| كشاورزان محكوميت ;ديگران گناه آب تلفات
و ايران موجود اقليم به باتوجه:مي‌گويد آب امور در نيرو وزير معاون اردكانيان ، رضا
.دهد اختصاص خود به را كشور شيرين آب درصد نبايد 96 كشاورزي بخش سالانه ، بارندگي كاهش
آن سهم و دهد اختصاص خود به را كشور شيرين آب از درصد نبايد 96 كشاورزي بخش كه اين در
باشد؟ بايد چقدر سهم اين اما.نيست شكي هيچ باشد ، درصد از 96 كمتر مراتب به بايد
تعيين‌كند؟ را سهم اين بايد چه‌دستگاهي
بهينه مصرف و تخصيص تامين ، به مربوط وظايف (نيرو وزارت)آب تامين متولي دستگاه آيا
است؟ داده انجام كامل به‌طور و درستي به را آب
مصرف به متهم را كشاورزي بخش ايران ، اقليم به استناد با آب امور در نيرو وزير معاون
در تاكنون چرا اقليم همين به باتوجه وزارتخانه اين نيست مشخص اما.مي‌كند آب بي‌رويه
نيرو وزارت.است نبوده موفق پرباران و خشك سال‌هاي در آب عرضه و تامين در تعادل ايجاد
هر اما.مي‌كند دريافت را كشور بودجه از تومان ميليارد صدها سال هر كشور آب تامين براي
اتخاذ كشور آب مصرف در انقباضي سياست‌هاي شديدترين مي‌شود ، حادث خشكسالي كه سال
سختي‌ها تمام خشكسالي شدن برطرف محض به اما (مي‌شود جيره‌بندي نيز شرب آب حتي)مي‌شود
نمي‌شود؟ اعمال آب مصرف بر نظارتي كمترين و مي‌شود فراموش
در كشاورزان مزارع همه از بودبيش حاكم كشور در شديدي خشكسالي كه گذشته سال چند در
است؟ كرده عمل موفق خود وظيفه انجام در چقدر كشور آب متولي.بود گرفته قرار نابودي معرض
كردن وارد به قادر خشكسالي تا 80 سال‌هاي 77 طي آيا مي‌شد انجام درست وظيفه اين اگر
بلوچستان و سيستان كه است پياپي سال بود؟ 5 كشور اقتصاد به ريالي ميليارد هزار خسارت 62
است ، شده تبديل فاجعه به و درنورديده را بحران مرزهاي كه خشكسالي.است مواجه خشكسالي با
كاري چه مي‌شود سكنه از خالي پيش روز از بيش روز هر كه استان اين براي كشور آب متولي
واقعا آب تامين متولي دستگاه كوتاهي‌هاي و هيرمند قصه تكرار است؟ داده انجام
.است شده تكراري و خسته‌كننده
جهاد وزير خاك و آب معاون اميني‌پوري ، بهرام دكتر كشاورزي بخش در آب تلفات درمورد
.انداخت كشاورز به‌گردن را آب تلفات تقصير تمام كه نيست منصفانه:مي‌گويد كشاورزي
.است ديگر بخش‌هاي نكردن فعاليت خوب به‌دليل تلفات اين از بسياري
استحصالي آب بين كه عظيمي شكاف و مصرف محل تا منبع از آب انتقال عملكرد بودن پايين گناه
.نيست كشاورز متوجه عنوان هيچ به دارد ، وجود كشاورز براي شده تامين آب و
آب تامين سد ، زير اراضي از هكتار ميليون از 2/2 بيش براي:مي‌افزايد اميني‌پوري دكتر
ميليون نيم تنها و و 2 كانال‌هاي 1 به اراضي اين از هكتار ميليون تنها 2/1 اما است شده
به‌دليل آب تلفات از بالايي درصد.هستند مجهز و 4 كانال‌هاي 3 به اراضي اين از هكتار
حساب به نيز را تلفات اين بايد آيا و است سازه‌ها ساخت براي سرمايه‌گذاري در تناسب عدم
آن زهكشي شبكه‌هاي ولي‌هنوز مي‌گذرد سال از 30 بيش سفيدرود سد ساخت از نوشت؟ كشاورز
گناه آيااست شده نيز سد زير اراضي زهدارشدن موجب آب تلفات بر علاوه و است نشده كامل
