منبع : خبرگزاري ها
ترجمه : امير بهادري نژاد
زير ذره بين
ديويد روزنبرگ يكي از اقتصاددانان ارشد آمريكا مي گويد: انتشار گزارش اشتغالزايي نشان مي دهد كه ريتم رشد اقتصاد آمريكا كند شده و به دليل اينكه از اين پس سياست هاي پولي انعطاف پذير وجود نخواهد داشت، امكان جبران اين ريتم بسيار دشوار خواهد بود.
برخلاف پيش بيني هاي كارشناسان، اقتصاد آمريكا با سير نزولي مواجه شده كه علت اصلي آن كاهش نرخ رشد اشتغالزايي در ماه ژوئن مي باشد. به همين دليل در حال حاضر بحث اصلي محافل اقتصادي آمريكا اين است كه ،آيا روند روبه رشد اقتصاد آمريكا به پايان رسيده و سير نزولي آن آغاز شده است؟
بسياري از كارشناسان معتقدند كه پس از رشد قابل توجه اقتصاد آمريكا در سال ۲۰۰۳، هم اكنون نرخ رشد به سوي متعادل شدن حركت مي كند كه اين فرايند به بانك مركزي آمريكا اجازه خواهد داد تا نرخ بهره  را به تدريج افزايش دهد.
اما برخي ديگر از اقتصاددانان مدعي شده اند كه اقتصاد آمريكا با نوعي ضعف ساختاري مواجه شده كه عامل اصلي اين ضعف وجود نيروي كار ارزان و ماهر در سراسر جهان است كه از طريق اينترنت و با فشار دادن يك دكمه مي توان از اين نيروي كار بهره برد. به هر حال، وضعيت اقتصاد آمريكا در چند ماه آينده براي جورج بوش سرنوشت ساز خواهد بود چون در صورت تضعيف اقتصاد اين كشور، بوش در انتخابات رياست جمهوري در رقابت با جان كري شكست خواهد خورد.
اما نشانه هاي كند شدن اقتصاد آمريكا عبارتند از:
۱) در ماه ژوئن: ۱۱۲ هزار شغل جديد ايجاد شد در حالي كه پيش بيني اقتصاددانان، ايجاد حداقل ۲۵۰ هزار شغل جديد بود. به همين دليل نرخ بيكاري نسبت به ماه قبل از آن بدون تغيير در رقم ۶/۵ درصد باقي ماند.
۲) نرخ رشد در بخش خدمات با كاهش شديدي مواجه شد كه اتفاقي مشابه در ابعاد كوچكتر در بخش صنعت نيز مشاهده گرديد.
۳) پيش بيني دولت براي رشد توليد ناخالص داخلي در سال جاري، ۴/۴ درصد بود كه هم اكنون دولت رشد متوسط ۹/۳ درصدي را براي اقتصاد پيش بيني مي كند.
۴) شركت جنرال موتورز اعلام كرد، فروش خودرو در ماه ژوئن سال جاري نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۵ درصد كاهش يافت و همچنين شركت دال مارت نيز از كاهش فروش خودرو به ميزان ۲ تا ۴ درصد خبر داد.
يكي از كارشناسان اقتصادي آمريكا مي گويد: رشد اقتصادي در حال كند شدن است كه چنين روندي طبيعي مي باشد. در ابتداي هر دوره از ترميم اقتصادي، نرخ رشد سرعت مي گيرد و سپس اين رشد متعادل مي شود. هرچه قدر رشد اقتصادي متعادل تر باشد به همان ميزان مي توان از سرعت گرفتن نرخ تورم جلوگيري نمود. در چنين شرايطي بانك مركزي قادر خواهد بود براساس سياست مورد نظر خود نرخ بهره را افزايش بدهد.
هفته گذشته بانك مركزي آمريكا نرخ بهره كوتاه مدت را از يك درصد به ۲۵/۱ درصد افزايش داد. كه اين اقدام آغاز افزايش تدريجي نرخ بهره است.
