گروه دانش و فناوري- احسان لطفي: بعد از دو سال سفر در بخش داخلي منظومه شمسي، فضاپيماي ژاپني  هايابوسا بالاخره دوشنبه هفته گذشته به سيارك ايتوكاوا رسيد و در فاصله  حدود بيست كيلومتري همراه آن حركت مي كند.
هايابوسا را در 9 مي 2003 به فضا پرتاب كردند و قرار است اولين فضاپيمايي باشد كه قطعاتي از يك سيارك را به زمين مي آورد. فضاپيماي ژاپني از روز دوشنبه، نقشه سطح سيارك را برمي دارد و با تحليل طيف نور بازتابيده از آن، تركيبات سطحش را مشخص مي كند. طبق برنامه در آخر ماه سپتامبر، فاصله هايابوسا با اين سيارك 680 متري 7 كيلومتر خواهد شد و نقشه دقيق تري از سطح آن تهيه مي كند.
در نوامبر 2005 ارتفاعش را تا نزديكي سطح سياره كاهش مي دهد و دو بار سيارك را لمس مي كند. هر بار، يك مخروط پارچه اي از فضاپيما تا سطح سيارك پايين مي رود و گلوله اي را با سرعت 300 متر بر ثانيه به سطح آن شليك مي كــند. بعد از هر شليك كاوشگر كمي از سيارك فاصله مي گـيرد و به كمك مخروط پارچه اي ذرات گرد و غبار حاصل از اصابت گلوله را جمع مي  كند. طبق گزارش سازمان اكتشافات فضايي ژاپن (JAXA)، ماموريت، پيش از اين دو تماس، يك تماس آزمايشي هم خواهد بود.
غير از اين، فضاپيما در اولين فرودش يك ماشين جهنده كوچك به نام ماينروا را هم روي سطح سيارك قرار خواهد داد. اين وسيله كه تقريبا به اندازه يك قوطي كنسرو است با چند پرش 10 متري روي سيارك، اطلاعات تصويري و دمايي سطح آن را جمع آوري مي كند.
عكس هايي كه هايابوسا تا اين لحظه از سطح ايتوكاوا فرستاده، كارشناسان ژاپني را شگفت زده كرده. مثلا قيافة سيب زميني شكل اين سيارك چيزي نــيست كه آن ها بـراسـاس تـصـاوير راداري پيــش بـينــي مي  كردند. ماموريت مشابه ناسا در سال 2000، با نام ملاقات با سيارك نزديك زمين (NEAR) نشان داد كه سيارك اروس، شكل نسبتا همگن و يكنواختي دارد. اما جونيشيرو كاواگوچي، مدير پروژه هايابوسا، مي گويد اين در مورد سيارك ايتوكاوا صدق نمي كند. در تصاوير اوليه سيارك، مناطق صخره اي و تپه اي و نواحي كاملا صاف و دشت مانند روي سطح ايتوكاوا پيدا است.
علاوه بر اين، گوشه هاي سيارك هم به نظر، گرد و پخ مي آيد. اين شايد نتيجه بــرخورد اجـسام فضايي ديگر در مدتي طولاني باشد. ظاهرا مقداري صخره و غبار كيهاني هم روي سطح سيارك هست كه بايد از همين برخوردها به جا مانده باشد. اين يكي ديگر از نكات غيرعادي سيارك است. چون سيارك هاي به اين كوچكي نيروي گرانش چنداني ندارند كه بتواند چنين موادي را روي آن ها نگه دارد.
هايابوسا قرار است در ژوئن 2007 به زمين برگردد. وقتي نمونه هاي سطح سيارك به آزمايشگاه برسد، محققان تركيبات آن ها را مشخص مي كنند و نتايج را با شهاب سنگ هايي كه روي زمين افتاده اند، مقايسه خواهند كرد. شايد برنامه بعدي JAXA ديدار از يك سيارك ديگر باشد.
منبع: نيوساينتيست

گروه دانش و فناوري- مريم افضلي: بلورهاي معدني موجود در فسيل استخوان، DNA را حفظ مي كند و به اين وسيله مي توان تحقيقات بيشتري بر روي انسان هاي اوليه و حيوانات منقرض شده انجام داد. استخراج DNA از فسيل استخوان ها روش موثري براي تحليل روابط بين نسل هاي منقرض شده، رديابي مسير مهاجرت و يافتن هم خانواده هاي آن هاست. اما تخريب و امكان آلودگي DNA ، دستيابي به نمونه هاي معتبر را دچار مشكل مي كند. در روش PCR (پليمر كردن رشته هاي ارتجاعي) مي توان رشته هاي كوچك DNA را چند برابر كرد و رشته هاي طويل ژنتيكي به وجود آورد. دانشمندان توسط اين روش به وجود انسان ناندرتال و تعدادي از پستانداران عصر يخبندان پي  برده اند. اما فسيل استخوان حاوي موادي است كه از عملكرد صحيح روش PCR جلوگيري كرده و هويت DNA را مختل مي كند. محققان مي گويند استخراج DNA موجود در بلورهاي معدني كه به صورت توده در استخوان  وجود دارند مي تواند مشكل را حل كند. سلول هاي معدني به صورت بلورهاي باريك در رشته هاي كلاژن (پروتئين موجود در استخوان) وجود دارد، كه در ميان اين بلورها DNA وجود دارد.
در آزمايش هاي گذشته استخوان را آسياب مي كردند و پس از جدا كردن كلسيم از آن و تبديل كلاژن به ژلاتين، DNA را خارج مي كردند؛ كه در اين روش قسمت زيادي از DNA تخريب مي شد. درروش جديد، آن ها پودر استخوان را در محلول هيپوكلريدسديم كه كلر در آن عامل رنگ زدايي و ضدعفوني است قرار دادند و در ادامه كار رشته هاي DNA در ميان بلورهاي معدني نمايان شدند. در اين روش DNA به صورت سالم تري خارج مي شود.محققان اميدوارند با اين روش به تحقيقات باستان شناسان و انسان شناسان و همچنين به مسائل حقوقي كمك كنند.
منبع: نيوساينتيست

گروه دانش و فناوري- محمد كرباسي:يك شركت كره اي ريزتراشه اي با ظرفيت 16 گيگابيت براي حافظه هاي فلش طراحي و توليد كرد. اين ريزتراشه 4/16 ميليارد ترانزيستور و 2 گيگابايت ظرفيت دارد و مي توان در حافظه فلش دوربين هاي ديجيتال، پخش كننده هاي موسيقي، تلفن هاي همراه، كارت هاي حافظه و مانند اين ها از آن استفاده كرد. با اين پيشرفت، ديسك هاي سخت به تدريج از دور رقابت خارج شوند. توليدكننده هاي وسايل الكترونيكي مي توانند با 16 ريزتراشه توليدي اين شركت، حافظه محصولات شان را به 32 گيگابايت برسانند. يعني مردم مي توانند 8000 فايل MP3 يا 20 فيلم با كيفيت DVD را در حافظه هاي فلش ذخيره كنند. توليد كارت هاي حافظه كه تاكنون تنها 4 گيگابايت ظرفيت داشته اند، با عرضه اين ريزتراشه پيشرفت قابل توجهي خواهد كرد. علاوه بر اين شركت توليدكننده اين ريزتراشه گفته مي خواهد حافظه  فلش (SSD) را جايگزين ديسك سخت لپ تاپ كند.

سيب زميــني هايــي كه ژنتيكي دست كاري شده اند، مي توانند مانند تزريق يك واكسن يادآور در برابر بيماري ايمني ايجاد كنند.
هپاتيت ب كه به كبد انسان صدمه مي زند، هر سال بيش از نيم ميليون نفر را در جهان مي كشد. بايد واكسن هاي معمولي را در سرما نگه داشت و زنجيره سرد را رعايت كرد. اين در جاهاي دورافتاده در كشورهاي در حال توسعه كه اغلب آب و هواي گرمسيري دارند، مشكل است. هميشه مسؤولان بهداشتي اين كشورها ترديد دارند كه محموله هاي گران قيمت واكسن هپاتيت ب كه مي خرند گرما ديده است يا نه. اگر به محموله گرما رسيده باشد، واكسن بي اثر مي شود.
محققان دانشگاه ايالتي آريزونا در تمپ، واكسني خوراكي طراحي كرده اند كه نگه داري اش سرما نياز ندارد. آن ها ژني را از ويروس هپاتيت ب خارج كرده و به گياه سيب زميني وارد كردند. آنتي ژن آن ژن در گياه توليد شد. در عمل پس از خوردن اين سيب زميني، پروتئين آنتي ژن در بدن، ايمني ايجاد مي كند، درست مثل وقتي كه يك تزريق يادآور بدن را در برابر بيماري ايمن مي كند.
بعيد است اين روش موجب حذف برنامه عادي واكسيناسيون شود، اما به جاي تزريق مكرر يادآور، براي حفظ ايمني مفيد خواهد بود.
يك واكسن خوراكي، نياز به سوزن و تزريق را از بين مي برد و امكان به كارگيري آن را در مواقع مختلف آسان  تر مي كند.
تيم اين پروژه، دو واكسن ديگر را نيز در سيب زميني توليد كرده: يكي عليه بيماري به شكم روي مسافران، ناشي از سويه هاي مسموميت زاي باكتري E.coli و ديگري عليه ويروس Norwalk كه نوعي بيماري روده اي ايجاد مي كند.
البته بايد در نظر داشت كه سيب زميني خام چندان اشتهاآور نيست، و مقدار واكسن سيب زميني ها را نيز نمي توان با دقت اندازه گرفت. به همين دليل تيم اين پروژه مي كوشند با همين روش، گوجه فرنگي واكسن دار توليد كنند.
منبع: شبكه پزشكي مولكولي انستيتو پاستور

مقامات شركت چندمليتي فرآوري بيوتكــنولــوژيك مـحـصولات كشاورزي مونسانتو در آمريكا، در تاريـخ 10 مي 2004 اعلام كـردند عرضه گندم بهاره RR، نوعي گندم تغيير يافته ژنتيكي مقاوم به آفت كش، مشكوك است.
دنيـس اولسـون از مــوسـسه سياستگـذاري كشاورزي و تـجارت (IATP) مـي گـويد: كشـاورزان آمريكاي شمالي به اعتراض مصرف كنندگان گندم تغييريافته ژنتيكي احترام نشان داده اند. IATP يكي از چندين گروهي است كه نسبت به عرضه گندم RR معترضند. IATP مي گويد مونسانتو از كاربرد اين محصولات در كشورهايي نظير آفريقاي جنوبي و ژاپن منصرف شده است.
منبع: موسسه اطلاع رساني توسعه فناوري زيستي