حوالي شوش، از قديمي ترين مناطق جنوبي شهر تهران، بازاري است كه ظروف بلور و كريستال موردمصرف سراسر كشور در آنجا توزيع مي شود.
اين بازار نه تنها براي فروشندگان داخل شهر و مشتريان عمده شهرستاني آشناست، بلكه تعداد زنان خانه داري كه در آن رفت وآمد مي كنند نيز بسيارند.
ظروف به نسبت گرانبهاي بلور و كريستال از جمله كالاهاي لوكسي به شمار مي روند كه نبود آنها در منازل نمي تواند چندان مشكل ساز باشد.
پس از زلزله خريدها آغاز مي شود
اجناس بلور و كريستال از يك خانواده هستند و از اين رو در كنار چيني تحت نظارت يك اتحاديه قرار دارند.
كريستال با داشتن 24 درصد اكسيدسرب نسبت به بلور شفاف تر و در نتيجه گرانقيمت تر است.
محمد درافشان از فعالان بازار بلور مي گويد: به طور كلي سطح بازار بلور، كريستال و چيني يكسان است با اين تفاوت كه كريستال ها بسته به ميزان قيمت، مشتري خاص خود را دارند .
اين ظروف تزئيني داراي بازاري خاص به لحاظ ميزان عرضه و تقاضاست. از آنجايي كه در اين بازار مصرف شرط اصلي براي خريد نيست، نوسان قيمت چندان محسوس نبوده و يا به طورمتوالي در آن ديده نمي شود.
درافشان تغيير تعرفه هاي گمركي، ميزان سود و زيان واردكنندگان و نيز سطح تقاضا را از مهمترين عوامل ايجاد نوسان در بازار عنوان مي كند.
ابراهيم يوسفي ديگر فعال بازار بلور تهران نيز نوسان قيمت ها را سالانه دانسته و ميزان اين تغييرات را بين يكصد تا 200 تومان در نرخ عمده فروشي عنوان مي كند.
از ديگر مسائل دخيل در اين اتفاق البته مي تواند افزايش و كاهش ارزش دلار، دينار و ريال عربستان سعودي باشد به اين دليل كه بسياري از ظروف بلور و كريستال از طريق دبي به گمرك خرمشهر مي رسند.
هم اكنون بازار بلور بنا به گفته واردكنندگان اين كالا، شباهتي با سال هاي گذشته ندارد.
يكي از مشهورترين واردكنندگان كريستال به كشور مي گويد: پنج ماه پاياني هر سال فصل رونق فعاليت در اين بازار است، اما امسال با آنكه سه ماه از مدت ياد شده را پشت سر گذاشته ايم، همچنان شاهد ادامه ركود در بازار هستيم . اكثر فروشندگان و واسطه هاي اين بازار عنوان مي كنند كه از تابستان به اين سو با وجود حضور اقلام ممنوع بلور در بازار و پر بودن انبارها از كالا، ميزان تقاضاي خريد در بازار كاهش يافته است.
داود عليپور از جمله واردكنندگان بلور و كريستال به كشور در اين باره مي گويد: در حال حاضر و با توجه به شرايط فعلي بازار بلور، تنها هزينه هاي ما تامين مي شود. از طرفي واردكنندگان نيز ميزان فعاليت خود را محدود كرده اند. به عنوان نمونه اشخاصي هر ماه حداقل يك كانتينر از كالاي موردنياز اين بازار را از خارج كشور وارد مي كردند، اما هم اكنون اين مدت زمان به 2 تا 3 برابر افزايش يافته است. عليپور در كنار اشاره به مسائل كلان مبتلا به سياسي و اقتصادي جامعه كه دامان بازار بلور و كريستال را نيز به عنوان جزئي از اقتصاد كشور گرفته است، از نكته اي جالب ياد مي كند و مي گويد: وجود برخي از شايعات و ذهنيت ها نيز به شدت در ميزان كاهش يا افزايش سطح تقاضا تاثير گذاشته است . اين فعال بازار از حرف هاي در گوشي مشتريان خانه دار مي گويد كه سالگرد وقوع زلزله بم و حادثه سونامي را به يكديگر گوشزد مي كردند.
