تازه نگاه‌هاي:بوسني اقتصاد
بحران‌زاست WTO به پيوستن
اقتصاد حاشيه
5_ بودجه 82
براي‌عربستان خطري اقتصادي ضعف
تازه نگاه‌هاي:بوسني اقتصاد
عباس‌فتاح‌زاده:ترجمه
بود سال 1989 در كه است ميزاني آن نصف تنها هم هنوز بوسني داخلي ناخالص توليد سرانه
مردم و دولت اختيار در خارجي كمك دلار ميليارد به 6 نزديك تاكنون كه است حالي در اين
است گرفته قرار كشور اين
اولين با هرزگوين و بوسني مي‌گذرد ، ديتون1 صلح قرارداد انعقاد از سال هفت كه اكنون
يكپارچگي نوعي ايجاد دنبال به كه تعبيري روبه‌روست ، قرارداد اين از "جدي اقتصادي تعبير"
اقتصادي توسعه براي را جديد استراتژي‌اي زودي به سارايوو دولت.است كشور در اقتصادي
احتمالا كه است بررسي دست در فقر با مبارزه براي هم طرحي.مي‌رساند تصويب به كشور
حمايت مي‌تواند سختي به سارايوو.مي‌كند مشاركت آن اجراي در (IMF) پول بين‌المللي صندوق
اوت ماه در بالاخره سخت و پيچيده مذاكرات از پس.آورد دست به را پول بين‌المللي صندوق
آن مقامات با صندوق اين كمك‌هاي دريافت براي معمولي قرارداد يك توانست بوسني دولت گذشته
اعتباراتي مجموعا آمد ، خواهد در اجرا به نوامبر 2003 تا كه مذكور قرارداد.كند منعقد
صندوق با توافق به دستيابي راه در اصلي مشكل.مي‌شود شامل را دلار ميليون ارزش 90 به
فدراسيون برنامه‌هاي با دولت بودجه طرح‌هاي ميان هماهنگي امكان عدم پول ، بين‌المللي
بود20 صربستان جمهوري و كرواسي _ بوسني
***
بدهي‌ها بحران شروع
صندوق با جديد قرارداد انعقاد.مي‌گذارد دشواري مرحله به پاي تدريج به سارايوو
سال 2003 در.است دشوار دوران اين نمودن طي براي دولت به كمك منظور به پول بين‌المللي
خصوص به.مي‌كنند پيدا ملموس شكلي بوسني ، بازسازي به بين‌المللي كمك‌هاي كاهش پيامدهاي
از مي‌دهد هشدار جهاني بانك.مي‌دهند نشان را توجهي قابل كاهش اروپا اتحاديه كمك‌هاي
در كه برآوردهايي بنابر.دارد وجود بدهي‌ها شديد بحران بروز احتمال سال 2003 اوايل همين
اين براي دلار صدميليارد حدود يافت ، ادامه سال 1995 تا كه بوسني جنگ گرفته صورت سارايوو
ميزاني آن نصف تنها هم هنوز بوسني داخلي ناخالص توليد سرانه.داشت دنبال به خسارت كشور
خارجي كمك دلار ميليارد به 6 نزديك تاكنون كه است حالي در اين.بود سال 1989 در كه است
رشد پايه‌هاي است مجبور سارايوو لذااست گرفته قرار كشور اين مردم و دولت اختيار در
.نهد بنا خارجي مستقيم سرمايه‌گذاري‌هاي از استفاده با مثال عنوان به را خويش اقتصادي
را آخر رده تغيير و گذار حال در كشورهاي ساير با مقايسه در بوسني اقتصادي رشد ميزان
خواهد واقعي رشد درصد تنها 2 احتمالا سال 2002 در كشور اين داخلي ناخالص توليد.دارد
.داشت
با مبارزه براي هم برنامه‌اي آن كنار در.است تهيه دست در بوسني توسعه جديد استراتژي
صندوق اول درجه در و خارجي حمايت به همچنان ارتباط اين در سارايوو.مي‌شود طراحي فقر
هرزگوين و بوسني كه نيست معلوم هنوز البته.است وابسته جهاني بانك و پول بين‌المللي
PRGF.خير يا دارد را PRGF به موسوم برنامه چارچوب در گرفتن جاي براي لازم شرايط
قابليت ايجاد و فقر كاهش براي پول بين‌المللي صندوق سوي از كه است ساله چند برنامه‌اي
.مي‌شود اجرا كشورها در رشد
را فوق برنامه چارچوب در بوسني گرفتن جاي شانس سارايوو در پول بين‌المللي صندوق دفتر
كشور جمعيت كل به مي‌كنند زندگي فقر خط زير كه كساني تعداد نسبت زيرا.مي‌داند كم بسيار
.شود PRGF برنامه شامل كه نيست بالا آنقدر رقم اين و است درصد حدود 25
دولت تشكيل تا ماندن منتظر
جديد كمك‌هاي زمينه در كشور اين پول ، بين‌المللي صندوق مقابل در بوسني وضعيت برخلاف
بانك كمك‌هاي از شدن بهره‌مند براي اما.دارد اميدواركننده‌اي چشم‌انداز جهاني بانك
وجود باشود تصويب دولت در فقر با مبارزه براي مستقل استراتژي يك بايد ابتدا هم جهاني
برنامه طرح هم هنوز اما شده ، صادر زمينه اين در كه متعددي بيانيه‌هاي و اعلاميه‌ها
تعويق به همچنان طرحي چنين نهايي تصويب دارد احتمال.است نشده منتشر فقر با مبارزه