با اين حال، كاهش نرخ رشد اشتغالزايي در ماه ژوئن به اقتصاد آمريكا شوك وارد كرد. ديويد روزنبرگ يكي از اقتصاددانان ارشد آمريكا مي گويد: انتشار گزارش اشتغالزايي نشان مي دهد كه ريتم رشد اقتصاد آمريكا كند شده و به دليل اينكه از اين پس سياست هاي پولي انعطاف پذير وجود نخواهد داشت،امكان جبران اين ريتم بسيار دشوار خواهد بود.
به پيش بيني اين كارشناس، نرخ رشد اقتصاد آمريكا در سه ماهه دوم سال جاري ميلادي بين ۵/۲ تا ۳ درصد خواهد بود. در حالي كه وي قبلاً رشد ۷/۳ درصدي را پيش بيني كرده بود. با توجه به پارامترهاي موجود بعيد است كه نرخ رشد توليد ناخالص داخلي در سه ماهه سوم نيز فراتر از ۳ درصد برود. طي ۳۱ ماه توسعه اقتصادي در آمريكا، نرخ رشد اشتغالزايي تنها در دو ماه مارس و آوريل سال جاري از رقم پيش بيني شده فراتر رفت. و به طور متوسط ۳۳۸ هزار شغل جديد در هر ماه ايجاد شد. همچنين در ماه ژوئن، متوسط دستمزد براي يك ساعت كار در آمريكا تنها ۱/۰ درصد افزايش يافت كه اين موضوع بحث رشد واقعي در پرداخت حقوق كارمندان و كارگران را زير سؤال مي برد.
به اعتقاد بسياري از كارشناسان، عامل اصلي آشفتگي در بازار كار آمريكا علاقه مندي شركت هاي آمريكايي به استفاده از نيروي كار ماهر و ارزان خارجي است. اين شركت ها با استفاده از تكنولوژي ارتباطات مدرن با اين نيروها ارتباط برقرار مي كنند. و به همين دليل به نيروي كار آمريكايي بها داده نمي شود.
همچنين طبق  گزارشهاي  منتشره  نسبت  كسري  بودجه  آمريكا در سه  ماهه  اول  سال  جاري  ميلادي  به  سطح  ۱/ ۵ درصد توليد ناخالص  داخلي  اين  كشور رسيده  كه  اين  رقم نشان دهنده  ركود بي سابقه اي  در اقتصاد اين  كشور محسوب  مي شود.
گرچه  صادرات  آمريكا به  ساير كشورها به  عنوان  موتور محركه  فعاليت هاي  اقتصادي  در اين  مدت  رشد داشته  اما رشد واردات  اين  كشور به  خاطرافزايش  تقاضاي  مصرف كننده  و قيمت هاي  انرژي  بيش  از صادرات  آن  بوده  است .
اين  در حالي  است  كه  وزارت  بازرگاني  آمريكا اعلام  كرد، شكاف  در ترازحساب  جاري   اين  كشور با ساير كشورهاي  جهان ، بارشد بيش  از حد انتظار ۹/ ۱۷ ميليارد دلاري  به  سطح  ۹/ ۱۴۴ ميليارد دلار در اين مدت  افزايش  يافته  است .
اين  ميزان  از سطح  ۶/ ۴ درصد توليد ناخالص  داخلي  سه  ماهه  چهارم  سال  گذشته  آمريكا به  سطح  ۱/ ۵ درصد توليد ناخالص  داخلي  سه  ماهه  اول  سال  جاري  اين كشور افزايش  پيدا كرده  است .
در پايان  هفته  گذشته  انتشار گزارش  تجديدنظر شده  كسري  حساب  جاري  آمريكا فشارهاي  نزولي  بر دلار وارد ساخت  به  طوري  كه  ارزش  يورو در برابر آن  در روز جمعه  گذشته  ۷۴/ ۰ درصد افزايش  و در مقابل  ين  ژاپن  نيز به  پايين ترين  سطح  برابري  خود ( ۲۴/ ۱۰۸ ين ) طي  شش  هفته  گذشته  تنزل  يافت .
براساس  اين  گزارش ، آمريكا روزانه  براي  تامين  كسري  حساب  جاري  خود به  ۵/ ۱ميليارد دلار نياز دارد كه  عمده  اين  كسري  از محل  خريد اوراق  قرضه  دولتي  آمريكا از سوي  خارجيان  تأمين  شده  است .
آمارها نشان  مي دهند خريد رسمي  خارجيان  از دارايي هاي  مالي  دلاري  از سطح ۷/ ۸۳ ميليارد دلار در سه  ماهه  چهارم  سال  گذشته  ميلادي  به  سطح  ۲/ ۱۲۵ ميليارد دلار در سه  ماهه  اول  سال  جاري  افزايش  يافته  است .
با اين  حال  برخي  اقتصاددانان  نگرانند چنانچه  خارجيان  در آينده  خريد دارايي هاي  دلاري  خود را كاهش  دهند با افت  قيمت  سهام  فشارهاي  صعودي  بر نرخ هاي  بهره  آمريكا وارد شود.
اين  گزارش  حاكي  است ، مالكيت  خارجيان  به  دارايي هاي  مالي  آمريكا كه  در سه ماهه  چهارم  سال  ميلادي  گذشته  بالغ  بر ۷/ ۲۲۷ ميليارد دلار بود در سه  ماهه اول  سال  جاري  ميلادي  با ۶/ ۶۱ ميليارد دلار افزايش  به  سطح  ۳/ ۲۸۹ ميليارد دلار رسيده  است .
با اوج گيري  رشد اقتصادي  آمريكا در سه  ماهه  چهارم  سال  گذشته  فاصله واردات  و صادرات  اين  كشور شدت  گرفت  و از سطح  ۴/ ۱۳۹ ميليارد دلار به  سطح  ۸/۱۵۰ ميليارد دلار در سه  ماهه  اول  سال  جاري  رسيد.
در گزارش  ديگري ، «موسسه  تحقيقات  چرخه  اقتصادي  آمريكا» عنوان  كرده ، سرعت  اقتصادي  آمريكا در هفته  گذشته  به  پايين ترين  سطح  خود طي  ۱۳ ماه  گذشته  رسيده  است .
گزارش  ديگري  كه  توسط بانك  مركزي  منطقه  فيلادلفياي  آمريكا منتشر شد نشان  داد، پيش بيني  رشد اقتصادي  آمريكا در سال  آينده  اندكي  كند خواهد شد و انتظار مي رود رشد تورم  نيز در سال  آينده  كمتر از سال  جاري  باشد.
با اين  حال  بررسي  ۲۶ ماهه  اقتصاددانان  دانشگاهي  و بخش  خصوصي  آمريكا نشان دهنده  آن  است  كه  بزرگترين  اقتصاد جهان  در نيمه  اول  سال  ۲۰۰۵ به  ميزان  ۸/ ۳ درصد رشد خواهد داشت  كه  كمتر از پيش بيني  رشد ۱/ ۴ درصدي  نيمه دوم  سال  جاري  است .
در اين  گزارش  تصريح  شده  است : چنانچه  رشد اقتصادي  در آمريكا كاهش  يابد تقاضا براي  واردات  نيز كمتر خواهد شد و در مجموع  كسري  حساب  تجاري  اين  كشور نيز در آينده  محدود خواهد شد.
به هر حال اقتصاددانان آمريكا در مورد آينده اقتصاد اين كشور دو ديدگاه متفاوت دارند. ديدگاه اول سير نزولي را براي اقتصاد آمريكا پيش بيني مي كند و ديدگاه بعدي، كاهش رشد اقتصادي در اين كشور را مقطعي دانسته و معتقدند در نيمه دوم سال، شرايط بهبود خواهد يافت.

