شنبه ۵ آذر ۱۳۸۴
رايحه قهرماني از جنوب آمريكا
قاره هاي فوتبال
004107.jpg
004086.jpg
جهانگير كوثري
هلند با انديشه فتح جام اين بار با ستاره محبوب دهه هشتاد و نود خود يعني ماركو  فان باستن در مقام مربيگري قدم به جام جهاني گذاشته است. صدرنشيني در گروه اول اروپا با وجود تيم هايي چون چك، روماني و فنلاند كار ساده اي نبود، اما هلند سرانجام با كسب ۳۲ امتياز از ۱۲ بازي و بدون باخت در صدر اين گروه ايستاد و جمهوري چك را به بازي پلي آف در مقابل نروژ فرستاد. هلندي ها زماني كه در خانه چك اين تيم را دو بر صفر شكست دادند، دريچه هاي جام جهاني را به روي خود گشودند. اين اولين پيروزي هلند در چك طي ۳۲ سال اخير بود.
در گروه دوم اروپا، اوكراين همه را شگفت زده كرد و با وجود حريفاني چون تركيه، دانمارك، يونان وحتي آلباني توانست زودتر از بقيه بار خود ببندد. آنها با اولگ   بلوخين پديده فوتبال اتحاد جماهير شوروي در دهه هفتاد و مرد سال اروپا در سال ۱۹۷۵ و شايد اولين بازيكن كوچ كرده به اروپا توانستند براي اولين بار به جام جهاني راه پيدا كنند. تركيه مجبور شد به بازي پلي آف برود و در حادثه اي تلخ مغلوب سوئيس شود، اما اوكراين فارغ از تمام درگيري ها و خشونت ها باشوچنكو راه جام جهاني را گشود.
اوكراين از ۱۲ بازي (۲۵) امتياز بدست آورد، در حالي كه تركيه با (۲۳) امتياز دوم شد و دانمارك و يونان جا ماندند.
در گروه سوم پرتغال توانمندي هاي خود  را كه نشأت گرفته از قدرت باشگاهها و ستاره هايش بود نشان داد و با (۳۰) امتياز در صدر گروه ايستاد. اسلوواكي و روسيه در رده هاي بعدي ماندند. اسلوواكي به بازي پلي آف رفت و روسيه با تمام قدرتش حذف شد. فيليپ اسكولاري برزيلي حالا فوتبال پرتغال را شناخته است و مردم پرتغال نيز به او اعتماد كرده اند تا در جام جهاني پرتغال را به گروه مدعيان اضافه كند. براي پرتغال فيگو هنوز يك مرد مركزي با قدرت و اتوريته رهبري است و پرتغالي  ها هنوز او را مي ستايند. آيا پرتغال مقام سوم جهان را كه با اوزه بيو در جام جهاني ۱۹۶۶ لندن بدست آورده تجديد خواهد كرد و يا بالاتر و بالاتر خواهد رفت.
در گروه چهارم فرانسه قهرمان جام جهاني ۱۹۹۸ عذاب زيادي كشيد تا بتواند مستقيم به جام جهاني برود. سوئيس و ايرلند عاملان عذاب فرانسه بودند، اما سرانجام اين سيسه بود كه در بازي با سوئيس گل تساوي را زد و فرانسه را به جام جهاني فرستاد. ريموند دومنش مربي فرانسه مجبور شد در ميانه راه از زيدان و ماكه  له له بخواهد تيم را ياري برسانند و چنين شد و فرانسه نيز با وجود نااميدي هاي بسيار به جام جهاني راه يافت. فرانسه براي حضور قدرتمندانه در آلمان نياز به يك بازنگري كامل دارد تا بتواند از مجموع ستارگان لژيونر خود يك تيم چون جام جهاني ۹۸ داشته باشد.