اشداون پادي لرد نام به انگليسي فرد يكشود تشكيل جديدي دولت بايد زودي به زيرا بيفتد ،
روند خود فعاليت اول سال طي دارد سعي مي‌شود ، محسوب بوسني به ملل جامعه عالي فرستاده كه
وي.مي‌شود تمام هم او صبر تدريج به مي‌رسد نظر به البته.كند تسريع را فوق‌الذكر طرح
دولت غيرمتمركز فوق‌العاده ساختار را اصلي مشكل ديگر خارجي مشاوران تمامي همانند
چه اگراست آمده پديد ديتون صلح قرارداد انعقاد با پيش سال هفت از كه وضعيتي مي‌داند ،
"سخاوتمندانه‌تري" تفسير بايد ناظران گفته به اما نمي‌برد ، سوال زير را قرارداد اين كسي
.بيايد عمل به آن از
مورد پيش مدت‌ها از را جهتي تغيير چنين لزوم سارايوو به اروپا اتحاديه اعزامي هيات
در متحد اقتصادي محدوده يك ايجاد امكان صورت اين غير در زيرا است ، داده قرار تاكيد
قادر صربستان جمهوري و بوسني _ كروات فدراسيون.داشت نخواهد وجود هرزگوين و بوسني
ايجاد لزوم تا مي‌شود موجب نيز موضوع اين و كنند كنترل را كشور به اسلحه صادرات نيستند
به هم مجبورند خارجي گذاران سرمايه اين بر علاوه.شود احساس بيشتر متمركز ساختار يك
ماليات (صربستان جمهوري و بوسني _ كروات فدراسيون) بوسني بخش دو مقامات به هم و دولت
كمتر خارجي‌ها لذا.دهند ماليات ديگر جاهاي برابر دو ناچارند آنها ترتيب بدين.بدهند
فكر به را بوسني مقامات نيز موضوع اينميكنند پيدا بوسني در سرمايه‌گذاري به تمايلي
دولت يك نصيب بايد گمركي و مالياتي درآمدهاي ناظران پيشنهادهاي بنابر.است انداخته چاره
به.باشد داشته فعاليت متحد دارايي وزارتخانه يك بايد كشور كل در و شود متمركز ساختار و
بر ماليات‌ها نظير _ گمركي تعرفه‌هاي و ماليات‌ها افزايش به مربوط مبالغ مورد در خصوص
.است ضروري واحد دارايي نهاد يك وجود _ مي‌كند پيدا رواج سال 2004 از كه افزوده ارزش
مقوله‌هاي ساير از هرزگوين ، و بوسني اقتصادي يكپارچگي عدم موضوع جز به اروپا اتحاديه
نظر به چين ظاهر در حداقل.نمي‌آورد عمل به چنداني انتقاد كشور اين توسعه به مربوط
براي بوسني به غيرمنتظره و شتابزده شكلي به اروپا اتحاديه سال 2002 پاييز.مي‌رسد
طرحي بروكسل سال 2002 يافتن پايان با.داد نشان سبز چراغ بروكسل به بيشتر نزديكي
اتحاديه با بوسني اتحاد قرارداد انعقاد پيرامون مذاكره امكان بررسي براي را مطالعاتي
افزايش را اروپا اتحاديه سوي به بوسني حركت سرعت بروكسل كه حالي درميكند شروع اروپا
.مي‌ورزد اصرار روند اين سرعت كاهش بر اشداون پادي مي‌دهد ،
شروع نقطه (CEFTA) سفتا
ناميده SAA اختصار به كه اروپا اتحاديه با ادغام و ثبات ايجاد قرارداد كردن پاراف
صورت به بوسني كار اين با.مي‌گيرد صورت بروكسل مقامات توسط زودي به ظاهرا مي‌شود
و كرواسي كه جايگاهي شد ، خواهد اروپا اتحاديه در عضويت براي "بالقوه كانديد" يك غيررسمي
ايجاد قرارداد شروع تاريخ دارد تلاش سارايوو.آورده‌اند دست به را آن درگذشته مقدونيه
نامناسب شرايط علت به البته.شود تعيين سال 2004 (SAA) اروپا اتحاديه با ادغام و ثبات
بروكسل سوي به كرواسي سرعت با كه باشند داشته انتظار نمي‌توانند كشور اين مردم بوسني ،
گسترش دوم مرحله طي روماني و بلغارستان همراه به تا است اميدوار كرواسي.كنند حركت
در عضويت تا را درازي راه چه اگر بوسني.آيد در آن عضويت به شرق ، به اروپا اتحاديه
اتحاديه" در عضويت با يافت خواهد اجازه سال 2004 از اما دارد ، پيش‌رو اروپا اتحاديه
شرقي جنوب در واقع گمركي آزاد منطقه يك ايجاد در (CEFTA) "مركزي اروپاي آزاد تجارت
شرقي جنوب كشورهاي از دسته آن جديد آزاد منطقه اين است قرار.باشد داشته مشاركت اروپا
شرايط از فراتر شرايطي ايجاد طريق از نيامده‌اند در اروپا اتحاديه عضويت به كه را اروپا
حمايت با مذكور آزاد منطقه ايجاد.دهد پيوند هم به دوجانبه آزاد تجارت قراردادهاي
است اتريشي يك كه "اروپا ثبات برنامه" هماهنگ‌كننده.مي‌گيرد صورت اروپا3 ثبات برنامه"
اكنون هم از.است آزاد منطقه اين پروژه اجراي مسئول دارد ، نام بوزك ارهارد و
از سارايوو.بسته‌اند اروپا شرقي جنوب آزاد منطقه به زيادي اميد خارجي سرمايه‌گذاران
