روزه دو تصميم
اقتصاد حاشيه
سال 2003 در آمريكا اقتصاد
روزه دو تصميم
1_ بازرگاني اسبق وزير با گفت‌وگو
دوران و تجاري سياست‌هاي گردش كوران در تا 72 سال 68 بازرگاني وزير وهاجي عبدالحسين
وهاجي حالا و بود او معاون شريعتمداري محمد روز آن.بود وزير واردات باز درهاي به مشهور
.است مشغول وزير بين‌الملل معاونت دفتر در وزارتخانه دو شماره ساختمان يازدهم طبقه در
وضعيت به گفت‌وگو دوم قسمت در.كرديم مرور را كشور بازرگاني ساله ده تاريخ گزيده او با
.پرداخت خواهيم جهاني تجارت سازمان در ايران فعلي
مهدوي اميرحسين
موقع آن من بودحالا روزه دو يكي تصميم‌گيري يك افتاد اتفاق سال 74 در كه داستاني
اين ماجرااز شدم گرفتم‌متوجه امرقرار جريان كه‌در بيرون از نبودم‌اما دولت در
است قراربوده
و شده مطرح گات به ايران پيوستن بحث رفسنجاني هاشمي آيت‌الله اول دولت در مي‌شود گفته *
.داده‌ايد را موضوع بررسي براي مهلت درخواست و كرده مخالفت آن با شما
بود ، مطرح زمان آن كه جهاني تجارت سازمان به ايران اسلامي جمهوري پيوستن بحث در
اجازه بازرگاني وزارت مسئوليت با هم وقت دولت و شد مطرح دولت در بازرگاني وزارت پيشنهاد
مطالعات اين كه كرد موافقت دولت اول فاز در لذا شود ، فراهم كار مقدمات بررسي كه داد
بازرگاني وزارت با آن محوريت و شود ارائه دولت به گزارشي طي كار جمع‌بندي و شود آغاز
دستگاه‌ها ، تمام از و داد تشكيل را جلساتي بازرگاني وزارت آن ، دنبال به.باشد
پيدا قوت كارشناسي كار كه زماني منتهي شد ، آغاز كار مقدمات و كرد دعوت را نمايندگاني
را آن آل‌اسحاق آقاي.نبودم بازرگاني وزارت در بنده ديگر يافت ، استمرار جلسات و كرد
نظرات.است شده ذكر جدول و مكتوب صورت به هم جلسات آن گزارشات در.كرد پيگيري
داده هم دولت به و ارائه مكتوب مجموعه يك به‌عنوان و شده دريافت مختلف وزارتخانه‌هاي
.داشت هم مساعدي نظر و بوده مسئله اين خواستار خودش بازرگاني وزارت نتيجه در است ، شده
ناظر به‌عنوان اسلامي جمهوري مقطع آن در اقدامات اين دنبال به و كرده دنبال هم را كار
گات از و شد تشكيل جهاني تجارت سازمان سال 1995 در اينكه از بعد ولي داشته حضور گات در
درخواست اين الان تا سال 1996 از كه داد الحاق براي درخواستي كرد ، پيدا تغيير WTO به
اجماع به اعضا ولي است شده مطرح شورا در ما تقاضاي بار هم 9 حال به تا و شده تسليم
.نرسيده‌اند
اين طرح از بعد امر بدو در كه بود اين مي‌كرد نقل وقت دولت اعضاي از يكي كه روايتي *
از زمان و شده وقت فوت ولي كنيد بررسي اينكه براي كرده‌ايد مهلت درخواست شما پيشنهاد
و اتوماتيك طور به بياييم در گات عضويت به مي‌توانستيم ما زمان آن در اگر است رفته دست
از فرصت اين متاسفانه و بوديم پيوستهWTO به آمريكا ، سنگ‌اندازي‌هاي و مشكلات اين بدون
.نيست جبران قابل رفته دست
ما كه سال 67 تا داشت هم علت البته و بود نگرفته انجام جدي‌اي كار اصلا كه سال 72 تا
هم بازرگاني.نبود فعال سازماني هيچ بين‌المللي بعد در بوديم تحميلي جنگ مسائل درگير
را جبهه پشت و مردم نيازهاي تامين و تدارك مسئوليت كه بالاخص دستگاه‌ها ، بقيه مانند
باز كارش در جديدي سرفصل مجموعه عملا كه آمد پيش فراغتي تحميلي جنگ پايان از بعد.داشت
و بيشتر قوت با را تجارت مرزي بدون فضاي و كند تعقيب را كار بين‌المللي منظر از و كند
وزارت گرفت ، انجام كه اوليه بررسي‌هاي كه بود خاطر همين به كند ، پيگيري همه‌جانبه
.شود مطرح دولت در وقت فوت بدون گات به اسلامي جمهوري الحاق طرح شد متقاعد بازرگاني
.شود شروع بررسي كه كرد تاييد دولت شد مطرح دولت در تقاضا اين كه وقتي
بود؟ آورده وزيران هيات به بازرگاني وزارت را طرح *
كه بودند افرادي دولت در البته.آورد بازرگاني وزارت را اوليه پيشنهاد مقدمه بله ،
ما كه بودند موافق دارايي و اقتصادي امور وزارت و مركزي بانك مقطع آن دربودند مخالف
.شد آغاز حركت گذراند ، را مصوبه اين دولت سال 72 وقتي.كنيم دنبال جدي طور به را بحث اين
روز دو روز ، يك كار وسعت ، اين با و همه‌جانبه كار يك كه بدانند دوستان بايد حال هر به
ما مقطع آن دركنند اظهارنظر دستگاه‌ها تمام بايد اينكه خصوص به.نيست سال يك يا و
و مخابرات ارشاد ، بهداشت ، جهاد ، كشاورزي ، داشتيم ، معادن داشتيم ، صنايع وزارتخانه
پيش‌فرضي كار يعني.كردند مطالعه به شروع تازه دستگاه‌ها اين تك‌تك و داشتيم را امثالهم
هم بعد و انجامد طول به كوتاه مقطع يك در و باشند كرده آماده را كاري اينها كه نبود
كردم واگذار را مسئوليت من سال 72 ماه مرداد از.باشند پاسخگو مسائل اين به نسبت سريع
وزارت در دوستان كه داشتم قرار كار جريان در اما نبودم ، درگير مستقيما بعد به آن از و
به و شد مجلد بعد و جمع‌بندي مجموعه سال 751374 تا.كردند فعال را جلسات اين بازرگاني
جمهوري كه كرد تصويب دولت شد ، ارائه دولت به كه گزارشي اين دنبال به.شد ارائه دولت
شاكله تغيير و اروگوئه دوره بحث با هم‌زمان درست اين.شود ملحق WTO به ايران اسلامي
به الحاق تقاضاي بازرگاني وزارت كرد ، تصويب دولت اينكه از بعد.بود WTO به گات سازمان
مقطع يك در داشت عضويت گات در كه سازماني هر شد ، WTO بعد كه گات مصوبات طبق داد را WTO
مجدد مهلت يك هم بعد كند آمادگي اعلام WTO به الحاق براي سريعا داشت اجازه ماهه دو
به ولي كرد درخواست بازرگاني يعني كرديم درخواست موقع آن را الحاق هم ما لذا.دادند
براي كارشناسي بود ، بازرگاني وزارت و دولت براي كه فرصتي چون نشد كشته وقتي من اعتقاد
عضويت درخواست ما كه سال 75 شهريورماه از اينكه علي‌رغم يعني دارد كار جاي هنوز بحث اين
و است پويايي بحث نيست ، ايستايي بحث بحث ، يعني مي‌شود انجام كارشناسي كار هنوز داديم
يك روز هر و است تحول و تغيير حال در تجاري سياست‌هاي كه مقوله اين به نمي‌توانيد شما
بنابراين.كنيد برخورد ايستا صورت به مي‌شود اضافه بين‌الملل تجارت بحث به جديدي موضوع
كه دارد وجود دستگاه‌ها و ما نمايندگي دفتر بين پروژه‌هايي و دارد ادامه مطالعه هنوز
در و مي‌كند نهايي و جمع‌بندي دستگاه مي‌كنند ، مطالعه و مي‌روند جلو پروژه به پروژه
.مي‌گيرد قرار نمايندگي دفتر اختيار در و مي‌زند امضا و مهر انتها
بود؟ چه آن به نسبت وقت بازرگاني موضع و بوده چه سال‌هاي 7170 در وارداتي جهش علت *
كه اسلامي انقلاب پيروزي زمان از ما.بكنيد گذشته به بايد نگاهي يك شما !ببينيد
و واردات و تجارت‌مان ارقام و آمار به اگر شد ، آغاز تحميلي جنگ كه نگذشت هم آن‌قدرها
را مسائل خيلي بود مقاطع آن در مجموعه اصلي فشار عمدتا كه كنيم رجوع دهه 60 طي صادرات
به ما ارزي درآمدهاي تحميلي ، جنگ دوران در بالاخره اينكه اول نكته.مي‌كند روشن ما براي
تحميلي جنگ دوران در خصوص به كشور داخلي تامين و نيازها وضعيت و بود نوسان در فاحش صورت
فعاليت‌هاي مجموعه در جدي خيلي آن بحث و بود اساسي و اصلي موضوع يك و دفاعي مسائل سرفصل
اگر.دارد مجموعه در را خودش بخش و سهم دفاعي ، مسائل كه بحث آن از خارجبود مطرح كشور
سال در.كرد افت به 8/11 دلار ميليارد حدود 5/13 از سال 1360 از كنيم نگاه واردات به ما
البته.داشت مقطع آن رادر توجهي قابل واردات ايران كه داشتيم را نفت قيمت افزايش 62
سال 62 در ميليارد به 18 نزديك ميليارد حدود 17.بازار كشش مجموعه حد در توجه قابل
روند خود ارزي درآمدهاي كه‌در رسيد حدي به نفت قيمت نوسانات سال 62 از.داشتيم واردات
.رسيد دلار هفت بشكه هر حدود به نفت قيمت سال 661365 در كه صورتي در.كرديم پيدا نزولي
كه رسيد ميليارد به 1/8 طور ، 67 همين هم ميليارد ، 65 حدود 9 سال 1366 در ما واردات
واردات و رفت بالا نفت قيمت تدريج به بعد و كرد پيدا افت كه بود ارزي درآمدهاي بازتاب
ممكن حداقل به تقريبا ما توليدي واحدهاي ساله ، ده مقطع اين در.كرد پيدا افزايش هم
حتي و شيفت يك و شيفت دو به مي‌كردند كار شيفته سه كه بعضي‌ها بودند رسيده توليداتشان
كاهش حداقل به داخلي محصولات كيفيت كه داريد ياد به حتما.رسيدند هم شيفت يك از كمتر
كه بود اين به محكوم هم مصرف‌كننده و نمي‌گرفت صورت وارداتي عملا چون بود ، كرده پيدا