ظاهرا چنين شايع است كه چندي پس از سالگرد زلزله بم و وقوع سونامي، احتمال وقوع زمين لرزه درتهران وجود دارد! از اين رو برخي از زنان خانه دار به يكديگر يادآور مي شوند كه خريدشان را به پس از وقوع زلزله احتمالي موكول كنند تا مبادا بلورها و كريستال هاي خريداري شده شان از دست برود!
اين شايعات در حالي در بازار از اين گوش به آن گوش مي رسد كه طي سال هاي گذشته، بارها كارشناسان ارشد، استادان دانشگاه و ديگر صاحبنظران تاكيد كرده اند كه اگرچه احتمال وقوع زلزله درتهران وجود دارد، اما به هيچ وجه با ابزار علمي امروز نمي توان زمان دقيق وقوع اين زلزله يا ديگر زلزله ها را تعيين كرد.
كريستال به مثابه طلا
واردات بلور و كريستال به كشور با پرداخت تعرفه و حقوق گمركي آزاد است. اگرچه همواره دست هايي وجود دارند كه با دور زدن مراحل قانوني در پي كسب منفعت بيشتري هستند، اما واضح است كه كنترل موثر اين بازار در دست چند نفر واردكننده مجاز است.
ميزان تعرفه گمركي كريستال و بلور با يكديگر فرق دارد و بر مبناي هر كيلوگرم بايد پرداخت شود. بيشتر اين اقلام از دبي توسط لنج هاي چوبي به سوي بندر خرمشهر حمل شده و از آنجا به تهران ارسال مي شوند.
به مرحله فروش رسيدن بلور و كريستال، نيازمند گردش اين كالا بين واردكننده، واسطه و فروشندگان بازار شوش است، حتي اكثر حجره داران بازار تيمچه حاجب الدوله واقع در دل بازار سنتي تهران نيز از جمله مشتريان بازار شوش هستند.
در اين بازار البته توليدكنندگان ايراني نيز حضور دارند و تلاش مي كنند تا سهم قابل توجهي از بازار را به خود اختصاص دهند، اما همچنان بهترين كريستال ها متعلق به چكسلواكي و كشورهاي فرانسه، ايتاليا و آلمان است؛ اين كشورها به ترتيب با كيفيت ترين بلور را در بازار ايران عرضه مي كنند.
يوسفي كه از فروشندگان بلور در بازار است محصولات كشور ژاپن و سپس تركيه، ايتاليا و فرانسه را در صدر جدول فروش برمي شمارد. وي يادآور مي شود كه محصولات چيني در اين بازار نيز مانند بسياري ديگر از بازارها رسوخ كرده و با قيمت هاي پايين و كيفيت نه چندان مطلوب به رقابت جدي با محصولات ساير كشورها برخاسته اند.
علي پور خريد ظروف با كيفيت كريستال و بلور را باوجود داشتن قيمت بالاتر براي خانه داران به صرفه تر مي داند.
وي  مي گويد: كريستال هاي چكسلواكي (كشورهاي چك و اسلواكي) به لحاظ كيفيت مشهورند و درست مانند طلا به راحتي قابل خريد و فروش هستند اما كالاهاي ديگر كشورها در اين بازار صرفا به مشتري فروخته مي شود و پس از آن يافتن متقاضي خريد براي آن دشوار است .
ايراني ژاپني تبار
باوجود اشباع بازار از بلور و كريستال هاي خارجي با كيفيت، اما توليد كنندگان ايراني نيز در تلاشند تا به رقابت با آنها برخاسته و بخشي از بازار را از آن خود كنند.
محصولات بلور ايراني نسبت به اجناس فرانسوي و ايتاليايي قيمت هاي بالاتري دارند. در بازار بلور تهران مي شود با پرداخت يك هزارتومان بيشتر از قيمت محصول ايراني، كالاي فرانسوي و البته با كيفيت بهتر را تهيه كرد. نرخ تمام شده بلور ايراني از جمله مهمترين معضلات توليدكنندگان داخلي است.
از اين رو به نظر مي رسد كالاي بلور و كريستال ايراني راه درازي را تا رسيدن به جايگاه رقابتي در برابر ساير توليدكنندگان جهان پيش رو دارد.
در بازار داخلي ايران تنها يك برند است كه تحت ليسانس چكسلواكي فعاليت مي كند و البته از كيفيت بي نظيري هم برخوردار است. همه اين اقلام، داراي هولوگرام بوده و متعلق به شريان اصلي واردات محصولات چكسلواكي به ايران هستند.
به گفته علي پور برخي از توليدات اين برند ، نمونه خارجي نيز ندارد و طراحي آن به طور كامل ايراني است.
اما ممكن نيست به بازار بلور تهران برويم و با كثرت محصولات ژاپني و به طور عمده از يك برند مواجه نشويم. بلورهاي ... كه به اعتبار برچسب هاي آن ساخته ژاپن است امروز با تنوع بسيار و قيمت هاي نه چندان بالا، بخشي عمده از سهم فروش بازار را تصاحب كرده اند.
كمي بيشتر كه در اين زمينه پيگيري مي كنيم فروشندگان از تحت ليسانس ژاپن قرار داشتن اين محصول مي گويند و اينكه هنوز كسي نمي داند كه اين محصول در كجا توليد مي شود!
برخي ورامين ، عده  ديگر دبي و حتي گروهي چين را مكان توليد اين محصول مي دانند! يكي از بنكداران مي گويد: مطمئن باشيد كه خود ژاپني ها هرگز از چنين محصولي با اين سطح كيفيت استفاده نمي كنند، چرا كه اين اجناس از نازل ترين نوع محصولات ژاپن است .
وي با ارائه توضيح بيشتر ادامه مي دهد كه كشش تقاضا در بازار عمده ايران بيش از اين نيست و خريداران خانگي نيز به جز عده اي خاص توان پرداخت وجوه بيشتر براي خريد اين اقلام را ندارند.
يكي ديگر از عمده فروشان از آغاز فروش محصولات ... در ايران چنين ياد مي كند: در سال 1378 در شمس آباد قم كارخانه اي شروع به كار كرد و اميد داشتن ليسانس ... را از ژاپن داشت. تا امروز هم اين محصول در بازار عرضه مي شود ولي همچنان به نام محصول ژاپن به فروش مي رسد!
بازار بلور و كريستال جدا از رقابت هاي سالم و ناسالم موجود در آن، در اين روزهاي آغاز فصل زمستان، خواب آلوده، ماه هاي پاياني سال 84 را نظاره مي كند. اين بازار ديگر حتي شكايتي از حضور محصولات ارزان قيمت چيني ندارد، مشكل او سقوط سطح تقاضا در فصلي است كه هر ساله بره كشان اش مي ناميدند. از واردكننده تا فروشنده همه يك جمله را در پايان حرف هايشان تكرار مي كنند: اميدواريم وضعيت بازار اينگونه باقي نماند .