.دارد آن به نسبت بدبينانه نگاهي كرواسي اما است ، كرده استقبال پروژه‌اي چنين اجراي
مي‌آيند ، در اروپا اتحاديه عضويت به كه جديدي كشورهاي از برخي اروپا گسترش از پس البته
دور اولين از پس مثال عنوان به.مي‌روند بيرون اروپا شرقي جنوب تجاري آزاد منطقه از
و بلغارستان تنها (CEFTA) سفتا اوليه اعضاي ميان از شرق سمت به اروپا اتحاديه گسترش
.ماند خواهند باقي آن در روماني
:پي‌نوشت
جمعيت نفر هزار دويست به نزديك كه آمريكا اوهايوي ايالت در است شهري (Dayton) ديتون _ 1
اين از را خود كار هواپيما ، مخترعين رايت ، برادران و است صنعتي منطقه‌اي شهر اين.دارد
اين در.بود بوسني صلح كنفرانس ميزبان ديتون سال 1995 نوامبر طي.كردند شروع شهر
و سياسي وضعيت آينده آن براساس كه رسيد امضا به ديتون قرارداد نام به قراردادي كنفرانس
و جنگ ويراني‌هاي بازسازي به كمك براي نيز تعهداتي.شد مشخص هرزگوين و بوسني اقتصادي
.آمد عمل به بزرگ قدرت‌هاي سوي از بوسني ، اقتصاد
بوسني جنگ در درگير طرف‌هاي پاريس صلح قرارداد و ديتون صلح كنفرانس نتايج براساس _ 2
_ كروات فدراسيون اول منطقه.شود تشكيل مجزا منطقه دو از بوسني كشور كه كردند توافق
49) صربستان جمهوري شامل دوم منطقه و مي‌گيرد بر در را كشور خاك درصد كه 51 است بوسني
اداره فدراسيوني صورت به اما است ، مستقل چه اگر نيز كشور.مي‌شود (بوسني مساحت درصد
مستقل صورت به را خويش اقتصادي فعاليت‌هاي از بسياري بوسني بخش دو از يك هر و مي‌شود
.مي‌شود اقتصادي انفعالات و فعل در تمركز عدم موجب وضعيتي چنين.مي‌دهند انجام
سال در كه است توافقي اروپاست ، رشد و ثبات برنامه آن كامل نام كه اروپا ثبات برنامه _ 3
استانداردهاي رعايت مذكور توافق براساس.آمد عمل به اروپايي كشورهاي سران ميان 1997
اين.مي‌شود گرفته نظر زير خاصي نهادهاي توسط اروپايي اتحاديه اعضاي بودجه در اروپايي
استفاده با و داده گزارش را درصد يعني 3 بودجه خلاء حداكثر مرز از عبور موظفند نهادها
اروپايي كشورهاي در بودجه خلاء افزايش با مقابله به تحريم و هشداردهنده مكانيسم‌هاي از
اتحاديه نتيجه در و قاره اين كشورهاي رشد براي همچنين اروپا ثبات برنامهبپردازند
.مي‌كند حمايت هم سفتا نظير طرح‌هايي از اروپايي
سايتونگ سورشر نويه:منبع
هرزگوين و بوسني اقتصادي بستر
قابل نقش مي‌توانند درختان لذا زيباست ، و انبوه جنگل‌هاي از سرشار بوسني كوهستاني كشور
به فراواني كشاورزي زمين‌هاي بوسني شمال در خصوص به.باشند داشته آن اقتصاد در توجهي
حدود آن جريان در.كرد فلج كامل صورت به عملا را سرزمين اين اقتصاد جنگ.مي‌خورد چشم
آهن سنگ و زغال‌سنگ شامل عمدتا بوسني معدني توليدات.شد نابود صنعتي تاسيسات درصد 45
نيز دام پرورشميگيرد بر در را تنباكو و ميوه غلات ، هم بوسني كشاورزي محصولات.مي‌شود
.موستار و سارايوو از عبارتند كشور اين در فرودگاه داراي شهرهاي.دارد خوبي نسبتا رونق
بحران‌زاست WTO به پيوستن
پاياني بخش _ سحابي عزت‌الله با گفت‌وگو
ابراهيمي زهرا
صنايع اصولي موافقت مجوز صدور به مربوط تشكيلات همه كه است معروف بنگلادش فقير كشور در
در كه درحالي مي‌شود انجام كارش روزه يك متقاضي فرد و است جمع سالن يك يا اتاق يك در
بدود بايد متقاضي ايران
طهماسب و مركزي بانك كل رئيس نوربخش دكتر اقتصادي نظرات بين تضادهايي حاضر حال در *
نزديك‌تر ما اقتصاد نيازهاي واقعيت‌هاو با را كدام‌يك.دارد وجود اقتصاد وزير مظاهري
مي‌بينيد؟
.اعتقادي و ايدئولوژيك نه هستند علمي مي‌كند ارائه كه نظرياتي است معتقد آقاي‌نوربخش
بايد مي‌گيريم پيش در كه روشي هر يعني.خطاست و آزمون روش مستلزم علمي نظرات صحت بررسي
اوليه عمل و گرفته قرار تحليل و تجزيه مورد عقايد ، از خالي آن آماري نتايج و شود آزمايش
از ما كه درحالي.مي‌روند پيش اصلاح طرف به تدريج به برنامه‌ها روش اين در.شود اصلاح
مركزي بانك كل رئيس و دارايي وزير سمت‌هاي در نوربخش دكتر كه شاهديم تاكنون سال 68
نتيجه مي‌شود خوانده تعديل سياست جهاني اقتصاد فرهنگ در كه ايشان سياست‌هاي و بوده‌اند