بكنيم نگاه مسئله به كه نگرش اين با.كند مصرف و بخرد را مي‌شود توليد كه كالايي حتما
همين به و داشت كوپني حالت كالاها اكثر تقريبا و است نداشته وجود هم كالا آزاد بازار
به نسبت فاحشي قيمت آزاد بازار در عمدتا وارداتي كالاهاي بود ، سهميه‌بندي كه خاطر
.مي‌داد دولت كه داشت قيمتي
بود؟ طبيعي امري وارداتي جهش پس *
اول دولت دوران در رفتيم ، سمت اين به ما وقتي تحميلي جنگ پايان از بعد سال‌هاي در بله
كه نيازي و كمبود خلاء ، كشور ، بازسازي.شد مطرح كشور بازسازي بحث رفسنجاني هاشمي آقاي
را آن مي‌بايستي داشتند مقطع آن در كارخانجات كه خالي ظرفيت‌هاي مي‌شد احساس بازار در
افزايش ما واردات كه بود طبيعي و داد هم دست به دست عمدتا محور سه اين كه مي‌كردند ، پر
وارداتي كالاهاي عمده كه مي‌بينيم كنيم ، نگاه وارداتي كالاهاي به ما هم اگر.كند پيدا
ما ، مصرفي كالاهاي و است واسطه‌اي و سرمايه‌اي كالاهاي روي بر متمركز مقاطع اين در ما
حال هر به كنيم نگاه زمان منحني‌هاي‌آن به باز اگر خب.مي‌كردند ايفا را محدودي نقش
نفت قيمت كاهش اين سايه كه شد مواجه نفت قيمت كاهش با باز كشور مجموعه سال 71 از بعد
قرار محور را صادرات بحث آمد زمان ، آن در وقت دولتميدهد نشان سال 7574 در را خودش
آمارهاي به اگر.بگيرد را است كشور نياز كه كالاهايي صدور جلو كه مفهوم اين به داد
است بوده دلار ميليارد زير 37/3 تقريبا كه سال 60 از كه مي‌بينيد كنيد نگاه صادراتي
.مي‌كند پيدا افزايش هم ما صادرات واردات ، افزايش با متناسب كه سال 7372 تا مي‌آيد
بازار جذب و مي‌كند پيدا قوت هم توليد كنيد ، وارد كيفيت با اوليه مواد شما كه وقتي يعني
عرض خدمتتان كه بود نكاتي اين هاشمي آقاي اول دولت بحث در واردات جهش اين علت.مي‌شود
.كردم
و سال‌هاي 72 ارزي بحران به كه داشت كشور براي وخيمي ارزي عواقب تجاري سياست اين اما *
.انجاميد سال 74 در دولت سياست‌هاي گردش به نهايتا و 73
بالاخره اينكه يكي.داشت عللي رفتيم تجارت آزادسازي سمت به اينكه بعد به سال 69 از
مصرف‌كننده كه كالايي كيفيت به همچنين و مي‌كردم توجه مصرف‌كننده نياز به مي‌بايستي
دوران در.مي‌پردازد مصرف‌كننده كه قيمتي به طور همين و باشيم داشته توجه مي‌كند دريافت
آن مصرف جز راهي هم او و مي‌شد داده مصرف‌كننده دست قيمتي هر به كالايي هر تحميلي جنگ
.مي‌پرداخت را وجه‌اش و نداشت
وقتي كه بود اين يكي كرد موافقت ارز انتقال بدون واردات با بازرگاني وزارت اينكه علت
بانك طريق از واردات و ارز انتقال بدون واردات بين تفاوتي چه مي‌گيرد ، انجام آزادسازي
سفارش ثبت حق مي‌كنيد ، عبور بانكي شبكه از شما وقتي اينكه آن و هست تفاوت يك دارد؟ وجود
قطعات خصوص به قطعات و اوليه مواد تامين در اينكه خاطر به ما.مي‌گيريد را كارمزد و
توليد خط و توليدي و وارداتي نيازهاي رفع در كليدي‌اي نقش خيلي قطعات چون شود ، تسريع
دولت از گمركات‌مصوبه‌اي در كار تراكم علت به سال 7069 در.گرفت انجام كار دو دارد ،
را كالا و بپردازد اضافي هزينه درصد ده دارد كالا گمرك در كه واردكننده‌اي هر كه گرفتيم
هم كار اين و شود تخليه گمركات كه شد مسئله اين به هجمه‌اي يك كه كند ترخيص گمرك از
كشور وارد هم كالا و كرد پيدا افزايش گمرك درآمد كرد ، پيدا كاهش گمركات فشار و شد انجام
كه شما كه نكته اين به برمي‌گردد بحث اين ادامه.شد تامين هم كشور نيازهاي از بخشي شد ،
هم را هزينه‌اش و بياييد است ، آزاد كالا اينكه ضمن كنيد وارد ارز انتقال بدون مي‌خواهيد
كالا و بپردازد اضافه هزينه درصد ده كرد وارد ارز انتقال بدون كه هم كسي هر بپردازيد ،
آن با تفاوتي مي‌پردازيد كه درصدي ده اين كه بود شده محاسبه حدودا هم اين.كند وارد را
بانكي شبكه طريق از و مي‌پرداخت بايد واردكننده درشروع كه بود سفارشي سر حق و كارمزد
و توليدكننده نفع به هم آن كه مي‌ماند باقي نكته يك فقط نمي‌كرد تفاوتي پس.مي‌كرد عمل
.شد بانكي سيستم درگير كمتر سرمايه‌شان يعني.بود داشتند فوري نياز كه كساني