در گروه پنجم ايتاليا با قدرت آغاز كرد و سرانجام با (۲۳) امتياز در صدر ايستاد و فارغ از تمام مشكلات نروژ، اسكاتلند، اسلوواني و بلاروس بار خود را بست. ايتاليا نيز با مشكلي شبيه فرانسه روبروست، ستاره گان  نامدار و پرآوازه اي كه قرار گرفتن آنها در قالب يك تيم منسجم كمي سخت به نظر مي رسد. نروژ در اين گروه به بازي پلي آف رفت، اما در مقابل چك ها شكست خورد و بازماند. ايتاليا در جام جهاني ۲۰۰۶ يكي از شانس هاي قهرماني است. آنها هميشه چون سالهاي ۱۹۳۴ _ ۱۹۳۸_ ۱۹۸۲ به تسخير جام فكر مي كنند.
در گروه ششم انگليسي ها در هفته هاي آخر بازي ها به خود آمدند و گوران اريكسون توانست از ده  بازي انجام داده صاحب ۲۵ امتياز شود و بالاتر از لهستان ، اتريش ، ايرلند شمالي و ولز قرار گيرد.
تيم اريكسون پتانسيل لازم را براي صعود دارد و در بعضي از پست ها با تراكم بازيكن نيز روبرو شده است. او يك تيم بزرگ هم روي نيمكت دارد. انگليس مردان با تجربه خود را به آلمان مي آورد و با اعتقاد به حضور آنها تركيبي معقولي را راهي زمين خواهد كرد .كمپل، فرديناند، كاراگر، جان تري ستون هاي دفاعي اريكسون در آلمان خواهند بود. يانگ، بكام، كول، جرارد و لمپارد نيز در اوج آمادگي اند و كرواچ و اوون نيز مي توانند زوج روني در حمله باشند و بازي ها را بين خود تقسيم كنند. لهستان در اين گروه با انگليس صعود كرد. در گروه هفتم، جنگ كشورهاي بالكان با اسپانيا و بلژيك بود. صربستان و مونته نگرو در صدر گروه ايستاد و اسپانيا به بازي هاي پلي آف رفت و با خوش شانسي به اسلوواكي برخورد و به راحتي به جام جهاني رسيد. صربستان هم عذاب بسيار كشيدتا توانست با (۲۲) امتياز سر گروه شود. آنها در بازي مرگ و زندگي آخر با بوسني يكي از جاودان ترين نبردهاي خود را به شكل كلاسيك انجام دادند تا بتوانند به پيروزي برسند. حال و هواي اين بازي آنها را به ياد جنگهاي داخلي چند سال پيش انداخته بود، اما صربها با خشونت و تلاش بيشتر بر بوسني پيروز شدند تا مستقيم راهي جام جهاني شوند.
در گروه هشتم، كرواسي و سوئد شانه به شانه تا آخرين روز پيش آمدند. زماني كه سوئد در كرواسي از روي نقطه پنالتي يك گل خورد، همه چيز براي آنها فرو ريخت. «سرنا» اين ضربه را به زيبايي تمام گل كرد و كرواسي دو امتياز از سوئد جلو افتاد و با يك تساوي با مجارستان به صدر رسيد و قدم به جام جهاني گذاشت. سوئد نيز با ۲۴ امتياز به اتفاق كرواسي خود را به جام جهاني رساند.
براي مرحله پلي اف جمهوري چك از گروه اول، تركيه به عنوان تيم دوم گروه دوم، اسلوواكي تيم دوم گروه سوم، سوئيس تيم دوم گروه چهارم، نروژ تيم دوم گروه پنجم _ اسپانيا تيم دوم گروه هفتم انتخاب شدند و طبق قرعه چك با نروژ، تركيه با سوئيس، اسپانيا با اسلوواكي روبرو شدند. كه در نهايت جمهوري چك، سوئيس و اسپانيا به جمع تيمهاي صعودكننده از قاره اروپا پيوستند.
در قاره اقيانوسيه استراليا صعود كرده به تيم پنجم از منطقه آمريكاي جنوبي يعني اروگوئه فاتح دو دوره جام جهاني در سالهاي ۱۹۵۰ _ ۱۹۳۰ برخورد كه موفق شد در دو بازي رفت و برگشت پس از تساوي (۱ _ ۱) روي ضربات پنالتي اروگوئه را حذف و خود به جام جهاني راه پيدا كند.
