:سعودي اسبق نفت وزير يماني ، زكي
است محدود ايران قدرت‌مانور
مي‌كند تقويت را اقتصادي رشد مذهب
توسعه متفاوت راه‌هاي
15_ جهان مالي ثبات گزارش
جهاني عمومي دارايي‌هاي
:سعودي اسبق نفت وزير يماني ، زكي
است محدود ايران قدرت‌مانور
طاولي فخر كوروش:ترجمه
توليدش سرعت به مي‌تواند كه است كشوري تنها عربستان نفت ، بازار در كمبود بروز صورت در
دهد افزايش را
و سعودي نفوذ با شخصيت‌هاي جمله سعودي‌از عربستان سابق نفت وزير يماني ، زكي شيخ‌احمد
با مصاحبه در و است انرژي مطالعات مركز موسس او.است نفت جهان مطلع كارشناسان از
.مي‌كند انتقاد رياض قبال در آمريكا سياست از لوموند روزنامه
* * *
وابستگي كاهش دلمشغولي تحت‌تاثير عراق قبال در آمريكا خارجي سياست شما نظر به آيا*
تبار سعودي بن‌لادن اسامه كه اين ويژه به دارد؟ قرار سعودي عربستان قبال در آمريكا نفتي
است؟
اين كامل حذف حتي و سعودي عربستان به نسبت متحده ايالات نفتي وابستگي كاهش استراتژي
شخصا جمهور ، رئيس اول معاون چني ، ديك.برمي‌گردد سپتامبر حوادث 11 از قبل به وابستگي ،
روسيه ، در جديد منابع و است آمريكا نفتي تغذيه منابع متنوع‌سازي استراتژي هماهنگ‌كننده
آمريكا نفتي كمپاني‌هاي دارد ميل بوش دولت.است مدنظر كانادا و غربي آفريقاي خزر ، درياي
.نمايد ترغيب كشورها ، و مناطق اين در گسترده سرمايه‌گذاري به را
بر كشور اين مي‌كنيم مشاهده كه همچنان و مي‌كند حمايت آمريكايي طرح اين از نيز اسرائيل
سوي به را نفت‌اش لوله‌هاي ويژه به و داده افزايش را توليدش تا مي‌آورد وارد فشار روسيه
اشغال و عراق به حمله.است لازم زمان هدف ، اين به رسيدن براي اما.دهد جهت تغيير آمريكا
اگر اما.نمايد تسريع را هدف اين به نيل مسير مي‌تواند كشور ، اين موفقيت‌آميز احتمالا
مي‌افتد؟ اتفاقي چه دهند ، قرار حمله مورد را سعودي عربستان و كويت نفتي چاه‌هاي عراقي‌ها
اتفاق فارس خليج جنگ اواخر در كه همچنان _ را عراق نفتي تاسيسات تخريب نبايد همچنين
به نفت قيمت محتمل ، كاملا فاجعه‌بار سناريوي اين تحقق صورت در.نماييم فراموش افتاد ،
در عوض در.باشيم شاهد را رقمي قيمت 3 است ممكن حتي و رفت خواهد بالا انفجارآميزي شكل
هر دركند سقوط قيمت‌ها باشيم داشته انتظار مي‌توانيم حسين صدام سريع سقوط و شكست صورت
.است قطعي جهاني اقتصاد در اختلال بروز صورت
كرد؟ بايد چه سعودي عربستان و متحده ايالات روابط بهبود براي *
را سعودي عربستان سياسي نظام مي‌خواهد آمريكابپرسيد بوش دولت جنگ‌طلبان از را اين
كه بگويم شما به مي‌توانم امروز من ديگر سوي از دهد ، تغيير را آن نهادهاي و كند عوض
.هستند مصمم كاملا اقتصادي ، حوزه در ويژه به گشايش و اصلاحات انجام براي سعودي مقامات
اما.مي‌دهند انجام بتوانند ، كه را كاري هر كشور دو روابط فضاي بهبود براي سعودي‌ها
رفتار جنايتكاران مثل مي‌كنند ، سفر متحده ايالات به كه سعودي‌هايي با چيست؟ نتيجه
.مي‌شود
بشكه‌اي 25 حوش و حول در نفت قيمت برحفظ مبني كشور دو بين عملي تفاهم همچنان آيا*
دارد؟ وجود دلار
افزايش را كشور بودجه كسري اين ، از كمتر اما.است مناسب سعودي عربستان براي قيمت اين
قيمت‌ها كه سال 1998 مثل.است داشته وجود كشور دو بين نزديكي همكاري گذشته در.مي‌دهد
داشتن نگه متعادل براي اوپك در نفوذش از سعودي عربستان.كرد سقوط باري فاجعه شكل به
.است كرده استفاده نفت قيمت
شده‌ايد؟ دلسرد بوش دولت خاورميانه‌اي سياست از شما آيا*
كاملا متحده ايالات در فكري فضاي تغيير.دارد وجود زيادي دلايل دلسردي اين براي
.نمي‌گردد رعايت نيز بشر حقوق و مي‌شود محدود تدريج به انديشه آزادي.است هشداردهنده
عليه حمله به تهديد اينها ، همه بر علاوهاست شده بدتر هم كارتيسم مك دوره از اوضاع
هستند عواملي همه افراد ، آمد و رفت براي محدوديت ايجاد و نظامي بودجه‌هاي افزايش عراق ،
تروريسم نام به دشمني با جنگ نام به اقدامات اين همه.مي‌زند ضربه آمريكا اقتصاد به كه
دلايل بايد قبلا كنيد ، مبارزه تروريسم با مي‌خواهيد شما اگر مي‌گوييم ما.مي‌شود انجام
.بشناسيد را آن وجودي
نشان بالي سوءقصد كه همچنان.نيست نگران القاعده از ناشي خطرات بابت از سعودي عربستان
.نمي‌شود محدود دنيا از گوشه اين به فقط القاعده خطر داد ،
جهان در نفت قيمت تثبيت به مي‌تواند ايران آيا عراق ، با متحده ايالات جنگ صورت در *
كند؟ كمك
توليد افزايش براي كشور اين مانور حاشيه.ندارد توليد براي اضافي ظرفيت عملا ايران
در نيز ايران كه نكنيد فراموش اما هستند ، مانور اهل و سياس بسيار ايراني‌ها.است محدود
قابل افزايش پتانسيل در سعودي عربستان قدرت.دارد قرار پنتاگون جنگ‌طلبان سياه ليست
است كشوري تنها عربستان نفت ، بازار در كمبود بروز صورت در.است نهفته توليد ظرفيت توجه
سال در كويت به عراق حمله جريان در سعودي‌ها.دهد افزايش را توليدش سرعت به مي‌تواند كه
متعادل باعث زمان ، آن در عربستان سوي از نفت توليد افزايش به اقدام.كردند چنين 1990 ،
.گرديد گرفته اوج قيمت‌هاي شدن
سپتامبر ، از 11 بعد آمريكا در دارايي‌هايشان مسدودشدن ترس از سعودي سرمايه‌گذاران آيا*
كشيده‌اند؟ بيرون كشور آن از را سرمايه‌هايشان
منطقه و سعودي عربستان در مناسبي سرمايه‌گذاري فرصت‌هاي حاضر حال در كه بگويم بايد
.دارند نياز ثبات و امنيت به سرمايه‌ها و باشد داشته بازده بايد سرمايه‌گذاري.دارد وجود
در مسكن بخش در عمدتا متحده ايالات از سعودي‌ها شده خارج دارايي‌هاي متاسفانه ،
بخشي مي‌كنم فكر.است شده زمين قيمت شديد افزايش باعث اين كه شده سرمايه‌گذاري عربستان
از من اما شده‌اند ، سرمايه‌گذاري سنگاپور و سوئيس در نيز آمريكا از شده خارج پول‌هاي از
.ندارم اطلاعي آن دقيق ميزان
شما نظر.شود دلار جايگزين يورو پرداخت‌ها ، در مي‌كنند پيشنهاد عرب نفتي محافل برخي*
چيست؟
وابسته دلار به عربستان ريال برابري ارزش.است مخالف جابه‌جايي اين با سعودي عربستان
كاهش باعث دلار ، جاي به يورو از استفاده عربستان ، نفت توليد عظيم حجم به توجه بااست
عربستان ريال برابري ارزش كاهش باعث نتيجه در و يورو به نسبت دلار برابري ارزش شديد
قابل حجم به توجه با ليبي ، و الجزاير ايران ، چون كشورهايي براي ايده اين اما.شد خواهد
.است جذاب يورو ، پولي منطقه با آنها مبادلات توجه
مي‌كند تقويت را اقتصادي رشد مذهب
باور جهنم و بهشت به كه آناني خصوصا دارند ، مذهبي راسخ ايمان مردمش كه مللي اقتصاد
در كه است جديدي تحقيق نتيجه آنكه‌اينها علاوه بهميكند رشد بيشتري سرعت با دارند
سال به تحقيقي موضوع اين بنيان واقع در.است شده انجام مذهب و اقتصاد متقابل تاثير مورد
قلمداد كاپيتاليسم پايه كه كتابي ،"ملل ثروت" مشهورش كتاب در و اسميت آدام توسط 1776
.شد گذاشته بنا مي‌شود ،
باورهاي اصلاح داشت اذعان سياسي فيلسوف و جامعه‌شناس وبر ماكس قبل سده يك تقريبا
.كرد ممكن را مدرن كاپيتاليسم گرفتن ريشه كه زد رقم را رواني انقلابي پروتستان
روش‌هاي بر باشد شده استوار قديمي تئوري‌هاي بر آنكه از بيش جديد تحقيق اين امروزه
بي‌اعتبار را قديمي تصورات تحقيق اين دستاوردهاي گاهي و است شده پي‌ريزي دقيق آماري
در هاروارد دانشگاه از كالري مك راشل و اقتصاددان بارو روبرت كه است چيزي اين.مي‌كند
يافتن چيزها ساير بين در آنان هدف.كردند كسب توفيق آن انجام در ماساچوست كمبريج
كه باورند اين بر هنوز اقتصاددانان.ملت‌هاست در اقتصادي رشد و مذهب بين رابط حلقه‌هاي
.شود اقتصادي رشد افزايش موجب مي‌تواند وحدت و اعتماد عدالت ، صداقت ، آموختن با مذهب
گروه‌هاي روي بر كه ارزش‌ها جهاني تحقيق بر حدودي تا كالري مك _ بارو مشترك تحقيق
تا 1997 سال‌هاي 1981 فاصل حد جهان مسكوني قاره تمامي 6 در كشور از 66 متشكل انتخابي
با رابطه در كشور هر در نفر هزار حداقل از تحقيق اين در.است شده استوار شده انجام
هفته در بار چند.دارند اعتقاد مذهبي چه به اينكه:شد سوال باورهايشان و پايه ارزش‌هاي
خير؟ يا يافته‌اند رشد مذهبي باورهاي با.مي‌كنند مشاركت مذهبي مناسك و مراسم در
:دريافتند اطلاعات اين از استفاده با كالري مك و بارو پروفسور
درصد حدود 5/0 در چيزي ملي ناخالص رشد است قوي عقوبت و جهنم به اعتقاد كه كشورهايي در *
ساير با متقابل ارتباط در البته كه است هم‌سطح كشورهاي در رشد ميانگين از بيشتر
تركيه ، شامل كه كشورها اين.مي‌گيرد قرار رشد نرخ تاثيرگذاري و سواد سطح مثل فاكتورها
جهنم به مسلمانان باور.هستند مسلمان اتباع‌شان اكثر مي‌شدند بنگلادش و پاكستان مالزي ،
معمولا جهنم از ترس از منتج انتباه":مي‌گويد بارو.است مسيحيت از مستحكم‌تر عقوبت و
تداعي بهشت كه جذابيتي تا دارد فرد رفتارهاي بر بيشتر تاثيري ظاهرا و است موثرتر
".مي‌كند
توسعه حال در كشورهاي رشد نرخ ميانگين از بالاتر رشدي نرخ معمولا مسلمان كشورهاي *
.دارند
كه آناني با قياس در ظاهرا هستند بالا آنها در مذهبي اماكن در حضور نرخ كه كشورهايي *
.مي‌كنند تجربه را رشد آهسته‌تر روندي با دارند كمتري رشد نرخ زمينه اين در
توسعه ابعاد با منطبق اما مي‌كند تغيير اقتصادي رشد با همگام مذهبي وابستگي‌هاي*
و مي‌شود تقويت مذهبي باورهاي تحصيلات سطح رفتن بالا با مثال عنوان به.مي‌شود متحول
پدر فرويد زيگموند و فيلسوف هيوم ديويد ديدگاه‌هاي با تناقض در يافته اين.مي‌گيرد جان
از و دارند علمي ديدي بيشتر تحصيل‌كرده افراد كه بودند مدعي آنان.است نوين روانشناسي
اتكا ماوراءطبيعي نيروهاي بر كه مذهبي ، باورهاي سايرين از بيش مي‌رود احتمال رهگذر اين
.كنند رد را دارند
است شده گذاشته صحه آن بر تحقيق اين در كه تحصيل‌كرده افراد مذهبي باورهاي تعميق اما
از تحصيل‌كرده افراد كه مي‌كند تقويت را اصل اين كه تقابلي ديدگاه‌هاي بر مي‌رسد نظر به
مذهبي باورهاي اكتساب براي لازم اوليه بسترهاي ايجاد براي بيشتري اشتياق و رقابت
.دارد تاكيد هستند ، برخوردار
مذهبي اماكن در فرزند بدون خانواده‌هاي از بيش هستند فرزند داراي كه خانواده‌هايي *
ميانگين ملت ، هر توسعه با كه هرچند.مي‌جويند مشاركت مذهبي برنامه‌هاي در و يافته حضور
.مي‌يابد كاهش خانوار هر فرزندان ميزان ميانگين و فرزنددار خانواده‌هاي تعداد
فعاليت‌هاي شهرها ساكنان شايد.است دين‌داري كاهش معادل شهرنشيني گسترش و تكثر*
.مي‌كنند پيدا مذهبي مراسم حضوردر براي بيشتري جايگزيني
مراسم و اماكن در افراد حضور تقويت موجب دولتي حمايت‌هاي از برخوردار مذهب وجود*
.باشد گرفته نشات مي‌شود افراد اين به كه كمك‌هايي از است ممكن اين.مي‌شود مذهبي
توجه قابل مذهبي مراسم در مشاركت و حضور مي‌شود تخطئه مذهبي باورهاي كه كشورهايي در*
مذهبي اماكن در حضور و مذهبي باورهاي سابق شرق بلوك كمونيست كشورهاي در كه گونه آن است
در مشاركت و حضور كمونيسم سقوط و نود دهه در شرق بلوك فروپاشي از پس اما بود توجه قابل
.كرد پيدا كاهش نصف به تقريبا مذهبي مراسم و اماكن
در حضور نرخ هم كمونيسم حاكميت دوران اوج در حتي و بود پيشرو كشوري بين اين در لهستان