از هم بود انجاميده صادرات رونق به كه دستاوردها اين تمام ارزي بحران رخداد با اما*
.رفت دست
به كاملا صادركنندگان ارزي درآمدهاي يعني.برداشت را ارزي پيمان دولت مقطع آن در
خودش يا كه مي‌گرفت قرار صادركننده اختيار در اينجا ارزي منبع يك.مي‌گرفت تعلق خودشان
هم بانكي شبكه به و مي‌فروخت واردات براي سومي شخص به يا مي‌كرد وارد را آن قبل از
پس.نداشت هم با تفاوتي تقريبا بازار وضعيت و ارز عرضه بازار چون نمي‌شد وارد فشاري
پيدا اعراب محل جايي در سوال اين ولي باشد داشته مجموعه براي را عوارضي نمي‌توانست
برود ، محدودسازي و برنامه‌ريزي سمت به تجارت اجرايي سيستم كه مي‌كند و مي‌كرد
بدون طبيعتا بدهيد انجام را كاري مجموعه‌اي چنين در شما اگر و شود كنترل و سهميه‌بندي
قيمت اينكه محض به مقطع همان درميآورد وارد فشار ارز نرخ و ارز بازار بر ارز انتقال
را نوساناتي بالاجبار تصميمات در يعني.شد متوقف هم ارز انتقال بدون واردات كرد افت نفت
تجاري شبكه براي هم سرفصلي مي‌شود ، فراهم تسهيلات يا و درآمد وقتي كه بود ، پذيرفته دولت
و واردات هم و خدمات هم توليد ، هم يعني تجاري مي‌گوييم وقتي شود باز عام مفهوم به
را آن بهره همه كه است طبيعي شود باز كه فضا اين مقطع اين در.بردارد در را صادرات
محل مي‌تواند مقطع آن در فقط شما نكته اتفاقا.نمي‌آيد سيستم به هم فشاري و مي‌برند
و عوارض بروز شاهد ما وقت آن نمي‌كرد اتخاذ را تصميم اين دولت اگر كه باشد داشته اعراب
اتخاذ را حادتري آمدتصميم مسائل اين همه از بالطبع سال 74 در دولتميشديم مسائلي
.كرد
كالاها صدور از دولت كه داشت هزينه واقعا سال 74 تصميمات.بود پرهزينه هم خيلي كه *
و شد لغو اداري عدالت ديوان در مدتي از بعد بازار تنظيم ستاد مصوبه البته.كرد جلوگيري
از بخشي مي‌كردند تصفيه بانك با بايد قضيه اين از قبل از كه صادركنندگاني كليه
.شد حل مشكلاتشان
داد رخ دلاري‌ها هزار فروش 5 از پس كه اتفاقاتي و سال 74 بحران مركزي بانك وقت رئيس *
بدون ورود شدن آزاد واسطه به كه بودند مدعي و دادند نسبت بازرگاني سياست‌هاي به را
هجوم بانكي سيستم سمت به غيررسمي تجارت شبكه ريال‌هاي از عظيمي حجم كالا ارز انتقال
سال 74 در دولت دوباره رجوع و خورد شكست سال‌ها آن در ارز كردن تك‌نرخي سياست كه آورد
.شد موجب را تجاري و ارزي و پولي بازارهاي شدن بسته و قبلي سياست‌هاي به
از بعد كه تحولي مقاطع ، از خيلي در كنيم ، نگاه مسئله اين به بخواهيم واقع‌بينانه اگر
شما كه است اين از متفاوت‌تر مراتب به مي‌زند تخمين و مي‌شود مواجه آن با انسان دهه ، يك
اگر خب كه شود اتخاذ ضربتي تصميم يك مي‌بايستي و مي‌گيرد قرار فرسماژور و خاص مقطع در
ريز صورت به كار زواياي كه است طبيعي شود اتخاذ بخواهد متعادل خيلي فضاي يك در تصميم
است بوده روزه دو يكي ، تصميم‌گيري يك افتاد اتفاق سال 74 در كه داستاني همين.شود ديده
شدم متوجه گرفتم قرار امر جريان در كه بيرون از اما نبودم دولت در موقع آن من حالا
نرخ كه چرا نبود دولت براي جمع‌بندي و مطالعه فرصت يعني.است بوده قرار اين از ماجرا
خورده‌اي و ششصد نزديك به رسيد روز چند از كمتر در تومان چهارصد حدود از مقطع آن در ارز
.شويد مواجه روزه سه دو ، زمان يك در ارز قيمت افزايش درصد با 50 كه است فاجعه يك اين كه
داشته هم عوارضي است ممكن تصميم اين حالا.مي‌شود اتخاذ فوري تصميم يك كه است طبيعي
دادم توضيح من را اين.نمي‌شود ديده آن زواياي همه كه است روشن دارد ، هم قطعا كه باشد
رقيق‌تر صورت به داستان همين سال 72 در.داشتيم سال 74 در را مصداقش كه دليل اين به
را پيكي يك بازار كشش و بازار وضعيت 68- سنوات 72 در كه زماني يعني.بود افتاده اتفاق
حد آن در كه نداشت نياز بازار ديگر كه حدي در رسيد.متعادل حد به رسيد بعد و كرد دنبال
باز كه نفت قيمت به برمي‌گشت مضاعف‌اش افت اين حالا.كرد افت و دهد انجام واردات
واردات اينكه براي.شد فضا اين وارد مجموعه حال هر به.شد سهميه‌بندي و شد جلوگيري
بدون تا ندهد اجازه دولت كه نداشت وجود هم خاصي گرفتاري.نبود مشكلي هم شود انجام
