشكل اين
انرژي اتلاف و شهري ترافيك
اتلاف و شهري ترافيك فرصت‌هاي هزينه درزمينه مجلس انرژي كميسيون عضو نسيي ، عالمي عبدالزهرا
ويژه خطوط كمبود عمومي ، نقليه وسايل از استفاده فرهنگ نبود:داشت اظهار كشور در انرژي
بي‌رويه توسعه و تك‌سرنشين خودروهاي مترو ، خطوط موقع به توسعه عدم سريع ، تردد براي اتوبوس‌ها
ميليون‌ها سالانه اتلاف موجب كه است شهرها در ترافيك ايجاد دلايل عمده از شهرها نادرست و
.مي‌شود ملي ثروت از تومان ميلياردها هرزروي نتيجه در و نفتي فرآورده‌هاي انواع ليتر
ايجاد از مي‌تواند شهرها شده برنامه‌ريزي توسعه و شهرسازي بحث كه اين با:مي‌افزايد وي
ارزان كشور ، در ترافيك وجود از ناشي انرژي اتلاف بحث در ولي بكاهد چشمگيري نحو به ترافيك
.مي‌كند بازي مهمي نقش نيز سوخت بودن
گرفته به‌كار تهران شهر درتوسعه گذشته سال چند طي كه نادرستي سياست‌هاي به اشاره با عالمي
و كوچه هر در كه مي‌دهد نشان قبل دهه يك با تهران شهر كنوني وضعيت مقايسه:مي‌گويد شده ،
از زندگي امكانات تمامي به نياز امر اين و شده تبديل منزل ده‌ها به مسكوني منزل هر خياباني
كه است درحالي اين.دارد نسبت همان به خيابان‌ها و پاركينگ گاز ، برق ، آب ، تامين قبيل
.ندارد و نداشته وجود خيابان‌ها كردن عريض و توسعه امكان موجود محدوديت‌هاي به‌دليل
روشن موتور با كردن پارك براي محلي ;تهران بزرگراه‌هاي
از ساعاتي طي تهران بزرگراه‌هاي و خيابان‌ها كل كه شده باعث همچنين امر اين:مي‌افزايد وي
سطح تمام روشن موتور با خودروها كه شود پاركينگ‌هايي به تبديل ترافيك ، وسيع حجم به‌دليل روز
.شده‌اند باعث را هوا شديد آلودگي گازوئيل ، و بنزين مصرف اتلاف با و پوشانده را خيابان‌ها
محدوده‌ها گسترش امكان و ترافيك طرح
در محدوده‌ها اين گسترش تاثير و ترافيك طرح محدوده‌هاي درزمينه مجلس انرژي كميسيون عضو اين
طرح محدوده در پرترافيك مناطق اكثر حاضر درحال كه اين به باتوجه:است معتقد ترافيك كاهش
نخواهد تاثيري پرتردد مسيرهاي ترافيك رفع در محدوده‌ها اين گسترش لذا شده‌اند واقع ترافيك
.است نداشته شهري ترافيك كاهش در توجهي قابل تاثير نيز طرح اين ساله چند عملكرد البته.داشت
وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها از برخي كه اين بر مبني بود شده مطرح قبلا بحث‌هايي رابطه همين در
آن در وزارتخانه‌ها درگيري بيشتر كه جاهايي و استان‌ها ساير به و كرده خارج تهران شهر از را
باشد داشته پي در زيادي مثبت تاثيرات مي‌تواند طرح اين بنده نظر به.دهند انتقال است ، مناطق
.نشد عملي طرح اين ولي
هستند تهران در ترافيك وجود از ناشي معضلات حل دنبال به مسوولان كه صورتي در:داد ادامه وي
توجه و كرده استفاده داخلي متخصصان همچنين و خارجي متخصصان و كشورها ساير تجربه از بايد
.باشند داشته عمومي نقل و حمل وسايل براي ويژه خطوط و مترو خطوط توسعه به ويژه‌اي
مصرف بي‌رويه رشد از گازوئيل و بنزين روزانه مصرف به مربوط ارقام و آمار:داد ادامه عالمي
براي دولت كه مي‌گيرد صورت درحالي فرآورده‌ها برخي بي‌رويه مصرف و دارد حكايت فرآورده‌ها اين
جهاني ، قيمت‌هاي از پايين‌تر بسيار قيمتي با و كرده صرف دلار ميليون‌ها سالانه بنزين واردات
.مي‌رساند نهايي مصرف‌كننده دست به يارانه پرداخت با
تومان ميلياردها پرداخت خاطر به دولت كه است شده باعث مصرف بي‌رويه افزايش زمينه همين در
نيز نفتي فرآورده‌هاي صادرات محل از شده پيش‌بيني درآمدهاي و گرفته قرار تنگنا در يارانه
نقش مي‌تواند تنها نه كه است اجتنابناپذير امري نفتي فرآورده‌هاي قيمت افزايش لذا نشود محقق
تردد و غيرضروري ترددهاي كاهش در نيز مهمي نقش بلكه باشد داشته مذكور تنگناهاي رفع در مهمي
خواهد مواجه استقبال با را عمومي خودروهاي از استفاده و داشته شخصي و تك‌سرنشين خودروهاي
داشت خواهد پي در نيز بسياري منافع كه شهري ترافيك معضل رفع راهكارهاي از يكي لذا.ساخت
دولت تا است شده مقرر رابطه همين دراست جهاني سطوح به نفتي فرآورده‌هاي قيمت سطح افزايش
طرح ، اين بررسي ضمن تا دهد ارائه مجلس به را طرحي انرژي يارانه‌هاي كردن هدفمند براي
.شود مهيا نفتي فرآورده‌هاي قيمت افزايش زمينه‌هاي
ترافيك و بنزين قيمت
از يكي ايران در سوخت قيمت بودن ارزان -محمودالكاتب -اروپا نقل و حمل موسسه رئيس گفته به
.است تهران هواي آلودگي و اندازه از بيش تردد دلايل
حتي مردم و مي‌كند نقليه وسيله از استفاده به تشويق را بنزين ، مردم بودن ارزان:مي‌گويد وي
ليتر هر قيمت ايران در كه درحالي مي‌كنند ، استفاده شخصي نقليه وسايل از كوتاه سفرهاي براي
.است سنت بنزين122 مقدار همين قيمت انگلستان در است ، سنت از 10 كمتر بنزين
مسوولان توجه مورد بايد كه مسائلي مهمترين از يكي به‌عنوان شهروندان آموزش بر تاكيد با وي
هم شود ، آشكار شهروندان آموزش نتيجه تا مي‌برد زمان نسل دو:مي‌دهد ادامه بگيرد ، قرار ايراني
.است دانش‌آموزان درسي برنامه‌هاي جزو ترافيكي مسائل انگلستان كشور در اكنون
خودرو ميليون حداكثر 5 ايران در ميليون‌خودرو از 26 بيش انگلستان در الكاتب ، گفته به
نفري هزار و 55 ميليون شصت و انگليس نفري ميليون جمعيت 3/56 به باتوجه موضوع اين كه وجوددارد
كه اين از غير اما.است انگليس در خودرو بالاتر نفوذ ضريب نشان‌دهنده ايران (سال 79 آمار)
اين به و است انگليس برابر ايران 32 در تصادفات ميزان نيست مقايسه قابل كشور دو اين ترافيك
!است ايران از نامناسبتر عراق كشور وضعيت تنها خاورميانه در ترتيب
اما و..
نظر به شد اشاره آنها مهمترين از تعدادي به كه ترافيك با مرتبط گسترده موضوعات به باتوجه
زمينه اين در موجود اجرايي دستگاه‌هاي بين هماهنگي بايد خصوص اين در سياست مهمترين مي‌رسد
شده باعث ترافيك درزمينه مختلف بخش‌هاي موازي‌در نهادهاي و سازمان‌ها تشكيل متاسفانهباشد
.نشود جامع و قاطع تصميم‌گيري به قادر واحد مركز يك كه است
روي بنزين قيمت كه است آن از حاكي آمده ، دست به مطالعات از يكي در كه ديگري توجه جالب نتيجه
قيمت‌بنزينان‌روي به نسبت برابر حدود 20 درآمدخانوارها اما دارد اساسي تاثير آن مصرف
خانوارها مصرف سبد در بنزين مصرف هزينه سهم افزايش كه است آن معني به.دارد مصرفان‌تاثير
.دارد بنزين مصرف كاهش در آن قيمت افزايش به نسبت موثرتري نقش
اتوبوسراني ، نقل و حمل موجود شبكه‌هاي از بهتر استفاده و بزرگراهي شبكه توسعه مترو ، توسعه
از استفاده با حاشيه‌اي پارك‌هاي كنترل ترافيك ، بر نظارت سيستم‌هاي و هوشمند چراغ‌هاي نصب
ديگر از نيز شهر سطح از فرسوده خودروهاي حذف و دوچرخه ويژه مسيرهاي ايجاد پاركومترها ،
.است شهري ترافيك كاهش براي ممكن راهكارهاي
و بود غافل سياستگزاري‌ها و مطالعات در ترافيك مهندسان توان از استفاده از نبايد حال عين در
.گرفت ناديده را ترافيكي قوانين و مسائل آموزش
در اميدواريم كه است برخوردار فراواني اهميت از بين اين در نيز سفر تقاضاي كاهش همچنين
.شوند واقع بيشتر توجه مورد سياستگزاري‌ها و طرح‌ها
سال‌هاي در برنامه‌ريزي عدم علت به كه تهران ترافيك بيمارگونه حال مي‌رسد نظر به تقدير هر به
اين در كه ندارد بلندمدت و ميان كوتاه ، برنامه‌هاي گرفتن نظر در جز چاره‌اي شده ايجاد گذشته
.مي‌شود سوخت وقت تومان ميليارد حداقل 1200 سالانه چون كرد ، اقدام زودتر هرچه بايد خصوص
مي‌كنند؟ پرداخت كساني چه را هزينه اين واقعا
معمارباشي سهيل -حسيني سيدمهرداد
ارتباطات و فناوري‌اطلاعات توسعه ابزار خارجي سرمايه‌گذاري
شد اعلام تلفن و تلگراف و پست وزير معاون سوي از
رو پيش چالش‌هاي از گذر براي راهكار مهمترين تحقيقات و آموزش بر تمركز و خارجي سرمايه‌گذاري
.است ارتباطات و اطلاعات فناوري توسعه در
بيان با -تلفن و تلگراف و پست وزارت اشتغال معاون و مخابرات تحقيقات مركز رئيس -قنبري مهندس
و اطلاعات فناوري پيرامون تحقيقات انجام براي كافي ظرفيت حتي دركشور متاسفانه:گفت مطلب اين
يك تلفن ، و تلگراف و پست وزارت سوم برنامه قانون براساس رو اين از.است نشده فراهم ارتباطات
.است داده اختصاص تحقيقات به را اعتبارات از درصد
توسعه شدت به را مخابرات تحقيقات بخش خود جديد ماموريت در مخابرات ، تحقيقات مركز:افزود وي
همچنين و پيمانكاري و مشاوره نظام از استفاده براي اجرايي و فني نظام پايه‌ريزي.است داده
.است گرفته انجام راستا اين در كه است اقداماتي ازجمله تحقيقات و آموزشي فضاي آوردن فراهم
نظر از حرفه‌اي نرم‌افزارهاي و تجهيزات خريد لحاظ به كنوني شرايط در كه كرد اعلام قنبري
زمينه اين در او.مواجهيم مشكل با نظر اين واز مي‌بريم سر به تحريم شرايط در بين‌المللي
اين زيرا است سرمايه‌گذاري منابع ارتباطات ، و اطلاعات فناوري درزمينه ما مشكل:داشت اظهار
براي جدي توصيه‌هاي از يكي رو اين از.هستيم سرمايه كمبود دچار نيز ما و بوده بر سرمايه بخش
.است خارجي سرمايه به آوردن روي بخش اين توسعه
با مي‌توان كه مي‌دهد سوق مرحله اين به را ما چالش‌ها اين:افزود مخابرات تحقيقات مركز رئيس
جايگاه به را انساني نيروي يعني زمينه ، اين در ايران قوت نقطه خارجي ، سرمايه‌هاي از استفاده
.رساند قبولي قابل
سازمان‌گسترش داخلي نشريه با گفت‌وگو در وتلفن تلگراف و پست وزارت اشتغال معاون
يكي (اطلاعات فناوري كاربري و توسعه) تكفا طرح كه نكته اين به اشاره با ونوسازي‌صنايع‌ايران
تبصره 13 پيرو كه بود منسجمي طرح اولين اين:كرد خاطرنشان است ، زمينه اين در موفق طرح‌هاي از
هيچ‌گونه سال81 ازتصويبقانون‌بودجه قبل تا ايران ، در.گرفت شكل سال 81 بودجه قانون
يك كه است سالي اولين امسال.نداشت وجود دهند تخصيص اطلاعات فناوري به را بودجه‌اي كه شرايطي
.است شده فراهم زمينه دراين توسعه براي اعتباري رديف
يك برنامه‌ريزي ، و مديريت سازمان همراه به اطلاع‌رساني عالي شوراي رو اين از:كرد اضافه وي
كه اجرايي -فني نظام يك تبيين و ظرفيت ايجاد و مشخص ماموريت‌هاي و اهداف با را اجرايي طرح
.كردند تدوين كند ، زمينه‌سازي و تسهيل را زمينه اين در سرمايه‌گذاري
و اطلاعات فناوري بخش در كار انجام ظرفيت ايجاد براي را راه طرح اين:كرد اعلام پايان در وي
سال‌هاي در كه هستيم اميدوار و است راه آغاز اين البته.است كرده همراه كشور در ارتباطات
رويه اين موازات به البته.يابد ادامه اسلامي شوراي مجلس و دولت هيات كمك با راه اين آينده
.است تدوين درحال تلفن و تلگراف و پست وزارت در ارتباطات و اطلاعات فناوري توسعه ملي سند
شود فراهم دركشور صنعت اين توسعه راهبردهاي و اعلام هم سند اين به‌زودي اميدواريم
|