كارشناسان و پيشكسوتان فوتبال معتقدند قهرمان هفدهمين دوره جام جهاني از آمريكاي جنوبي خواهد آمد. جنوبي ها با ده تيم به شكل دوره اي بازي هاي خود را آغاز كردند تا چهار تيم بالاتر مستقيم به جام جهاني بروند و تيم پنجم براي صعود با قهرمان اقيانوسيه بازي كند. برزيل و آرژانتين در رقابتي شانه به شانه پيش آمدند، ابتدا آرژانتين پيش افتاد، اما برزيل با ستاره هاي طلايي خود، رونالدينهو، رونالدو، آدريانو، روبينهو، كاكا، ديدا و... از آرژانتين پيش افتاد و سرانجام پس از ۴۵ روز برزيل، آرژانتين، اكوادور، پاراگوئه، جواز ورود به جام جهاني را به دست آوردند. برزيل از ۱۸ بازي با ۳۴ امتياز و تفاضل گل برتر در صدر ايستاد، آرژانتين با همين امتياز و تفاضل گل كمتر نسبت به برزيل در رده دوم، اكوادور و پاراگوئه با ۲۸ امتياز سوم و چهارم شدند و اروگوئه به عنوان تيم پنجم به ديدار استراليا رفت. اروگوئه قهرمان دو جام جهاني ۱۹۵۰-۱۹۳۰ در مونته ويدئو با يك گل استراليا را برد، اما در ملبورن با همين نتيجه شكست خورد و در ضربات پنالتي اين استراليا بود كه به پيروزي رسيد و به جام جهاني لبخند زد. برزيل و آرژانتين با بهترين نفرات فوتبال حال حاضر جهان براي جام ۲۰۰۶ دورخيز كرده اند، بايد ديد در اروپا جام از قاره خارج خواهد شد يا خير.
آسيا با چهار تيم برتر
قاره آسيا اندك اندك تيمهاي برتر خود را مي شناسد و فاصله بين ۵ تيم برتر آسيا با بقيه بيشتر مي شود. ديگر مي توان پيش بيني كرد كه ژاپن، كره جنوبي، ايران و عربستان جزو تيمهاي هميشه برتر باشند. بازيهاي مقدماتي جام جهاني ۲۰۰۶ اين فرضيه را ثابت كرد كه اين چهار تيم برترين هاي قاره اند. ايران در يك بازي مانده به پايان بازيهايش بار سفر را بست، چون سال ۱۹۷۸ كه ايران ويزا در جيب به كويت رفت و با تيم دوم خود كويت را نيز شكست داد. اين بار نيز اين اتفاق افتاد اما در ژاپن شكست خورديم. كره جنوبي و ژاپن نيز با اراده قوي به جام جهاني ۲۰۰۶ نيز رسيدند. مقام چهارمي كره جنوبي در دوره گذشته انتظار را از اين تيم بالا برده است، اما كره اي ها هميشه اقداماتي پيش بيني نشده داشته اند. ايران براي سومين بار به جام جهاني مي رود، حالا دروازه هاي ما به روي اروپا و جهان باز شده است و در ليگ هاي اروپايي ما بازيكن داريم و ديگران نيز به ليگ ما مي آيند.ايران چشم انداز روشني در جام نخواهد داشت اما با همين بضاعت ما جزو تيمهاي كاملا شكست خورده نخواهيم بود.

۳۲ نگاه به جام
004089.jpg
آفريقا
آنگولا: نخستين دوره حضور در جام جهاني، رتبه ۶۵
ساحل عاج: نخستين دوره حضور در جام جهاني، رتبه ۵۰
غنا: نخستين دوره حضور در جام جهاني، رتبه ۶۲ رنكينگ
توگو: نخستين دوره حضور در جام جهاني، رتبه ۵۴ رنكينگ
تونس: چهارمين دوره حضور در جام جهاني، رتبه ۲۳
آسيا
ايران: سومين دوره حضور در جام جهاني، رتبه ۱۸ رنكينگ
ژاپن: سومين دوره حضور در جام جهاني، رتبه ۱۶ رنكينگ
عربستان: چهارمين دوره حضور در جام جهاني، رتبه ۲۸
كره جنوبي: هفتمين دوره حضور در جام جهاني، رتبه ۲۶ رنكينگ فيفا، عنوان چهارمي جام جهاني ۲۰۰۲
اروپا
كرواسي: سومين دوره حضور در جام جهاني، رتبه ۲۴ رنكينگ فيفا، عنوان سومي جام جهاني ۱۹۹۸
انگلستان: دوازدهمين دوره حضور در جام جهاني، رتبه ۱۱ رنكينگ فيفا، عنوان قهرماني جام جهاني ۱۹۶۶
آلمان:  شانزدهمين دوره حضور در جام جهاني، رتبه ۱۵ رنكينگ فيفا، عنوان قهرماني جام هاي جهاني ۱۹۹۰ و ۱۹۷۴ و ۱۹۵۴.
ايتاليا: هفدهمين دوره حضور در جام جهاني، رتبه ۱۳ رنكينگ فيفا، عنوان قهرماني جام هاي جهاني ۱۹۸۲ و ۱۹۳۸ و ۱۹۳۴
هلند: هشتمين دوره حضور در جام جهاني، رتبه دوم رنكينگ فيفا، عنوان نايب قهرماني جام هاي جهاني ۱۹۷۸ و ۱۹۷۴
لهستان: هفتمين دوره حضور در جام جهاني، رتبه ۱۷ رنكينگ فيفا، عنوان سومي جام هاي جهاني ۱۹۸۲ و ۱۹۷۴
پرتغال: چهارمين دوره حضور در جام جهاني، رتبه ۹ رنكينگ فيفا، عنوان سومي جام هاي جهاني ۱۹۶۶
اوكراين: نخستين دوره حضور در جام جهاني، رتبه ۳۹
كونكاكاف
كاستاريكا: سومين دوره حضور در جام جهاني، رتبه ۱۹
مكزيك: سيزدهمين دوره حضور در جام جهاني، رتبه ۵ رنكينگ، حضور در يك چهارم پاياني جام هاي جهاني ۱۹۸۶ و ۱۹۷۰
آمريكا: هشتمين دوره حضور در جام جهاني، رتبه ۷ رنكينگ فيفا، حضور در نيمه نهايي جام جهاني ۱۹۳۰
آمريكاي جنوبي
آرژانتين: چهاردهمين دوره حضور در جام جهاني، رتبه سوم رنكينگ فيفا، عنوان قهرماني جام هاي جهاني ۱۹۸۶ و ۱۹۷۸
برزيل: هجدهمين دوره حضور در جام جهاني، رتبه نخست رنكينگ فيفا، عنوان قهرماني جام هاي جهاني ۲۰۰۲و ۱۹۹۴ و ۱۹۷۰ و ۱۹۶۲ و ۱۹۵۶
اكوادور: دومين دوره حضور درجام جهاني، رتبه ۳۳ رنكينگ
پاراگوئه: هفتمين دوره حضور در جام جهاني، رتبه ۳۴

كوچكترين كشور در جام جهاني
ترينيداد و توباگو
در منطقه آمريكاي شمالي و مركزي و كونكاكاف كه شايد راحت ترين منطقه قاره اي براي بازي هاي مقدماتي بود. آمريكا و مكزيك با امتياز برابر(۲۲) از ده بازي به اتفاق كاستاريكا صعودشان حتمي شد و تيم چهارم ترينيداد و توباگو بايد با تيم پنجم قاره آسيا يعني بحرين روبه رو مي شد كه طي دو بازي رفت و برگشت موفق شد (۱-۲) بر بحرين پيروز و به جام جهاني راه يابد. ترينيداد و توباگو كوچكترين كشور و كم جمعيت ترين تيم شركت كننده در جام جهاني ۲۰۰۶ است. يك ميليون و يكصد هزار نفر و حضور در جام جهاني!؟ زماني كه آنها در بحرين جواز ورود را گرفتند، كارناوال شادي به راه افتاد و يك روز تعطيلي اعلام شد. شايد اغراق نباشد بگوئيم كه هيچ كس تا صبح نخوابيد. در پايتخت ترينيداد و توباگو يعني شهر پورت اف اسپين غوغايي برپا بود. آنها براي اولين بار بود كه به اين افتخار مي رسيدند. «دووايت يورك» را به خاطر داريد كه هفت و هشت سال در منچستر يونايتد چگونه فوتبال بازي مي كرد، او حالا با ۳۵ سال سن و بازوبند كاپيتاني نقش مهمي در اين صعود داشت. او دونده ترين و با تعصب ترين بازيكن ترينيداد در بحرين بود و هر گاه صاحب توپ شد، سه و چهار نفر از بحريني ها را به دنبال خود كشاند و سرانجام يك گل كافي بود تا تمام آرزوهاي بحرين به هم بريزد. دنيس لارنس مدافع غول پيكر ترينيداد با زدن اين گل براي كشورش افسانه ها ساخت.
قاره سياه، قاره نو فوتبال
قاره سياه تنها در زمينه سياست دچار دگرگوني هاي پي در پي نيست ،در فوتبال نيز اتفاقات عجيبي به وقوع پيوست. هيچ كس باور نمي كرد كامرون ،بزرگ اين قاره، نيجريه سردمدار بازيكنان كوچ كرده، به اروپا و آفريقاي جنوبي كه فوتبال را به قاره سياه برده است حذف شوند. در آن سو ساحل عاج، توگو، آنگولا و غنا براي اولين بار جام جهاني را تجربه مي كنند. پس از صعود اين چهار تيم پايتخت اين كشورها ديدني بود. در آبيجان بزرگترين جشن خودجوش مردمي برگزار شد. پيروزي بر سودان و صعود به جام جهاني اين موفقيت مي تواند آبيجان را ساكت كند و بر تلاطم سياسي و جنگ هاي داخلي اثر مثبت بگذارد. حالا در ساحل عاج دروگبا يك شخصيت تاريخي شده است. عكس هاي او بر تمام درها و پنجره ها نقش بسته است. شورشيان شمالي نيز در اين شادي و پيروزي شريك شده بودند و يك اتحاد ناخودآگاه به وقوع پيوست. خداوند آنها را دوست داشت كه فوتبال را وسيله اي كند براي پايان دادن به هموطن كشي و خونريزي هاي بي شمار.
آنگولا با گروهي قد كشيده و جوان با گل ثانيه هاي آخر فابريس كاپيتان خود به جام جهاني راه يافت. نيجريه حذف شد تا آنگولا بيايد. نيجريه را به خاطر داريد كه چگونه فوتبال قاره سياه را به جهان شناساند. غنا نيز با اتخاذ يك استراتژي حساب شده توانست از گروه دوم آفريقا به جام جهاني آلمان برسد. در گروه اول توگو ناآشنا در آخرين بازي كنگو را شكست داد و جواز ورود را دريافت كرد. حذف آفريقاي جنوبي چون يك فاجعه بود. آنها ميزبان جام جهاني ۲۰۱۰هستند، چگونه مي شود در جام جهاني ۲۰۰۶ حضور نداشته باشند. آفريقاي جنوبي چوب بي برنامگي فدراسيون خود را مي خورد. ۱۳ سال از دوران آپارتايد مي گذرد و ۱۵ رئيس فدراسيون تغيير كرده است. اينها نشانه هاي خوبي براي يك ميزبان نيست. تيم تونس كه روژه لمه فرانسوي آنها را هدايت مي كند موفق شدند در آخرين بازي خود در مقابل مراكش به تساوي (۲-۲) برسند و به جام جهاني راه پيدا كنند.

نگاه امروز
صعود ۳۲ تيم به جام جهاني
جهانگير كوثري
جام جهاني ديگري آغاز مي شود. ۷۵ سال پيش در اروگوئه نطفه اين جام بسته شد تا جهان مدرن با پديده اي آشنا شود كه در تحليل و تعريفش هنوز مانده است. فوتبال چيست؟ يك ايدئولوژي خام كه طبقات را در هم پيچيده است؟ بزرگان و طبقات مرفه هم در فوتبال شكست مي خورند و سوسياليست هاي افراطي نيز نمي توانند در بحبوبه جنگ فوتبال همپاي سرمايه دارهاي قديمي به افتخار برسند. رنگ ها در اين بازي رنگ مي بازند. چه كسي گل مي زند،سياه يا سفيد؟ هر دو اهل فرانسه اند. در آفريقا چه مي شود، سياهها به كمك سفيدها مي آيند و پاس مي دهند تا سفيد ها آقاي گل شوند و سفيدها خود را به آب و آتش مي زنند تا سياهها بهترين هاي جهان شوند.
«ژرژ وه آ» تا انتهاي مشهوريت مي رود و امروز محبوب مردم ليبريا است. مارادونا از پس كوچه هاي منطقه پست بوينوس آيرس به اسطوره اي فراموش نشدني تبديل مي شود. بازار اقتصاد جهان دستخوش رويدادهاي فوتبال قرار مي گيرد و سيلويوبرلوسكوني با فوتبال و ميلان به نخست وزيري مي رسد و در جام جهاني رياست هاي جمهور اكثر كشورها به دور از تمام تنش هاي سياسي كنار يكديگر به تماشاي فوتبال مي نشينند. جام جهاني آينده در شهرهاي آلمان مشترك برگزار مي شود.
پس از فروپاشي ديوار برلين، حالا آلمان متمركز در دو بخش غربي و شرقي به نام آلمان فدرال ميزبان جام جهاني است، تا همچون ۳۲ سال پيش بتواند هم قهرمان جهان شود و هم ميزبان خوبي براي تيم هاي بزرگ جهان. بازي هاي مقدماتي انجام شده است. آسيا نمايندگان اصلي خود را معرفي كرده است و آفريقا نيز با چهره هاي تازه قدم به مسابقات مي گذارد و اروپا، آمريكاي جنوبي و آمريكاي مركزي و اقيانوسيه نيز تعريف خود را دارند.
در اروپا هلندي ها در صدر گروه اول ايستادند. آنها پديده و ابداع گر فوتبال مدرن و شناور در دهه هفتاد بودند. قهرماني فاينورد در سال ۱۹۷۰ دنيا را با بخش تازه اي از فوتبال اروپا آشنا كرد. به دنبال فاينورد، آژاكس آمد غول نوظهوري كه فوتبال را شناور و سريع بازي مي كرد، سه مقام قهرماني پي درپي همه را شگفت زده كرد و از دل اين تيم پديده هايي چون يوهان كرايف، يوهان نيسكنز، جاني رپ، رودي كرول و... بيرون آمدند كه هر كدام در دورترين نقاط دنيا تأثيرگذار بودند. قالب تيم آژاكس لباس تيم ملي هلند را بر تن كرد و به جام جهاني ۱۹۷۴ پاگذاشت. حذف برزيل توسط هلند، يك شگفتي بود، اما زماني كه هلند به فينال جام جهاني رسيد همگان باور كردند كه هلند با رينوس ميشل مربي نامدار خود خواهد توانست جام جهاني را فتح كند. حريف، آلمان غربي به رهبري هلموت شوئن و بكن باوئر بود كه در خانه خود مي خواست صاحب دومين جام جهاني شود و سرانجام نيز چنين شد و آلمان با اعجوبه گلزني خود گرد مولر برهلند چيره شد، هر چه ياران كرايف زدند، سپ ماير گرفت و سرانجام جام در دستان قيصر بالا رفت و هلند به جام جهاني بعد انديشيد. در جام ۱۹۷۸ آرژانتين، منطقه جغرافيايي كه هلندي ها از ترس و تجربه بسيار داشتند. آنها كه در قالب باشگاه آژاكس براي بازي نهايي جام باشگاههاي جهان به لاپلاتا رفته بودند خوب مي دانستند آمريكاي جنوبي هرگز اجازه نخواهد داد جام جهاني از اين منطقه خارج شود. هلند بدون كرايف تا فينال پيش رفت و در نهايت در يك نبرد ماراتن مانند بازي را به آرژانتين و حكومت نظامي آن كشور باخت و براي دومين بار از رسيدن به مقام قهرماني ناكام ماند.

ورزش
اقتصاد
اجتماعي
انديشه
سياست
سينما
فرهنگ
|  اقتصاد  |   اجتماعي  |  انديشه  |  سياست  |  سينما  |  فرهنگ   |  ورزش  |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |