مخاطبانم جوانان هستند
آناهيد موسسيان
كساني كه مجموعه هاي تلويزيوني را دنبال مي كنند نام قاسم جعفري براي آنها نامي آشنا است. كارگردان جواني كه اگر چه در عرصه سينما موفقيت چنداني نداشته. اما در عرصه ساخت برنامه ها و مجموعه هاي تلويزيوني حضوري درخشان داشته است، سريال هاي جعفري هميشه جزو پرتماشاگرترين برنامه ها بوده است. از همسفر تا خط قرمز تا همين مجموعه مسافري از هند كه چهارشنبه ها از شبكه سوم پخش مي شود. اما مجموعه مسافري از هند هم به لحاظ ساختار و هم شخصيت پردازي و هم روايت قصه و البته بازي بازيگران از مجموعه هاي قابل توجه است، با جعفري به اين بهانه و اصلاً مقوله سريال سازي به گفت وگو نشسته ايم.
بهتر است از اينجا شروع كنم با توجه به دو فيلمي كه ساخته ايد و مقايسه آن با حجم سريال هايتان چرا از سينما دور شديد و بيشتر كار تلويزيوني مي كنيد؟
به هر حال با توجه به نوع مخاطب و بردي كه تلويزيون دارد، همين طور جذابيت ساخت سريال به گونه اي است كه درسينما اينها را نمي توان جست وجو كرد. دليل عمده اش هم اين است كه وقتي در سينما فيلمي را مي سازيد با آن شرايطي كه اكران فيلم ها دارد و به هرحال ميزان مخاطبان كه به فيلم  توجه مي كنند وقتي با كار تلويزيوني مقايسه مي شود خيلي كم تر است و بازدهي ندارد. اما كار تلويزيوني پس از ساخت، خيلي  زود روانه آنتن مي شود و اگر خدا بخواهد تاثير گذار هم مي شود و اين كه موضوع هايي كه در تلويزيون كار مي شود خيلي به روزتر است. اما در سينما الان اكثر تهيه كنندگان گرايش به سوژه هاي تكراري پيدا كرده اند و به خاطر همين اغلب فيلم ها كليشه اي شده است شايد همين عوامل من را پايبند تلويزيون كرده است.
بفرماييد تعريف شما از مقوله سريال سازي چيست؟
تلويزيون نياز به ماده و در واقع خوراك دارد و ساخت سريال هاي متنوع در واقع همين خوراك است. من خودم دوست دارم اقلاً هر سال يك سريال بسازم تا ارتباطم با مخاطب قطع نشود و رابطه تنگاتنگ ما حفظ شود.
به هر حال اين جواب من نبود، حالا بفرماييد كار در سينما راحت تر است يا در تلويزيون؟
خب البته در سينما راحت تر است . اما برايم جذابيتي ندارد. در دوره اي كه خيلي حرفه اي نشده بودم در سينما فيلم مي ساختم. اما الان فكر مي كنم سينما نه جذابيت دارد و نه مخاطب و همان طور كه تاكيد كردم الان سينماي ما با كمبود سوژه و فيلمنامه روبه رو است و اساساً مصايبي كه ساخت يك سريال دارد، آن هم البته سريال خوب كه بتواند مخاطبان گسترده تري را جذب بكند خيلي ارزشمندتر است از ساخت يك فيلم. چون نهايتاً فكر مي كنم پرفروش ترين فيلم هاي تاريخ سينماي ايران يك بيستم سريال هايي است كه حالا معمول است.
آقاي جعفري وقتي كه به سير سريال سازي شما نگاه مي كنم از راه سوم حالا تا همين «مسافري از هند» شما از يك شروع ضعيف به جايي رسيده ايد كه حالا كارهاي شما معمولاً جزو آثاري هستند كه بيشترين مخاطبان را دارند و ...
حضرت علي يك فرمايشي دارد كه مي گويند: مسلمان نبايد دو روزش با هم برابر باشد من هم در عرصه سريال سازي تمام تلاشم را كردم كه بتوانم در هر كاري كه مي سازم هميشه يك پله يا يك قدم جلوتر باشم. حرفم اين بود كه سير صعودي طي مي كنم، شايد به خاطر اين است كه به مخاطبان آثارم احترام مي گذارم و دوست دارم با كارهايم ارتباط برقرار كنند و آنها را دوست داشته باشند. به هر حال موضوع، كيفيت و ساختار سريال بر روي مخاطبان تاثير زيادي دارد.
يكي از نكته هايي كه در آثار شما ديده مي شود حضور بازيگران است كه بعضي مواقع انتخاب آنها جواب نمي دهد و بيشتر اوقات نيز مي بينيم از دل همين سريال بازيگران خوبي ديده مي شوند و مي درخشند مثلاً همين انتخاب حميد گودرزي، در نقش فرزاد در سريال مسافري از هند. اما در كل آيا انتخاب بازيگر وقتي كه با مخاطب ميليوني روبه رو هستيد نوعي ريسك نيست؟
خب من هميشه سعي مي كنم با توجه به مضمون سريال هايي كه مي سازم از حضور بازيگران جوان استفاده كنم كه كمتر در آثار ديگر كاركرده  اند و هنوز شناخته شده نيستند. وقتي كه در يك سريال از چهره هايي استفاده مي كنيد كه سريال زياد بازي كرده اند اين باعث پس زدن تماشاگران مي شود. اما قضيه حميد گودرزي، ايشان سال ها قبل چند فيلم بازي كرده بودند كه آنها را ديده بودم و فكر كردم با توجه به چهره و فيزيكي كه دارند معادل خوبي هستند براي فرزاد با توجه به اين كه حالا در اين نقش خيلي خوب و درخشان بازي كرده اند اميدوارم از اين به بعد در دام و تله تكرار و كليشه شدن گرفتار نشوند.
چرا اين نگراني را داريد؟
معمولاً در اينجا اين حركت نادرست تبديل به يك عرف مي شود. وقتي كه بازيگر در يك نقش مي درخشد معمولاً تهيه كننده ها و كارگردان ها همان بازيگر را براي ارايه و بازي تقريباً  نزديك با نقش قبلي شان دعوت به كار مي كنند و قرار دادهم مي بندند و همين باعث عدم پيشرفت بازيگر مي شود و او را در دام كليشه گرفتار مي كند.
نكته اي كه هست در «مسافري از هند» به نظر مي آيد با توجه به اين كه چند بازيگر سينمايي نيز حضور دارند اما بازي بازيگران و نابازيگران همه يكدست و خوب است.
بله مثلاً بهنوش طباطبايي هم كه نقش يكي از دخترها را بازي كرد خيلي نقشش را خوب ايفا كرد.
نكته اي كه هست اين كه گاهي چهره هاي ناشناس برچهره هاي آشنا غلبه مي كنند. شايد اين هم يكي از خاصيت هاي ساخت سريال است. مثلاً وقتي بازي حميد گودرزي و سروش گوردزي را كه ايشان حالا تجربه بازي در چند فيلم و سريال را هم داشته اند، هرچقدر كه حميد گودرزي خوب و درخشان كار مي كند وسعي مي كند به بازي اش روح و حس بدهد اما سروش در نوعي كليشه و تكرار فرورفته.
خب شايد به خاطر نقشي بوده كه به بازيگران محول شده، به هر حال فرزاد ويژگي هايي داردكه بيننده زودتر با او ارتباط برقرار مي كند اما نقش رامين شايد به خاطر اين كه آرام تر است و ريتم كندي دارد ارتباط ديرتر شكل مي گيرد. البته اين نكته را فراموش نكنيد كه حميد گودرزي داراي تحصيلات آكادميك است و نسبت به سروش گودرزي سابقه اش بيشتر است ولي متاسفانه تا به حال كشف نشده وكسي او را پيدا نكرده، در هر صورت به نظرم هر دوي بازيگرها در نقش هايشان خوب بودند ولي خب حميد زحمت بيشتري مي كشيده و به خاطر همين هم بازيش خود را نشان مي دهد.
آقاي جعفري در ساخت سريال چه مضاميني براي شما جالب هستند و در ارجحيت قرار دارند؟
من به اين فكر مي كنم اگر قرار است سريال من مثلاً در يك زمان مشخص پخش شود پس آيا موضوعي كه من انتخاب كرده ام، جوابگوي نيازها و مشكلات روزمره هست يا خير؟ خيلي از سريال هايي كه پخش مي شود اين نكته به خوبي در آنها ديده مي شود كه موضوع مورد بحث آنها خيلي قديمي است و جذابيت ندارد ولي من سعي مي كنم در جست و جوي موضوعات بكر و نو باشم. زماني كه مثلاً «همسفر» را ساختم در نوع خود اولين سريالي بود كه در بعد از انقلاب به موضوع طلاق به صورت دنباله دار مي پرداخت يا مثلاً «شب آفتابي» كه به زندگي يك دختر زنداني مي پرداخت يا «مسافري از هند» كه در اين آخري البته چند موضوع به موازات هم به تصوير كشيده مي شوند. به نظرم نكته اساسي اين است كه هنرمند بتواند حتي اگر يك گام هم شده جلوتر از زمان خودش حركت كند و اين كه بداند مخاطب دنبال چه نوع سوژه هايي است.
اين پرداختن به زندگي جوانان و مشكلات آنها تمي  است كه در همه آثار شما وجود دارد اين به عمد است يا اتفاقي؟
اين يك مسئله طبيعي است. الان درصد بيشتر جمعيت كشور ما را جوانان تشكيل مي دهند براي همين برنامه سازي براي آنها از نظر من در درجه اول قرار دارد ضمن اين كه من در شبكه سوم فعاليت مي كنم و اصلاً سياست اين شبكه ساخت برنامه و پرداختن به نسل جوان است. براي همين دوست دارم تاجايي كه مي توانم براي آنها كار كنم به خاطر اين كه موضوعات مرتبط با آنها بسيار متنوع است و ارزش هايي را هم دارند كه به آنها بيشتر پرداخته شود.
الان اشاره كرديد كه سطح كيفي اكثر سريال هاي تلويزيوني پايين است و معمولاً يكي از راه هاي موفقيت سريال ها نيز در اين است كه از بازيگران سرشناس سينما دعوت به كار مي شود و از سويي نيز به خاطر تفاوت جنس سريال و فيلم اكثر بازيگران نسبت به بازي در سريال هاي مختلف هستند، چطوري اين بازيگران را مجاب مي كنيد تا در آثارتان بازي كنند؟