صورت اين در.كرد تقويت تجاري بخش براي را عمل سرعت هزينه فقط.بگيرد انجام ارز انتقال
هزار داستان 5 كلان ، بحث اين زيرمجموعه.كرد موافقت ارز انتقال بدون واردات با كه بود
چسبنده‌اي شيوه منتهي.است ما پيش هم آيد 90 صد كه چون مي‌گويند.افتاد اتفاق دلار
آن در خب.دهد انجام واردات بتواند دلار هزار نفر 5 هر مثلا شود داده اجازه تا نبود
موافقت دستگاه‌هايي چه و مخالفت دستگاه‌هايي چه دقيقا كه ندارم ذهن حضور من البته مقطع
كه مي‌دانم ولي.شد تصويب هم دليل همين به شد ، موافقت كه بود اين بر غالب جو اما كردند
اين بياييم كه كرد مخالفت منظر اين از هم صنايع وزارت.كرد مخالفت صنايع وزارت مثلا
.كالايي هر نه كنيم وارد اوليه مواد براي را ارز
مي‌كرد؟ مخالفت هم بانك *
كه مي‌كرد نگاه زاويه اين از كه صنايع وزارت از غير خير ، مي‌كند ياري ذهنم كه آنجا تا
بيايد كند استفاده دلار هزار اين 5 از مي‌خواهد هم كسي اگر.ندهيم اجازه كلي صورت به ما
.كنوني شرايط نه زد رقم بايد را وقت شرايط كه مي‌كنم فكر لذا مسئله يك روي كند متمركزش
كشور ريسك نرخ.است ميليارد 10- ارزي 15 ذخاير.است متفاوت خيلي ما وضعيت الان
در را شرايط بدترين يعني.بود به 7 ريسك نرخ زمان آن در.است رسيده به 3 خوشبختانه
از ريسك نرخ در لحاظ اين از افغانستان.نيست از 7 بالاتر كه ريسك نرخ.داشتيم ما دنيا
.مي‌شد تلقي صورت اين به جدول در اما باشد هم بهتر واقعا اينكه نه بود بهتر ما
در هاشمي آقاي دولت همان حال هر به اينكه و ذخيره نبود و ارزي وضعيت همان به توجه با *
يك حال هر به است بوده اشتباه كار جاي يك احتمالا كردند برگشت سياست‌ها ، اين از سال 74
نظر بهكند تجديدنظر سياست‌ها آن در دولت خود كه بوده اشتباه سياستي يك يا محاسبه‌اي
اشتباه سياست‌هاي به دولت اقرار معنايي به تعزيرات و پيمان‌سپاري كردن احيا دوباره شما
است؟ نبوده خودش
اصلي مشكل يك ما.بودم اول دولت در بنده خود.نمي‌كنم جمع‌بندي صورت اين به من خير ،
معضل يك كه است بسته نفت به ارزي بعد از اقتصادي‌مان مسائل كليه كه است اين آن و داريم
قيمت.مي‌كشاند خود دنبال به را ما مي‌آورد كه جا هر.است كشور براي عمده و بزرگ بسيار
.كنيم اتخاذ بهتر تصميم بايد مي‌رود ، بالا قيمت بگيريم جديد تصميم بايد ما مي‌آيد ، پايين
تاثير ، ولي مي‌افتد اتفاق اين كه نمي‌گويم مطلق البته مي‌كشاند را ما كه است نفت لذا
صادرات مسئله با كشور تجاري شبكه كه است اين داريم سيستم در كه گيري.است مستقيم تاثير
تجاري بخش و ما تجار يعني.نمي‌كند برخورد شده رفته شسته و ساخته فرهنگ يك به‌عنوان
سال ساليان و ندارند هم هنوز - داشتند را فرهنگ اين اگر.ندارند صادرات فرهنگ ما كشور
يعني كند ، پيدا افزايش وقتي صادرات در ما ارزي درآمد - شده تلاش ارتباط اين در كه است
طبيعي نفت ازمحل ارزي درآمد مابه وابستگي.مي‌دهد افزايش مجموعه در را ما امنيتي حاشيه
نشان را خودش اثرات افتاده اتفاق كه اقداماتي دنبال به سال 73 در.مي‌كند افت كه است
اتفاقي چه آن از بعد.رسيديم صادرات دلار ميليارد به 9/4 سال آن در تقريبا ما.داد
كليدي‌اي بسيار نقش صادرات فرهنگ.كرد افت هم صادرات كرد ، افت واردات كه همين افتاد ،
است طبيعي هستي ، آن فاقد يا و نمي‌بيني سيستم در را صادراتي فرهنگ اين شما وقتيدارد
در نفت قيمت و مي‌كند افت آن وقتي.بگيرد تصميم نفتي ارزي درآمدهاي براساس بايد دولت كه
نصف وقتي.شد نصف هم ما ارزي درآمد كرد ، پيدا نوسان و رسيد به 9 از 11 تقريبا سال 74
كه شما چون كند افت بايد - كرد افت واردات وقتي و مي‌كند افت هم واردات مي‌شود
كنيد اتخاذ را بازار سياست‌هاي همان گذشته‌ات سال به نسبت ارزي درآمد نصف با نمي‌توانيد
.مي‌كند افت صادرات -
بود؟ خام نفت فروش از حاصل درآمد افت ارزي بحران اصلي علت يعني*
يك سال ، آن به مربوط نه هم آن كرد باز مي‌شود را ثالثي بحث يك اما.است طور همين قطعا
كه نيست زماني الان ديگر كرديم ، اتخاذ دهه دو اين در كه تجاربي با كهاست كلي موضوع