اراضي از هكتار هزار از 700 بيش اكنون گذاشت؟ كشاورز حساب به بايد هم را كاستي‌ها اين
است؟ مسوول كسي چهشدهاند خارج توليد چرخه از زهدارشدن به‌دليل كشور آبي
مختلفي روش‌هاي آب بهينه مصرف و تامين براي:مي‌گويد كشاورزي جهاد وزير خاك و آب معاون
همزمان ساختن از است عبارت است فيزيكي كاملا كه روش ساده‌ترين و آسانترين كه دارد وجود
ساخت به بيشتر ما اما.زهكشي شبكه‌هاي احداث و اراضي يكپارچه‌سازي شبكه‌ها ، احداث سد ،
.ساخت آب نگهداري مخزن فقط نبايد.مي‌كنيم توجه كمتر سد مكمل‌هاي به و مي‌كنيم اكتفا سد
بخش مديريت مستلزم آب از بهينه استفاده روش‌هاي و راهكارها اجرايي‌شدن:مي‌افزايد وي
اين اگرباشد كشاورزي بخش دراختيار بايد سد پشت از آب مديريت.است آب در كشاورزي
.انداخت كشاورزي بخش گردن به را آن گناه مي‌توان شد ، مصرف بي‌رويه آب و افتاد اتفاق
طبق.دارد نيز ديگري وظايف آب بهينه مصرف و تامين براي سد ساخت از غير به نيرو وزارت
شبكه‌هاي تجهيز و توسعه به موظف نيرو وزارت سوم ، برنامه قانون ماده 106 تبصره 2
اندازه‌گيري شبكه‌هاي توسعه و ايجاد كيفي ، و كمي نظر از كشور آب منابع از آماربرداري
.است بوده آب محلي بازارهاي تقويت و آب كيفي مباني تقويت و آب آلوده‌كننده منابع
بخش در آب مصارف اندازه‌گيري شبكه‌هاي توسعه و ايجاد وظيفه ماده ، و تبصره همين براساس
سپرده نيرو وزارت به فناوري و مديريتي تحولات با متناسب آب حقوقي مباني تقويت و كشاورزي
مناسب بهره‌برداري نظام‌هاي استقرار منظور به لازم مباني ايجاد كه آن ضمناست شده
قانون طبق كه بوده وزارتخانه اين وظايف ديگر از آب محلي مديريت‌هاي تقويت بر مبتني
اين در وزارتخانه اين اقدامات نتيجه از اما مي‌شد اجرا برنامه پايان تا بايد سوم برنامه
.نيست دسترس در چنداني اطلاعات خصوص
و فني توان بيشترين اخير سال‌هاي در نيرو وزارت:مي‌گويد آب مسائل كارشناسان از يكي
وجود زيادي ابهام آنها كارآيي در كه سدهايي هم آناست كرده سدسازي صرف را خود مالي
آب نگهداري مخزن به تجهيزات بودن ناقص به‌دليل سدها اين از بسياري كه آن ضمن.دارد
قرار كشاورزان اختيار در نيز سدها اين آب از قطره يك كه است آن جالب و شده‌اند تبديل
.مي‌شود نوشته كشاورزي بخش حساب به آب تلفات محاسبه ، در اما نمي‌گيرد
انرژي بيشترين و است شده غافل نرم‌افزاري كارهاي از تقريبا نيرو وزارت:مي‌افزايد وي
وظايف از بسياري به كشور آب مديريت.است كرده سازه‌اي و سخت‌افزاري كارهاي صرف را خود
.است نكرده عمل بوده ، آنها انجام به موظف سوم برنامه قانون طبق كه خود
حجمي اندازه‌گيري وسايل به آبياري شبكه‌هاي تجهيز عدم:مي‌گويد آب باسابقه كارشناس اين
در علمي به‌صورت آب حجمي تحويل عدم ،(آب مصرف بهينه‌سازي نامه آيين ماده 4 موضوع)آب
عدم و (آب بهينه مصرف بهينه‌سازي آيين‌نامه ماده 8 موضوع) زيرشبكه‌ها اراضي
به‌دليل (آب بهينه مصرف آيين‌نامه سوم فصل) زيرزميني آب سفره‌هاي از بهينه بهره‌برداري
وظايف از كنترل ، سيستم‌هاي فقدان به باتوجه زيرزميني آبهاي از بي‌رويه بهره‌برداري
زير آبرساني و آبياري فرعي شبكه‌هاي تكميل عدم همچنين.است كشور آب مديريت نشده انجام
شركت‌هاي سهام واگذاري عدم خاكي ، كانال‌هاي در آب زياد تلفات نتيجه در و احداثي سدهاي
كارشناسان توافق موضوع) جهادكشاورزي سازمان‌هاي و بهره‌برداران به موجود بهره‌برداري
آنها انجام از كشور آب مديريت كه است كارهايي ديگر از (سابق كشاورزي وزارت و نيرو وزارت
.است زده باز سر
مرمت و بازسازي و شده ساخته بناهاي و تاسيسات از صحيح نگهداري و حفظ عدم به اشاره با وي
لازم هماهنگي‌هاي عدم:مي‌افزايد نيرو ، وزارت سوي از زهكشي و آبياري شبكه‌هاي موقع به
از كشاورزي آب اصلي مصرف‌كنندگان به‌عنوان بهره‌برداران و جهادكشاورزي سازمان‌هاي با
.نمي‌دهد نشان خود از آن به توجه براي چنداني رغبت كشور آب مديريت كه است مواردي ديگر
نيرو وزارت) كشاورزي آب تامين كوچك بندهاي و سدها ساخت به اعتقاد و توجه عدم كه آن ضمن
توسط كار اين انجام از جلوگيري و (مرتفع‌علاقه‌دارد و بزرگ سدهاي احداث بيشتربه
وارد كشور آب مديريت به كه است ايراداتي ديگر از مختلف بهانه‌هاي به كشاورزي جهاد وزارت
.دارد خوبي تجربيات قبل از زمينه اين در كشاورزي جهاد وزارت كه درحالي است
آب مديريت ساماندهي و آب جامع قانون تخصيص ، نظام آب ، جامع طرح يادشده موارد بر علاوه
مي‌توانستند شدن اجرا صورت در كه است آب مديريت در شده فراموش پارامترهاي ازجمله كشور
اين.مي‌شود بي‌توجهي آنها به مختلف دلايل به اما باشند موثر بسيار آب بهينه مصرف در
زمان در و سال 79 در تومان ميليون معادل 500 هزينه‌اي صرف با آب جامع طرح كه است درحالي
سپرده كامل فراموشي به نقص داشتن بهانه به طرح اين اما شده آماده كشور آب پيشين مديريت
.است شده
استناد مورد اقليم.نيست پديده ايران در خشكسالي كه است آگاه حتما كشور آب مديريت
در گلستان سيل)است سيل هم درخشكسالي‌ها كه است گونه‌اي به آب امور در نيرو وزير معاون
و سيستان خشكسالي)دارد وجود خشكسالي نيز پرباران سال‌هاي در كه طور همان (گذشته سال
.(است شده آغاز پيش سال از 5 البته كه سال‌جاري در بلوچستان
آن 3 سالانه تبخير متوسط كه اقليمي چنين خشكسالي‌هاي و سيل‌ها مهار و آب تامين براي
را آب شرايطي چنين در نيست عقلاني.كرد اكتفا سدسازي به تنها نبايد است ميلي‌متر هزار
آن نبايد و است اقليم اين كشاورزي توسعه عامل محدودكننده‌ترين آبكرد نگهداري مخزن در
آب مديران حد از بيش پافشاري و اصرار.داد قرار شديد تبخير و خورشيد نور معرض در را
سالانه‌ده‌ها است شده باعث آبخوانداري مثل گزينه‌هايي به بي‌توجهي و سد ساختن براي كشور
.هزينه‌شود آب بخش در بازدهي كمترين با كشور بودجه از تومان ميليارد
به قانون كه را وظايفي كشور آب مديران اگر كه است مطرح پرسش اين شرايط اين به باتوجه
به نكنند ، سد ساختن معطوف را خود توان و تمركز تمام و دهند انجام را است كرده محول آنها
به سازه‌اي و سخت‌افزاري كارهاي كنار در اگر و كنند توجه آب تامين ديگر گزينه‌هاي
كشاورزي بخش سهم هم باز آيا كنند ، توجه نيز حقوقي و مغزافزاري نرم‌افزاري ، فعاليت‌هاي
مي‌شود؟ درصد شيرين 96 آب از
مهدي‌ملكوتي
|