به نظرم كسي كه حرفه اش بازيگري است هميشه اول به متني فكر مي كند كه به او ارايه مي كنند، بعد هم كارگردان را در نظر مي گيرد اما با توجه به سابقه اي كه من در اين سال ها داشته ام وقتي كه دستيارم به يك بازيگر براي حضور در سريال زنگ مي زند اين ارتباط خيلي راحت شكل مي گيرد. به هر حال حرف اول را فيلمنامه مي زند. من با آقايان مشايخي، عبدي و پورحسيني كار كرده ام، يا مثلاً خانم فرجامي يا خانم مقانلو اين اساتيد و دوستان هميشه دركارهايي دوست داشته اند فعاليت كنند كه آن كار هدف داشته باشد و من در واقع كاري نكرده ام جز جلب اعتماد اين دوستان كه به آنها بقبولانم كه در مجموعه اي خوب و آبرومند بازي مي كنند و هميشه با لطف آنها روبه رو شده ام.
حالا دوباره به سريال «مسافري از هند» بپردازيم ايده اصلي اين سريال چگونه شكل گرفت؟
در كارهاي قبلي ام ايده كار از من  بوده اما در مسافري از هند ايده كار از آقاي كاظمي پور بود و موضوع خيلي خوب هم داشت. اين اولين كاري است كه به من پيشنهاد شده كه در واقع دختر هندويي كه به ايران مي آيد و به يك پسر ايراني علاقه مند است و حالا اسلام مانع ازدواج اين دو مي شود.
در ظاهر دين مي آيد مانع رسيدن دو تا عاشق و معشوق به هم مي شود. اگر مابتوانيم موضوع را به قشنگي روي لبه تيغ حركت بدهيم و در واقع همين دين در نهايت باعث وصال اين دو مي شود. حالا لزوماً وصال در اين دنيا هدف نيست. در واقع سيتا قهرمان سريال به چيزي مي رسد كه عميق تر از عشق ظاهري است. ما براي اين هدف تلاش كرده ايم.
پرداختن به اين موضوع در سريال هاي شما گويا براي اولين بار است؟
به زعم خودم مسافري از هند اولين سريال جوان هايي است كه به دين و مذهب مي پردازد و سعي هم كرديم كه يك نگاه متفاوت داشته باشيم و اساساً هم دنبال اين نبوديم كه بزرگ نمايي كنيم. در اين سريال ما قهرمانان را از هند انتخاب كرده ايم كه در واقع كشوري است با اديان مختلف. هدفمان اين است كه بگوييم دختري كه با اديان ديگر آشنايي ندارد و البته دختري است اهل مكاشفه پس تحقيق مي كند و انتخاب مي كند من سال ۶۷ فيلمي كار كرده بودم كه درباره مسحيت بود.
اسم فيلم؟
«سكوت زن ارمن»، كه در واقع تاريخچه زنان ارمني ساكن در ايران بوده و در اصفهان، وانك و موزه نيز فيلمبرداري كرده ام.
در «مسافري ازهند» با موضوعات مختلفي روبه رو هستيم از تجمل و مال اندونزي تا مقوله عشق ميان دختر و پسر، تقابل دو مذهب و البته خودشناسي. به نظر شما خط اصلي فيلم كدام است؟
حالا به نظرم تمام اين موضوعات فرعي در جهت پروراندن خط اصلي فيلم بوده.
اين خط اصلي كدام است؟
آن چيز كه به نظرم مي رسد رسيدن از عشق زميني به يك عشق الهي است و در واقع مي شود گفت سيتا عاشق رامين مي شود ولي در واقع به چيز ديگري مي رسد و آن چيز خيلي بالاتر و ارزشمندتر است و در واقع نگاهش به زندگي عوض مي شود. حال خب چون سعي داريم داستان تعريف كنيم پس پاي قصه هاي فرعي به ميان كشيده مي شود مثل همين كه سيمين دنبال اموال اين آدم است. خطي كه در واقع دنبال مي شود موضوع عشق سيتا و رامين است.
در بخش هايي از سريال قرار است ما به جزييات بيشتري از زندگي رامين و سيتا پي ببريم مثلاً وقتي آن دو دارند گفت وگو مي كنند اما ناگهان مي بينيم كه تصاوير آن همراه با موسيقي دردناك است درست مثل اين كه داريم كليپ نگاه مي كنيم، فكر نمي كنيد اين به سريال شما ضربه مي زند.
به هر حال اين چيزي كه شما اشاره مي كنيد يك مسئله كاملاً سليقه اي است. من اتفاقاً موسيقي دوست دارم و احساس مي كنم موسيقي مي تواند در راستاي اهداف فيلم باشد. چرا كه فكر مي كنم موسيقي مي تواند حس فيلم و البته احساس بيننده را كامل كند و فراموش هم نكنيد كه مخاطب برنا مه هاي ما مردم عام هستند پس ما بايد به سليقه آنها احترام بگذاريم و بيننده دوست دارد كه موسيقي نيز بخشي از كار باشد و شايد در جاهايي نيز ضعف كارگردان را بپوشاند.
انتخاب بازيگران در «مسافري از هند» چگونه شكل گرفت چرا كه بعضي از بازيگران در نقش هاي خود خوب جواب دادند مثل نسريق مقانلو در نقش سيمين يا مجيد مشيري در نقش پدر منصور يا شيلا خداداد يا حميد گودرزي و حتي بهنوش طباطبايي كه در نقش كتي بازي مي كند.
الان چند سالي است كه موضوعي به نام بازيگرداني باب شده كه اصلاً من اعتقادي به اين مسئله ندارم. به نظرم اين بخش از كار فقط به ارتباط بازيگر و كارگردان باز مي گردد كه اگر خوب پرداخت نشود اساساً حس و حال صحنه خوب از كار درنمي آيد.
وقتي كه من يا هر كارگردان ديگري سناريو را مي خوانيم يك تعريفي از شخصيت مورد نظر  را در ذهن داريم اين كار درست مثل چيدمان يك تيم فوتبال است. مثلاً من مي توانستم بازيگر فوق العاده اي را براي نقش رامين انتخاب  كنم با اين شرط كه بازي او بر روي بازي بازيگران ديگر هم تاثير بگذارد. اما در اين صورت شايد بازي ديگر بازيگران كم رنگ تر مي شد. در واقع كارگردان بايد بتواند به يك تركيب و كنتراست مناسب در چيدمان بازيگران برسد. مثلاً من سعي كردم كه به خانم مقانلو يك نقش غير كليشه اي بدهم، يا فكر كردم مثلاً نقش منصور برازنده مجيد مشيري است. بعضي از اين بچه  ها نيز كساني هستند كه قبلاً با آنها كاركرده ام مثل آقاي سروش گودرزي يا آقاي جاويدفر يا خود آقاي مشيري. بعضي ها نيز واقعاً بازي فوق العاده اي داشتند حالا شايد نقش يا متن آنها اين اجازه را داده. من معمولاً اين حس را به بازيگر منتقل مي كنم كه شما مي توانيد يك شخصيت را بازي كنيد و حس او را خوب پرورش بدهيد و در مقام كارگردان مجبورم به بيست تا شخصيت فكر كنم و خب اگر انتظار بازي خوب را دارم بايد در بازيگرم اعتماد به نفس به وجود بياورم تا او نيز بتواند براي خود يك هويت بسازد و مثل فرزاد يا كتايون شناسنامه داشته باشند. شايد در خيلي از فيلم هاي ديگر همين بچه ها نتوانند از پس نقش بربيايند و آن را خوب بازي كنند و به خاطر اين است كه تعريفي از آن شخصيت ندارند و كارگردان يا آن بازيگردان آنها را محدود كرده و به نظرم بازي و اثر سينمايي يعني بروز خلاقيت در آن واحد. تفاوتي كه كارم با ديگران دارد و باعث مي شود تا بازيگر در آن بدرخشد اين است كه سعي مي كنم دست بازيگر را باز بگذارم تا به آن نقطه خلاقانه برسند.
انتخاب مجيد مشيري هم خيلي خوب بود با آن كه در قسمت زيادي از سريال حضور ندارد اما تاثير و گرماي بازي  او قابل احساس است.
آقاي مشيري از دوستان نزديك من است و در اين چند سال در تمام كارهاي من بازي داشته اند. به نظر من نقش آقاي مشيري با آن كه در بعضي جاها فقط استوار بر صدا است اما همين كار بازيگر را مشكل مي كند و اين بار بازي تماماً در صدا تبلور پيدا مي كند و در كوبندگي و تصوير صدا.
«مسافري از هند» از سريال هاي پرهزينه است و دكور آن بسيار تجملي است فضا قصد اين را مي طلبد يا به خاطر جذب مخاطب بود.
خب به خاطر جذب مخاطب هم بود كه بيننده را درگير سريال كند و در واقع به نوعي لذت بصري هم برسد و چشم اندازهاي سريال چشم نواز باشد و اساساً قصد و موقعيت طبقاتي آدم ها نيز اين تجمل را مي طلبد. مثلاً در شب  آفتابي نياز به اين تجمل نبود، زندگي يك دختر فقير بود. اما من اساساً دوست دارم كارها و سريالم هم پررنگ و لعاب باشد و وقت زيادي را براي اين كار مي گذارم.
درباره نقش آقاي نوذري و تاثير او در سريال صحبت كنيد.
من اتفاقاً خودم هند رفته ام. اما چرا اين كه آقاي نوذري را براي نقش انتخاب كردم براي اين كاراكتر عمو مناسب بود و هم اين كه تنها بازيگري بود كه مي توانست هندي صحبت كند، ايشان مترجم فيلم نيز بودند.
مسافري از هند با توجه به موضوع آن به نظر مي آيد كار تحقيقي زيادي روي آن صورت گرفت.
مدتي با دو تا از دوستانم به هند رفتم و كارهاي تحقيقي انجام دادم و بررسي اديان را هم در تحقيقاتم داشتم و آقاي نوذري هم در زمينه هندشناسي و با تسلطي كه به سه زبان اردو، هندي و سانسكريت داشتند كمك بزرگي براي ما بودند. در اين كار به هر حال به اندازه اي كه نياز بود دست به تحقيق زديم.
دورنماي كاري خود را چگونه مي بينيد.
قصد دارم يك فيلم سينمايي بسازم به نام «تك تيرانداز» كه سوژه خوبي دارد. كار نوشته عليرضا بذرافشان است و كارگرداني را من به عهده دارم. الان واقعيت اين كه به لحاظ حجم زياد كار در تلويزيون تا حدي خسته شده ام و مي خواهم دوباره وارد سينما بشوم.
آينده سينماي ايران را چطور ارزيابي مي كنيد؟
تاريك.