شل و رد قرارداد
شركت نفتي «رويال داچ شل» نخستين قرارداد خارجي توليد نفت عراق را به دليل نامطلوب بودن پيشنهادهاي آن رد كرد.
به گزارش رويتر، سخنگوي شركت «شل» در اين خصوص اعلام كرد: «ما حتي به رغم مشكلات امنيتي، پيشنهاد توسعه  حوزه  نفتي «خرمالا دام» در شمال عراق را ارايه كرديم، اما نحوه تنظيم قرارداد و نيز مفاد مندرج در آن با خواسته هاي ما سازگار نيست.»
گفتني است اكثر شركت هاي بزرگ نفتي خواهان برخورداري از ۱۵ تا ۲۰ درصد از سود قراردادهاي ۲۵ تا ۳۰ ساله هستند، اما شركت شل در اين خصوص هنوز پيشنهادي نكرده است.
شرايط ناامن در عراق موجب شده است تا اكثر قراردادهاي نفتي عراق به صورت كوتاه مدت تنظيم شود و علاوه بر آن شركت هايي نظير «بريتيش پتروليوم» و غول هاي نفتي آمريكا تمايلي براي مشاركت در اين پروژه ها نشان ندهند.
مقامات نفتي عراق اعلام كرده اند: مناقصه  حوزه  نفتي «خرمالا دام» كه مورد توجه شركت شل قرار گرفته است به بيش از ۱۰۰ ميليون دلار سرمايه گذاري نياز دارد.
عرضه ۵/۱ ميليارد دلار سهام استات اويل
استا ت اويل نروژ ۵/۱ ميليارد دلار از سهام خود را به بخش خصوصي واگذار مي كند.
به گزارش بلومبرگ، اين تصميم در پي محكوم شدن اين شركت به پرداخت جريمه ۹/۲ ميليون دلاري، توسط دولت نروژ گرفته شد.
شركت استات اويل يك بار در سال ۲۰۰۱ نيز بخشي از سهام خود را واگذار كرده بود.واگذاري بخشي از سهام استات اويل به بخش خصوصي در حالي صورت مي گيرد كه در سال جاري اين شركت با ۱۸درصد رشد، دركنار شركت هاي توتال فرانسه و BP انگليس، خود را به عنوان يكي از شركتهاي بزرگ توليدكننده نفت معرفي كرده بود.
محكوم شدن استات اويل به پرداخت جريمه ۹/۲ ميليون دلاري، باعث افزايش هزينه هاي اين شركت در ميدان گازي درياي برنت، به ميزان ۹۰۰ هزار دلار شده است.
عربستان بزرگترين صادركننده نفت به ژاپن
دولت عربستان قصد دارد با پيشي گرفتن از امارات عربي متحده، به عنوان بزرگترين صادركننده  نفت خام به ژاپن شناخته شود.
به گزارش خبرگزاري كيودو، «عبدالله جمعه» ـ رئيس شركت نفت عربستان (آرامكو) ـ  اظهار كرد: عربستان به دنبال آن است تا با افزايش حجم صادرات خود به ژاپن، تامين كننده نخست نفت اين كشور به  شمار آيد.
شركت آرامكو در نظر دارد ۱۵ درصد از سهم قرارداد «رويال داچ شل» در نفت ژاپن را خريداري كند كه در صورت تحقق اين امر، عربستان بزرگترين صادركننده  نفت به ژاپن خواهد شد.
جمعه ادامه داد: در صورت لزوم، عربستان قادر است ظرفيت توليد روزانه اش را به ۱۲ تا ۱۵ ميليون بشكه برساند.