و خودكامه رژيم با مخالفت نماد كليسا.بود بالا كشور اين در كاتوليك كليساي مذهبي مراسم
كليسا در حضور ميزان كمونيسم افول با هم كشور اين در حتي اما بود لهستان دست‌نشانده
.است داشته چشمگيري كاهش
رسيد استنتاج اين به است شده استوار ارزش‌ها جهاني تحقيق بر هم باز كه جديد تحقيق يك
است اقتصادي رشد تقويت‌كننده مجموع در كه رفتارهايي اشاعه براي عام طور به مذهب كه
اين كه مثبتي نكات زعم به.است صادق مسيحيت مورد در ويژه به موضوع اين.است سودمند
منفي‌اي نكات گذارده صحه آن بر شده ، انجام سپينزا پائولا و گويو لوئيجي توسط كه تحقيق
موضوع كه آنجا و هستند نژادپرست مذهبي افراد از بسياري.است مستتر يافته‌ها اين در هم
ناخوشايندي ديدگاه‌هاي نيستند مذهبي كه كساني به نسبت مي‌شود مربوط زنان كردن كار به
.دارند مسئله اين به نسبت
اعتقاد و اعتماد افراد ساير و قانوني سيستم‌هاي به كاتوليك‌ها با قياس در پروتستان‌ها
حمايت خصوصي مالكيت از پروتستان‌ها برابر دو مقايسه مقام در كاتوليك‌ها.دارند بيشتري
محركه‌هايي و درآمدها نابرابري پذيرش به بيشتري اشتياق هندوها و پروتستان‌ها.مي‌كنند
و كاتوليك‌ها با قياس در و مي‌دهند نشان مي‌كند ، ترغيب اندونزي ثروت به را آنان كه
.هستند مادي‌گراتر مسلمانان
دوم شوراي زمان از كاتوليك‌ها و پروتستان‌ها بين تفاوت‌ها و اختلافات وجوه برخي در
ساليان اين طي كاتوليك‌ها گرفته صورت تحقيقات براساس.است شده رفع سال 1962 در واتيكان
اين.دارند زنان حقوق به نسبت مناسبتري ديدگاه و شده‌اند اعتمادتر قابل و خويشتندارتر
سر بر مانعي كاتوليك كليساي خصوصا و مذهب كه مي‌كند استنتاج گونه اين نهايت در تحقيق
.نيست اقتصادي توسعه راه
مانيتور ساينس كريستين:منبع
توسعه متفاوت راه‌هاي
ناديده توسعه امور در را كشورها جغرافيايي موقعيت يا ارزي سيستم چون عواملي نقش اگر
مورد دقت با جهان كشورهاي برخي در را اقتصادي رشد و تجاري موانع ميان رابطه و بگيريم
ارتباط هيچ حداقل _ ارتباطي هيچ كه رسيد خواهيم نتيجه اين به گاه آن دهيم ، قرار مطالعه
شده ياد مقوله دو.ندارد وجود اقتصادي رشد و تجاري موانع مقوله دو ميان _ مستقيمي
محسوسي ارتباط گونه هيچ مي‌كنند ، ادعا اقتصادي نظريه‌پردازان از بسياري كه آنچه برخلاف
تجاري تعرفه‌هاي ميزان از آنكه از پس جهان كشورهاي برخي كه است آن واقعيت.ندارند هم با
برخي كه حالي در يافتند ، دست ناچيزي بسيار اقتصادي رشد به كاستند ، خود واردات بر
اقتصادي رشد زمينه در بالايي ارقام به توانستند تجاري موانع از كاستن با ديگر كشورهاي
ملت‌هايي كه است واقعيت اين است ، رسيده اثبات به ميان اين در كه چيزي تنهايابند دست
به را تجاري موانع بايد كه مي‌رسند نتيجه اين به روزي مي‌يابند ، دست اقتصادي رفاه به كه
رشد زمينه‌ساز آنكه از بيش تجارت آزادسازي كه گفت مي‌توان بنابراين.كنند حذف تدريج
كه كساني بنابراين.مي‌شود محسوب اقتصادي رشد پيامدهاي از نيز خود باشد ، اقتصادي
.مي‌شوند فاحش اشتباه يك دچار اين‌باره در مي‌كنند ، بحث جهاني‌سازي موضوع درباره همواره
از كه كشوري كنند تصور نمي‌توانند اصولا كه شده‌اند ، آزاد تجارت ايده مجذوب آنچنان آنها
با كه است حالي در اين.يابد دست اقتصادي رشد به بتواند نمي‌كند ، پيروي ايدئولوژي اين
كشورها رشد روند در چندان "تجارت آزادسازي" مقوله مي‌يابيم در تاريخ به نگاهي
اصل زود خيلي كه بودند كشورهايي جمله از سنگاپور و هنگكنگاست نبوده تعيين‌كننده
كشور دو اين البته.دادند قرار خود اقتصادي برنامه‌هاي سرلوحه در را اقتصادي گشايش
توسعه حال در كشورهاي از زيادي شمار ديگر سوي ازيابند دست قابل‌توجهي رشد به توانستند