كه است چيزهايي همان درصد تقريبا 90.كنيم تجربه و اتخاذ را جديد شيوه و تجارب بخواهيم
و شفاف اقتصادي ضوابط و چارچوب يك كه است فرصت بهترين حالا.كرديم عمل آن به مدت اين
حاشيه چه با ببينيم هم آن كنار در و كنيم معين را بخش هر جايگاه كه كنيم اتخاذ را روشني
گرفتيم قرار فشار تحت هم روزگاري روزي ، اگر كه كنيم دنبال را كار اين مي‌توانيم امنيتي
را سيستم روي فشار و كنيم كم را تنش‌مان كه باشيم برخوردار لازم پشتيباني‌هاي چه از
.دهيم كاهش
اقتصاد حاشيه
ايران و ژاپن بادي همكاري *
معاونت گزارش به.شد آغاز منجيل مگاواتي بادي 60 مزرعه احداث در ژاپن و ايران همكاري
احداث براي كشور اين كه شد قرار همكاري اين در ژاپن پيشنهاد اساس بر نيرو ، وزارت انرژي
.كند اعطا ايران به درصدي بهره 75/1 با ساله وام 40 يك منجيل در مگاواتي بادي 60 مزرعه
.است شده پيش‌بيني دلار ميليون پروژه 60 اين اجراي براي هزينه كل گزارش اين پايه بر
احداث امكان خصوص در اوليه مطالعات و شده شروع سال 80 در پروژه اين اجراي براي مذاكرات
گزارش ايناست رسيده اتمام به "ماروبني" نام به ژاپني موسسه يك توسط مزرعه اين
قرار و دارد ايراني مقامات تصميم به بستگي وام گرفتن براي مجوز اخذ پيگيري":مي‌افزايد
سال يك ظرف شورا ، اين تصويب صورت در كه شود مطرح اقتصاد عالي شوراي در موضوع اين است
كل از درصد است 75 گفتني ".شد خواهد قطعي پروژه اين اجرايي عمليات آغاز زمان آينده
تامين ايران را مانده باقي درصد و 25 ژاپن دولت را پروژه اين در شده پيش‌بيني هزينه
.كرد خواهد
صرفه‌جويي دلار ميليارد 5/4*
انرژي صرفه‌جويي دلار ميليارد سال ، 5/4 طي 20 ساختمان ملي مقررات ماده 19 اجراي با
.مي‌شود
منافع ايجاد آن تبع به و سوخت مصرف و حرارتي اتلاف كاهش ايران ، قلم‌سبز گزارش به
مكانيسم.است مقررات اين اجراي از حاصل مزاياي از خانوارها و ملي سطوح در درآمدي
مرحله در 5 ساختمان‌ها سازي بهينه جهت در ساختمان در انرژي صرفه‌جويي قوانين اجباري
مرحله تهران ، شهر كل دوم مرحله تهران ، منطقه در 6 كردن اجباري اول مرحله.مي‌شود اجرا
قوانين ايناست كشور كل پنجم مرحله و كشور بزرگ شهرهاي چهارم مرحله تهران ، استان سوم
خاص ، ساختمان‌هاي ساختمان ، اطراف محيط طراحي ساختمان ، طراحي استانداردهاي شامل
.است كارخانجات به مالي تسهيلات اعطاي و انرژي مميزي ساختمان ، آزمايشگاه‌هاي
آمريكا انرژي هزينه‌هاي در صرفه‌جويي *
دفتر گزارش به.كردند دريافت تجديدپذير انرژي پورتفوليوي استاندارد آمريكا ايالت 14
انرژي از درصد آتي 25 سال تا 10 آمريكا ، تجديدپذير انرژي‌هاي و سوخت مصرف بهينه‌سازي
گزارش ، اين پايه بر.شود توليد تجديدپذير منابع از بايد آمريكا ايالات در شده توليد
از بيش سالانه ايالات اين در تجديدپذير انرژي‌هاي مورد در پورتفوليو استاندارد به رسيدن
.مي‌دهد افزايش را اشتغال‌زايي و مي‌كند صرفه‌جويي انرژي هزينه‌هاي در دلار ميليون 100
لئونتيف واسيلي
چشم روسيه (فعلي لنينگراد) پترزبورگ سن در ميلادي سال 1906 اوت پنجم در لئونتيف واسيلي
پروفسور واسيلي پدر.كرد سپري شهر همين در را خود نوجواني و طفوليت دوران.گشود جهان به
از پس و شد لنينگراد دانشگاه وارد ميلادي سال 1921 در لئونتيف واسيلي.بود اقتصاد
رشته همين در ميلادي سال 1925 در اقتصاد نهايت در و جامعه‌شناسي فلسفه ، مطالعه
برلين دانشگاه در و رفت خارج به تحصيل ادامه براي لئونتيف واسيلي.شد فارغ‌التحصيل
عضو كه وي.شد اقتصاد دكتراي دريافت به مفتخر و گرفت سر از را دانش و علم كسب آلمان
از آماري مشتق‌گيري زمينه در را خود تحقيقات بود ، Kiel كيل دانشگاه جهاني اقتصاد موسسه
وزارت مشاور به‌عنوان چين به وي عزيمت با وليداد ادامه تقاضا و عرضه منحني‌هاي
لئونتيف واسيلي.شد وقفه دچار ماه مدت 12 براي وي مطالعات و تحقيقات وقت‌چين ، راه‌آهن
اقتصاد گروه به بعد سال يك و نيويورك اقتصادي تحقيقات ملي اداره وارد سال 1931 در
پروژه ميلادي سال 1948 در و شد اقتصاد پروفسور سال 1946 در وي.شد دعوت هاروارد دانشگاه
عهده به را آن مديريت ميلادي تاسال 1973 و كرد سازماندهي را هاروارد اقتصادي تحقيقات
لئونتيف پرفسور.است كاليفرنيا دانشگاه استاد اينك هم نيز لئونتيف پروفسور دختر.گرفت
درك براي كارآمد اساسي و پايه نمي‌تواند ناقص و محدود تحليل‌هاي و تجزيه بود دريافته كه
نظريه تا شد آن بر سال 1931 در باشد ، اقتصادي نظام‌هاي عملكرد و ساختار از اصولي
و گردآوري براي را خود تحقيقات پذيرفت وي بعد سال.كند طرح را عمومي تعادل كاربردي
ادامه (تا 1929 سال‌هاي 1919 طي) آمريكا اقتصاد بازداده_ داده در جداول نخستين تنظيم
طي آمريكا اقتصاد ساختار" كتاب انتشار از پس لئونتيف پروفسور ميلادي سال 1941 در.دهد
اقتصاد Input-output بازداده - داده در نظريه روي بر را خود كار ،"تا 1929 سال‌هاي 1919
از پس لئونتيف پروفسور ميلادي سال 1941 در.دهد ادامه (تا 1929 سال‌هاي 1919 طي) آمريكا
در نظريه روي بر را خود كار "و 1929 سال‌هاي 1919 طي آمريكا اقتصاد ساختار" كتاب انتشار
روابط بين‌المللي كنفرانس نخستين در و داد ادامه آن مختلف كاربردهاي و بازداده_ داده
در.داشت چشمگير مشاركت لئونتيف شد ، برگزار هلند در ميلادي سال 1950 در كه صنعتي
و اختلالات و اقتصادي رشد تحليل و تجزيه به را خود فعاليت بيشتر وي بعد سال‌هاي
سياست‌هاي و علمي روش‌شناسي گسترده‌تر مسائل به ولي كرد معطوف محيطي بي‌نظمي‌هاي
موسسات ، مراكز ، در لئونتيف واسيلي پروفسورداشت خاصي توجه نيز اجتماعي و اقتصادي
در آمريكا اقتصادي انجمن رياست.داشت عضويت فراواني آكادمي‌هاي و ادارات دانشگاه‌ها ،
عضويت آمريكا ، فلسفه انجمن در عضويت آمريكا ، اقتصادسنجي جامعه رياست ميلادي ، سال 1970
با افتخاري همكاري آمار ، بين‌المللي موسسه با همكاري آمريكا ، فنون و علوم آكادمي در
بالاخره و انگلستان آكادمي نيز و لندن آمار سلطنتي انجمن و ژاپن اقتصادي تحقيقات مركز
پروفسور تحقيقاتي فعاليت‌هاي مهم‌ترين از بايد را سال 1968 در فرانسه موسسه در عضويت
.داشت پي در فراواني ثمرات لئونتيف پروفسور تحقيقاتي و علمي حيات دوران.برشمرد لئونتيف
يا و برجسته علمي نشان‌هاي وي به مختلف رشته‌هاي در متعددي دانشگاه‌هاي كه به‌طوري
دكتراي سال 1953 ، در Pisa پيسا دانشگاه عالي درجه دريافت.كردند اعطا افتخاري دكتراي
جمله از سال 1967 ، در York يورك دانشگاه دكتراي و سال 1962 در بروكس دانشگاه افتخاري
دريافت لئونتيف پروفسور افتخار مهم‌ترين اما.مي‌روند شمار به لئونتيف پروفسور افتخارات
كاربرد و بازداده و داده در شيوه ارائه" خاطر به سال 1973 در نوبل بنياد اقتصاد جايزه
.است "اقتصادي مهم مسائل در آن
سال 2003 در آمريكا اقتصاد
گانگلف مارك
محمدي ابوالفضل:ترجمه
جنبه‌ها برخي از دست‌كم آمريكا اقتصاد وضعيت ميلادي آينده سال در پيداست امر ظواهر از
به آمريكا ، بهادار اوراق بازار انجمن اخير بررسي‌هاي نتايج براساس.يافت خواهد بهبود
ميلادي سال 2003 در آمريكا داخلي ناخالص توليد اقتصادي مسائل كارشناسان اغلب عقيده
سال در كشور اين داخلي ناخالص توليد كه حالي درداشت خواهد رشد درصد متوسط 4/3 به‌طور
به ميلادي سال 2003 در آمريكا اقتصاد واقعي شكل اما.است بوده درصد ميلادي 8/2 2002
بر موثر مسائل تمامي هيچ‌وجه به سوالات اين چند هر.دارد بستگي اساسي سوال چند پاسخ
ذيل سوالات كه باورند اين بر اقتصادي كارشناسان ولي دربرنمي‌گيرد را آمريكا اقتصاد
.هستند ميلادي آينده سال در آمريكا اقتصاد اوضاع به مربوط مسائل شايع‌ترين و مهم‌ترين
عراق موضوع
اينكه و دارد بستگي عراق با آمريكا برخورد چگونگي به زيادي حد تا آمريكا اقتصاد عملكرد
برخورد اوضاع با نحو چه به آمريكا جنگ پايان از بعد و بود خواهد چگونه عراق در جنگ
آمريكا ، اقتصادي مسائل عالي كارشناس Bob Diclemente ديكلمنته باب گفته به.كرد خواهد
تمام در و مي‌زند آمريكا اقتصاد وضعيت در را حرف آخرين و اولين عراق بحران فصل و حل
.دارد محوريت عراق مسئله ميلادي ، آينده سال در آمريكا اقتصاد وضعيت به مربوط پيش‌بيني‌ها