براي تشخيص شيشه و بلور با كيفيت بالا بايد فاكتورهاي زيادي را در نظر داشت، مانند ظاهر، جنس و نحوه بسته بندي آن. شيشه و بلور توليدي نبايد رنگ مات داشته و داراي حباب باشد. شيشه و بلور وقتي داراي رنگ سفيد يا به اصطلاح بي رنگ باشد، نشان دهنده كيفيت خوب آن است.هم اكنون توليد و فروش شيشه هاي سنتي در بازار تهران وضعيت مناسبي ندارد.علت آن نيز به روز نبودن تكنولوژي و دست سازبودن محصولات در واحدهاي داخلي توليدكننده اين كالاهاست.اغلب خريداران بلور و كريستال در بازار، زنان هستند و به دنبال اجناس فرانسوي، آلماني و حتي تركيه اي مي گردند. كيفيت بالا، بسته بندي مناسب و قيمت تقريبا متعادل اين اجناس سبب شده است تا مشتريان به سمت خريد آنها روي آورند. توليدات بلور و كريستال ايراني رنگ نسبتا ماتي نسبت به اجناس خارجي دارند و بسته بندي خوبي نيز ندارند. توليدكنندگان داخلي بايد روي نحوه بسته بندي بسيار دقت داشته باشند، زيرا عامل مهمي در جلب نظر مشتري به شمار مي رود. به هر حال هر مشتري علاقه مند است تا بهترين و مناسب ترين كالا را بخرد. اگرچه توليدات ايراني در طول سال هاي گذشته از رشد بسيار خوبي برخوردار بوده اند، ولي هنوز با جايگاه توليدات خارجي و سطح كيفي آنها فاصله بسياري دارند. توجه به روند توليد، به روز كردن تكنولوژي توليد، نحوه بازاريابي و شيوه بسته بندي شيشه و نيز حمايت دولت از اين صنعت مي تواند در روند افزايش فروش و جلب مشتري موثر واقع شود. خريداران، دلايل ترجيح دادن كالاهاي خارجي را اعتماد نداشتن به توليدات داخلي عنوان مي كنند. مردم براساس تجربه دريافته اند كه توليدكنندگان خارجي بيشتر به مطلوبيت و خواسته هاي مصرف كننده اهميت مي دهند، اما در اين ميان، توليدكنندگان ايراني هم كه كار خود را به سطح استاندارد دنيا رسانده اند، قرباني جو بي اعتمادي ناشي از روش هاي غلط برخي توليدكنندگان شده اند. با اين حال، خارجي بودن، ملاك خوبي براي شناسايي شيشه و بلور مرغوب نيست. بسياري از محصولاتي كه در بازار فروخته مي شوند، تقلبي است و در كشورهايي نظير چين، مالزي و... توليد شده و برچسب فرانسوي يا آلماني روي آنها نصب شده است.يادتان باشد فريب قيمت هاي پايين اجناس تقلبي را نخوريد.

ايليا اصفهاني- چند سالي است كه تعدادي از ادارات و ارگان ها از راه هاي مختلف سعي مي كنند با فراهم كردن زمينه براي مسافرت و گشت وگذار كاركنان خود، سهمي در افزايش آمار و توسعه فرهنگ گردشگري داشته باشند. اين كمك ها و تسهيلات گاهي به شكل پرداخت يارانه يا بن سفر ارائه مي شود و بعضي وقت ها با در اختيار قراردادن محل هاي اقامت به افراد در شهرهاي مقصد صورت مي گيرد. البته اينگونه تدابير مي تواند تا حد زيادي موثر باشد ولي اگر دقيق تر به ماجرا نگاه كنيم، به اين نتيجه خواهيم رسيد كه نحوه اختصاص اين مزايا به افراد جامعه آنقدرها هم عادلانه نيست، چرا كه اساسا بسياري از هموطنان ما در يك سامانه اداري تعريف نشده اند كه بتوانند از يارانه هايي از اين دست بهره ببرند، پس بايد براي آنها چاره ديگري انديشيد. مسلما عمده ترين هزينه يك سفر چند روزه به هزينه اسكان مربوط مي شود. اينكه جايي براي رفع خستگي و آرامش وجود داشته باشد، اولين خواسته كسي است كه مي خواهد دست خانواده اش را بگيرد و به راه بزند. كافي است يك شهر فرضي را در نظر بگيريد و شماره تلفن تعدادي از هتل هاي آن را از مركز اطلاعات تلفن بخواهيد و با تك تك آن هتل ها تماس گرفته و هزينه اقامت در آنها را جويا شويد. براي مثال هزينه اقامت در يك اتاق دوتخته در يكي از هتل هاي اصفهان را در نظر مي گيريم. ظاهرا ذهن مسافر ابتدا به سمت بهترين يا يكي از بهترين هتل ها معطوف مي شود. پاسخ، آنقدرها رضايت بخش نيست؛ پرداخت مبلغ 73هزار تومان براي اقامت يك شبه در چنين جايي كار هركسي نيست، خصوصا كه فرد مورد نظر كارمند يا كارگر باشد و حقوق ماهانه او حتي به دو برابر اين مبلغ هم قد ندهد. پاسخ گزينه هاي بعدي هم آنقدرها نمي تواند شوق سفر را افزايش دهد. هتل بعدي براي يك شب اقامت، همراه با صبحانه 55هزارتومان طلب مي كند. هتل سوم 50هزارتومان و آخري 42هزارتومان. حالا شما در نظر بگيريد كه چند درصد از افراد جامعه ما توانايي پرداخت چنين هزينه اي را دارند، يا بهتر است بپرسم چند درصد از ما توانايي پرداخت اين هزينه را نداريم؟ مسلما تعداد كساني كه به همين راحتي قيد سفر را مي زنند ، كمتر از 90درصد افراد جامعه نيست، پس بايد به راهكارهاي بهتري  انديشيد.
