شنبه ۱۶ خرداد ۱۳۸۳ - سال يازدهم - شماره ۳۳۹۸ - Jun 5, 2004
گزارش خبري همشهري از آخرين ديدگاه هاي مجامع علمي ودانشگاهي درباره وقوع زمين لرزه
زمان وقوع زلزله قابل پيش بيني نيست
گروه اجتماعي: با گذشت هشت روز از زلزله قزوين و مازندران و به رغم آنكه كارشناسان و رييس انجمن ژئوفيزيك ايران و رييس پژوهشكده زلزله شناسي پيش بيني وقوع زمين لرزه را ازنظر علمي غيرممكن اعلام كرده اند اما تب بروز قريب الوقوع زلزله در تهران همچنان دهان به دهان مي چرخد و برخي با استناد به اظهارنظر يك استاد دانشگاه با ترديد به نگاه علمي كارشناسان مي نگرند.
به گزارش خبرنگار ما دكتر محمد مختاري رييس پژوهشكده زلزله شناسي خاطرنشان كرده است: همان طور كه بارها توسط كارشناسان و متخصصان زمين لرزه اعلام شده، پيش بيني زلزله ازنظر زمين شناسي و زلزله شناسي غيرممكن است و چنين توانايي نه تنها در ايران كه در كشورهاي پيشرفته خارجي نيز وجود ندارد.
از سوي ديگر دكتر حسين زمرديان رييس انجمن ژئوفيزيك ايران نيز اظهار كرده است: تاكنون هيچ روشي كه بتواند زمان وقوع زلزله را پيش بيني كند به دست نيامده و روش هايي نظير استفاده از «ابرهاي يوني» در حد تحقيقات است و هيچ نتيجه قطعي نداشته است.
دكتر بهرام عكاشه، استاد زلزله شناسي دانشگاه تهران نيز با تكذيب برخي شايعات درباره احتمال وقوع زمين لرزه قريب الوقوع خاطرنشان كرد:هركس در داخل و خارج كشور ادعاي پيش بيني وقوع زمين لرزه را مطرح كند، مسلماً هيچ اطلاعي از علم ژئوفيزيك ندارد، چراكه چنين توانايي با علم موجود زلزله شناسي وجود ندارد و محققاني نيز كه براي پيش بيني زلزله در كشورهاي پيشرفته درحال تحقيق هستند، روي پيش بيني زلزله با دقت چند سال كار مي كنند؛ بنابراين ازنظر علم فعلي، پيش بيني زلزله امكان پذير نيست.
هرچند مجامع علمي و رسمي زمان پيش بيني وقوع زمين لرزه در تهران را غيرممكن مي دانند اما براساس اخبار دريافتي، دانشجويان دانشگاه صنعتي شريف در واكنش به اظهارنظر دكتر رحيمي تبار كه از وقوع زمين لرزه طي دوره ۱۰ تا ۱۴ روزه در تهران خبر داده است، گفته مي شود شماري از دانشجويان، خوابگاه ها را ترك كرده و راهي شهرستان هاي زادگاه خود شده اند.
دكتر رحيمي تبار كه از دانش آموختگان رشته فيزيك است در پيش بيني خود از وقوع زمين لرزه به شيوه تشعشع امواج مادون قرمز استناد كرده و گفته است: اين شيوه برخلاف روش هاي ديگر بر مبناي محاسبه نوعي تشعشع امواج مادون قرمز است كه پيش از اين بررسي ها مدنظر قرار نگرفته است.
اين استاد دانشگاه به دنبال برداشت هاي خطا ازنظر خود و رواج برخي شايعات احتمال وقوع زلزله را تاييد اما زمان و مكان قطعي وقوع آن را رد كرد. وي گفته است احتمال دارد تب زلزله با شدت زياد يا تعدادي زلزله در شدت كم رخ دهد.
از سوي ديگر رييس مركز تحقيقات زلزله شناسي دانشگاه امام حسين (ع) گفته است: «ژوكان شو» دانشمند چيني به درستي وقوع زلزله اخير شمال ايران را پيش بيني كرده بود.
حسيني در گفتگو با خبرگزاري فارس همچنين افزوده است: روش كار اين دانشمند چيني از روي بررسي عكس هاي هواشناسي و شكل ابرها مي باشد.وي معتقد است: در زمان پيش از وقوع زلزله ابرها اشكال خاصي پيدا مي كنند . حسيني تصريح كرده است: هم اكنون مركز تحقيقات مهندسي دانشگاه امام حسين (ع) در حال بررسي فرضيه اين دانشمند چيني است و دلايل او از نظر برخي محققان مورد تاييد واقع شده است.