شركت ملي «قطر پتروليوم» و شركت انگليسي - هلندي «رويا داچ- شل»، قرارداد شش ميليارد دلاري ساخت بزرگترين كارخانه «جي تي ال»، تبديل گاز طبيعي به گاز مايع را نهايي كردند. به گزارش «شانا» به نقل از خبرگزاري فرانسه، عبدالله حمد آل عطيه، وزير انرژي قطر و رئيس شركت «قطر پتروليوم»، قرارداد ساخت كارخانه «جي تي ال» (گاز به مايع) را با مالكولم بريندد مديرعامل شركت «شل» امضا كردند.
براساس اين قرارداد، قرار است كه يك كارخانه «جي تي ال» در «راس الفان» ساخته شود كه توانايي توليد نفتا (بنزين سنگين) و گازوئيل مطابق با معيارهاي حفظ محيط زيست را داشته باشد.
قطر پروژه هاي عظيم جي تي ال با شركت هاي بزرگ نفتي مثل «اكسون موبيل»، «ماراتون اويل»، «كونوكوفيليپس» و «ساسول- شورون» را در دست اجرا دارد.
«قطر پتروليوم» در ماه مارس گذشته (اسفند) يك قرارداد شش ميليارد دلاري براي ساخت سه واحد «جي تي ال» با شركت «ساسول شورون»، به امضا رساند.
در مهر ماه سال گذشته نيز اين شركت يك قرارداد ۲۵ ساله جهت عرضه گاز به بازارهاي آمريكا را با شركت «اكسون موبيل» منعقد كرد.

دادوستدهاي انجام شده در بورس اوراق بهادار تهران از ابتداي سال جاري تا نيمه تيرماه در مقايسه با مدت مشابه سال قبل بيش از ۲۵۰ درصد افزايش داشته است.
متوسط ارزش روزانه معاملات در بورس تهران در اين مدت بالغ بر ۷/۴۳۰ ميليارد ريال بوده كه در مقايسه با رقم ۱۲۱ ميليارد ريالي مدت مشابه سال قبل ۲۶۰ درصد رشد داشت. تعداد سهام و حق تقدم معامله شده در اين مدت بالغ بر ۳ ميليارد و ۷۷۰ ميليون سهم است در حالي كه در مدت مشابه سال گذشته تنها ۱ ميليارد و ۲۴۱ ميليون سهم و حق تقدم معامله شده بود. به گزارش ايران بورس ارزش جاري سهام دربورس اوراق بهادار تهران هم اكنون ۳۵۱۸۴۸ ميليارد ريال است كه در مقايسه با زمان مشابه سال قبل ۶/۹۱ درصد افزايش نشان مي دهد.
در اين مدت شاخص كل بورس اوراق بهادار نيز به ۱۲۷۵۹ واحد رسيده است كه در مقايسه با تاريخ مشابه سال قبل ۷۰ درصد رشد نشان مي دهد و شاخص بازده نقدي و قيمت كه معرف بازدهي بازار است بيش از ۸۲ درصد رشد يافته است.
هم اكنون تعداد شركت هاي درج شده در تابلو بورس۳۹۴ شركت است و طي سه ماه و نيم سال جاري شركت هاي شير پاستوريزه پگاه آذربايجان غربي، توليدي گرانيت بهسرام، بازرسي فني و كنترل خوردگي تكين كو، حمل و نقل توكا، سراميكهاي صنعتي اردكان، مالي و اعتباري بنياد، سايپا شيشه و صنايع گالوانيزه فجر سپاهان به اين فهرست افزوده شده اند. در عين حال، ۳۵ شركت نيز به صورت مشروط در بورس پذيرفته شده اند و به منظور تحقق شرايط پذيرش هنوز روي تابلو نيامده اند. ۳۷ شركت نيز داراي پرونده تكميل شده هستند كه بررسي پذيرش آن ها در دستور كار دبيرخانه شوراي بورس قرار دارد. تعداد شركتهاي متقاضي كه در جريان تكميل سوابق هستند ۵۲ شركت است.