در چنين مواقعي اگر به اندازه كافي تجربه داشته باشيد، سراغ ميهمانسراهاي ايرانگردي و جهانگردي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري خواهيد رفت كه بعضا با امكاناتي تا دو برابر بعضي از هتل ها، هزينه اي به اندازه نصف نرخ هاي پيشنهادي هتل ها را دريافت مي كنند. به عنوان مثال اين هزينه در شهر مورد نظر ما (اصفهان ) تنها
۲۵ هزارتومان است. توجه به چنين موقعيت هايي باعث مي شود به اين نتيجه برسيم كه براي ايجاد تسهيلات بهتر و توزيع عادلانه امكانات بايد آنها را در نقطه هدف ارائه داد. چه بسا اينكه افرادي حتي هزينه سفر را از ارگان مربوطه خود دريافت كنند و اين سفر انجام نشود ولي براي ديگراني كه رنج سفر را متحمل شده اند، هيچ گونه تسهيلاتي فراهم نباشد. پس مي توان به اين نتيجه رسيد كه بهتر است براي بهره وري بهتر، اقداماتي نسبت به افزايش امكانات عمومي انجام داد. در اين راستا مسلما بهترين راه اين است كه سازمان گردشگري از طريق توسعه شبكه خدمات خود به عموم مردم، بتواند مسيري را براي توزيع عادلانه امكانات و يارانه ها تعريف كند؛ مسيري كه خواه ناخواه به توسعه صنعت گردشگري داخلي و خارجي نيز منجر خواهد شد.
البته در برخي موارد پرداخت تسهيلات به شبكه هاي خصوصي و نيمه دولتي نيز براي ايجاد امكانات پيشنهاد مي شود ولي آنچه طي سال ها تجربه خصوصي سازي ثابت شده، اين است كه معمولا اين روش به توزيع چندان عادلانه اي منجرنمي شود. مثلا مي توان براي كنترل دقيق تر نحوه خدمات رساني اينگونه مراكز، شكل بازپرداخت وام هاي آنان را به شكل خدمات رساني آنها منوط كرد و در اين راستا سياست هاي تشويقي را در پيش گرفت. در حال حاضر ميهمانسراهاي ايرانگردي و جهانگردي به علت محدوديت فضا، قادر به پاسخگويي به حجم اندكي از مسافران هستند و به همين لحاظ نمي توان به خدماتي كه آنان با قيمت هاي نسبتا مناسب ارائه مي دهند، چندان دلخوش بود؛ خصوصا در فصل هايي كه تعداد مسافران افزايش مي يابد ، حجم درخواست ها بالا مي رود. البته سياست هاي ديگري از قبيل ايجاد ميهمانپذيرهاي كم هزينه تر نيز مي تواند رغبت بيشتري را در افراد طبقه متوسط يا پايين دست كه درآمد اقتصادي كمتري دارند ايجاد كند، اما نتيجه مسلم اين است كه همه اين برنامه ريزي ها مي تواند به توسعه و سوددهي صنعت و اقتصاد گردشگري منجر شود.