انعكاس خبرهايي كه از نوسان ميان يأس و اميد درباره زلزله تهران خبر مي دهند منجر به بروز برخي واكنش ها از سوي شهروندان از جمله دانشجويان شده است تا جايي كه مديركل دفتر حراستي وزارت علوم در پاسخ به شايعه تعطيلي برخي كلاس هاي دانشگاه و يا خوابگاه دانشجويان گفته است: شايعات احتمالي وقوع زلزله موجب مي شود سيستم آموزشي دانشگاهها و وزارت علوم دچار اختلال شود.
علي اكبر محسني با تاكيد بر آگاهي بخشي و آموزش دانشجويان نسبت به زلزله به ايسنا گفته است: دانشجويان بايد درنظر داشته باشند كه وزارت علوم مركز حضور فعال دانشمندان و صاحب نظران زلزله است و محيط هاي فعالي همچون ژئوفيزيك ايران ، هميشه درحال بررسي احتمال وقوع زلزله هستند و اگرچه اخيرا گزارشي در اين زمينه دريافت نكرده ايم، اما مطمئنا باتوجه به اهميت جان دانشجويان، درصورت جدي شدن چنين احتمالي، اطلاع رساني لازم صورت خواهد گرفت.وي با اشاره به صحبت هايي كه از سوي برخي از اساتيد درباره وقوع زلزله مطرح مي شود، اظهار كرد: اين اطلاعات در اختيار مسئولان قرار گرفته است و اگر اطلاعات، علمي ومحكم باشد، بلافاصله توسط مسئولان امر در اين زمينه اطلاع رساني خواهد شد.
محسني با اشاره به جو شايعه و فضاي رواني خوابگاه هاي دانشجويي گفت: در راستاي كاهش اين فشارها مي توان از محيط هاي باز براي خواب شبانه استفاده كرد.
وي درباره تعطيلي احتمالي امتحانات دانشگاه شريف اظهار كرد: براساس گفته هاي معاونت آموزش دانشگاه، امتحانات در موعد مقرر برگزار مي شود و بررسي احتمالات ديگر نيز بستگي به پيش بيني هاي صورت گرفته دارد.
اين همه درحالي از سوي مديركل دفتر حراستي وزير علوم گفته مي شود كه سايت خبري بازتاب اعلام كرده است، چهارشنبه شب اطلاعيه اي با امضاي بسيج دانشجويي، انجمن اسلامي و شوراي صنفي در خوابگاه دانشجويان اين دانشگاه خوانده شده است مبني بر اينكه امتحانات در آغاز هفته آينده برگزار نمي شود. براساس اطلاعات به دست آمده، قرار است روز شنبه «امروز» دانشگاه تصميم نهايي در اين زمينه را اتخاذ كند.

۲ هزار ميليارد تومان هزينه خروج يك ميليون دستگاه خودروي فرسوده
اعطاي وام بلاعوض براي تعمير خودروهاي عمومي
007521.jpg
دولت براي تعمير و بهينه سازي مصرف سوخت در خودروهاي عمومي تا سقف ۲ ميليون ريال تسهيلات بلاعوض پرداخت مي كند.
به گزارش قلم سبز ايران، به موجب آيين نامه اجرايي مصوب دولت، مقرر است جهت كاهش آلاينده هاي ناشي از مصرف بنزين و گازوييل كمك بلاعوض جهت اصلاح سيستم مصرف سوخت در خودروهاي آلاينده حمل و نقل عمومي اعطا شود.
بر اين اساس اين تسهيلات به خودروهاي عمومي متعلق به بخش خصوصي و تعاوني در شهرهاي آلوده كشور تعلق مي گيرد.
به موجب پيشنهاد ارائه شده از سوي سازمان مديريت و برنامه ريزي و با تصويب دولت مبلغ پرداختي براي تعمير خودروهاي سواري تا سقف يك ميليون ريال خواهد بود.
كمك بلاعوض تعمير خودروهاي سنگين نيز حداكثر دو ميليون ريال است و اين اقدام براي يك بار صورت خواهد گرفت.
مبلغ پرداختي براي تعمير و بهينه سازي با توافق سازمان مديريت و برنامه ريزي و سازمان حفاظت محيط زيست براي هر خودرو تعيين خواهد شد .با اين حال سقف اين مبلغ در مورد خودروهاي سواري نمي تواند از صدهزار تومان و براي خودروهاي سنگين از دويست هزار تومان بيشتر باشد.