وارد آمريكا اقتصاد بر عراق به آمريكا حمله ناحيه از كوتاه‌مدت در كه آسيبي مهم‌ترين
مجبور مصرف‌كنندگان كه طوري به است ، نفتي فرآورده‌هاي و نفت بهاي افزايش آمد ، خواهد
ديگر رسانه‌هاي و تلويزيوني شبكه‌هاي در را عراق اخبار و بمانند منزل در شد خواهند
كه آمريكا اقتصاد گردش سوم دو زيرا دارد حياتي جنبه مصرف‌كنندگان خريد قدرت.كنند دنبال
اقتصاددان چان آنتونياست وابسته مصرف‌كنندگان به مي‌شود محسوب جهان اقتصاد بزرگ‌ترين
جنگ مي‌گويد آمريكا Banc One Investment وان بانس سرمايه‌گذاري موسسه اقتصادي مشاور و
.كرد خواهد گرفتار فلج حالت شبيه چيزي به كوتاه‌مدت در دست‌كم را آمريكا اقتصاد عراق در
را آمريكا اقتصاد اينها از پيش عراق مسئله كه ندارند ترديدي اقتصادي مسائل ناظران همه
كه است اين آمريكا اقتصاد بر عراق جاري وضعيت مشهود تاثيرات جمله از.است كرده متاثر
قاعده اين از نيز سهام قيمت‌هاي و شده‌اند سردرگمي نوعي دچار آمريكا مالي بازارهاي
زمينه در را خود بلندمدت طرح‌هاي شركت‌ها و موسسات از برخي همچنيننبودهاند مستثني
واقع در عراق ضد بر جنگ معتقدند برخي اين‌رو از.گذاشته‌اند معوق استخدام يا و هزينه
مي‌كند روشن را آمريكا اقتصاد وضعيت سرانجام كه جهت اين از البته.باشد هم خوب مي‌تواند
.مي‌دهد پايان موجود گمانه‌زني‌هاي به و
در آمريكا ناروف اقتصادي مشاوران مركز رئيس و برجسته اقتصادي كارشناسان از ناروف جول
نو سال تعطيلات از پس - ميلادي سال 2003 در آمريكا اقتصاد آنكه از پيش مي‌گويد باره اين
.شود روشن عراق جنگ سرنوشت كه است لازم كند ، پيدا گردش - ميلادي
كه شود پيدا عراق بحران براي سريع و آني راه‌حلي اميدوارند اقتصادي مسائل ناظران بيشتر
تقويت تجاري بنگاه‌هاي و صنايع صاحبان و مصرف‌كنندگان اعتماد ضريب يقينا صورت آن در
قطع خاورميانه از نفت جريان اينكه يا و بينجامد طول به عراق در جنگ اگر ولي.شد خواهد
حملات به دست كشور اين اشغال و عراق به آمريكا حمله به اعتراض در تروريست‌ها يا و شود
صاحبان و مصرف‌كنندگان اعتماد ضريب كاهش جز چيزي نتيجه بزنند ، آمريكا عليه تلافي‌جويانه
بلكه نيست جنگ پيروزي اساسي موضوع است معتقد همچنين ديكلمنتهبود نخواهد آمريكا صنايع
.است "صلح پيروزي" دارد اهميت آنچه
اقتصادي محرك‌هاي ارائه در كنگره نقش
سالانه سخنراني طي گذشته ژانويه ماه آمريكا رئيس‌جمهور بوش جورج داشتند انتظار بسياري
را ماليات‌ها دائمي كاهش جمله از اقتصادي محرك‌هاي از فهرستي كشور اين مردم به خطاب خود
پيش‌بيني ميلادي سال 2010 تا و رسيد تصويب به ميلادي سال 2001 آن قانون كه كند ارائه
با.دارد بستگي آنها اندازه و شكل به نهايت در كنگره مصوبات اقتصادي تاثيراست شده
يا و داشت خواهد پي در آثاري چه كرد خواهد تصويب كه مبلغي ميزان نيست مشخص هنوز حال اين
كارشناسان از برخي عقيده بهبود خواهد بهترين آمريكا اقتصاد براي محركي نوع چه اينكه
محرك‌هاي فهرست در بودجه به كلي آسيبهاي شدن وارد از جلوگيري منظور به اقتصادي ، مسائل
بخشد بهبود كنوني شكل در را اقتصاد كه گرفت نظر در كوتاه‌مدتي اقدامات مي‌بايست اقتصادي
كارشناس و اقتصاددان Joshua Feinman فاينمن يوشوا.شود گذاشته كنار نيز بهبودي سپس و
سريعا بايد مي‌گويد باره اين در Deutsch Bank آلمان بانك دارايي و سرمايه مديريت
.گذاشت اجرا به را ماليات‌ها كاهش طرح تا دارد ضرورت اين‌رو از.كرد تقويت را اقتصاد
ثروت كه همچنان باورند اين بر آمريكا اقتصادي كارشناسان از ديگر برخي و بوش مقابل در
ماليات‌ها موقت كاهش بكند ، ثروتمندي احساس درازمدت در آن مالك نمي‌شود باعث آورده باد
Charles Plosser پلوسر چارلز پروفسور.داشت نخواهد همراه به چنداني مثبت آثار نيز
University of Rochester روچستر دانشگاه بازرگاني مديريت دانشكده رئيس و اقتصاد استاد
خود ، ماليات پرداخت جاي به مردم اغلب ماليات‌ها ، موقت كاهش با گفت نيويورك در سميناري در
موسسات مورد در مسئله همين.مي‌كنند استفاده خود ديون بازپرداخت براي فرصت اين از
.است صادق نيز تجاري
|
