دتلف مهليس قاضي آلماني كه از سوي دبيركل سازمان ملل متحد مسئول پيگيري و كشف حقيقت در ترور رفيق الحريري نخست وزير اسبق لبنان گرديده است، گزارش تحقيقات اوليه خود در اين ارتباط را منتشر ساخت. با انتشار اين گزارش سوريه به عنوان كانون سومين بحران بين المللي خاورميانه _ علاوه بر فلسطين و عراق _ به كانون توجه جهاني تبديل شد. آمريكا و فرانسه و به طور طبيعي با همراهي همه جانبه انگليس،پيش نويس يك قطعنامه را به شوراي امنيت ارائه كردند كه طي آن از سوريه درخواست شده است تا براي روشن شدن چگونگي ترور حريري همكاري بيشتري نمايد و نيز متهمان را تحويل دهد . البته اين قطعنامه در چارچوب فصل هفتم منشور خواهد بود كه معناي آن لازم الاجرا بودن آن  است. نماينده آمريكا در سازمان ملل متحد پا را از اين نيز فراتر گذاشته و گفته است زمان اعتراف سوريه فرا رسيده است ،ديگر مجالي براي ايجاد مانع و يا عدم همكاري سوريه براي اعلام حقيقت باقي نمانده است.
اما نماينده فرانسه در سازمان ملل متحد كوشيد از سرعت اين روند تبليغي بكاهد تا شايد كنترل از دست خارج نشود؛ وي فقط مساله همكاري سوريه با نماينده دبيركل براي كشف حقيقت را ضروري خوانده است .
اما نماينده طرف ديگر ماجرا يعني سوريه در سازمان ملل متحد در يك موضع گيري دقيق و حساب شده اعلام كرد كه براي همكاري هيچ نيازي به قطعنامه و يا تهديد به تحريم نيست. چرا تحريم درحالي كه ما در گذشته همكاري كرده ايم و در آينده نيز همكاري خواهيم كرد.
اين اولين ترور يك مقام سياسي رسمي لبناني نيست.رشيد كرامي نخست وزير لبنان در دوران جنگ داخلي كشته شد. رينيه معوض رييس  جمهور منتخب لبنان نيز در سال ۱۹۸۹ به قتل رسيد؛ بي آنكه هيچ تحركي از سوي مجامع بين المللي براي كشف چگونگي كشته شدن آنها صورت پذيرد. همچنين ده ها شخصيت سياسي ديگر در لبنان ترور شدند؛ بي آنكه تحقيقاتي درمورد آنها صورت پذيرد و يا اگر تحقيقي انجام شد به نتيجه برسد. حال چگونه است كه ترور حريري به محور تحركات بين المللي مبدل شده است؟ آيا آنگونه كه سوريه مي گويد ترور حريري درواقع يك بهانه براي گشوده شدن جبهه درگيري با سوريه از سوي آمريكاست كه انگيزه آن نه وضعيت لبنان بلكه كل منطقه به ويژه تحولات فلسطين و ناتواني شارون در برابر فلسطينيان و همچنين تحولات عراق و دشواري هاي پيش روي آمريكا در آن است؟
هرچه باشد توجه و دقت در گزارش ارايه شده از سوي مهليس ضروري مي نمايد.به جملات ذيل كه بخش هاي مهمي از اين گزارش را تشكيل مي دهد توجه كنيد:
- شايد رستم غزاله رييس سرويس اطلاعاتي سوريه در لبنان در ترور حريري نقش اساسي ايفا كرده باشد.
- شايد آصف شوكت _ داماد رييس جمهور سوريه _ در اين ترور نقش برجسته اي داشته باشد _ بعدا اين بخش از گزارش حذف شد.
- نمي توان تصور كرد كه تصميم ترور رفيق حريري بدون موافقت مسئولان بلندپايه سرويس امنيتي سوريه اتخاذ شده باشد.
- بسيار دشوار است كه بتوان تصور نمود كه طراحي و اجراي عمليات ترور حريري با اين حد از پيچيدگي بدون آگاهي سرويس امنيتي سوريه كه نفوذ فراواني در لبنان دارد عملي شده باشد.
دقت در جملات فوق الذكر كه مبناي اتهام سوريه و فضاي كنوني ايجاد شده عليه آن است نشان مي دهد كه هنوز خود آقاي مهليس نيز نتوانسته دلايل كافي براي صدور حكم در اين باره را به دست آورد. حال سئوال اين است: در حالي كه پس از انتشار اين گزارش فضاي تبليغي سياسي به گونه اي شكل داده مي شود كه امكان وقوع يك بحران همه جانبه در منطقه را قريب الوقوع مي نمايد، آيا مي توان براساس اين جملات سياستي را شكل داد كه ممكن است هزينه هاي سنگيني را بر دو كشور سوريه و لبنان و همچنين كل منطقه و جهان تحميل نمايد؟
سئوال ديگر اين است كه چرا آقاي مهليس در گزارش مفصل خود به هيچ اعترافي چه از سوي دستگيرشدگان و چه از سوي شاهداني كه از آنان نقل قول شده است اشاره نمي كند؟ در پاسخ فقط دو احتمال قابل تصور است:
يكي اينكه مهليس هيچ اعتراف و يا دليل حقوقي قابل ارائه در اختيار ندارد و ديگر آنكه به دلايل امنيتي و سياسي از ارائه اطلاعات خود پرهيز دارد.
آيا اين گزارش آنگونه كه سوريه ادعا مي كند فقط سياسي است؟ در بند ۱۲ گزارش آمده است: «باتوجه به بي اعتمادي عميق عموم مردم لبنان به سيستم امنيتي و قضايي خود، كميته بين المللي تحقيق در موقعيتي قرار گرفته كه با انتظارات وسيع و آمال و آرزوي گسترده براي ايجاد تغيير و تحول و همچنين ايجاد ارتباط ميان مردم لبنان و مسئولان دولتي مواجه است.» روشن مي شود كه آقاي  مهليس درصدد دست و پا كردن موقعيت ويژه اي براي كميته خود در اداره امور لبنان است؛ پس سياسي بودن گزارش روشن است. اما در يك بررسي موشكافانه نمي توان اين گزارش را به طور كلي فاقد جنبه هاي حقوقي دانست. به ويژه در بخشي كه به نقد ادعاهاي سوريه در مورد ترور مربوط مي شود. اين بخش از گزارش به جهت حقوقي و استدلالي بسيار قوي تنظيم شده است.
در هر حال، آنچه كه براي مردم لبنان و ديگر ملتهاي منطقه مهم است، استمرار تحقيق البته بدون تأثيرپذيري از فشارهاي آمريكا تا روشن شدن ابعاد ترور حريري و تعيين قاتلان وي مي باشد. مردم لبنان و ملتهاي منطقه از انتشار گزارش نهايي تحقيق و معرفي قاتلان حمايت مي كنند و در عين حال نسبت به هرگونه تلاش آمريكا براي بهره برداري سياسي از اين حادثه نگرانند. به ويژه آنكه گفته مي شود آمريكا خواسته هاي خود از سوريه نظير موضع گيري آن كشور در مورد مسئله فلسطين و همچنين نقش آن در تحولات عراق را به سير تحقيقات در پرونده ترور حريري ربط داده است.