اين تسهيلات از محل اعتبارات طرح كاهش آلاينده هاي ناشي از بنزين و گازوييل، پيش بيني شده در بودجه سال جاري اعطا خواهد شد. اين اولين باري است كه دولت براي تعمير و بهينه سازي مصرف سوخت در خودروهاي عمومي تسهيلات بلاعوض مي دهد. بررسي ها نشان مي دهد تنها در تهران ۱۵ هزار تاكسي فرسوده وجود دارد كه تردد آنها موجب آلودگي محيط زيست مي شود.
از سوي ديگر اعلام شد هزينه از رده خارج كردن يك ميليون دستگاه خودروي فرسوده حدود ۲ هزار ميليارد تومان است.
معاونت انساني سازمان حفظ محيط زيست ضمن اعلام مطلب فوق در گفت وگو با قلم سبز ايران افزود: به موجب پيش بيني هاي صورت گرفته در قانون برنامه ۵ ساله توسعه نمي توانيم موانع غيرتعرفه اي براي ورود خودروهاي فرسوده بگذاريم.
دكتر يوسف حجت، گفت: «بحث از رده خارج كردن خودروهاي فرسوده در قبال واردات مطرح شده است كه بر اين اساس ۵/۱ ميليون تومان تخفيف براي واردكنندگاني كه يك خودروي فرسوده را از رده خارج كنند لحاظ مي شود.»

چشم انداز
نقد افاضات آقاي شو
دكتر ناصر كرمي
اول اينكه، اسم اين آقا شو است بروزن رو يا شو، به معناي همان كلمه اي كه اصطلاحا به نمايش هاي تلويزيوني اطلاق مي شود؟ حتي اگر فرض اول درست باشد، باز هم فرض دوم قابل اعتنا است، زيرا ظاهرا جناب ايشان توانايي بسيار در نمايشگري، صحنه سازي و داستان پردازي دارند.
آقاي شو مدعي است با كشف رابطه اي بين يك گونه خاص از ابرها با فعاليت هاي دروني زمين، توانسته است به روشي براي پيش بيني زلزله دست پيدا كند. او مدعي است كه با اين روش پيش از اين يك زلزله در چين و نيز زلزله بم در ايران را پيش بيني كرده است.
فرض آقاي شو (فعلا بنا را بر اين مي گذاريم كه ايشان دانشمند محترمي است و حق دارد كه بر فرضيه علمي خود پافشارد) بر اين مبناست كه انرژي هاي دروني زمين آنقدر بر اقليم و آب و هوا تاثير گذارند كه مي توانند حتي عامل ايجاد ابرهاي محلي كوچك باشند. ابرهايي كه شكل گيري آنها قاعدتا نشان دهنده افزايش تحرك دروني زمين و به تبع آن افزايش حركت گسل ها و در نتيجه احتمال وقوع زلزله است.
اين فرض از جهات مختلف، دست كم بر مبناي استناداتي كه خود آقاي شو در وبلاگش به آنها اشاره كرده، پذيرفتني نيست.
نخست به اين خاطر كه زمين شناسان دست كم در اين يك نكته توافق دارند كه انباشت انرژي هاي دروني در دوره هاي زماني كافي شرط لازم براي وقوع زلزله است. بر همين مبناست كه في المثل گفته مي شود در منطقه اي همچون تهران هر ۱۷۰ سال امكان وقوع يك زلزله بالاي شش ريشتر وجود دارد. به عبارت ساده تر به طور متوسط بايد ۱۷۰ سال بگذرد تا انباشت انرژي هاي دروني در منطقه تهران به حدي برسد كه بتواند يك زلزله بالاي شش ريشتر ايجاد كند.
اما جريان هاي اقليمي از سويي اغلب منشأ بيروني داشته و از سوي ديگر عوامل و عناصر موثر در شكل گيري آنها آنقدر پيچيده و متعدد است كه ترسيم الگويي مشخص براي بروز و زوال آنها در مقياس هاي منطقه اي دشوار و در مقياس  محلي تقريبا ناممكن است. براي مثال شايد در روشهاي كنوني پيش بيني اقليم بتوان كمابيش ميزان بارندگي زمستان آتي را پيش بيني كرد و با روش هاي مدرن هواشناسي حتي مي توان وضعيت هواي يك هفته آينده منطقه تهران را با دقت نسبي اعلام كرد، اما مطلقا اين امكان وجود ندارد كه بتوان گفت: در شهر تهران (يعني در يك مقياس محلي) طي ساعات آتي امروز، فردا، هفته و يا ماه آينده نوع و ميزان ابرها، دما و يا رطوبت در چه حدي خواهد بود. به خاطر اينكه عوامل متعدد و ميكرو اقليمي ممكن است در هر لحظه شرايط تازه اي ايجاد كنند. جالب است بدانيم كه يك برنامه تلويزيوني خوب، از طريق تاثيري كه بر كاهش ترافيك، به تبع آن كاهش دماي جزاير حرارتي شهرها (بخش هاي مركزي و پرازدحام شهر كه به طور متوسط پنج تا هفت درجه از اطراف شهر گرم تر هستند) و باز به تبع آن كاهش ذرات معلق به جا مي گذارد، باعث شود كه نوع بارش ناگهان از باران به برف تغيير كرده و يا با تغيير جهت  گراديان فشار عامل خروج يا ورود ابرها به آسمان شهر شوند. از سوي ديگر بايد در نظر گرفت كه اصولا شهر تهران از جمله مناطقي به شمار مي رود كه عوامل اقليمي موثر در آن عمدتا بيروني هستند. يعني در كنار اينكه عوامل محلي چقدر موثرند براي پيش بيني هواي هفته آينده تهران اين نكته نيز بسيار موثر است كه توده هواي مرطوبي كه هم اكنون از نواحي جزاير آسور در اقيانوس اطلس شمالي در حال شكل گيري است طي روزهاي آينده پس از عبور از اروپا، مديترانه، ارتفاعات آناتولي و پس از برخورد با جريانات قفقازي، قبل از ورود به ايران و دامن گستري روي شهر تهران چه سرنوشتي پيدا كند. نحوه شكل گيري چنين جرياني و سرنوشت آن، با روش هاي پيچيده اقليم شناسي، قابل بررسي است. با اين وجود، اقليم شناسان هرگز نتوانسته اند تاكنون رابطه اي بين آب و هواي يك ناحيه و تحركات زمين گرمايي (ژئوترمال) آن پيدا كنند. به اين ترتيب اگر نگوييم نظريه آقاي شو غيرعلمي و پادرهواست، دست كم اين است كه چنين نظريه اي هرگز قابل اثبات نيست. در اين باره در دانش احتمالات مثال معروفي وجود دارد با اين عنوان: بررسي و تعيين رابطه بين احتمال مرگ بر اثر برخورد لگد قاطر به وسط پيشاني و وجود اختلاف بين فرد مقتول و همسر او.
بديهي است بين آدم هايي كه در طول تاريخ و در گوشه و كنار جهان به دليل برخورد لگد قاطر به وسط پيشاني شان مرده اند، مي توان يكي دو نفري را پيدا كرد كه رضايت مطلوبي از زن يا مادرزن خود نداشته اند ولي ايجاد ارتباط منطقي بين اين دو، قطعا خيلي دشوار است.
و اما در فرض دوم ما چنين مي انگاريم كه آقاي شو اصلا هم آدم محترمي نيست و از آن دست  آدم هايي است كه از مطرح شدن به هر شكل لذت مي برد. جادوي اينترنت نيز اين فرصت را در اختيار آدم هايي از قماش ايشان مي گذارد، زيرا وي در وبلاگ شخصي خود مطالبي نوشته كه بدون هيچگونه تاييد از يك مرجع علمي معتبر به صورت گسترده توسط رسانه هاي جمعي حتي رسمي مورد انتشار قرار گرفته است.
سالانه ده ها زلزله كوچك و بزرگ در جهان رخ مي دهد كه معلوم نيست چرا آقاي شو به سوابق خود در پيش بيني آنها اشاره نمي كند. البته طبيعي به نظر مي رسد كه وي گزينه تهران را براي مطرح شدن خود انتخاب كند. زيرا با وقوع زلزله بم و بلده فضاي رواني ايران مستعد تن در دادن به چنين ولوله اي است و از سوي ديگر به هر حال تهران شهري است زلزله خيز و ساكنان آن هميشه در اين باره نگران هستند.
موخره: نوع ابرهايي كه آقاي شو در وبلاگش به عنوان ابرهاي پيام آور زلزله نشان داده، از ابرهاي استراتوس معمولي سطح بالا( لايه استراتوسفر اتمسفر) هستند كه از دسته ابرهايي به شمار مي روند كه صرفا منشأ بيروني داشته و كمابيش اغلب در آسمان هاي نيمه ابري همه جا قابل مشاهده اند.
