|
مسائل بهداشتي كودكان كم توان ذهني
|
|
|
رعايت بهداشت براي دانش آموزان كم توان ذهني از چند نظر حائز اهميت و حياتي مي باشد، با توجه به بهره هوشي( IQ )، اين افراد كه توصيه هاي بهداشتي را زود فراموش مي كنند و حافظه بلند مدت در اين گروه ضعيف مي باشد و يا اينكه از كنار توصيه هاي بهداشتي بي توجه مي گذرند و گاهي نيز در عمل كردن به اين توصيه ها با محدوديت هاي جسمي مواجهند، لذا احتياج به آموزش مداوم و مستمر و پيگير دارند. اين دانش آموزان در رفع نيازهاي بهداشتي خود احتياج به كمك مستقيم والدين و راهنمايي آنها و همچنين كمك و راهنمايي مربيان و اولياء مدرسه و سايرين دارند. البته شايد خود و اطرافيان به تنهايي از پس برخي از امور بهداشتي برنيايند در اين صورت لازم است براي خانواده هاي اين دانش آموزان كلاس هاي آموزشي بهداشت محيط و شخصي ترتيب داد و به آنها آموزش داد كه با مسائل بهداشتي چگونه برخورد كنند و بايد بدانند فرزندشان را فقط براي كسب مطالب درسي به مدرسه نمي فرستند، بلكه آنها در مدرسه بايد مهارتهايي را ياد بگيرند كه يكي از اين مهارتها شناخت و يادگيري بهداشت شخصي و فردي آنان به تنهايي و در جامعه مي باشد، تا شخص پس از پايان تحصيل بتواند در اجتماع و خانه احتياجات بهداشتي خود را رفع و مسائل بهداشتي را براي يك زندگي سالم تا حد امكان رعايت كند، يا حداقل از آنها آگاهي داشته باشد. در اينجا سعي مي كنيم شما را نسبت به شناسايي مسائل و مشكلات بهداشتي دانش آموزان استثنايي حساس كنيم تا شايد بتوانيد براي بهبود آنان قدمهاي مؤثري برداريد. از ديد يك مربي بهداشت مسائل ويژه بهداشتي در سطح دبستان بخصوص اين گروه از دانش آموزان به شرح زير مي باشد:
كنترل، ظاهر آراسته و مرتب كه حاكي از توجه و نگرش والدين به دانش آموز مي باشد. بينايي دانش آموز مورد دقت و سنجش قرار بگيرد، هر مربي مي تواند از نمودار اسنلن و مشاهده دقيق از مجموعه علائمي كه نشان دهنده ناراحتي چشم است استفاده كند، البته ممكن است تعدادي از دانش آموزان به دلايل مختلف نظير پايين بودن بهره هوشي همكاري لازم را در انجام تست نداشته باشند كه فقط درج عدم همكاري در پرونده بهداشتي كافي نيست، بلكه بايد اين دانش آموز به مراكز تخصصي ارجاع داده شود، تا از وضعيت بينايي او اطمينان كامل حاصل گردد. زيرا كه نقص ديد چشم و محدود بودن حوزه ديد دانش آموز به يادگيري وي لطمه مي زند. همچنين نقص شنوايي دانش آموز امكان دارد اشكالات بسياري از جمله دشواريهاي تكلمي و تحصيلي را به وجود آورد و گاهي اين دانش آموز اشتباها كندذهن تلقي شود. زيرا شنوايي ضعيف او باعث مي شود كه صحبت كردن را درست ياد نگيرد و ناتواني در صحبت كردن و ايجاد رابطه با ديگران ممكن است به حساب كند ذهني او گذاشته شود، پس بهترين طريق آزمايش شنوايي استفاده از دستگاه سنجش شنوايي «آديومتر» و جدول شنوايي «اديوگرام شنوايي نما» است. كه توسط متخصص صورت مي گيرد. به نظر مي رسد دقت و توجه به بهداشت دهان و دندان از مهمترين و دقيق ترين بخش كار مربيان بهداشت مي باشد. زيرا بي توجهي و عدم دقت موجب آسيب به كل سيستم دروني بدن شده و شايد بتوان گفت غيرقابل جبران مي باشد، كه بايد در فكر ايده و ابتكاري براي موفق بودن طرح بهداشت دهان و دندان