مشاهده عمل در.مي‌شود اجرا اشتغال و توليد رونق هدف با تعديل سياست.است نداده مثبتي
نداشتيم هم بودجه كمبود كه درحالي.نكرد برآورده را هدف دو اين سياست اين كه كرده‌ايم
همه براي واحدي نسخه كه تعديل سياست كرد ، اصلاح را آن بايد نمي‌دهد پاسخ سياست وقتي لذا
اگر مي‌شود اجرا ايران در كه است سال است 12 غيرپيشرفته و پيشرفته از اعم كشورها
پيشرفتي خرد صنايع و دولتي بخش در جز سياست اين.مي‌داد حال به تا دهد جواب مي‌خواست
بخش در كه هرچند است نشده خصوصي بخش اندوخته‌هاي يا و عظيم سرمايه جذب به موفق و نداشته
رونق بر دليلي اين ولي شده احداث...و سدسازي يا و پتروشيمي مانند صنايعي دولتي
اين در ولي.شود كم نقدينگي كه است آن براي سرمايه‌گذاري.است دولتي چون.نيست اقتصاد
كار جاي لذا.است شده بيشتر هم طبقاتي شكاف.است داشته سريع‌تري رشد نقدينگي سال مدت 12
حاكي فعلي پافشاري.است نبوده اجرا قابل ما شرايط در سياست‌ها آن كجاي كه دارد كارشناسي
خود ادعاي برخلاف اقتصادي كلان مديريت.است تعديل سياست‌هاي به ايدئولوژيك اعتقادي از
صندوق و جهاني بانك ايدئولوژي بلكه قديم چپ ايدئولوژي نه البته.است ايدئولوژيك
.پول بين‌المللي
به ارزي درآمد مازاد جذب راه‌هاي شما نظر به.روبه‌روست ارزي درآمد مازاد با دولت *
چيست؟ شود ، كشور اقتصاد در حركت منشا كه صورتي
براي عمدتا ارزي هزينههايدارد وجود هم ارز مصرف جاي باشد داشته رونق اقتصاد اگر
نباشد اقتصادي رونق وقتي.است صنعتي و زيربنايي دفاعي ، وسايل خريد يا و تاسيسات ايجاد
در اخلاق اين متاسفانه چون.نيست ملاك هم ارز مازاد مصرف البتهنميشود مصرف هم ارز
كه خرج‌هايي.مي‌تراشند خرج مي‌كنند ، پيدا بودجه مازاد وقتي كه دارد وجود ما بوروكراسي
كه نمي‌شود هم دليل ولي است ناسالم اقتصاد علائم از نشده مصرف مازاد كه اين.نيست درست
به اقدام آن از قبل كه كرد مصرف را مازاد ارز مي‌توان زماني.كنيم مصرف بيهوده را ارز
ارزي مصرف توليد ، نهضت شروع از قبل بنابراين.باشد شده صرفه‌جويي و توليدي سرمايه‌گذاري
.شود حفظ كشور ذخاير است بهتر و نيست درست
اقتصاد بر را خواست اين نتايج و آثاربپيوندد جهاني تجارت سازمان به است مايل ايران *
مي‌دانيد؟ چه ايران
.مي‌شود داخلي صنايع ورشكستگي و بحران موجب فعلي شرايط در جهاني تجارت سازمان به پيوستن
باز درهاي سياست عمدا اوقات گاهي مي‌تواند باشد اقتصادي كلان مديريت داراي كشوري اگر
لرزان بسيار ما صنايع كه شرايطي در وليشوند رشد به ناچار داخلي صنايع تا كند اجرا را
كردن باز نيست ، جهاني بازار در رقابت عدم به مربوط كه دارند مشكلاتي و هستند لغزان و
.آورد روي شدن جهاني به خود مشكلات حل براي غرب صنعتي دنياي.بود نخواهد نفع به درها
كشورهاي در دائما چون بگيرد ، خود اختيار در را سرمايه مصرف بازارهاي شد ناچار يعني
كردند تاسيس را جهاني بازار لذا.شود مصرف جايي بايد و دارد وجود سرمايه انباشت صنعتي
جهاني تجارت سازمان تشكيل.كنند ايجاد مصرف بازار خودشان سرمايه‌اي نيازهاي برحسب تا
بحران ايناست مصرف بر توليد مازاد بحران از سرمايه‌داري نظام خروج براي راهي درواقع
كه حالي در.نمي‌رود بالا هم باز توليد جديد ، سرمايه‌گذاري‌هاي با چون است پايان‌ناپذير
به هم اقتصاد شدن جهاني اگر كه دارد وجود سوال اين لذا.نمي‌شود اضافه جهاني مصرف
شدن جهاني فعلا اما دارد؟ وجود مصرف جديد بازار ايجاد براي راهي چه ديگر رسيد ، بن‌بست
به سازمان اين به ما پيوستن مي‌دانيم كه اين با و است شده جهان اقتصاد كل بر حاكم نظام
امكان.نيستيم شدن جهاني روند از جلوگيري به قادر ما.بكنيم مي‌توانيم چه ولي است ، ضرر
اگر لذا.نيازمندند و وام‌دار كشورها همه زيرا ندارد وجود نيز آن مقابل كشور چند اتحاد
لذا.مي‌شود مرگ و انزوا دچار اقتصادمان و كشور كنيم ، مقاومت هجوم اين برابر در بخواهيم
.كنيم كسب را بيشتري منافع تا بزنيم چانه آنقدر بايد.شويم هماهنگ شدن جهاني با مجبوريم
اشتغال و سرمايه‌گذاري مقوله با ارتباط در خصوص به پولي سياست‌هاي از شما ارزيابي *
چيست؟
و قبض در.هستند بررسي قابل بهره نرخ و اعتبارات بسط و قبض بخش دو در پولي سياست‌هاي
در و سخت‌گير خيلي صنعتي و توليدي اعتبارات به نسبت امروز بانكي سيستم اعتبارات ، بسط
وام آن توسعه يا تاسيس براي كه صنايعي كه است اين هم آن دليل.دارد قرار انقباضي حالت
با و نمي‌كنند آن بازپرداخت به اقدام شده ذكر قرارداد در كه موعدي در مي‌كنند دريافت
در را صنعت آن ضبط قراردادها در بانك‌هامجبورند بنابراين.مي‌شوند مواجه مكرر اخطارهاي
انقلاب اوايل در صنعتي طرح‌هاي كردن ضبط اما.كنند پيش‌بيني وام نپرداختن صورت
كردن اداره به قادر آنها و مي‌شد تقسيم بانك چند بين و طرح‌هاكم زيرا بود امكان‌پذير
و كنند صنعتي مديريت كه ندارند تشكيلاتي بانك‌ها ديگر شدند زياد طرح‌ها وقتي ولي بودند
گردنشان به صنايع كه اين از هم مديران.مي‌شد بانكي سيستم دوش بر باري صنايع اين لذا
.مي‌كردند منقبض را جديد وام ولي.مي‌آمدند راه وام‌دار با لذا داشتند اجتناب بيفتد
در.مي‌كرد سخت را صنعت بخش اعتبارات پرداخت بيشتر ، تسهيلات ايجاد جاي به بانكي سيستم
بهره نرخ طرف يك از.است گرفته قرار شديد بسيار فشار مقابل در ما دولت بهره ، نرخ مورد
بهره نرخ نمي‌توان ما كشور در ولي شود ، فراهم سرمايه‌گذاري رشد زمينه تا باشد كم بايد
بانك اگر و دارند زيادي پول مردم.است مواجه نقدينگي افزايش با زيرا داشت ، نگه پايين را
به ربوي معاملات آزاد بازار در يا و مي‌دارند نگه خانه در را آن يا بدهد كمي بهره نرخ
بانك‌هابراي لذا.است بهره نرخ افزايش از بيشتر بازارها نوع اين فساد كه مي‌اندازند كار
بهره نرخ نمي‌شود اگر من نظر به.ببرند بالا را بهره نرخ مجبورند امر اين از جلوگيري
امتيازهاي مثلگذاشت ديگري مشوق‌هاي صنعت در سرمايه‌گذاري براي بايد آورد پايين را
باج‌خواهي نوعي كه غيرقانوني پول‌هاي درخواست از جلوگيري و اداري مشكلات كاهش مقرراتي ،
اصولي موافقت مجوز صدور به مربوط تشكيلات همه كه است معروف بنگلادش فقير كشور در.است
درحالي.مي‌شود انجام كارش روزه يك متقاضي فرد و است جمع سالن يك يا اتاق يك در صنايع
.ندارند هم ديگري مشوق‌هاي بهره ، نرخ از غير آنها.بدود بايد متقاضي ايران در كه
مي‌شود گفته چيست؟ ملي اقتصاد بر آن وتاثير كشور خارجي بدهي‌هاي ميزان از شما تحليل *
به.دارد خارجي بدهي دلار ميليارد تا 22 بين 20 يا و دلار ميليارد تا 90 بين 80 ايران
هستند؟ درست آمار اين از يك كدام شما نظر
ميليارد تا 7 مبلغ 6 علني و رسمي طور به دولت ولي ندارم آن ميزان از درستي اطلاع من
نوعا هم دولتي شركت‌هاي.است دولتي شركت‌هاي به مربوط آن بقيه ندارد ، بدهي بيشتر دلار
اين.كنند فراهم پول طريق هر از كه است باز دستشان هستند شركت چوندارند جاري بدهي‌هاي
و دارند مالي كمبود هميشه برنمي‌گردد هزينه‌هايشان يا نيست سودآور كارشان شركت‌هاچون
ديگرجا كه گرفته‌اند وام داخلي بانكي سيستم از آنقدر دولتي شركت‌هاي.مي‌گيرند وام
سيستم به دولت بدهي درصد به 45 نزديك سال 77 تا كه نوشته توليدگرايي كتاب در.ندارد
دولتي شركت‌هاي توسط سرمايه كردن تلف.است بوده دولتي شركت‌هاي آن از داخلي ، بانكي
روي خارجي‌ها به لذا دهند ، وام آنها به نمي‌توانند بانك‌ها ديگر.است زياد بسيار
را درصد يا 6 بهره 5 با ارزان وام‌هاي چون.مي‌گيرند گران‌قيمت وام‌هاي و آورده‌اند
باشد ، آزاد وام وقتي كه درحالي.كنند تاييد بايد جهاني بانك و بين‌المللي صندوق
بر اين.مي‌گيرند بهره بيشتر حتي يا و درصد 14_ نرخ 15 با خارجي تجاري بانك‌هاي
وام‌ها اين از اطلاعي بعضا هم دولتميشود اضافه مي‌گيرد تعلق وام به كه هزينه‌هايي
ارز توليد و ندارند صادرات خودشان دولتي شركت‌هاي چون.نمي‌شود ضبط و ثبت جايي و ندارد
.است دولت رسمي بدهي از فراتر ما بدهي‌هاي مي‌خرند ، دولتي بانك‌هاي از را ارز و نمي‌كنند
مي‌كند؟ دوا را دردي چه دولتي شركت‌هاي وجود زيان‌دهي ، و مشكلات اين همه با *
آنها سرمايه‌هاي اگر حتي.نبينيم زيان تا شوند تعطيل بايد شركت‌ها كه است همين هم بحث
اين در ما كار نيروي درصد از 50 بيش متاسفانه ولي ديد خواهيم كمتري زيان بخوابد ، هم
كه است مشكلي هم بازخريدي خسارت پرداخت و نيرو همه اين كردن بيكار و هستند شركت‌هامشغول
.برنمي‌آيد آن حل پس از دولت
اقتصاد حاشيه
افغانستان جديد پول *
روز چند.داد خواهد دست از را خود قانوني اعتبار افغاني ، به موسوم افغانستان ، پول واحد
مهلت سال 2003 ، ژانويه دوم كه داشت اظهار افغانستان مركزي بانك رئيس احدي ، انورالحق پيش
در ترتيب بدينرسيد خواهد پايان به بود ، شده تمديد بار دو كه قديمي اسكناس‌هاي تعويض
.آمد خواهد سر تاكنون طالبان رژيم سقوط زمان از نشيبي و پرفراز انتقالي دوره افغانستان ،
اين پولي اصلاحات برنامه اجراي آنچه.شده‌اند نابود قديمي اسكناس ميليون‌ها بين اين در
پولي واحد نام البته.است تقلبي اسكناس‌هاي زيادي شمار وجود نموده ، دشوار سخت را كشور
به.است سابق افغاني هزار با برابر افغاني يك ارزش اما ماند ، خواهد افغاني افغانستان ،
و جنگ سال از 23 پس كه شد خواهد سبب جديد پولي واحد كشور ، اين مركزي بانك رئيس گفته
چاپ جنگ ، دوران درگردد آغاز افغانستان اقتصاد در تازه‌اي پرثبات دوره خونريزي ،
.بود شده نجومي تورمي بروز باعث افغاني اسكناس‌هاي نشده حساب و بي‌برنامه
دولت و داشته دنبال به سنگيني هزينه پولي ، اصلاحات اجراي كه شد متذكر احدي انورالحق
از دلار ميليون‌ها افغاني ، قديمي اسكناس‌هاي بازخريد براي كه است بوده ناگزير افغانستان
بانك كه اسكناس‌هايي يك‌سوم اينكه توجه جالب.دهد قرار استفاده مورد را خود ارزي ذخاير
از است ، بوده روبه‌رو گوناگوني مشكلات با مركزي بانك البته.است تقلبي گرفته ، پس مركزي
و هستند گردش در سري‌هايي چه و مبلغ چه كهنه ، اسكناس‌هاي از كه نبوده مشخص اينكه جمله
اين گوناگون ، اسكناس‌هاي وجود دلايل از يكي.است رسيده چاپ به دولتي چه توسط و كجا در
به پاكستان و روسيه در مختلف باندهاي و بوده جعل قابل راحتي به قديمي اسكناس‌هاي كه است
چاپ مسئوليت.بوده‌اند بازار به آنها كردن وارد و افغاني اسكناس‌هاي جعل به قادر راحتي
هزار پانصد و ميليون ارزش 16 به و داشته عهده به مونيخي شركت يك را جديد اسكناس‌هاي
بانك خود را سفارش اين هزينه.است كرده چاپ افغانستان مركزي بانك سفارش به اسكناس دلار
.است كرده كمك برنامه‌ريزي امر در تنها آلمان مركزي بانك و گرفته عهده به مركزي
سعي برخوردارند ، جعل ، از جلوگيري براي خاصي ويژگي‌هاي از كه جديد اسكناس‌هاي طراحي در
خنثي تصاوير و نقش‌ها از كه افغانستان تاريخي شخصيت‌هاي چهره از نه كه بوده اين در
.گردد جلوگيري قومي اختلافات و درگيري‌ها بروز از تا شود استفاده
چاي معماي *
و اصلي راه‌هاي از چاي قاچاق كه مي‌رسد نظر به كشور ، در خارجي چاي وسيع حجم به توجه با
اسكله‌هايي:گفت شمال چاي سنديكاي مديره هيات عضو سعادت.باشد گرفته صورت كشور گمركات
كشور در انتظامي نيروي و اسلامي جمهوري كشتيراني ايران ، شيلات سهامي شركت به مربوط
قانون ، براساس كه است ذكر شايان.ندارند حضور گمرك نيروهاي آنها در كه مي‌كنند فعاليت
چاي ورود چاي واردات مجاز شكل تنها و بوده ممنوع كشور به شده بسته‌بندي خارجي چاي ورود
.است ايراني چاي با آن مخلوط شده بسته‌بندي فروش و فله
راديويي ارتباطات انجمن جديد تركيب *
به و مطرح تغييراتي ايران ، راديويي ارتباطات صنفي انجمن مديره هيات جلسه آخرين در
و مديره هيات رئيس به‌عنوان هاشمي‌بني محمدرضا مصوبه ، اين مطابق.رسيد آن اعضاي تصويب
.شدند معرفي انجمن اين جديد دبير به‌عنوان تقوي محمدرضا
و كامپيوتر دنياي ماهنامه با گفت‌وگو در انجمن اين مديره هيات جديد رئيس هاشمي‌بني
صنعتي و علمي عرصه‌هاي در بيشتر فعاليت و حضور را انجمن تازه مديريت برنامه ارتباطات ،
.كرد ذكر
5_ بودجه 82
صفر سود با سودده شركت‌هايي
جنان‌صفت محمدصادق
مصارف و منابع كل خلاصه ،(شماره 3 پيوست) كشور كل سال 1382 بودجه لايحه يك صفحه در
امور در دولتي سودده شركت نام 38 بعدي صفحه‌هاي در بازرگاني امور سودده شركت‌هاي
ترتيب به لايحه اين در رديف‌هاي 203900 ، 261000 ، 262500 كنار در.است شده ثبت بازرگاني
"ايران فرش سهامي شركت" و "كشور غله سهامي شركت" ،"كشور دام امور پشتيباني شركت" نام
شركت‌ها اين بودجه به مربوط ارقام تعقيب.هستند "سودده شركت‌هاي" جزو كه است شده ذكر
ميليون هزار معادل 5233 رقمي درآمدها بخش در دام امور پشتيباني شركت كه مي‌دهد نشان
ريال ، ميليون هزار معادل 54293 توليدي هزينه‌هاي ريال ، ميليون هزار اصلي ، 420 درآمد ريال
بودجه در استهلاك ريال ميليون هزار و 32 ريال ميليون هزار غيرتوليدي 160 هزينه‌هاي
با "دام امور پشتيباني شركت" كه مي‌دهد نشان ساده جمع يك.است كرده پيش‌بيني خود 1382
شركت براي حكايت اين.هست نيز زيان‌ده بلكه نيست ، سودده تنها نه استهلاك هزينه به توجه
ساير + اصلي درآمد) سازمان اين درآمد جمع كه معني اين به.دارد وجود نيز كشور غله سهامي
+ غيرتوليدي + توليدي) آن هزينه‌هاي جمع و ريال ميليون هزار معادل 18734 (درآمدها
.است شده گزارش ريال ميليون هزار معادل 18748 (استهلاك
جزو كشور كل بودجه لايحه شماره 3 پيوست در كه نيز ايران ماشيني فرش سهامي شركت
شركت دارد30 را شده ياد شركت دو وضعيت همان آمده شمار به بازرگاني امور سودده شركت‌هاي
سهام سود ريال يك نه و ماليات ريال يك نه لايحه اين در مندرج ارقام اساس بر شده ياد
آيا.است شده گزارش صفر نيز آنها "سرمايه‌اي" و "قانوني" اندوخته‌هاي و مي‌پردازند
مجلس نمايندگان كرده‌اند؟ اشتباه كشور برنامه‌ريزي و مديريت سازمان بودجه‌ريزان
كنند؟ تحليل و تجزيه شده ياد ارقام با چگونه اقتصادي كارشناسان و فعالان قانونگذاري ،
براي‌عربستان خطري اقتصادي ضعف
*پيماني هومن
سوم يك تقريبا كرد اعلام عربستان اجتماعي امور و كار وزير ابراهيم علي‌بن پيش هفته
در بيكاري و هستند بيكار كشور اين اتباع از نفر ميليون حدود 3/2 يعني عربستان كار نيروي
در سعودي دولت نگراني و دغدغه نشانگر گزارش اين كه نيست عجيب چندان.است افزايش حال
فارس خليج كه زماني در درست.است كشور اين اقتصادي ثبات بر وضعيت اين منفي تاثيرات مورد
مي‌كند آماده مي‌نمايد ، اجتنابناپذير ظاهرا كه عراق عليه آمريكا جنگ براي را خود
عليه موجود انزجار و جنگي چنين با سعودي عربستان در جمله از و عرب جهان در موجود مخالفت
فضا شدن سياسي‌تر موجب زياد احتمال به عرب متوسط طبقه بين در آمريكا خاورميانه‌اي سياست
عربستان ثبات بر درازمدتي وخيم تبعات مي‌تواند ناآرامي اين.شد خواهد سعودي عربستان در
جنگ در سعودي رژيم مداخله و مشاركت هرگونه سياسي ، معضلات بر علاوه.باشد داشته سعودي
ضمن همين در و شده كشور اين اقتصاد بيشتر چه هر وخامت موجب عراق عليه آمريكا احتمالي
.شد خواهد نزديك آينده در ضدرژيم افراطي ديدگاه‌هاي اشاعه براي مناسب شرايطي ايجاد موجب
كه واقعيت اين در تنها كشور اين بيكاري معضل مورد در سعودي كار وزير اظهارات اهميت
در اظهارات اين اهميت بلكه نيست نهفته است روبه‌رو اقتصادي مشكلات با سعودي عربستان
بسياري آنچه با تناقض در درست.مي‌دهد نشان را مشكل اين عمق كه است ارقامي و آمار ارائه
چند غني و ثروتمند كشور آن ديگر سعودي عربستان دارند گمان فارس خليج از خارج مردم از
عامل چند كه شد آغاز نود دهه در عربستان اقتصادي سقوط واقع به.نيست بيستم قرن آخر دهه
يك.نرفت فرا درصد يك از كشور اين سالانه رشد سال‌ها اين طي.داشتند نقش افول اين در
بزرگي سهم سعودي عربستان.بود سعودي عربستان اقتصاد براي فارس خليج جنگ 1991 هزينه عامل
شصت حدود در مبلغي به مي‌شود زده تخمين كه كشيد دوش بر را ضدعراق ائتلاف هزينه‌هاي از
.بود فارس خليج جنگ از پس كشور اين سنگين نظامي سفارشات ديگر عامل.شد بالغ دلار ميليارد
واداشت را سعودي عربستان دولت آينده ، در عراق تهديدات از ترس آمريكا فشارهاي بر علاوه
دلار ميليارد ارزش 300 به تسليحات خريد براي آمريكايي شركت‌هاي با را قراردادهايي تا
اما كند ملغي را سفارشات اين از بخشي كرد ناچار را رياض مالي مشكلات چند هر.كنند امضا
