|
۱۱ سپتامبر
تولد دوباره رسانه هاي خبري
آمريكايي ها يك تظاهرات مجازي به راه انداختند و با هماهنگي در يك روز نامه هاي الكترونيك و دورنگارهايي مبني بر مخالفت با جنگ به سناي آمريكا فرستادند تعداد شركت كنندگان در اين تظاهرات مجازي ۴۰۰ هزار نفر برآورد شده بود
|
|
|
محمد سام نيكوزاد
اگر چه تاريخ ايالات متحده تاكنون فراز و نشيب ها و اتفاقات متفاوتي را از سر گذرانده است، اما بي شك مي توان معتقد بود كه حادثه ۱۱ سپتامبر، سرنوشت آمريكا و روند بسياري از پروژه هاي سياسي، فرهنگي، اقتصادي و فناوري را تغيير داد.
ايالات متحده به شكست قطعي و انهدام دشمنان در زماني سريع، حمايت از دوستان آمريكا با هر چهره اي كه دارند، حمايت از دموكراسي ظاهري در مواقع ضروري، دوستي با اسرائيل و تثبيت آن در خاورميانه، كنترل و حفظ منابع انرژي و نفت در درازمدت، توسل به نيروهاي نظامي به رهبري واشنگتن، مقابله با تهديدهاي بالقوه و بالفعل جهان سوم عليه آمريكا و غرب، مهار اقتصادي و نظامي جهان سوم، گسترش جنگ ها به جهان كم توسعه و ... كه روح نظم نوين جهاني موردنظر آمريكا را تشكيل مي دهد، فكر مي كند و حالا عرصه هاي فناوري مهم ترين راه رسيدن به اهداف ريز و درشت پيش روي اين كشور هستند و در اين ميان نقش رسانه ها به عنوان سكوهاي علم ارتباطات و فناوري اطلاعات اهميتي بيش از پيش يافته بود.
رها خرازي ويژگي هاي رسانه هاي نوين جهاني از لحاظ تحولات بنيادين حاصل از رسانه هاي جديد را اينگونه تقسيم بندي مي كند:
۱ـ رسانه هاي جديد امكان دسترسي به اطلاعات را براي شهروندان، سياستمداران و ديوان سالاران افزايش داده اند.
۲ـ رسانه هاي جديد جمع آوري، انباشت و توزيع اطلاعات را سرعت بخشيده و محدوديت هاي زماني و مكاني را از بين برده اند.
۳ـ رسانه هاي جديد به دريافت كنندگان اطلاعات امكان داده اند تا كنترل بيشتري روي آن داشته باشند.
۴ـ رسانه هاي جديد امكان قبض و بسط اطلاعات را براي فرستنده فراهم كرده اند.
۵ـ رسانه هاي جديد امكان تعامل ميان فرستنده و گيرنده اطلاعات را فراهم كرده اند.
بدين ترتيب جريان يكسويه توليد و توزيع اخبار و اطلاعات در حال تبديل شدن به جرياني دوسويه است. به عبارت ديگر گيرندگان پيام ها و اطلاعات خود نيز به فرستندگان آنها تبديل شده اند و به طور متقابل بر مخاطبان خود تاثير مي گذارند. انحصار حكومتي رسانه ها و خبرگزاري ها در هم شكسته است و بدون دخالت دولت ها و حتي گاه بدون رضايت آنها، ملت ها با يكديگر ارتباط برقرار كرده و گفت وگويي جهاني پديد آورده اند. امكان كنترل و نظارت حكومت ها بر جريان اطلاعات و اخبار به شدت كاهش يافته است و سايت هاي اينترنتي، شبكه هاي رايانه اي و ايستگاه هاي ماهواره اي مرزهاي ملي را درنورديده اند.