عمل "واردات كنترل" ديدگاه براساس هفتاد و شصت دهه‌هاي در آفريقا و لاتين آمريكاي در
از حمايت درصدد خارجي محصولات بر سنگين گمركي تعرفه‌هاي وضع با كشورها اين.كردند
موانع گرفتند ، تصميم هشتاد دهه در مزبور كشورهاي اغلب.برآمدند داخلي توليدكنندگان
اقتصادي رشد ميزان كه است اين توجه جالب نكته ميان اين در.كنند حذف تدريج به را تجاري
يافته كاهش مراتب به آن از پيش سال‌هاي با مقايسه در تجاري موانع حذف از پس كشورها اين
يك از كشور اين.كرد عمل دوگانه استراتژي يك براساس آفريقا در "مورتيوس" كوچك كشور.است
مي‌توانستند ، خارجي سرمايه‌گذاران مراكز اين در ;آورد روي تجاري آزاد مراكز ايجاد به سو
.بپردازند جهاني بازارهاي براي كالاهايي توليد به ماليات و گمركي حقوق پرداخت بدون
ديگر سوي از.مي‌شد انجام سهولت با تجاري آزاد مراكز اين از كالا صادرات و واردات
ورود برابر در خود داخلي اقتصاد از تجاري موانع گرفتن نظر در با مورتيوس اقتصادي مقامات
از يكي مورتيوس امروز.داشت ادامه نود دهه تا وضعيت اين.مي‌كردند حمايت خارجي كالاهاي
.مي‌شود محسوب آفريقا در موفق اقتصادهاي معدود
گونه‌اي به گذشته در معمولا دارند ، توسعه به فراواني اشتياق كه توسعه حال در كشورهاي
كشورها اين معمولاميكردند توصيه جهاني‌سازي دشمنان يا طرفداران كه نمي‌كردند عمل
اهميت ميان اين در آنچه.مي‌نمود گزينه بهترين آنها نظر از كه برمي‌گزيدند را راهي
ديدگاه‌هاي نوعي به شد گفته آنچه.است تجاري موانع بودن پايين يا بالا ندارد چنداني
مقاله‌اي در وي.مي‌كند تاييد را (MIT) ماساچوست تكنولوژي موسسه از اوغلو آسم دارون
اقتصادي رشد:است ساخته نشان خاطر نشده ، منتشر هنوز كه ،American Economic Review براي
واقعيت.دارد بستگي آن دولتي نهادهاي كيفيت به ديگري چيز هر از بيش بلندمدت در كشور يك
پرداخت نظام يا كارآمد حقوقي نظام يك براي يكسان نسخه و طرح يك نمي‌توان كه است آن
.دارد وجود مختلف كشورهاي ميان بسياري تفاوت‌هاي عرصه اين در.كرد ارائه يارانه‌ها
يك كردن دنبال طريق از مالزي و جنوبي كره همچنين و مورينتيوس ويتنام ، مانند كشورهايي
واقعيت.يافتند دست موفقيت به بود ، حاكم آموزه‌هاي از فراتر بسيار كه عمل‌گرايانه سياست
هنوز كه كردند طي را توسعه راه زماني آلمان يا ژاپن آمريكا ، مانند كشورهايي كه است آن
جهان كشورهاي كه گفت بايد خلاصه طور به.نمي‌آورد ميان به جهاني‌سازي از حرفي كس هيچ
واحد نسخه يك نمي‌توان بنابراين و مي‌يابند دست رفاه و توسعه به متفاوتي روش با كدام هر
.كرد تجويز همگان براي
سايت دي:منبع
15_ جهان مالي ثبات گزارش
حاشيه‌اي بازارهاي
سادات رضا:ترجمه
ساير برابر در دلار ارزش در ديگري احتمالي سقوط زدن رقم حال در حاشيه‌اي بازارهاي
ارزهاي ارزشي گزينه‌هاي از كه تراكمي عملكرد جابه‌جايي‌هاي بررسي ازهستند عمده ارزهاي
.آورد دست به نتيجه چند مي‌توان شده استخراج جهان عمده
در دلار از خود انتظارات به نسبت كمي اعتماد بازار در فعال حقوقي و حقيقي افراد اول ،
- دلار به گرايش در عملي بي‌ثباتي افزايشدارند جاري سال اول در خود انتظارات با قياس
و بازارها رويكرد و ارزها تراكمي عملكرد از وسيعي بخش پراكندگي بيشتري ، مقياس در يورو
.داشت پي در را پشتوانه عنوان به جهان عمده ارزهاي ديگر به كشورها مركزي بانك‌هاي
اكنون و مي‌دهند نشان دلار برابر در قوي‌تر يورو به بيشتري توجه اكنون بازارها دوم ،
مثال عنوان به.است شده تقويت توجهي قابل حدود تا جاري سال اوايل با قياس در يورو وضعيت
عملا مارس ماه طي دلار برابر در يورو برابري ارزش افزايش رغم به بازارها كه حالي در