در مدرسه بود، زيرا فراواني و درصد بالاي پوسيدگي دندان در اين دانش آموزان نگران كننده است. شايع بودن اين مسئله علل زيادي دارد از جمله محدوديت هاي جسمي حركتي براي برخي از اين دانش آموزان كه عملا از عهده رعايت بهداشت دهان و دندان برنمي آيند، مانند بعضي از دانش آموزان فلج مغزي يا حساسيت بعضي از دانش آموزان نسبت به ورود مسواك به دهان كه حالت تهوع به آنان دست مي دهد، يا نامناسب بودن تغذيه از جمله تغذيه رايگان اين مدارس كه اغلب كيك و بيسكويت هاي چسبنده مي باشد و عدم آگاهي والدين از روش صحيح مسواك زدن...، كه اين عدم آگاهي با آموزش هاي مربي بهداشت و منابع اطلاع رساني عمومي تا حد بسيار زيادي قابل جبران است، البته در مدرسه سلامت دندان ها با فلورايد تراپي كنترل مي شود و گاهي هم در هنگام فلورايد تراپي اين دانش آموزان ممكن است كساني قادر به نگهداري محلول فلورايد در دهان نباشند لذا بايد پس از كسب اطمينان از عدم توانايي انجام اين كار توسط دانش آموز مقداري پنبه را آغشته به محلول كرد و پس از شستن دست يا پوشيدن دستكش يكبار مصرف پنبه آغشته را به تمام سطح دندان كشيد با اين كار از قورت دادن محلول جلوگيري مي كنيم. از ديگر نكات مورد توجه نظافت و طهارت، شستشوي دست مي باشد كه عدم شستشوي دست ها و طهارت بخصوص بعد از رفتن به توالت زمينه ساز ابتلا به بيماريهاي مسري و انگلي است كه آن هم مربوط به آگاه نبودن والدين يا محدوديت هاي جسمي و ذهني دانش آموز است. اگر والدين نسبت به بهداشت فرزند خود حسايست لازم را نشان بدهند نه تنها از نشاط و سلامت او خرسند مي باشند بلكه نگرش ديگران را به فرزندشان به خوبي تغيير مي دهند. نكاتي كه بايد والدين به آن دقت كنند: حمام كردن مرتب فرزندشان و تعويض لباسهاي او بخصوص لباس زير، اختصاص دادن ليوان در كيف مدرسه آن هم با تميزترين وضعيت ممكن، كوتاه و مرتب نگاه داشتن مو و ناخن دانش آموز... است. كنترل واكسيناسيون دانش آموزان چه از سوي والدين و چه از جانب مدارس كار بسيار مهم مي باشد. به علت شايع بودن بيماريهاي واگيردار از جمله هپاتيت و با توجه به وضعيت سيستم ايمني بدن افراد كم توان ذهني حتي مربيان و معلمان محترم نيز بايد در سه نوبت واكسن هپاتيت را دريافت كنند. علاوه بر اين ها تغيير وضع مدرسه و برنامه آموزشي در مورد بعضي از دانش آموزان ضروري به نظر مي رسد. زيرا دانش آموزان فلج مغزي كه از قرص هاي آرام بخش استفاده مي كنند بايد تحت كنترل باشند تا دچار زمين خوردگي و افتادن از پله ها نشوند، يا دانش آموزي كه سل دارد به مكاني براي استراحت در بين ساعات مدرسه احتياج دارد و همچنين دانش آموزي كه ناراحتي قلبي دارد ممكن است تحمل ساعات طولاني درس برايش سخت باشد و زماني كه دانش آموز صرعي به علت مصرف نكردن دارو دچار حمله صرع شود و به فوريت نياز به رسيدگي و توجه پيدا كند بايد مكان و وسايل لازم اوليه فراهم باشد تا مربي و مسئول حفظ سلامت و زندگي اين دانش آموز بتواند توان و آموخته هايش را به كار گيرد. اما با اين همه صحبت از مسائل بهداشتي دانش آموزان كم توان ذهني فراتر از مطالب نوشته شده است كه اميدوارم در آينده اين مطالب بازتر و بهتر
به سمع و نظر علاقه مندان برسد.
داود اصلاني
مربي بهداشت مدارس استثنايي
|