جنگ عراق، جنگ رسانه اي
با رسانه هايي با خصوصيات مذكور قطعاً نبرد ميان دو كشور به عرصه هاي الكترونيك و رسانه اي پيش مي رود، چرا كه دولت ها با هزينه هاي كمتر به كسب و انتشار اطلاعاتي مي پردازند كه نقشي حياتي در پيروزي آنها در كارزار و نبرد خواهد داشت.
نگاه كنيد به پوشش رسانه اي زمان حمله آمريكا به عراق و درياي دروغ هايي كه از سوي رسانه هاي اين كشور با هدف تضعيف صدام صورت مي گرفت.
در جنگ نيروهاي ائتلاف عليه عراق اينترنت با هزينه بسيار پايين و تجهيزات كم حجمي چون Labtop و Webcam امكان ارايه گزارش از خط مقدم را براي شبكه هاي خبري فراهم آورد. در طول جنگ، خبرنگاران پا به پاي سربازان جنگيدند و همواره تصاوير زنده اي از شهرهاي بغداد، بصره و ... ارسال كردند. گروه هاي مخالف جنگ نيز كه اغلب از زمره نهادهاي مردمي بودند و بودجه قابل توجهي در اختيار نداشتند، بهترين محل براي پيشبرد برنامه هاي خود را اينترنت ديدند.
ارسال mail-E به نظاميان بلندپايه عراقي و تحريك آنان به نافرماني عليه دستورات نظامي از موارد ديگر استفاده از اينترنت براي ايجاد جنگ رواني در كنار جنگ واقعي بود.
آمريكايي ها يك تظاهرات مجازي به راه انداختند و با هماهنگي در يك روز، نامه هاي الكترونيك و دورنگارهايي مبني بر مخالفت با جنگ به سناي آمريكا فرستادند. تعداد شركت كنندگان در اين تظاهرات مجازي ۴۰۰ هزار نفر برآورد شده بود.
در تظاهرات هاي واقعي ضدجنگ نيز از اينترنت به نحوي گسترده استفاده شد، از جمله اطلاع رساني از طريق وب سايت ها، پيام هاي كوتاه بر روي تلفن همراه، پست الكترونيك و ... براي فراخواني، هماهنگي و ... اما اتاق هاي گفت وگو و پيغام رسان هاي فوري نيز در روزهاي جنگ به طور محسوس شلوغ تر و پرترافيك تر شدند.
درست در حالي كه رسانه هاي غربي پوشش گسترده و بي سابقه اي را به جنگ اختصاص داده بودند، عراقي ها در اين جبهه به شدت عقب ماندند. جنگ فركانس هاي راديويي تنها جلوه اين شكست نبود، ملموس ترين نمود آن بود.
سايت خبرگزاري رسمي عراق (اينا) انبوه بازديدكنندگان را دست خالي روانه مي كرد و رسانه هاي مستقل و غيررسمي هم كه سال ها در عراق سركوب مي شدند. در نتيجه، صدام حسين وقتي در رويارويي رسانه اي و تبليغاتي عقب مانده بود با حسرت صداهايي را جست وجو مي كرد كه خود خاموش كرده بود.
برد ديجيتالي وبلاگ ها
وبلاگ هايي كه موضوع جنگ عليه عراق را پوشش مي دادند، بيش از هر مكان ديگر اينترنتي، افزايش بي سابقه اي را نشان دادند. بنا به گزارش CNN وجود Domainهايي مانند www.sgtstryker.com و www.blogsofwar.com كه در هنگام جنگ، خدمات وبلاگ را به راحتي در اختيار كاربران مي گذاشتند اين امكان را به سربازان مي داد كه اخبار جنگ را به طور روزانه بر روي اينترنت قرار دهند.