جلب آگاهي هاي عمومي به ارزش هاي ميراث فرهنگي و به خصوص معماري خشتي، يكي از مهم ترين اهداف نهمين كنفرانس بين المللي مطالعه و حفاظت معماري خشتي است.
دكتر رسول وطن دوست، رييس پژوهشكده حفاظت و مرمت آثار تاريخي ـ فرهنگي و دبير نهمين كنفرانس بين المللي ملي نشست خبري كه در محل دفتر بين الملل و روابط فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي كشور برگزار شد با بيان اين مطلب، تهيه فهرست بررسي فناوري ها در معماري خشتي و سبك شناسي آثار خشتي، تشكيل و انسجام پايگاه هاي منطقه اي براي انتقال اطلاعات و تداوم استفاده از معماري خشتي و همچنين ارزيابي اقدامات پيشين براي توسعه روش هاي حفاظتي و مرمتي مناسب و پايدار را از ديگر اهداف نهمين كنفرانس برشمرد.
دبير نهمين كنفرانس بين المللي مطالعه و حفاظت معماري خشتي بزرگ ترين عامل حفاظت از ميراث فرهنگي را مشاركت همه جانبه مردم و مسئولين دانست و خاطرنشان ساخت: ما زماني موفق مي شويم كه بافت هاي فرهنگي و خشتي را خوب نگهداري كنيم كه مردم خود بخواهند حافظ اين بافت ها باشند. وي با تاكيد بر جلب آگاهي هاي عمومي به ارزش هاي معماري خشتي، برضرورت انجام آموزش هاي عامه مردم در اين زمينه تاكيد كرد.
اين گزارش حاكيست: نهمين كنفرانس بين المللي مطالعه و حفاظت معماري خشتي از هشتم تا يازدهم آذرماه سال جاري توسط سازمان ميراث فرهنگي كشور و با همكاري موسسات ملي و بين المللي از جمله استانداري  يزد، ايكوموس ايران، كميسيون ملي يونسكو در ايران، ميراث فرهنگي يزد، دانشگاه هنر اصفهان، دانشگاه شهيد بهشتي، دانشكده هنر و معماري دانشگاه يزد، يونسكو، ايكوموس، ايكروم و دانشكده معماري گرنوبل فرانسه در باغ دولت آباد يزد برگزار مي شود.
اين رويداد بين المللي كه اولين و دومين دوره آن در سال هاي ۱۹۷۱ و ۱۹۷۶ در ايران برگزار شده هر سه  سال يك بار برپا مي شود و تاكنون كشورهاي تركيه، پرو، نيومكزيكو، پرتغال و انگلستان نيز ميزباني اين كنفرانس را بر عهده داشته اند.
اضافه مي شود: يك هيات علمي پنج نفره متشكل از كارشناسان خبره ايراني و خارجي بر اجراي برنامه توسط كميته هاي كاري در طول كنفرانس كه با موضوعات: تغييرات و تداوم زيست محيطي ميراث خشتي، يادمان هاي معماري و همچنين آثار باستان شناختي و محوطه هاي فرهنگي تشكيل مي شوند، نظارت خواهند داشت.

جشنواره بين الملي نفت با چه انگيزه اي برگزار مي شود و چه اهدافي را دنبال مي كند؟
نفت در طول صد سال فعاليت نقش موثري در توسعه اقتصادي و رشد صنعتي ايران داشته اما فعاليت هاي فرهنگي اجتماعي نفت نسبت به فعاليت هاي صنعتي اش توسعه پيدا نكرده و در واقع مورد غفلت قرار گرفته است. ما در دوره كاري خود تصميم گرفتيم با تاسيس يك مركز فرهنگي بخش فعاليت هاي فرهنگي وزارت نفت را وسعت بدهيم و آن را به سطح فعاليت هاي صنعتي برسانيم. در اين مركز فرهنگي جشنواره هاي مختلفي تعريف شده كه يكي از آنها جشنواره بين المللي فيلم نفت است. اميد است اين جشنواره مركز فرهنگي كشورهاي توليد  كننده نفت باشد و در آينده جزو يكي از برنامه هاي اوپك شود. هدف جشنواره بين المللي نفت شناساندن نفت ايران در سطح داخلي، خارجي و تعاملي است بهتر براي يك گفت و شنود. يعني اين كه نفت بگويد چه مي كند و چه مي خواهد و از آن سو ديدگاه هاي مردم و هنرمندان را نسبت به نفت بداند و ضعف ها و مسايل خود را در اين گفت و شنود پيدا كند.
تلاش در جهت شناسايي، گزينش و تشويق آثار برتر سينمايي ايران و جهان در قالب هاي داستاني و شعر درباره نفت و چشم اندازهاي گوناگون، ترغيب فيلمسازان ايراني به پرداختن به مقوله نفت و بهره گيري از اين گستره صنعتي براي ارايه مضمون ها و شكل هاي بديع و نو در جهت اعتلاي صنعت نفت و ايجاد آينده بهتر تعامل فرهنگي و گسترش مراودات و ارتباطات هنري ما فيلمسازان ايراني و خارجي مهم ترين اهدافي است كه جشنواره دنبال مي كند.
جشنواره بين المللي فيلم نفت كه يك جشنواره تخصصي است از چه زاويه اي به فيلم ها نگاه مي كند؟
موضوع جشنواره البته تخصصي است و فيلم ها هم از همين ديدگاه مورد ارزيابي قرار مي گيرند. ضمن آن كه اين نوع تخصص و نگاه نبايد به اصل موضوع كه هنر سينماست لطمه بزند. كيفيت و هنري كه سينماگر و فيلمساز مي خواهد در كارش ببيند هيچ وقت نبايد فداي موضوع شود. البته موضوع هم نمي تواند فداي كار حرفه اي تصوير يا هنر سينما بشود. اگر اين دو جنبه در كنار هم قرار بگيرند و هر كدام از آنها در جاي صحيح وظيفه اش را انجام دهد در يك همكاري زيبا مي توانند به راحتي حركت كرده و پيش بروند بدون اين كه هيچ كدام به ديگري لطمه بزند.
انتخاب يا پذيرش فيلم ها براي شركت در جشنواره بر اساس چه معياري انجام گرفته است؟
البته ما هنوز به مرحله انتخاب و داوري نرسيده ايم و فيلمسازان تا پايان آبان ماه براي درخواست شركت در جشنواره و تا نيمه آذر براي تحويل آثارشان فرصت دارند اما به هر حال نگاه ما به فيلم ها به اين صورت است كه حرف و بحث نفت به صورت مستقيم يا غيرمستقيم در فيلم مطرح باشد. به عنوان مثال در بچه هاي نفت موضوع فيلم نفتي نيست اما چون قالب طرح و موضوع يك شهر نفتي است آن را مي پذيريم حتي اگر نفت را به نقد كشيده باشد. هدف، تعريف و تبليغ نيست چون اگر نگاه تبليغي داشتيم سراغ فيلم هاي خارجي نمي رفتيم. پس مي خواهيم بين فيلمساز ايراني و خارجي تعامل برقرار كنيم.
جشنواره داراي چه بخش هايي است و چه جوايزي به برگزيدگان تعلق مي گيرد؟
جشنواره فيلم نفت در دو بخش مسابقه و چشم انداز برگزار مي شود.
در بخش فيلم هاي سينمايي به بهترين فيلمنامه، بهترين كارگردان، بهترين فيلم و بهترين دستاوردهاي فني چه در سطح ملي و چه در سطح بين المللي جوايزي خواهيم داد. در بخش داستاني هم به بهترين فيلمنامه و بهترين كارگردان جوايزي تعلق خواهد گرفت. البته دست هيات داوران باز است كه جوايز ويژه اي هم به آثار مورد نظرشان اهدا كنند. در بخش مسابقه فقط آثاري مي توانند شركت كنند كه موضوع شان در رابطه با نفت باشد و بيشتر از پنج سال از توليدشان نگذشته باشد. هر كارگردان و تهيه كننده اي مي تواند حداكثر سه اثر را در جشنواره در بخش مسابقه شركت دهد. در بخش چشم انداز كه شامل چهار عنوان است فيلم هاي خارج از مسابقه به نمايش در مي آيند.
نفت و گام هاي نخست شامل فيلم هايي است كه مربوط به نخستين فعاليت  هاي نفتي مانند اكتشاف، استخراج و توليد مي شود و به نوعي مي  توان تاريخ سينماي نفت را در اين بخش بررسي كرد.
نفت و دفاع مقدس بخش ديگر چشم انداز است كه به آثار مستند مربوط به دفاع مقدس اختصاص دارد و مروري است بر كارهايي كه در آن دوران انجام يا بازسازي هايي كه صورت گرفته مثل آنچه فيلم هاي سينمايي جنگ نفتكش ها يا راه افتخار به آن پرداخته اند.
نفت و آتش نيز كه عنوان ديگر چشم انداز است مربوط به فيلم هايي است كه حادثه هاي مختلف نفت را در داخل و خارج به تصوير كشيد ه اند مثل آتش سوزي چاه هاي نفت كويت كه ايراني ها آن را مهار كردند و افتخارش نصيب صنعت گران نفتي ايران شد.
بخش آخر هم نگاهي است به برنامه هاي رشد و اثرات توسعه اين صنعت. به طور كلي با برقراري اولين دوره جشنواره نفت مي كوشيم يك ارتباط و تعامل دو جانبه با هنرمندان و فيلمسازان برقرار كنيم تا انشاءا.. از اين طريق هم صنعت سينما در كشور رشد خوبي داشته باشد و هم تفكرات صنعت نفت از نظر فرهنگي، صنعتي و اجتماعي به تصوير كشيده و عرضه شود.

محمد تاجيك
تئاتر شايد در ميان هنرهاي موجود در ايران پررونق ترين روزهاي خود را مي گذراند، استقبال از نمايش بيضايي كه اجراي آن به پايان رسيد و استقبال از نمايش هاي هادي مرزبان و پري صابري در سالن هاي سنگلج در جنوب شهر و سالن اصلي، روزهاي خوبي را براي تئاتر فراهم كرده است. البته پايان يافتن نمايش بيضايي باعث ناراحتي كساني شد كه اين نمايش را نديده بودند.
در سينما نيز همچنان توكيو بدون توقف پرفروش ترين است و بايد تا عيد فطر منتظر ماند تا نوبت به نمايش دارودسته هاي نيويوركي اسكورسيزي برسد. در موسيقي نيز چكناواريان در تالار وحدت برنامه اجرا مي كند و در حوزه هنرهاي تجسمي دوسالانه كاريكاتور برپاست.
دارودسته هاي نيويوركي در تهران
با اكران فيلم هاي «دارودسته نيويوركي» ساخته تحسين برانگيز «مارتين اسكورسيزي» و «ترميناتور ۳» ديگر فيلم مطرح و روز جهان و با بازي «آرنولد شوارتزينگر»، پس از سال ها، دو فيلم مطرح سينماي جهان به طور گسترده در سينماهاي كشور به نمايش درمي آيد.
اگرچه بحث اكران فيلم خارجي در ابتداي سال جاري با مخالفت بسياري از سينماگران روبه رو شد ولي اكران فيلم هاي خارجي نه چندان با ارزش در تعداد كمي از سينماها، عملاً باعث شكست طرحي شد كه براي نجات سالن هاي سينما در نظر گرفته شده بود و شايد همين امر باعث خوشحالي سينماگراني شد كه از قبل نگران اكران فيلم خارجي بودند. اما اكران فيلم مطرح و قابل توجه سينماي آمريكا يعني فيلم «گلادياتور» نيز در برنامه آينده سينماهاي تهران قرار دارد.
متاسفانه در سال هاي اخير نياز مخاطبان ايراني به ديدن آثار مطرح و صاحب انديشه جهان تنها به دليل دفاع از سينماي ملي، ناديده گرفته شد و همين امر باعث شد تا علاقه مندان به سينماي روز دنيا در سردرگمي طولاني مدتي باقي بمانند.
مخاطبي كه براي ديدن آثار مورد علاقه خود به كپي هاي غيرقانوني فيلم به صورت VHS يا CD اكتفا مي كرد و لذت ديدن فيلمي بر روي پرده بزرگ سينما را فراموش كرده بود. با اين وجود به نظر مي رسد با اكران گسترده تر فيلم هاي خارجي، شاهد رونق سينماها خواهيم بود و همين امر شايد باعث شود سينماها از ورشكستگي نجات يابند.
سه نمايشگاه روي يك خط
اما در حوزه هنرهاي تجسمي، سه نمايشگاه در حال برگزاري است يكي ششمين دوسالانه كاريكاتور كه در فرهنگسراي نياوران در حال برگزاري است. ديگر نمايشگاه هنر معاصر كه در نگارخانه خيال برگزار مي شود و ديگري نمايشگاه هنر معنوي كه در موزه هنرهاي معاصر برپاست.
درباره نحوه ارايه آثار ششمين دوسالانه كاريكاتور، انتقادات فراواني صورت گرفته است. منتقدان مي گويند كه آثار ارايه شده از كيفيت نامناسبي برخوردار بوده است. مسئولان برگزاري اين دوسالانه نيز با تاييد اين ضعف ها، علت آن را جابه جايي در محل برگزاري دوسالانه كه در سال هاي قبل در موزه هنرهاي معاصر برگزار مي شد عنوان كرده اند. اما براساس گزارشي كه ايسنا منتشر كرده است روزانه ۴۵۰ الي ۵۰۰ نفر از دوسالانه كاريكاتور تهران ديدن مي كنند. ميزان استقبال از موزه هنرهاي معاصر نيز به خاطر نمايشگاه نگاه معنوي هنرمندان، روزانه ۲۰۰ تا ۲۵۰ نفر بوده است.
بيشترين استقبال از اين نمايشگاه هاي تجسمي در تهران متعلق به نمايشگاه هنر معاصر بوده است كه روزانه بيش از ۸۰۰ نفر براي ديدن آن به نگارخانه خيال رفته اند.
البته برگزاري نمايشگاه هاي «بهزاد در خاطر و خيال من» و «مروري بر آثار نگارگري معاصر ايران» (به مناسبت همايش كمال الدين بهزاد)، از برنامه  آينده نگارخانه خيال است.

چكناواريان و خشايار اعتمادي
اما در حوزه موسيقي همچنان چكناواريان ميدان دار اجراي موسيقي در ايران است. او در اواخر آبان ماه نيز، در برنامه اي اركستر سمفونيك تهران را رهبري خواهد كرد. هم اكنون فيلم صامت «اتللو» ساخته «ديميتري بوچوفسكي» به همراه اجراي برنامه اي از اركستر مجلسي رودكي به رهبري چكناواريان در حال نمايش است.
ولي در حوزه موسيقي پاپ، خشايار اعتمادي، اين اولين خواننده موسيقي پاپ در چند سال اخير، كنسرتي با عنوان كنسرت استثنايي! برگزار خواهد كرد. در اين كنسرت كه در سالن ميلاد برگزار مي شود اعتمادي جديدترين ترانه هاي خود را اجرا خواهد كرد. اين برنامه در اوايل آذرماه برگزار مي شود.

شب هزارويكم، بيضايي و ديگر هيچ
اما در حوزه تئاتر، با پايان يافتن نمايش «بهرام بيضايي»، آه حسرت براي كساني ماند كه شلوغي جلوي مجموعه تئاتر شهر آنها را از ديدن نمايش بيضايي منصرف كرده بود و عدم تمديد اين نمايش كه به خاطر قرارداد داشتن بازيگران آن با كارهاي ديگر بود باعث شد تا بسياري از علاقه مندان ازديدن اين اثر محروم شوند.
استقبال از نمايش بيضايي نشان داد كه اگر روزي هم تئاتر ما رونق بگيرد به خاطر عدم برنامه ريزي درست نمي توانيم بهره برداري خوبي از آن انجام دهيم.
آيا اختصاص سالني بزرگتر براي اين نمايش يا برنامه ريزي براي تمديد آن، كار خارق العاده اي بود كه مسئولان مركز هنرهاي نمايشي از آن دريغ كردند؟

پري صابري همچنان پرفروغ

اما در سالن اصلي تئاتر شهر، نمايش «سوگ سياوش» كار «پري صابري» به روي صحنه رفته است. پري صابري كه از مطرح ترين كارگردانان تئاتر در ايران است پس از سال ها اجرا در تالار وحدت، به اجرا در سالن اصلي تئاتر شهر راضي شده است. «سوگ سياوش» به شخصيت سياوش شاهنامه فردوسي مي پردازد.
اما سالن اصلي تئاتر شهر به گونه اي طراحي شده است كه به نظر مي رسد براي اجراي نمايش هايي از نوع نمايش هاي پري صابري مناسب نيست و همين باعث مي شود كه شايد بعضي از تماشاگران نتوانند با اين نمايش ارتباط برقرار كنند ولي در عين حال اين نمايش، مانند ديگر نمايش هاي پري صابري با استقبال قابل توجهي روبه رو بوده است.

سنگلج در اوج
اما رونق در تئاتر نيز مدت هاست به سالن سنگلج در جنوب شهر تهران كشيده شده است. پس از اجراي موفق نمايش «مريم و مرداويچ» در اين سالن، حالا نوبت «هادي مرزبان» است كه براساس نمايشنامه «خاطرات هنرپيشه نقش دوم» نمايشي را در اين سالن به روي صحنه ببرد. اين نمايش تاكنون با استقبال بسياري مواجه شده است شايد نام بيضايي در اين نمايش، عامل مهمي در استقبال مخاطبان بوده است.
در ديگر سالن هاي مجموعه تئاتر شهر، نمايش قابل توجهي به چشم نمي خورد و از اين هفته نيز نمايش «قهوه تلخ» كار «شبنم طلوعي» بازيگر و كارگردان تئاتر ايران در سالن سايه به روي صحنه رفته است كه انتظار مي رود با استقبال خوبي روبه رو شود.

مجموعه تئاتر شهر فعاليت هاي خود را با اجراي پنج نمايش ادامه مي دهد. به گزارش روابط عمومي تئاتر شهر، نام نمايش ها، محل اجرا، نويسنده و كارگردان، ساعت اجرا، مدت اجرا و قيمت بليت به اين شرح است:
* «سوگ سياوش» تالار اصلي - نويسنده و كارگردان: پري صابري، ساعت ۳۰/۱۹، مدت ۱۳۵ دقيقه. قيمت بليت ۴۰۰۰ تومان.
* «اورفه» تالار قشقايي - نويسنده: محسن حسيني (براساس متون كهن يونان باستان)،
كارگردان: محسن حسيني، ساعت: ۳۰/۱۸، مدت ۹۰ دقيقه،  قيمت بليت ۱۵۰۰ تومان.
* «قهوه تلخ» تالار سايه - نويسنده و كارگردان: شبنم طلوعي، ساعت ۳۰/۱۹، مدت ۱۱۰ دقيقه، قيمت بليت ۱۵۰۰ تومان.
* «لوله» تالار كوچك (شماره ۲)، نويسنده: مهرداد راياني مخصوص، كارگردان: نيما دهقان، ساعت ۳۰/۱۸، مدت: ۸۰ دقيقه، قيمت بليت: ۱۰۰۰ تومان.
* «هشتمين خوان» تالار نو، نويسنده: محمد رضايي راد، كارگردان: آرونددشت آراي، ساعت ۳۰/۱۸، مدت ۷۰ دقيقه، قيمت بليت: ۱۰۰۰ تومان.
گيشه تئاتر شهر هر روز به جز شنبه ها از ساعت ۱۶ الي ۱۹.

«قهوه تلخ»
نمايش «قهوه تلخ» نوشته و كار «شبنم طلوعي» در تالار سايه مجموعه تئاتر شهر به روي صحنه رفت.
اين نماش كه در آبان ماه در جشنواره جاده ابريشم در شهر مولهايم در كشور آلمان اجرا شد، درباره هفت جوان با هفت دغدغه و هفت نگاه مختلف است. اينها مهمان قهوه تلخ  اند تا بدانيم و بدانند كه در اين نزديكي خبري است. قهوه تلخ حكايت درنگ است و فرياد … در اين نزديكي خبري است!
«قهوه تلخ» كه سال گذشته در بخش مسابقه بيست و يكمين جشنواره بين المللي تئاتر فجر به اجرا درآمد برنده سه جايزه بازيگري، طراحي صحنه و كارگرداني شده است. طراحي صحنه نمايش را «سيامك احصايي» انجام داده است و «مهرداد ضيايي، كوروش تهامي، ستاره اسكندري، احمد مهرانفر، محمدرضا حسين زاده، مهدي پاكدل و نسرين نصرتي» بازيگران نمايش هستند.
«قهوه تلخ» هر روز به جز شنبه ها در تالار سايه مجموعه تئاتر شهر در ساعت ۳۰/۱۹ به اجرا درمي آيد.

۳۵۰۰ تماشاگر با ۱۴ اجرا

۳۵۰۰ تماشاگر، از نمايش «خاطرات هنرپيشه نقش دوم» ديدن كردند.
اين نمايش به نويسندگي بهرام بيضايي و با كارگرداني هادي مرزبان تاكنون ۱۴ اجراي خود را در تالار سنگلج پشت سر گذاشته است.
تالار هنر نيز، همچنان پذيراي دو نمايش «پينوكيوي كوچك من» (توسكا واقدي) و «ايران من» (فريبا رييسي) است، كه نمايش نخست پس از ۴۱ اجرا، ۳۷۵۲ تماشاگر را به اين تالار كشانيد و «ايران من» نيز كه تاكنون ۲۲ اجراي خود را پشت سر گذاشته، ۱۲۰۵ تماشاگر داشته است.

خاطرات يك دزد در خانه خورشيد
نمايش خاطرات يك دزد، كار گروه تئاتر صلح با ترجمه مديا كاشيگر و به كارگرداني كامبيز اسدي در تالار خانه خورشيد مجموعه تئاتر شهر به روي صحنه رفت.
به گزارش روابط عمومي تئاتر شهر، اين نمايش، بازخواني از پنج اثر سياها، زير مراقبت شديد، كلفت ها، چهار ساعت در شتيلا و بهار خواب نوشته ژان ژنه است كه مديا كاشيگر و كامبيز اسدي آن را بازخواني كرده اند.
در نمايش خاطرات يك دزد، حسين ذوقي، زهرا شايان فر، بابك اكبري فراهاني، الهام كردا، رامين سياردشتي و آزاده چاووشي به ايفاي نقش مي پردازند.
طراحي صحنه نمايش با رامين سياردشتي و طراحي لباس با الهام كردا و موسيقي نمايش از بهمن روشني بوده است.
همچنين علي اكبر عبدالعلي زاده كارگردان فني نمايش است.
تالار خانه خورشيد پس از وقفه يك ساله در فعاليت هايش با اجراي اين نمايش فعاليت خود را از سر مي گيرد. نمايش خاطرات يك دزد هر روز به جز شنبه ها ساعت ۴۵/۱۸ در تالار خانه خورشيد مجموعه تئاتر شهر به روي صحنه مي رود.


«تب» آماده نمايش

تب به كارگرداني و نويسندگي رضا كريمي، داستان انتقام با نقشه يك سرقت است.
در اين فيلم كه هم اكنون آماده نمايش است حميد فرخ نژاد، امين حيايي، لعيا زنگنه، سعيد پورصميمي،  حديث فولادوند و داريوش ارجمند به ايفاي نقش مي پردازند. ساير عوامل فيلم عبارتند از: مدير فيلمبرداري: اصغر رفيعي جم، صدابردار: جهانگير ميرشكاري، تدوين: داريوش آشوري، منشي صحنه: طاهره قاسمي، موسيقي:  سعيد انصاري و سرمايه گذاران: عزت ا... جامعي، حميد آبگينه و عباس رمضان پور.



موسيقي هم نفس نواخته مي شود...


با پايان يافتن مراحل تدوين و صداگذاري فيلم سينمايي «هم نفس»به كارگرداني مهدي  فخيم زاده، فردين خلعتبري ساخت موسيقي متن آن را آغاز كرد. تهيه كنندگي هم نفس را مرتضي شايسته بر عهده دارد.
اين فيلم كه يك طنز موقعيت است جهت حضور در بيست و دومين جشنواره فيلم فجر آماده مي شود و بازيگراني همچون: مهدي فخيم زاده، رويا نونهالي، مريلا زارعي، ناصر آقايي، افسانه ناصري، مصطفي طاري، فرهاد شريفي، اصغر حيدري، متين عزيز پور و الينا اكبرزاده در آن به ايفاي نقش پرداخته اند.
خلاصه داستان:بهروز (مهدي فخيم زاده) كه سابقه بيماري رواني دارد به طور اتفاقي با زني به نام شيرين (رويا نونهالي) آشنا مي شود. اين دو تصميم مي گيرند با هم ازدواج كنند، اما اطرافيانشان براي آنها مشكلاتي را به وجود مي آورند. در اين بين خانم دكتر معتمدي (مريلا زارعي) به كمكشان مي آيد و اين خود ماجراهايي را به همراه دارد كه...


سربازهاي جمعه با سرعت پيش مي روند...

فيلمبرداري «سربازهاي جمعه»، بيست و چهارمين اثر سينمايي مسعود كيميايي كه از روز جمعه دوم آبان ماه به مديريت محمود كلاري در تهران آغاز شده بود، همچنان ادامه دارد و به نظر مي رسد اوايل آذرماه شاهد پايان يافتن آن باشيم.
محمدر ضا فروتن، بهرام رادان، پولاد كيميايي، پژمان بازغي، بهزاد جوانبخش، بيژن امكانيان، انديشه فولادوند و مريلا زارعي بازيگران اصلي اين فيلم هستند.
كيميايي و گروهش در تلاشند تا با سربازهاي جمعه در بيست و دومين جشنواره فيلم فجر حضور يابند. اين فيلم محصول هدايت فيلم است و مرتضي شايسته، تهيه كنندگي آن را برعهده دارد.
خلاصه داستان: سربازهاي جمعه داستان چهار سرباز است كه يك شبانه روز به همراه گروهبانشان براي گذراندن مرخصي به تهران مي آيند. اين روز تعطيل، برايشان حوادثي را در پي دارد كه...



معادله وحيد زاده ادامه دارد...

تاكنون ۸۵ درصد از فيلمبرداري چهارمين اثر سينمايي ابراهيم وحيد زاده با عنوان «معادله» انجام شده است و طبق برنامه ريزي انجام شده اواخر آبان ماه پايان خواهد يافت.
خلاصه داستان: يك نابغه رياضي به نام «بيژن» براي اين كه بتواند با هم دانشگاهي اش «زهره» ازدواج كند، تصميم مي گيرد تا معادله چند مجهولي  زندگي خود را از طريق پدرش حل كند، اما مشكل اينجاست كه پدرش او را به فرزندي قبول ندارد و اين خود ماجراهايي را به همراه دارد كه...



دختر ايروني عيد فطر اكران مي شود

فيلم سينمايي دختر ايروني به كارگرداني محمد حسين لطيفي و تهيه كنندگي يدا... شهيدي همزمان با عيد  سعيد فطر در گروه سينمايي استقلال اكران خواهد شد. اين فيلم كه از مضموني طنز آميز برخوردار است پس از فيلم هاي سرعت و عينك دودي سومين اثر سينمايي لطيفي در مقام كارگردان محسوب مي شود.
خلاصه داستان: مريم (هديه تهراني) كه سال هاست علي رغم داشتن خواستگاران متعدد تن به ازدواج نداده، به دليل خودكشي يكي از نزديكانش به خاطر اين كه در طول عمر هيچ خواستگاري نداشته و بسيار مشتاق ازدواج است، تصميم مي گيرد در يك اقدام جسورانه براي او به خواستگاري برود اما...