به زيادي توجه بازارها اكنون اما ندادند نشان اروپايي نوپاي مشترك ارز اين به توجهي
كشورها مالي ذخاير و بازارها برخي در يورو مي‌رود احتمال حتي و مي‌دهند نشان يورو
.شود دلار جايگزين
ساير برابر در ارز اين بيشتر سقوط سوي به دلار ارزش مورد در انتظارات موازنه سوم ،
كاهش برابر در مالي فعاليت‌هاي كردن بيمه هزينه.است شده هدايت آتي ماه سه طي ارزها
حملات از پس نگراني و بي‌اعتمادي روزهاي در تنها كه رسيده سطحي چنان به دلار سقوط
قرار ملاك را دلار ظاهري ارزش كه چنان اوصاف اين با.شد مشاهده سپتامبر يازدهم تروريستي
طي دلار قيمت بيشتر كاهش انتظار در بايد كه مي‌كند تداعي گونه اين بازار باور دهيم
ارزهاي ساير با جهاني عمده مالي موسسات و كشورها ارزي ذخاير جايگزيني و آتي ماه‌هاي
.بود يورو به‌ويژه و جهان عمده
جهان در نقدينگي جريان الگوي در تغيير با مرتبط جهان بازار عمده مخاطرات
كيفيت‌گرايي سوي به بازار تحول و متحده ايالات مالي ذخاير خريد روند گستره و سرعت كاهش
جريان الگوي در بيشتر احتمالي تغييرات مورد در را ترديدهايي و سوالات شده ضعيف دلار و
طي آمريكا مالي ذخاير براي جهاني تقاضاي ركود به‌ويژه.مي‌آورد وجود به جهان نقدينگي
يك واقع در كه شد بالغ دلاري ميليارد بي‌سابقه 400 رقم به سال 2001 در كه - اخير ساليان
بازتاب و انعكاس‌دهنده مي‌رسد نظر به - بود جهان نقاط ساير مالي ذخاير خالص كل سوم
و آمريكا اقتصاد مخاطره‌آميز وضعيت تداوم احتمال مورد در پايدار انتظارات اشاعه
را سوال سه وضعيت اين.بود سرمايه‌گذاري منافع و سرمايه‌ها بازگشت به بي‌اطميناني
:مي‌دهد قرار ما فراروي
كه صورتي در بين‌المللي مالي بازارهاي سوي از شده گرفته نظر در تمهيدات و واكنش اول ،
سرمايه‌گذاري براي ديگري جذاب حيطه‌هاي اندك اندك سرمايه‌گذاران و بورس بازارهاي مديران
توجه مالي حيطه‌هاي ساير يا بورس بازارهاي به گذشته از كمتر رهگذر اين از و بيابند
محلي‌شان بازارهاي به توجه‌شان سرمايه‌گذاران اگر مثلا بود؟ خواهد چه دهند ، نشان كمتري
شود؟ معطوف
بازارهاي مي‌تواند كانال‌هايي چه از جهاني سطح در نقدينگي جريان الگوي تغيير دوم ،
كند؟ تضعيف و ساخته متاثر را بين‌المللي
براي دليلي آيا اقتصادي و مالي فعاليت‌هاي عرصه در گذشته تجربه‌هاي به توجه با سوم ،
دارد؟ وجود جهاني مالي ثبات به تحولات اين تاثيرات مورد در نگراني
توليد درصد از 5/3 خارجي‌آمريكا موازنه كه هنگامي - تا 1991 سال‌هاي 1987 تجربيات
- شود جهاني عمده بازارهاي در اغتشاش موجب آنكه بدون رسيد صفر حدود به داخلي ناخالص
كند پيدا كاهش است ممكن آمريكا متحده ايالات داخل به نقدينگي جريان كه مي‌دهد نشان
تاثيري بازارها اين ثبات و بين‌المللي مالي بازارهاي وضعيت بر نامطلوبي شكل به بي‌آنكه
.باشد داشته
مالي بازارهاي فراروي كه باشد مخاطراتي براي نامناسب راهنمايي مي‌تواند تاريخ بنابراين
.ادعاست اين بر تاييدي نود دهه طي جهان اقتصادي وضعيت ساختاري تغيير و دارد قرار جهان
شرايط با رويارويي براي كه تمهيداتي و نود دهه طي جهاني عمده بازارهاي تحولات علاوه به
بازارهاي نياز مورد اعتبارات تامين بر چشمگيري طور به شد گرفته نظر در برهه آن در بازار
درصد تا 7 تنها 5 ظهور حال در بازارهاي كه نيست عجيب اينگذاشت تاثير ظهور حال در
در و دارند خود اختيار در را مالي تبادل بازارهاي در موجود نقدينگي و جهان بهادار اوراق
اختيار در ظهور حال در بازارهاي تمامي كه نقدينگي‌اي و مالي منابع ناخالص سال 2001
.كرد پيدا جريان متحده ايالات سوي به كه بود نقدينگي‌اي جريان نصف از كمتر داشتند
نيروهاي درك مستلزم شد گفته آنچه گرفتن نظر در با مخاطرات همه‌جانبه و جامع ارزيابي
به آمريكا آن در كه وضعيتي.است شده منتج آن از كنوني وضعيت كه است تاثيرگذاري عمده
شده تبديل بين‌المللي سطح در نقدينگي جريان از نامتعادلي و بزرگ سهم جذبكننده و واسطه
الگوي در تغييري و تحول هرگونه اينكه دارد ، همراه به روند اين كه مخاطراتي همچنين و است
تاثير تحت بين‌المللي مالي بازارهاي و متحده ايالات در را شرايط مي‌تواند نقدينگي جريان
.دهد قرار
مي‌كنند عمل سرمايه‌گذاري واسطه يا مقصد عنوان به كه عمده‌اي مالي مراكز
جريان جذب اصلي مركز متحده ايالات مالي سيستم ويژه به و عمده كشورهاي مالي سيستم‌هاي
جابه‌جايي اوج كه سال 2000 در - هستند فرامرزي سرمايه‌گذاري‌هاي و بين‌المللي نقدينگي
نقدينگي جابه‌جايي از هفت گروه عضو كشورهاي بود جهاني مقياسي در نقدينگي جريان مجموع در
دادند خبر خارج به دلار ميليارد و 2300 كشورها اين داخل به دلار ميليارد حدود 2600 در
ميزان با قياس در خارجي سرمايه‌گذاري و نقدينگي ورود ميزان موجود آماري جداول براساس)
(.داشت درصدي رشدي 6 نقدينگي خروج
جهاني عمومي دارايي‌هاي
*كائول اينگه
را "مشكل" و "پيچيده معادله" ،"چالش" چون كلماتي پيوسته جهاني‌سازي ، به مربوط واژگان در
نقش‌آفرينان تلاش و نيت حسن از ناشي را واژگان اين مداوم حضور اگر.مي‌كنيم مشاهده
مثل نقش‌آفريناني) بدانيم مشكلات و پيچيده معادلات چالش‌ها ، فصل و حل براي جهاني
تحليل پس ،(سرمايه صاحب و ذي‌نفوذ افراد و غيردولتي سازمان‌هاي شركت‌ها ، دولت‌ها ،
كجا به ساختارمند ، و موثر شكلي به چالش‌ها اين با مواجهه مكانيسم‌هاي به مربوط اقتصادي
اينكه نخست:مي‌گيرد شكل مورد اين در تفكر اصلي محور دو كه بگوييم پاسخ در مي‌انجامد؟
را زيست‌محيطي‌اش و اقتصادي اجتماعي ، هزينه‌هاي وقتي كشور يك آسان‌گير قوانين و مقررات
دوم است ، ناكارآمد اقتصادي نظر از و نگران‌كننده اقدامي مي‌كند ، تحميل ديگر كشورهاي بر
اندك غني ، و فقير بين شديد شكاف ايجاد با روزافزون رفاهي و اجتماعي نابرابري‌هاي اينكه
.مي‌گيرد هدف را ديگر عده‌اي رفاه عده‌اي ، فقر كه مي‌رسند جايي به اندك
اين ;مي‌كند صدق اپيدمي‌ها درباره يا منطقه يك در هوا آلودگي درباره خصوص به تحليل اين
بروز يا بين‌المللي سطح در هوا آلودگي به مربوط مشكلات درباره مي‌توان همچنين را تحليل
تجاري حقوق حتي يا (اساسي حقوق نقض يا فقر) انسان‌ها محروميت بحث برد ، كار به اپيدمي‌ها
فكري‌شان محصولات فكري مالكيت مثلا حفظ براي تضمين‌هايي جست‌وجوي در سرمايه‌گذاران)
بين تعادل مورد در بايد اوصاف اين باميگنجد چارچوب اين در نيز (...و هستند
"عمومي" و "خصوصي" عاملان فعاليت‌هاي مورد در بايد ;شود تفكر دوباره "عمومي" و "خصوصي"
.كرد انديشه جهاني چارچوب در
و غيردولتي سازمان‌هاي شركت‌ها ، دولت‌ها ، ) را مختلف عاملان يا نقش‌آفرينان بايد چگونه
ويژه به اينها ، همه تا كرد بايد چه كرد؟ هدايت اقدامشان مسئوليت‌پذيري سوي به (افراد
بگيرند؟ برعهده را فعاليت‌هايشان مضرات و منفي عواقب مسئوليت
جديد نظري ابزار
كه مفاهيمي و اصطلاحات طرح يعني مي‌كند ، ايجاب را جديد فكري و نظري ابزار طرح بحث ، اين
پيش از بيش (ملي منافع جمله از) "خصوصي" نيازهاي تامين جهاني‌سازي ، عصر در مي‌دهد نشان
مفهوم كه است چنين اين.است ممكن بين‌الملل همكاري طريق از و عمومي اهداف تحقق طريق از
دارايي" نوع يك:مي‌دهيم توضيح باره اين در.مي‌شود كشيده پيش "جهاني عمومي دارايي‌هاي"
و گرفته قرار مرزها يا و حاكميت‌ها حوزه از خارج در كه دارد وجود "جهاني عمومي
.مي‌شود مربوط "خارجه امور" حوزه به آن به مربوط قانونگذاري
تحت داشته‌اند ، وجود هم انساني فعاليت هرگونه از قبل كه اقيانوس‌ها و فضا صورت اين به
اين در بين‌المللي پيمان‌هاي اولين.مي‌شوند اداره بين‌الملل سطح در شده وضع مقررات
.گرديد ممكن درياها به آزاد دسترسي آن طي كه گرديد منعقد ميلادي هفدهم قرن در زمينه
گونه اين بيستم ، قرن اوايل و نوزدهم قرن در اقتصادي فعاليت‌هاي افزايش با همزمان
مخابرات ، پستي ، مراسلات يا كالا نقل و حمل.شد بيشتر نيز پيمان‌ها و قراردادها
عمل جهاني مقياس يك در و هستند چندجانبه قراردادها اين وقتي...و غيرنظامي هواپيمايي
را مشترك قانوني چارچوب يك زيرا مي‌شوند ، بدل جهاني عمومي دارايي به خودبه‌خود مي‌شوند ،
فنون جهاني‌سازي و بين‌المللي اقتصادي فعاليت‌هاي رشد به توجه با امروزميكنند ايجاد
با.است شده بيشتر و بيشتر جهاني عمومي دارايي‌هاي اول نوع اهميت ،(اينترنت) ارتباطات و
دوم نوع به‌عنوان دارند قرار سياسي دلمشغولي‌هاي راس در كه جهاني پرسش‌هاي اين ، وجود
محدوده "از خارج" سادگي به دارايي‌ها نوع اين ;هستند مطرح جهاني عمومي دارايي‌هاي
امور حوزه از جهت اين از و مي‌كنند پيدا معني مرزها وجود با بلكه ندارند ، قرار حكومت‌ها
لايه مثل طبيعي عمومي دارايي‌هاي كه بود اين بر تصور طولاني مدت‌هاي.است خارج خارجه ،
زياده‌روي دارايي‌ها نوع اين از استفاده در علت همين به و است مجاني دارايي‌هاي ازن ،
كمتر استفاده براي مثلا قانوني تمهيداتي تصور ، اين شكستن درهم با امروزه اماشد شديد
برخي برعكس ، .مي‌شود اعمال ملي سطح در البته كه است شده اتخاذ نشدني تجديد انرژي‌هاي از
و بهداشت مثل) شده‌اند تصور ملي عمومي دارايي‌هاي سنتي به‌طور كه عمومي دارايي‌هاي
و بشر حقوق نظم ، قانون ، حتي و ملي ثبات بازارها ، كارآيي دانسته‌ها ، مديريت سلامتي ،
.مي‌كنند پيدا جهاني جنبه و مي‌روند فراتر ملي حاكميت‌هاي مرز از ،(اقتصادي عدالت
است ، نياز بين‌المللي همكاري به اپيدمي يك با مبارزه زمينه در اگر مثال به‌عنوان
كشور يك است ممكن زير كرد ، خوش دل ملي سطح در گرفته صورت تلاش‌هاي به صرفا نمي‌توان
ديده‌ها از را درماني و بهداشتي مشكلات عملا مسئله اين به بودجه ندادن تخصيص براي خاص
عبارت به.سازد فلج را سيستم كل ترتيب اين به و دارد نگه پنهان _ بين‌المللي سطح در _
قراردادهاي از كشورها همه تبعيت و ملي سياست‌هاي بين هماهنگي مقطع اين در ديگر
دلالت جهاني عمومي دارايي‌هاي اين ظهور بر متعددي فاكتورهاياست ضروري بين‌المللي
.مي‌كنند
اجتماعي ، نابرابري‌هاي:كرد اشاره "جهاني بلاياي" روي به مرزها كلان گشايش به بايد نخست
جنسي ارتباط يا دخانيات ، مصرف مثل) خطرناك رفتارهاي حتي و ارزها ، برابري ارزش كاهش
;مي‌كند ايجاد درون‌سيستمي خطر نوعي خودش كه است جهاني‌سازي دوم فاكتور (نامتعارف
از ناشي سياسي انفجارهاي جهاني ، هواي و آب تغييرات بين‌المللي ، مالي بازارهاي پويايي
...نابرابري‌ها افزايش
است چندمليتي شركت‌هاي و خصوصي فضاي غيرحكومتي عاملان قدرت روزافزون افزايش سوم فاكتور
در بين‌المللي عاملان اين.كرد اضافه آنها به نيز را هاNGO و مدني جامعه بايد البته كه
مشترك سياسي هنجارهاي از پيروي سوي به را دولت‌ها مي‌كنند ، دنبال كه خاصي اهداف سايه
و كارشناسان اما.مي‌دهند سوق (باشد بشر حقوق رعايت يا فني استانداردهاي مي‌تواند كه)
دارايي مفهوم حتي و ندارند جديد واقعيت‌هاي اين از كافي درك متاسفانه سياسي مسئولان
.است ناشناخته برايشان جهاني عمومي
(UNDP) متحد ملل سازمان عمران برنامه دفتر مدير جامعه‌شناس ، و اقتصاددان *
|