زمان جنگ تعداد افرادي كه داخل عراق امكان نوشتن و به روزكردن وبلاگ هاي خود را داشتند زياد نبود. اين افراد به دو دسته تقسيم مي شدند: گروهي از خبرنگاران خارجي و گروهي از مردم ساكن عراق. در حقيقت از گروه ساكن در عراق تنها يك نفر به نام سلام، كه معماري ۲۹ ساله بود، وبلاگ خود را به روز مي كرد. استقبال از سايت dear - read. Blogspot.com به قدري زياد شده بود كه BBC يك گزارش اختصاصي در مورد آن پخش كرد و همين گزارش صدها هزار بازديدكننده جديد را از سراسر جهان به سوي اين وبلاگ روانه كرد. ياداشت هاي «سلام پيس» (سلام صلح) كه نام مستعار اين مرد عراقي ساكن بغداد بود تجربه زندگي در زير بمباران، تاثير جنگ بر زندگي روزمره و ديدگاه مردم عراق را تشريح مي كرد.
اما وبلاگ خبرنگاران خارجي مقيم عراق نيز با استقبال خوبي همراه بود. در اين ميان وبلاگ گزارشگران بي بي سي به نشاني
www.bbc.uk/reportes يكي از بهترين ها بود. مسئولان بي بي سي به خوبي دريافته بودند كه بايد از جريان وبلاگ بهره لازم را ببرند. در مقابل، اقدام عجيب شبكه CNN در تعطيل كردن وبلاگ يكي از خبرنگاران خود تعجب بسياري از مردم را برانگيخت. وبلاگ كوين www.kevinites.net كه از شمال عراق گزارش هاي جالبي به همراه عكس ارسال مي كرد، هر روز بازديدكنندگان زيادي را به سمت خود مي كشاند اما مسئولان CNN كه احتمالاً از ارسال گزارش هاي مخالف سياست دولت كشورشان وحشت داشتند دستور تعطيلي آن را به كوين دادند.
جنگ هكرها
همزمان با حمله آمريكا و انگليس به عراق و حتي پيش از آن موجي از جنگ ديجيتالي آغاز شد و فعاليت گسترده نفوذگران (Hackers) و خرابكاران شبكه اي را به يكي ديگر از تبعات اين جنگ تبديل كرد. خبرگزاري رويتر گزارش داد حملات مخرب به سايت ها و شبكه هاي رايانه اي، دست كمي از حملات نظامي و فيزيكي به مواضع خاكي نيروهاي مهاجم و عراق ندارد و اين جلوه روشني از جنگ ديجيتال (Cyber War) در عصر نوين بود. اين تهاجم به طرز سرسام آوري شدت يافت و تعداد سايت هايي را كه هر ساعت فعاليتشان مختل مي شد، از شمارش خارج كرد.
بيش از ۱۰ هزار سايت توسط هكرها مورد هجوم قرار گرفتند و روزانه ۲۵۰۰ حمله هكرها در ارتباط با جنگ، از منابع دولتي آمريكا و انگليسي گزارش مي شد. BBC گزارش مي داد از زمان آغاز حمله آمريكا به عراق آمار نفوذ به سايت هاي دولتي و از كارانداختن آنها افزايش چشمگيري داشته است. در اين ميان سايت هاي اسرائيلي در راس هدف مهاجمان قرار داشت.
جالب است كه طرفداران و مخالفان جنگ، هر دو همين روش را براي رساندن پيغام اعتراض خود به طرف مقابل انتخاب كردند. هكرهاي سايت ها را طي اين جنگ مي توان به گروه هاي زير تقسيم كرد:
ـ گروه اول، هكرهاي آمريكايي كه قصد ملحق شدن به نيروهاي نظامي درگير در جنگ عليه عراق را داشتند و به پست الكترونيك سفارتخانه هاي عراق و سايت هاي وابسته به آن حمله مي كردند.
ـ گروه دوم، هكرهايي كه به سايت هاي منتشركننده مطالب و اخبار مخالف با سياست آمريكا، حمله مي كردند.
ـ گروه سوم، گروه هاي مخالف جنگ كه در سراسر جهان به منظور مبارزه با آمريكا به سايت هاي آمريكايي حمله مي كردند.
ـ و گروه چهارم، گروه هاي طرفدار صلح كه صرفاً عليه جنگ فعاليت داشتند و به اقداماتي نظير انتشار ويروس هايي كه در هنگام فعال شدن خود به ارسال پيام هاي ضد جنگ مي پردازند، دست مي زند. ويروس Lioten يا Iraq-Qil
ويروس canada, Porne و vote. D از ويروس هاي مرتبط با جنگ عراق بودند.
شركت امنيتي H ـZone در استوني كه حملات تخريبي هكرها را عليه وب سايت ها رديابي و ثبت مي كند، تنها در طول يك هفته از آغاز جنگ، حملات بسياري را به بيش از ۲۰ هزار سايت اينترنتي ثبت كرد؛ اكثر اين اقدامات خرابكارانه به از كار افتادن وب سايت ها منجر شده بود.
اما آنچه بيش از همه در خبرها به آن پرداخته شده، حمله چندباره نفوذگران آمريكايي با نام «ميليشاي آزادي بخش ارتش سايبر» به سايت اينترنتي شبكه تلويزيون ماهواره اي «الجزيره» قطر بود. اين سايت قرباني حمله اي به نام Denial of Service شد. شبكه اي كه با پخش تصاوير سربازان كشته شده و اسراي انگليسي و آمريكايي، خود را بر سر زبان ها انداخت. با گذشت چند روز از حمله به اين سايت، بخش انگليسي آن هنوز آماده بازديد كاربران نبود.
بنابر اعلام سايت جست وجوي اينترنتي
Alta Vista، الجزيره مكان هشتم رده بندي بيشترين مراجعه كنندگان به سايت هايي را داشته است كه در زمينه جنگ مطلب منتشر كرده اند. اين شبكه خدمات ويژه اي را نيز براي انتشار آخرين اخبار جنگ بر روي تلفن هاي همراه در نظر گرفت كه در بيش از ۱۳۰ كشور جهان قابل دسترسي است و اطلاعات را به صورت متن در اختيار كاربران قرار مي دهد.
الجزيره در جريان جنگ عراق بخش انگليسي زبان سايت خود را نيز راه اندازي كرد. اما درست در اولين روز افتتاح بخش انگليسي زبان الجزيره
http:// English. Aljazeera.net نفوذگران فعاليت اين سايت را متوقف كردند. در حالي كه كاربران اينترنت با شنيدن افتتاح اين بخش به اين سايت هجوم آورده بودند، هكرها با مجموعه بي شماري از پست هاي الكترونيك ناخواسته سايت را هدف قرار دادند.
بازديدكنندگان از اين سايت يا به سايت هايي هدايت مي شدند كه پيغام هايي در طرفداري از آمريكا مي فرستادند يا سايت هايي را مشاهده مي كردند كه در آنها تصوير و پرچم آمريكا با نوشته اي به اين مضمون كه «اجازه دهيد طنين انداز شود» ديده مي شد و يا به سمت سايت هايي با محتواي پورنوگرافي منحرف مي شدند. به گفته تحليلگران هك شدن اين سايت، به دليل پوشش ويدئويي وضعيت جنگ، از جمله تصاويري از سربازان كشته يا اسير آمريكايي بود. كليپ ها، فايل هاي صوتي و تصويري كم حجم و قابل دانلود مناسب، تصاوير و نوشته هاي جذاب و مبتني بر اصول ژورناليسم الكترونيك اين سايت منجر شد تا سايت اين شبكه از حجم بالاي مخاطبان خاص و عام برخوردار شود.
«روبرتو پريتوني» مدير شركت امنيتي H- Zone مي گويد: اين تصويري از سرنوشت جنگ در دنياي آينده است.
پانوشت :
در تهيه گزارش فوق از مقاله جنگ ديجيتالي منتشر شده در فصلنامه پژوهش و سنجش استفاده شده است.
|
