امير طالباني
حجم توليد اطلاعات در سطح جهان روندي كاملاً تصاعدي و شگفت انگيز را طي مي كند. استفاده از اطلاعات در صورتي كه به توليد و ارايه دانش و دانايي منتهي گردد، مي تواند دستاوردهاي مثبتي را براي يك جامعه به دنبال داشته باشد در غير اين صورت فقط سرمايه هاي ملي كه مهم ترين آن عنصر زمان است را از دست خواهيم داد.
يكي از ويژگي هاي مهم عصر اطلاعات، ميزان توليد، ذخيره سازي و نشر اطلاعات در جهان است. اكثر كارشناسان و متخصصين فناوري اطلاعات بر اين باور هستند كه در عصر حاضر ما با اقيانوسي از اطلاعات مواجه بوده و مي بايست در عوض پرتاب كردن خود به درون اين اقيانوس با نحوه شنا كردن درون آن آشنا شويم. با توجه به ميزان رشد سي درصدي اطلاعات ذخيره شده در هر سال، ما شاهد تغييرات اساسي در اكولوژي انساني هستيم. همه چيز عمومي بوده و همه چيز در حال ثبت و ضبط است.
سازمان ها و موسسات، نيازمند مديريت هوشمندانه اطلاعات هستند. استفاده از راه حل هاي مبتني بر فناوري اطلاعات صرفاً در اين راه كارساز نبوده و ما همچنان نيازمند بررسي و آناليز دقيق و موشكافانه اطلاعات هستيم.
بشريت امروز در حال غرق شدن در اطلاعات است و ما نيازمند استفاده از روش هاي مطلوب تر به منظور سازماندهي و مديريت اطلاعات هستيم. فناوري اطلاعات، هرگز جايگزين تفكر هوشمندانه و قدرت تحليل گري انسان نخواهد شد. اطلاعات توليد شده همواره صحيح و درست نبوده (در واژه اطلاعات هيچ گونه جايگاهي در رابطه با صحت و درستي اطلاعات و حتي كيفيت پيش بيني نشده است) و مي بايست پالايش و بهينه سازي اطلاعات توسط كارشناسان متخصص هر شاخه از علوم در جهت توليد دانش به دقت صورت پذيرد.
شايد اين سؤال مطرح گردد كه چه ميزان اطلاعات در هر سال توليد مي گردد؟ در سال ۲۰۰۲، براساس بررسي انجام شده ميزان توليد اطلاعات جديد به مرز پنج اگزا بايت (Exabytes) رسيده است. اطلاعات توليد شده بر روي چهار رسانه ذخيره سازي كاغذ، فيلم، مغناطيس و نوري، ذخيره و از طريق چهار كانال الكترونيك تلفن، راديو، تلويزيون و اينترنت قابل دسترس و استفاده هستند.
براساس تحقيقاتي كه توسط دانشگاه بركلي كاليفرنيا طي هر سال صورت مي پذيرد، حجم اطلاعات توليد شده در جهان، منابع ذخيره سازي، اطلاعات و كانال هاي متفاوت نشر اطلاعات مورد تجزيه و تحليل دقيق قرار مي گيرد. در اين مقاله قصد داريم به بررسي نكات مهم آخرين نتايج منتشر شده پروژه تحقيقاتي فوق، پرداخته و با آخرين دستاوردهاي بشريت در رابطه با توليد و نشر اطلاعات (خصوصاً اينترنت) بيشتر آشنا شويم. در بخش اول اين مقاله، به روش استفاده شده در تحقيق انجام شده و خلاصه اي از نتايج منتشر شده، اشاره مي گردد.
يك اگزا بايت چقدر است؟
روش تحقيق
دانشگاه بركلي در سال ۲۰۰۰ مطالعه اي را در زمينه ميزان توليد اطلاعات طي سال انجام و نتايج آن نيز منتشر و در اختيار علاقه مندان قرار گرفت. در اين گزارش، ميزان توليد اطلاعات در سال ۱۹۹۹ بين يك تا دو اگزا بايت برآورد گرديد. دانشگاه فوق، در تابستان ۲۰۰۳، تحقيقات مجددي را در اين راستا و با استفاده از داده هاي سال ۲۰۰۲ انجام داد تا اطلاعات لازم در خصوص ميزان توليد و مصرف اطلاعات به صورت دقيق تر، مشخص گردد. برخي از داده هاي سال ۱۹۹۹ در مطالعه فوق تغيير كردند. علت اين امر شناسايي منابع اطلاعاتي جديد بود. برآورد قبلي در رابطه با ميزان توليد اطلاعات در سال ۱۹۹۹، به دو تا سه اگزا بايت، تصحيح شد (عدم تخمين مناسب در رابطه با بايگاني سيستماتيك اطلاعات). در مطالعه جديد انجام شده، دو موضوع ديگر و مرتبط با اينترنت به پروژه تحقيقاتي اضافه شد. در اين راستا به منظور تخمين اندازه پوسته وب و تعريف منابع، عمليات و محتوي صفحات وب، نمونه هاي مختلفي از وب مورد بررسي و ارزيابي قرار گرفت. همچنين در اين راستا به بررسي اين موضوع هم پرداخته شد كه كاربران به چه صورت از اطلاعات اينترنت، استفاده كنند(هدف، عمدتاً بررسي جايگاه هارد ديسك هاي موجود در كامپيوتر ها DESKTOP به منظور ذخيره سازي اطلاعات است.)
با توجه به اين كه اطلاعات با فرمت هاي متفاوت توليد و يا از رسانه هاي مختلفي به منظور توزيع آنان استفاده مي گردد، استاندارد منحصر به فردي در رابطه با اندازه گيري ميزان اطلاعات توليد شده طي هر سال وجود ندارد (عدم وجود يك واحد اندازه گيري استاندارد با توجه به ماهيت متفاوت اطلاعات و روش هاي مختلف توزيع اطلاعات). در اين راستا و به منظور دستيابي به يك استاندارد قابل قبول، محققين دانشگاه بركلي تمامي فرمت هاي متفاوت اطلاعات و رسانه هاي ذخيره سازي را به يك استاندارد واحد تبديل كردند.
ترا بايت (Terabyte)، يك واحد استاندارد اندازه گيري به منظور سنجش ميزان اطلاعات جديد است. استاندارد فوق، با توجه به اين كه اكثر اطلاعات جديد به شكل ديجيتال بوده و ساير فرمت هاي ذخيره سازي اطلاعات نيز به سرعت به سمت ديجيتالي شدن در حركت بوده (مثلاً تصاوير ديجيتال جايگزين تصاوير سنتي) و يا به صورت ديجيتال آرشيو مي شوند (مثلاً نشر روزنامه ها بر روي وب) مفيد و كارساز خواهد بود. استاندارد فوق، صرفاً به ارزيابي و سنجش حجم اطلاعات توليد شده اشاره داشته و در رابطه با كيفيت اطلاعات با يك فرمت خاص و يا كاربرد آن در جهت اهداف متفاوت، معياري را ارايه نمي دهد.
جدول واحد هاي متفاوت سنجش و اندازه گيري اطلاعات ديجيتال را نشان مي دهد. در اين راستا و به منظور تجسم ابعاد هر يك از واحد هاي فوق، نمونه مثال هايي نيز ذكر شده است تا برداشت و تصوري واقعي از واحد هاي اندازه گيري در ذهن خواننده ايجاد گردد. (مثال هاي ارايه شده با تقريب هستند)