ندارد داردابزار اولويت آهن راه
ملي عزم هنوز نقل ، و حمل بخش در اولويت‌بندي به‌رغم:است معتقد پورسيدآقايي سيدمحسن
باور و اعتقاد اين:مي‌گويد وي.است نيامده به‌وجود كشور در ريلي نقل و حمل گسترش براي
.است نيافته عملي بروز هنوز ولي شده ايجاد گفتارها و نوشتارها در
ريلي نقل و حمل وضعيت به كه رجا مديرعامل پورسيدآقايي ، با گفت‌وگو بخش نخستين گذشته روز
گسترش راهكارهاي به كه را گفت‌وگو اين پاياني بخش امروز.شد منتشر بود ، پرداخته كشور در
.مي‌خوانيد مي‌پردازد ، كشور در ريلي نقل و حمل توسعه و
نيا حسن آرش
و سوم برنامه در ريلي نقل و حمل توسعه براي اولويت تعيين از مرتب به‌طور روزها اين
اولويت اين شدن متبلور براي تشويقي يا و ابزار آيا.مي‌شود صحبت كشور كلان سياست‌هاي
نمي‌شود؟ اجرا و دارد وجود ابزار اين كه اين يا شده‌اند؟ قائل
اولويت‌ها ايناست نشده پيش‌بيني گرفته صورت اولويت‌بندي با متناسب ابزاري هيچ
چه با كه اين ولي.است شده تعريف سوم برنامه سياست‌هاي و نظام كلي سياست‌هاي به‌عنوان
دو ظرف واقع در كه چيزي تنها.نيست واضح و شفاف خيلي كرد ، اجرا را اينها مي‌شود ابزاري
شده‌اي اداره وجوه همين گرفته ، قرار استفاده مورد جديدي ابزار به‌عنوان گذشته سال
پرداخت وام صورت ريلي‌به نقل و حمل بخش در گذاري سرمايه خصوصي‌به بخش جلب براي است‌كه
درصد كارمزد 4 و بدهيم وام را ناوگان خريد هزينه درصد تا 65 كرده‌ايم قبول ما.مي‌شود
سود اين از درصد يعني 19.مي‌كنيم پرداخت بانك به ما نيز را بانك سود بقيه بگيريم ،
وام ، كارمزد به‌عنوان را سود كل از درصد فقط 4 و مي‌شود تامين دولت خود توسط بانكي
.مي‌كند پرداخت خصوصي سرمايه‌گذار
از وام اين.است شده هم استقبال و كرده قبول محدود به‌صورت دولت كه است يارانه‌اي اين
ترابري و راه وزارت سهميه و است محدود بسيار البته كه مي‌شود پرداخت شده اداره وجوه محل
مبالغ اينببنديم قراردادها اين از زيادي تعداد بتوانيم ما كه نيست آنقدر وجوه اين از
سهميه‌بندي براساس داده تخصيص كار اين براي دولت كه بودجه‌اي و است محدود خيلي
اجازه رقم اين.مي‌رسد رجا مسافري بخش به محدودي سهم نهايت در كه است وزارتخانه‌ها
.نمي‌دهد ما به را سال در قرارداد يك از بيش انعقاد
درواقع است ، نيامده به‌وجود كار اين براي كافي اراده هنوز كه مي‌آيد نظر به طور اين
مشكل هميشه ما نشود ، حل اگر و ندارد وجود لازم اراده هنوز اما است ، روشن اولويت‌ها
كشور مختلف نقاط در را آنها جابه‌جايي و متخصص نيروهاي تامين مشكل همچنين و بزرگ شهرهاي
.داشت خواهيم
عقايد البته.است نيامده به‌وجود مساله حل براي ملي عزم يكاست درست موضوع اين از بخشي
.است شده معطوف مساله اين به مسوولان از بسياري نظرات و
از اعم ريلي بخش كه دارند اذعان اين به كشور مديريت مجموعه و نظام مسوولان از بسياري
.كند پيدا توسعه بايد باري و مسافري
توسعه اين كه بگويند و كنند پيدا توسعه اين براي راهكاري كه اين معني به ملي عزم اما
از و بدهيم؟ امكانات بايد چقدر دهيم؟ تخصيص بودجه آن براي بايد چطور و چه؟ يعني اصلا
.است نگرفته شكل هنوز كنيم ، تامين را اعتبارات اين بايد كجا
خواهند كمك بخش اين توسعه براي كشور مجموعه تمام كه است اين معني به سوالات اين به پاسخ
.است نيفتاده جا اهميت اين با و شكل اين به موضوع اين اما.كرد
كه داشتيم را پيشنهاد اين همواره گذشته سال دو ظرف ما كه است اين بحث نمونه‌هاي از يكي
تمام در اصلا.است بزرگ شهرهاي حومه نقل و حمل ريلي ، نقل و حمل اصلي كاربردهاي از يكي
فواصل پوشش موضوع كه است آن از بعد ;مي‌گيرد شكل شهرها حومه ريلي نقل و حمل ابتدا دنيا
.مي‌شود مطرح شهرها بين طولاني
است شده فراموش موضوعي حومه‌اي نقل و حمل كه داريم تاكيد موضوع اين روي است سال دو ما
بزرگ شهرهاي بين نقل و حمل مي‌دهيم انجام ريلي نقل و حمل صنعت در حاضر درحال ما كه كاري
خطوط راه‌اندازي كه درحالي.كرده‌ايم وصل يكديگر به را بزرگ شهرهاي فقط ما چوناست
ريلي خطوط براي سراسري شبكه از كه اين امكان.دارد جداگانه خطوط به نياز حومه‌اي ريلي
.ندارد وجود شود ، استفاده حومه‌اي
يكديگر با طولاني فواصل در شهري بين قطارهاي و حومه‌اي قطارهاي نقل و حمل الگوي اساسا
آهن خط لذا.متفاوت‌است كاملا قطار نوع دو اين بهره‌برداري نظام و است متفاوت
حومه‌اي ونقل حمل به‌عنوان ريل متر يك حتي كشور راه‌آهن اما.دارد نياز را جداگانه‌اي
به.مي‌كنند استفاده سراسري خطوط از شده راه‌اندازي حومه‌اي قطارهاي حاضر درحال.ندارد
وضعيت اين با را مردم نمي‌شود و بياوريم قطار يك از بيش صبح هر نمي‌توانيم دليل همين
كشور بزرگ شهرهاي مشكل كه درصورتي.بروند بزرگ شهرهاي اطراف شهرهاي به كه كرد تشويق
ندارد دليلي بدهيم ، شكل درست را تهران شهر حومه‌اي نقل و حمل بتوانيم اگر ما.است همين
اطراف شهرهاي به را تهران كه داشتيم سريع‌السيري قطارهاي اگر شود ، آنقدرگسترده تهران
شهر به نيم و ساعت يك تا ساعت يك مدت ظرف مسافران تا مي‌كرد وصل همدان و سمنان مانند
به تا دارند تمايل خيلي‌ها.مي‌شد حل تهران جمعيت و ترافيك مشكل مي‌رسيدند ، نظر مورد
تهران به مطمئني وسيله با روز هر و كنند زندگي ديگر شهرهاي در تهران گراني‌هاي دليل
.بيايند
كيلومتر سرعت 350 با قطارهايي ژاپن كشور در كه اين.است شده تجربه ژاپن در الگو اين
كرده‌اند فكر اقتصادي لحاظ به بلكه.نيست ركوردگيري و تفنن روي از مي‌كنند راه‌اندازي
اين حل براي لذا.ندارد را فعلي جمعيت از بيش جمعيتي پذيرش توان و كشش ديگر توكيو كه
با شهرهاي به توكيو از ساعت يك مدت ظرف را مردم تا كردند راه‌اندازي قطارهايي مساله
دورتر شهرهاي در مي‌دهند ترجيح مردم شرايط اين در و مي‌رساند كيلومتري تا 500 فاصله 400
.برگردند شب و بيايند توكيو به ساعت يك مدت ظرف قطار با روز هر و كنند زندگي توكيو از
آنقدر را تهران كه اين جاي به اگر يعني كنيم ، فراهم ايران در را شرايطي چنين بايد هم ما
گسترش را آن حومه‌اي و همسايه شهرهاي نقل و حمل و دهيم سامان را آن اطراف كنيم ، بزرگ
.مي‌شود حل مشكل دهيم ،
زندگي براي مردم اصلي معضلنمييابد توسعه پرديس و پرند جديد شهر هشتگرد ، جديد شهر چرا
به چگونه برويم شهرها اين به اگر مي‌كنند سوال مردم.است نقل و حمل مشكل شهرها اين در
شود ، مهيا شهرها اين به حومه‌اي نقل و حمل سيستم ارگ كه صورتي در كنيم؟ آمد و رفت تهران
براي حومه‌اي قطار يك حاضر درحال ما.مي‌كنند پيدا توسعه آنها از بسياري كه ديد خواهيم
شهر مديرعامل اعتقاد به.كرده‌ايم راه‌اندازي تهران به -پرند جديد شهر -رباطكريم مسير
اندازه‌اي تا پرند جديد شهر اقتصاد است شده راه‌اندازي قطار اين كه زماني از پرند جديد
.است گرفته رونق
شهرهاي اين در حاضرند همه باشيم ، داشته مسير اين در قطار قطار ، 10 يك جاي به اگر حالا
.كنند زندگي پايين‌تر قيمت‌هاي با و جديد
اعتقاد اين الان.است نكرده پيدا عملي بروز و وجود ملي عزم آن گفت مي‌توان كه اينجاست
پيدا توسعه بايد و است مهم ريلي نقل و حمل بخش كه است شده ايجاد گفتارها و نوشتارها در
.است نشده اجرا و نشده پيدا هنوز آن عملي راهكارهاي اما.كند
پيدا افزايش ريلي بخش به يافته تخصيص بودجه‌هاي البته.است بودجه‌ها كمبود ديگر مشكل
ريلي بخش بودجه كه گفت خواهند كنيد ، صحبت هم كشور برنامه‌ريزي مسوولان با اگر.است كرده
افزايش‌هاي 30 كه است زياد آنقدر باشد بايد آنچه با ما فاصله اما.است كرده پيدا افزايش
سنتي نظامي ما برنامه‌ريزي نظام چون.نمي‌كند حل را بخش اين مشكلات بودجه ، درصدي تا 50
از شما وقتيمييابد رشد درصدي قبل سال بودجه برپايه سالانه شركت هر بودجه يعني.است
.است هيچ همان بودجه هم باز تقريبا كند ، رشد بودجه كه هم چنددرصد هر مي‌كنيد شروع هيچ
بر آنقدر كشور اين بودجه اما مي‌شود اضافه سال هر بودجه‌ها كه است درست هم ريلي بخش در
.نمي‌دهند كفاف وقت هيچ درصدها اين كه است شده بنا ضعيفي پايه
يا شركت نياز براساس بودجه وقت هيچ و است محدود رشدها نيز بودجه‌ريزي سنتي درنظام
كفاف ريلي حمل‌ونقل بخش بودجه‌هاي سنواتي افزايش بنابراين.نمي‌شود برابر چند سازمان
.نمي‌دهد را بخش اين عقبماندگي‌هاي
.شود حل خارجي سرمايه‌گذاري جذب مثل ديگري طريق از بايد مشكل مي‌رسد نظر به
سرمايه‌گذاري از كه نيستم مايل چندان من مي‌دهند ، مديران از خيلي كه ظاهري شعار برخلاف
يك تنها زيربنايي بخش‌هاي در خارجي سرمايه‌گذاري جذب مي‌كنم فكر چون.كنم دفاع خارجي
امور در باشيم توانسته كه نداريم كشور در زمينه دراين موفقي عملي نمونه و است شعار
.باشيم كرده جذب خارجي سرمايه‌گذاري زيربنايي
كنند؟ ايفا را نقش اين نتوانسته‌اند نفتي باي‌بك قراردادهاي
باي‌بك خارجي شركت‌هاي بخش همان صادرات به‌دليل بخش اين در.است جدا كاملا نفت مساله
هر به كه دارد وجود نفتي تضمين‌هاي باي‌بك قراردادهاي سر پشت وعموما مي‌كنند قبول را
دليل همين به.مي‌كنند برداشت را خود سرمايه‌گذاري نفت صادرات محل از شركت‌ها آن حال
خارجي سرمايه‌گذاري مقوله از را بخش اين در گرفته صورت سرمايه‌گذاري‌هاي و نفت بخش بايد
شده انجام سرمايه‌گذاري منظور توسعه ، براي خارجي سرمايه‌گذاري مي‌گوييم وقتي.كنيم مجزا
و محصول آن نوعي به كه است داخلي صنايع در خارجي سرمايه‌گذاري.است چين مثل كشوري در
نوع اين من اعتقاد بهنيست شده تضمين آن صادرات يا و دارد داخلي مصرف توليد
به خيلي نبايد و نيست عملي و ندارد سابقه زيربنايي امور در حداقل ايران در سرمايه‌گذاري
.باشيم سرمايه‌هايي چنين جذب به اميدوار و كنيم تكيه آن
اردو خليج‌فارس در آمريكا داريم ، قرار عراق و افغانستان كنار در ما كه كنيم قبول بايد
كه است واقعيت‌هايي اين نيست‌و آسان گذاري‌خارجي سرمايه جذب شرايطي چنين در و است زده
.هستيم مواجه آن با
عنوان ايراني طرف‌هاي با مذاكرات در خارجي سرمايه‌گذاران از خيلي كه جالبي بسيار نكته
ايران در خارجي شودسرمايه‌گذاري قرار هم اگر است‌كه اين مي‌ورزند تاكيد آن بر و كرده
شكل جايي از.گرفت نخواهد شكل زيربنا و ريل و جاده بخش در كه باشيد مطمئن بگيرد ، شكل
زمينه اين در كه تجربياتي بهترين از يكي.دارد وجود كشورها ساير در آن تجربه كه مي‌گيرد
وسيع جذب به موفق نيروگاهي بخش‌هاي در زماني ما اگر يعني.است نيروگاهي بخش دارد وجود
اين هم بخش‌ها ساير در تدريج به كه باشيم اميدوار مي‌توانيم شديم ، خارجي سرمايه‌گذاري
و ريلي نقل و حمل بخش از خارجي سرمايه‌گذاري شروع مسلما اما.گرفت خواهد صورت كار
.است نيفتاده اتفاقي چنين هم دنيا كجاي هيچ در و نيست امكان‌پذير راه‌آهن
.است ريلي بخش شد ، خواهند آن جذب خارجي سرمايه‌گذاران كه جايي آخرين معتقدند خارجي‌ها
حضور به راغب آنها كه باشد طوري اجتماعي و سياسي شرايط و بيايند بخواهند خارجي‌ها اگر
اين ميان در كه دارد وجود كشور در زيادي فرصت‌هاي حتما صورت اين در باشند ، ايران در
.نيست آنها بهترين ريلي نقل و حمل فرصت‌ها
وقتي.دهيم قرار بررسي مورد وضعيت اين از فراتر را ريلي نقل و حمل باشد بهتر شايد
و مطالعات براي چرا مي‌شود ، شهر اين رونق باعث تهران به پرند شهر از خط يك راه‌اندازي
هيچ ولي هستند آنها امثال و گاز و برق آب ، فكر به مسوولان و طراحان جديد ، شهر يك طراحي
است؟ نبوده بررسي مورد موردنياز شاخص‌هاي اين از يكي به‌عنوان راه‌آهن وقت
كه اين اما است داشته وجود آنجا به راه‌آهن احداث تقاضاي شهرها ، شدن ساخته از بعد البته
بودجه كه زمان همان در كه اين اما.نيست مشخص مي‌كند تامين را كار اين بودجه كسي چه
را راه‌آهن خطوط و نقل و حمل بودجه مي‌كنند ، برآورد را شهري براي آبرساني و برق‌رساني
ضعيف بسيار كشور در بخشي بين هماهنگي اصولا.است نگرفته صورت وقت هيچ كنند ، محاسبه نيز
.است
تصميم‌گيري درواقع كه است جاهايي هستيم ، خوبي پيشرفت‌هاي شاهد كه هم كشور از جاهايي در
و دستگاه نهاد ، چند كه رسيديم اين به هرجا.است گرفته صورت محوري تك به‌صورت آنجا در
كمتر كارها آن در موفقيت زمينه‌هاي دهند ، انجام را كاري يكديگر هماهنگي با وزارتخانه
.است سخت خيلي ايران در هماهنگي چون مي‌شود ، ديده
كارهايي مختلف بخش‌هاي است ممكن نيز وزارتخانه يك داخل در بلكه جديد شهرهاي در تنها نه
يك برون و درون مختلف بخش‌هاي به رسد چه ندهند پوشش را يكديگر نيازهاي كه دهند انجام
قرار افتتاح آستانه در فرودگاه اين است ، خميني امام فرودگاه امر اين بارز نمونه.مجموعه
.است نشده تعريف فرودگاه اين براي مناسبي دسترسي جاده هيچ لحظه اين تا حداقل اما دارد
قطع به‌طور اما شود احداث مترو خط فرودگاه اين براي تا است شده قرار مصوبه‌اي طي اخيرا
برد خواهد زمان سال سه تا دو حداقل گيرد ، قرار استفاده مورد و شود اجرا مترو اين طرح تا
در هماهنگي حال هر به.مي‌گذراند را خود آخر مراحل الان خميني امام فرودگاه كه درحالي
.است سختي موضوع پروژه‌ها
مي‌سازد شهرسازي و مسكن وزارت را شهرها اين.است صادق موضوع اين هم جديد شهرهاي درمورد
مشكل با كه بعد مدتينميشود ديده ريلي ارتباط خطوط احداث براي هم بودجه‌اي معمولا و
بودجه هم و مي‌برد زمان هم كه مي‌كنند تقاضا را ريلي خطوط احداث مي‌كنند ، برخورد
.مي‌طلبد را فراواني
و راه وزارت مجموعه در حتي كرديد ، اشاره آن به كه بخشي بين هماهنگي عدم از نظر صرف
به‌طور.ندارد وجود مدوني و مشخص استراتژي هم كشور نقل و حمل متولي به‌عنوان ترابري
كه مي‌شود ساخته فرودگاهي دارد ، قرار تهران از فاصله ساعت تا 5 با 4 كه شهري در مثال
فرودگاه مجدد ، زياد هزينه‌هاي صرف با تا مي‌شود تلاش بعد.ندارد هم پرواز يك هفته‌اي
آهن خط يك شهر همين براي اگر كه درحالي.است ريلي خطوط فاقد شهر همين اما.شود فعال
استراتژي يك نداشتن مشكلات ، اين دليل شايد و داشت بالاتري اقتصادي صرفه مي‌شد ، كشيده
چيست؟ شما نظر.باشد نقل و حمل بخش در كلان
هم راه‌وترابري وزير شخص انتقاد مورد شده اشاره ناهماهنگي‌هاي كه است اين امر واقعيت
استفاده براي مناسب ناوگان نه كه است شده ساخته زيادي فرودگاه‌هاي كه دارند تاكيد و هست
بسياري كه طوري به.دارد وجود فرودگاه‌هايي چنين از استفاده براي دليلي نه و داريم آن
.شدند تعطيل اصلا آن از پس و بودند افتتاحيه پرواز پذيراي تنها فرودگاه‌ها اين از
اينها حال هر به اما.شود كمتر موارد اين كه اميدواريم داشته ، وجود ناهماهنگي‌ها اين
و است بوده بالا به پايين از نظام بيشتر ما برنامه‌ريزي نظام.بحث اول به برمي‌گردد
در حتي است كرده پيدا توسعه بيشتر بخش آن آورده فشار نيز بخشي هر در كس هر بنابراين
است نكرده برنامه‌ريزي و نكشيده نقشه بالا از نظام.است يافته توسعه نياز از بيش مواردي
پس و است نياز مورد جاده كجا و داريم لازم فرودگاه كجا مي‌خواهيم ، راه‌آهن كجا در ما كه
.دهد انجام را كارها اين بايد كسي چه كه بگيريم تصميم بالا از آن از
بيفتد؟ اتفاقي چنين كه نيست هم قرار گويا
و ايراني مشاور حاضر درحال است ، داده را جامع طرح تهيه دستور راه وزارت كه است مدتي
براي نقل و حمل جامع طرح يك كه هستند به‌كار مشغول موضوع اين روي مشترك به‌طور خارجي
كجاست؟ و چيست كشور كل در ما نقلي و حمل نيازهاي كه مي‌گويد طرح اينكنند تهيه كشور
.مي‌كشد طول سال سه حداقل كار اين اما است شده شروع كار الان
پس طرح اين بخش‌ها ساير جامع طرح‌هاي بدون شود ، تهيه نقل و حمل جامع طرح وقتي كه آن ضمن
فولادسازي‌هاي ندانيم كشور جامع طرح در كه زماني تا ما يعني.مي‌شود بي‌فايده مدتي از
بهره‌برداري به است قرار معادني چه كه ندانيم يا و كنند پيدا توسعه مي‌خواهند كجا كشور
كشور بار كه ندانيم يعني شود؟ ايجاد كشور در كشاورزي قطبهاي چه است قرار يا برسد ،
.كنيم تدوين را نقل و حمل جامع طرح نمي‌توانيم شود؟ توزيع مي‌خواهد چگونه
را آن و برداريد را قسمتي نمي‌توانيد شما.است پيوسته هم به كل يك كشور يك اقتصاد
دارد ، وجود بخش‌ها ساير با كه پيوندهايي به‌دليل مدتي از پس چون.كنيد برنامه‌ريزي
.مي‌دهد دست از را خود موضوعيت
فرودگاه‌هاي توسعه بخش.است شده تدوين و تهيه راه‌آهن داخل در طرح‌هايي كه است سالي چند
را كار اين جداگانه هم جاده‌اي بخش است ، كرده تهيه جامعي طرح جداگانه به‌طور نيز كشور
.است كرده
.نيستند جامع هم زياد مذكور طرح‌هاي حساب اين با
برنامه‌هاي اين كه رسيده نتيجه اين به راه وزارت الان.است ديده را خود فقط بخش هر بله ،
ايراني و خارجي مشاور همين براي شوند ، هماهنگ يكديگر با بايد بخش‌ها و ندارد فايده بخشي
.بدهند نقل و حمل جامع طرح يك و كنند ايجاد را بخش‌ها بين هماهنگي تا شده‌اند تعيين
وجود مشكل اين هم باز ترابري و راه وزارت از گسترده‌تر سطح در كه هستم مطمئن من اما
طرح‌ها اين كه كنند تهيه را خود جامع طرح‌هاي بايد وزارتخانه‌اي هر زيرا داشت خواهد
.شوند هماهنگ يكديگر با بايد درنهايت
كلي استراتژي آن در كه شود تهيه كشور كلان سطح در سرزمين آمايش طرح بايد ديگر به‌عبارت
مي‌شود ، ساخته شهر كجا داد ، خواهد رخ كشور در اتفاقاتي چه آينده سال ظرف 30 كه بدانيم
از سوالاتي و بود خواهد چقدر آلومينيوم و فولاد توليد ميزان مي‌گيرند ، شكل معادن كجا
.شوند روشن بايد كه دست اين
تهيه آساني به و نيستند چاره‌ساز هم خيلي جامع طرح‌هاي موارد اين شدن روشن بدون
بتوانيم آن از بخشي از اميدواريم و است انجام درحال كه است تلاشي حال هر به.نمي‌شوند
.كنيم استفاده
هستيد خوش‌بين جامع طرح اين به نسبت چقدر كه اين پرسيدن به نيازي شايد وضعيت ، اين با
.نباشد
هستيم جامع طرح‌هاي نيازمند كشور در ما.نداريم اين جز چاره‌اي ما.نيست طور اين نه ،
اصلا كه اين يعني.است طرح نبودن از بهتر بد طرح مي‌كنيم؟ كار چه كه بفهميم بايد
.است بد خيلي بيفتد ، است قرار اتفاقي چه نفهميم
تغيير آن درصد اجرا 50 زمان در اگر حتي مي‌كنيم تهيه مختلف سيستم‌هاي در را جامع طرح ما
را نكات اين اما است خوب طرح تهيه اصل.است طرح نداشتن از بهتر طرح اين داشتن.كند
و رفته جلو نكته به نكته مي‌شود ، تهيه كه جامع طرح يك باشيم نداشته انتظار كه گرفتيم
از بهتر قطعا طرح داشتن ولي باشيم داشته جامع طرح از را تغيير درصد تلقي 50.شود اجرا
.است آن نداشتن و نبودن
|