در را سعودي عربستان اقتصاد تضعيف كه بود سنگين اندازه‌اي به هم معاملات اين باقيمانده
قيمت‌ها ناگهاني و چشمگير افزايش.بود ديگر عامل يك نود دهه طي نفت پايين قيمت.داشت پي
نفت قيمت افزايش دلايل رفع با و نياورد دوام زياد سال 1991 اوايل و سال 1990 اواخر در
اطمينان عدم عراق ، توسط كويت اشغال ادله اين.گرفت پيش در تنزلي سير سپس و شده متوقف هم
كه 60 منطقه‌اي در بي‌ثباتي دوره تداوم از ترس فارس ، خليج در نفت توليد ميزان مورد در
.دربرمي‌گرفت را فارس خليج جنگ 1991 و است داده جاي خود در را نفت شده ثابت ذخاير درصد
ايجاد مورد در دغدغه‌ها رفع موجب منطقه به ثبات اعاده جنگ ، پيامد عنوان به و جنگ از پس
به‌رغم.گرفت پيش در نزولي سيري قيمت‌ها و شد فارس خليج نفت جريان در درازمدت اختلال
داشت چشمگير كاهش هشتاد دهه با قياس در قيمت‌ها سيكل نود دهه طي نفت قيمت نشيب و فراز
سال در روند اين ادامه.شد منجر نفت توليدكننده كشورهاي درآمد توجه قابل نقصان به كه
را خود توليد ميزان واداشت را (اوپك) نفت صادركننده كشورهاي سازمان عضو كشورهاي 2001
بود كرده پيدا كاهش بشكه هر ازاي به دلار ده سطح به كه قيمت‌ها ، سقوط از جلوگيري براي
كند پيدا افزايش اندك‌اندك نفت قيمت شد موجب شده گرفته نظر در تمهيدات چند هر.بكاهند
دهه يك جبران براي چشمگيري زماني دوره طي بالا ، سطوح در ثبات ايجاد از مانع خاص عواملي
.شد نفت پايين قيمت
اوپك بر آمريكا متحده ايالات ويژه به و نفت عمده واردكنندگان فشار بر مشتمل عوامل اين
دليل به جهان عمده اقتصادهاي در درازمدت در اقتصادي ركود از اوپك داخلي نگراني‌هاي.بود
اوپك در داخلي مباحثات و نفت تقاضاي در پيش‌بيني قابل كاهش انضمام به وارداتي نفت گراني
.بود
.است شده دولتي هزينه‌هاي توجه قابل افزايش موجب سعودي عربستان جمعيت رشد آنكه نهايتا
به نفر ميليون از 3/7 و شده برابر سه تا 1999 سال‌هاي 1975 حدفاصل سعودي عربستان جمعيت
تك اقتصاد براي عديده‌اي مالي مشكلات انتظار از دور رشد اين.است رسيده نفر ميليون 6/19
كشور اين رياض ، تلاش‌هاي به‌رغم شده موجب و است آورده وجود به سعودي عربستان محصوله
تاخير به تعليق ، جمعيت نابهنگام افزايش اين نتيجهكند ايجاد تحول خود صادرات در نتواند
از ناشي اقتصادي مشكلات.بود زيرساختي و اقتصادي پروژه‌هاي از بسياري از كاستن و افكندن
هزينه‌ها افزايش دادن پوشش براي قبول قابل و متناسب اقتصادي رشد غياب در جمعيت ، افزايش
اكنون.شد خواهد چندان دو سال 2015 تا نفر ميليون به 7/31 عربستان جمعيت افزايش با
جديد شغل هزار هشتصد ساله پنج دوره يك طي تا دارند قرار فشار تحت سعودي عربستان مقامات
در گشايش كه دارند اميد سعودي عربستان مقامات آنكه علاوه به.كنند ايجاد كشور اين در
در آمده وجود به تحرككرد خواهد تسهيل را جهاني تجارت سازمان به ورود كشور اين اقتصاد
كشور اين ساله پنج اقتصادي توسعه طرح در كه سعودي عربستان اقتصاد در گشايش ايجاد جهت
درصد نفت 70 صادرات.است داده قرار خود اصلي هدف را نفت به اتكا از كاستن يافته تجلي
اين.است داده اختصاص خود به را داخلي ناخالص توليد درصد و 35 صادرات درصد درآمد ، 85
كاهش آن نتيجه در.است شده سعودي عربستان اقتصادي شرايط شدن وخيم‌تر موجب عامل چهار
بين در اجتماعي نارضايتي افزايش موجب خود نوبه به دولتي خدمات كاهش و شغلي فرصت‌هاي
در.گرفته‌اند قرار فقر خط زير آنان از توجهي قابل بخش اكنون كه است ، شده سعودي‌ها
گام به گام امحاي كند ، پيدا تداوم اقتصادي جريان منفي روند كه چنان جاري شرايط
آنها به جامعه در ثروت و رفاه افزايش و اقتصادي رشد براي سعودي عربستان كه ابزارهايي
اكنون و شد خواهد كشور اين آسيبديده اجتماعي ساختار تضعيف موجب خود نوبه به دارد نياز
.باشد آسيبپذير اجتماعي نارضايتي به نسبت جامعه از پيش دولت مي‌رود گمان
متحد ملل سازمان زيرمجموعه بين‌المللي تصميم‌گيرنده نهادهاي مشاور پيماني هومن دكتر *
.مي‌كند فعاليت Munich Re اقتصادي مشاور عنوان به ضمنا كه است ژنو در
تايمز آسيا:منبع
|