نكته بعد اينكه آقاي شو شيميستي است كه در آن سر قاره آسيا، در كشور چين نشسته و درباره انرژي زمين گرمايي تهران و ابرهاي آن در يك لحظه خاص در آينده پيش بيني كرده است، در حاليكه اساسا هنوز هيچ گزارش مستند و روزآمدي درباره تحولات لايه هاي دروني زمين و حتي جريانات اقليمي در ناحيه تهران وجود ندارد.
... با اين همه، آدمي كه با زن يا مادر زن خود مشكل دارد اگر هم مرگ بر اثر برخورد لگد قاطر به وسط پيشاني در انتظارش نباشد، دست كم اين است كه زندگي لذت بخشي ندارد.شوخي هاي آقاي شو با ما به جاي خود، اما به هر حال تهران در برابر زلزله ناامن است و همه بايد در اين باره آماده باشيم و احتياط كنيم.

امضاي پروتكل حفاظت از تنوع گونه اي خليج فارس
مدير كل دفتر محيط زيست دريايي سازمان حفاظت محيط زيست گفت: «پروتكل حفاظت از تنوع گونه اي خليج فارس» به زودي در تهران امضا مي شود.
مهندس سعيدحسيني در گفت وگو با ايسنا با بيان اينكه اصولا بدون وجود درياها و اقيانوس ها حيات در زيستكره مفهوم ندارد، افزود: ارزش و اهميت محيط هاي دريايي و آبهاي آزاد از جهات مختلف در سالهاي اخير براي مردم دنيا به خصوص دانشمندان و افرادي كه دغدغه كاهش منابع توليد و پتانسيل هاي زيستي دارند به مرور بيشتر محسوس مي شود.
وي تصريح كرد: اتكاي مردم دنيا براي استمرار حيات و بقا و جلوگيري از گسترش فقر و محروميت، با توجه به كم شدن تدريجي توان بازدهي منابع مختلف (خاك، جنگل، مرتع، آبهاي سطحي و ... ) به مرور كاهش يافته و درياها و اقيانوس ها با پتانسيل هاي متنوع خود تكيه گاه اصلي مردم نسل فعلي و نسل هاي بعدي شده است.
به گفته وي حدود نيمي از اكسيژن مورد نياز كره زمين و حدود ۵۰ درصد جذب كربن و گازكربنيك توليد شده، توسط درياها و آبهاي آزاد صورت مي گيرد.

پرونده تغيير پايتخت بايد دوباره مطرح شود
استاندار تهران با اشاره به شرايط حاد و حساس حاكم بر تهران گفت : گزينه تغيير پايتخت بايد بار ديگر مطرح و تقسيم بندي به نحوي صورت گيرد كه وزارتخانه هاي بزرگ به اصفهان و شركت ها و وزارتخانه هاي فرهنگي به مشهد منتقل شوند.
به گزارش ايسنا دكتر علي اكبر رحماني در جلسه ستاد حوادث و سوانح غيرمترقبه استان تهران با بيان اين كه موضوع زلزله و آموزش مقابله با آن بايد از سوي هلال احمر، آموزش و پرورش و صدا و سيما جدي گرفته شود، اظهار داشت: از نظر آگاهي در بحث زلزله پيشرفت هاي زيادي داشته ايم ولي به لحاظ دستگاه ها و تجهيزات هنوز دچار مشكل هستيم.
وي سردرگمي مردم و حتي مسئولان ظرف يك تا دو ساعت اول پس از وقوع زلزله را ناشي از اطلاع رساني نامناسب دانست و افزود: در ۷۲ ساعت اول مردم نيازمند دريافت اطلاعات منظم و دقيق هستند.
دكتر رحماني گفت:  در بحث زلزله چهار هدف بايد دنبال شود كه از آن جمله ايجاد فرهنگ زلزله است.
وي از افزايش دانش عمومي مقابله با زلزله ياد كرد و گفت: سرمايه گذاري و استفاده از فناوري مقابله با زلزله، ايجاد تشكيلاتي كه توانايي خدمات رساني حين وقوع زلزله را داشته باشند و اجتناب از ساخت و سازها در مناطقي با لرزه هاي بالا و رعايت استاندارد در حين ساخت و ساز و بالاخره حداكثر بهره برداري از حداقل امكانات نيز از ضروريات در بحث زلزله است.

شهري
اجتماعي
اقتصادي
خارجي
سياسي
ورزش
ورزش جهان
يادداشت
صفحه آخر
همشهري ضميمه
همشهري دانشجو
همشهري ايرانشهر
|  اجتماعي   |   اقتصادي   |   خارجي   |   سياسي   |   شهري   |   ورزش   |   ورزش جهان   |   يادداشت   |  
|  صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |